İslamiyette İnsan Hakları nedir
İslamın insana verdiği haklar nelerdir?
İslam'ın insanlığa getirdiği temel hak ve hurriyetler şunlardır:
1 İslam, ırk ve renk ayırımına son vermiştir Butun insanlar Hz Adem'den gelmiştir İnsanın ırkını ve rengini kendi secmesi mumkun değildir Bu, tamamen Allah'ın takdiri iledir İnsanları boyle bir konuda farklı gormek, bazı ırk ve renkleri kınayıp bazılarını ustun kabul etmek, İslam acısından olduğu kadar, insani acıdan da son derece yanlış ve zararlıdır
Yuce Allah Kur'anı Kerim'de insanları bir erkek ile bir dişiden yarattığını, sonra sayıları coğalınca birbirleriyle kolayca tanışıp yardımlaşsınlar, unsiyet ve ulfet etsinler diye onları kavim ve kabilelere, ırk ve milletlere ayırdığını beyan eder (elHucurat, 13)
Gorulduğu gibi, insanların ayrı ırk ve renkten oluşu, birbirlerine ustunluk icin değil, tanışıp yardımlaşmaları icindir
İslam'ın bu anlayışına ışık tutacak bir hadise şoyledir:
Ashaptan Ebu Zerr hazretleri Bilali Habeşi'ye bir gun kızmış ve ona: Siyah kadının oğludiye hakaret etmişti Annesinin renginin siyahlığından dolayı onu ayıplamıştı Durum Hz Peygamber'e (sav) haber verilince Peygamberimiz son derece kızmış ve Ebu Zerr'e şunları soylemişti:
Ey Ebu Zerr! Sen Bilal'i, annesinin renginden dolayı ayıplamışsın oyle mi? Demek ki sen hala cahiliye zihniyeti taşıyorsun!
Bir anlık ofke ile ağzından cıkan ve kendisinin de istemediği bu sozden dolayı Ebu Zerr hazretleri cok uzuldu, pişman oldu Ağlamaya başladı ve kendini yere atarak yuzunu toprağa yapıştırdı ve şoyle dedi:
Bilal ayağı ile yanağıma basıp ciğnemedikce, vallahi yuzumu yerden kaldırmayacağımBilali Habeşi'den tekrar tekrar ozur diledi
2 İslamiyet soysop ustunluğune ve bununla ovunmeye de son vermiştir Ashabı Kiram'ın bulunduğu bir mecliste, Sa'd bin Ebi Vakkas, sahabenin ileri gelenlerinden bazılarına neseplerini (soylarını) saymalarını teklif etti Kendisi de bu arada kendi soyunu baştan sona sıraladı Topluluğun icinde İran asıllı Selmanı Farisi de vardı Onun, Kureyş ileri gelenleri gibi ovunebileceği meşhur bir nesebi yoktu Soyunu teferruatlı olarak da bilmiyordu
Hz Sa'd, ona da nesebini saymasını teklif edince, O, bu teklifi son derece yadırgamış ve cevaben şoyle demişti: Ben İslamoğlu Selman'ım Nesebimi sizin gibi bilmiyorum Bildiğim bir şey var, o da Allah'ın beni İslam ile şereflendirdiğidir
Sa'd'ın luzumsuz, aynı zamanda cahiliyet devri zihniyetini andıran bu nesep sayma teklifinden Hz Omer de rahatsız olmuştu Selman'ın bu manidar cevabı o kadar hoşuna gitti ki, Ben de İslam oğlu Omer'imdiyerek Hz Selman'ın cevabına nazire yaptı
Hadiseyi Hz Peygamber (sav) duyunca, o da Selman'ın cevabını cok beğenmiş, Selman bendendir, benim ailem (ehli beytim)dendirbuyurmuştur
Hz Peygamber, ayrıca Kureyş'in en soylu ailelerinin kızlarını, azatlı kolelerden olan bazı sahabilerle nikahlayarak soysop ustunluğune dayanan cahiliye zihniyetini yıkmıştır
3 İslamiyet, halka idarecilerini kontrol ve denetleme hakkı getirmiştir Devlet idaresinde keyfi tasarruflara, zulumlere, haksızlık ve kanunsuzluklara son vermeyi hedeflemiştir
Hz Ebu Bekir halife secildiği zaman, halka yaptığı konuşmasında bu hususu şoyle dile getirmiştir:
Ey insanlar, sizin en iyiniz olmadığım halde, başınıza idareci secildim Vazifemi İslam'a uygun şekilde yaparsam, bana itaat edin Doğru yoldan saparsam beni ikaz edin
Hz Omer de halifeliği sırasında bir gun camide Muslumanlara: Ben doğru yoldan ayrılırsam ne yaparsınız?diye sormuştu Onlar: Seni kılıclarımızla doğrulturuzcevabını verdiler Hz Omer bundan son derece memnun kalmıştı
4 Fikir ve vicdan hurriyeti Fikir ve vicdan hurriyeti, insanın hayat hakkından sonra gelen en muhim hakkıdır Kişinin bu hakkını tanımamak, onu oz benliğinden sıyırıp hayvanların seviyesine indirmek demektir Bu sebeple İslam, fikir ve vicdanların baskı altında tutulmasına kesinlikle izin vermemiştir Dinde zorlama yokturprensibiyle İslam, inanc esaslarını kimseye zorla kabul ettirmeyi doğru bulmamıştır
5 İslamiyet, kolelik muessesesine de buyuk bir titizlikle eğilmiş, onu hukuki bir statuye kavuşturmuştur
İslam Dini geldiği sıralarda butun dunyada kolelik, en vahşi ve insanlık dışı tatbikatıyla hukum surmekteydi İslamiyetin butun dunyada yaygın olan bu muesseseyi, tamamıyla ortadan kaldırması elbette beklenemezdi Bu sebeple O, koleliği temelden ve bir anda ilga yoluna gitmemiş, fakat bu muesseseyi buyuk bir ıslahata tabi tutarak, ona en insani ve en medeni şekli vermiştir Ayrıca kolelikten hurriyete geciş yollarını artırıp kolaylaştırarak, koleliğin dolaylı olarak ortadan kalkmasını sağlayacak formuller koymuştur
6 Mulkiyet Hurriyeti Allah'ın insana verdiği ceşitli duygular arasında mal sevgisi, mulk edinme arzusu da vardır Kur'anı Kerim'de bu husus acıkca belirtilmiştir
İslam, ferde mulkiyet hakkı tanımış, ona, bu duygusunu meşru şekilde tatmin etmesi icin zemin hazırlamıştır İslam'ın tanıdığı mulkiyet hakkına, sahibinin izni olmadan hicbir şekilde mudahale edilemez
7 Hukukta Eşitlik İslamiyet butun insanları hukuk onunde bir tarağın dişleri gibi eşit kabul etmiştir Şahısların ictimai durumuna, soyuna gore imtiyazlı muamele yapılmasına musaade etmemiştir
İslam'da kanun hakimiyeti ve hukukun ustunluğu esastır Bir devlet reisi ile halktan biri kanun karşısında eşit muamele gorur Suclu olan, devlet reisi bile olsa, mutlaka cezasını gorur
Fatih Sultan Mehmetin bir Rum mimarı ile, Hz Ali'nin bir Yahudi ile, Selahaddini Eyyubi'nin bir Ermeni ile hakim huzuruna cıkmaları bunun en carpıcı ornekleridir
Mekke'nin fethi gunu Mahzum kabilesinin soylu ailelerinden bir kadın hırsızlık yapmış, sucustu yakalanmıştı Cezalandırılması gerekiyordu Fakat soylu bir aileye mensup olduğu icin, ailenin şerefinin lekelenmesinden korkuluyor, bu yuzden kadının cezadan affedilmesi isteniyordu Fakat bunu nasıl sağlayacaklardı? Hz Peygamber'e bunu nasıl soyleyeceklerdi Nihayet, Peygamberimizin cok sevdiği Usame bin Zeyd'i O'na elci olarak gondermeye karar verdiler Usame, Hz Peygamber'in huzuruna cıkarak durumu anlattı Ondan suclu kadını affetmesini istedi Hz Peygamber (sav) bu teklife cok kızdı Derhal dışarı cıkarak şu tarihi konuşmayı yaptı:
Ey muslumanlar, sizden evvelki milletlerin yıkılıp helak olmalarının, tarihten silinip gitmelerinin sebebi nedir, biliyor musunuz? Onlar; ileri gelenlerden biri suc işlediğinde ona ceza vermezlerdi Halktan biri suc işlediğinde ise, cezanın tatbiki icin adeta can atarlardı Bu zulum onların yıkılıp gitmelerine sebep oldu Yemin ederim ki, sucu işleyen kızım Fatıma bile olsaydı, onu cezalandırmakta hic tereddut etmezdim
Bunun uzerine ceza hemen uygulandı
Hz Ebu Bekir'in, halife secildiği zaman yaptığı konuşmasındaki şu cumleler de, bu noktadan dikkat cekicidir:
İcinizden zayıf olanlar, haklarını alıncaya kadar benim nazarımda en kuvvetlidir; Kuvvetliler de ben onlardan başkalarının haklarını alıncaya kadar, benim yanımda en zayıftırlar
8 Cezaların Şahsiliği ve Kanuniliği İslam'da kanunsuz ceza olmaz ve ayrıca suc işleyenin yerine başka birinin cezalandırılması da soz konusu değildir
Cezaların şahsiliği prensibi, En'am suresinde şoyle ifade edilmiştir: Herkesin kazandığı, ancak boynunadır Kimse, başkasının (gunah) yukunu taşımaz(Ayet: 164)
9 Mahkemelerin Bağımsızlık ve Tarafsızlığı İslam'da adalet muessesesi olan mahkemeler, her turlu dış baskıdan, şahsi kin ve garazlardan, keyfi tasarruflardan uzak tutulmuş, hakimlerin tarafsızlıklarını kaybetmelerine musaade edilmemiştir İslam mahkemelerinde devlet reisleri sıradan vatandaşlarla birlikte hakim onune cıkmışlar, suclu goruldukleri takdirde de cezalandırılmışlardır
10 Mesken masuniyeti ve hususi hayatın dokunulmazlığı İslam'da şahsın hususi hayatına karışmaya, meskenine izinsiz girmeye kimsenin hakkı yoktur İnsanların gizli hallerini araştırmak, İslam'da yasaktır
11 Seyahat Hurriyeti İslam'da seyahatin ibret almaya ve sıhhat bulmaya sebep olduğu kabul edilir Bu sebeple seyahat yapılması teşvik edilmiştir
12 Yaşama hakkı, can, mal ve namusların tecavuzden korunma teminatı Bu husus, Veda Hutbesinde Allah Resulu tarafından en guzel bir şekilde ortaya konulmuştur:
İnsanlar! Bugunleriniz nasıl mukaddes bir gun ise, bu aylarınız nasıl mukaddes bir ay ise, bu şehriniz Mekke nasıl mubarek bir şehir ise, can, mal ve namuslarınız da oyle mukaddestir Her turlu tecavuzden korunmuştur
13 Sosyal Guvenlik İslam dini insanın, yaşlılık, hastalık, felaket ve kazalar karşısında mağdur ve perişan olmaması icin, onu himaye etmiş, getirdiği sosyal guvenlik tedbirleri ile muhtacların geleceğini teminat altına almıştır İslamiyet, her şeyden once insanları calışmaya sevk ederek mali bakımdan kendilerini guvenceye almalarını teşvik etmiştir Ayrıca getirdiği ceşitli tedbirlerle onlara aile icinde, komşu ve akraba muhitinde, ayrı bir guvenlik sağlamıştır Butun bu guvenlik tedbirleri yetersiz kaldığı yerlerde de devlet bizzat ferdin guvenliğini teminat altına almıştır Zekat muessesesi ve vakıflar en mukemmel sosyal guvenlik kurumlarıdır
14 Calışma hurriyeti, ucret adaleti ve eşitliği İslam'da calışma, emek sarf etme buyuk bir değer ve teşvik gormuştur Dilenmek, başkasına yuk olmak, hoş karşılanmamıştır Hatta ailesinin nafakasını helal yoldan temin etmek icin calışmak, farzları yerine getirmek şartıyla ibadet bile kabul edilmiştir İnsan, ancak calıştığının karşılığını alırayeti kerimesi de, İslam'ın emek ve calışmaya verdiği ehemmiyeti gosterir
Calışma hurriyetini meşru kazanc yolundan olmak şartıyla tam bir teminat altına alan İslam, işci ile işveren arasındaki munasebetleri de en guzel şekilde tanzim etmiştir
İşcinin ucretini, alın teri kurumadan odeyinprensibi, işcinin hakkını en mukemmel şekilde teminat altına almıştır
İşci de kendine tevdi edilen işi, eksiksiz, kusursuz yapmaya calışacak, aldığı ucreti hak etmeyi prensip edinecektir
15 Cocukların Himayesi İslamiyet, doğumundan itibaren cocuklara sahip cıkmış, onların beslenme ve giyim masrafları icin annebabaya ceşitli yardımlar yapılmış, bu iş icin hazineden odenekler ayrılmıştır Bugun cocuk parası adı altında butun zengin devletlerde bu yardım yapılmaktadır Resulullah Efendimiz, harpte kadınların ve bilhassa cocukların oldurulmemesini, İslam ordusuna ısrarla tenbih etmiştir
16 Temel Eğitim Mecburi ve Parasızdır İlim oğrenmek kadınerkek her Musluman uzerine farzdırhadisi şerifi, temel eğitim mecburiyetini getirmektedir İslam'da temel eğitim mufredatı titizlikle hazırlanmıştır
Temel eğitimin icine dini, ahlaki, edebi bilgilerin oğretilmesi yanında, mesleki eğitim de girmektedir İslamiyet, dini bilgilerle birlikte cocuğun meslek sahibi kılınmasını da zaruri gormektedir
alıntıdır
İslamın insana verdiği haklar nelerdir?
İslam'ın insanlığa getirdiği temel hak ve hurriyetler şunlardır:
1 İslam, ırk ve renk ayırımına son vermiştir Butun insanlar Hz Adem'den gelmiştir İnsanın ırkını ve rengini kendi secmesi mumkun değildir Bu, tamamen Allah'ın takdiri iledir İnsanları boyle bir konuda farklı gormek, bazı ırk ve renkleri kınayıp bazılarını ustun kabul etmek, İslam acısından olduğu kadar, insani acıdan da son derece yanlış ve zararlıdır
Yuce Allah Kur'anı Kerim'de insanları bir erkek ile bir dişiden yarattığını, sonra sayıları coğalınca birbirleriyle kolayca tanışıp yardımlaşsınlar, unsiyet ve ulfet etsinler diye onları kavim ve kabilelere, ırk ve milletlere ayırdığını beyan eder (elHucurat, 13)
Gorulduğu gibi, insanların ayrı ırk ve renkten oluşu, birbirlerine ustunluk icin değil, tanışıp yardımlaşmaları icindir
İslam'ın bu anlayışına ışık tutacak bir hadise şoyledir:
Ashaptan Ebu Zerr hazretleri Bilali Habeşi'ye bir gun kızmış ve ona: Siyah kadının oğludiye hakaret etmişti Annesinin renginin siyahlığından dolayı onu ayıplamıştı Durum Hz Peygamber'e (sav) haber verilince Peygamberimiz son derece kızmış ve Ebu Zerr'e şunları soylemişti:
Ey Ebu Zerr! Sen Bilal'i, annesinin renginden dolayı ayıplamışsın oyle mi? Demek ki sen hala cahiliye zihniyeti taşıyorsun!
Bir anlık ofke ile ağzından cıkan ve kendisinin de istemediği bu sozden dolayı Ebu Zerr hazretleri cok uzuldu, pişman oldu Ağlamaya başladı ve kendini yere atarak yuzunu toprağa yapıştırdı ve şoyle dedi:
Bilal ayağı ile yanağıma basıp ciğnemedikce, vallahi yuzumu yerden kaldırmayacağımBilali Habeşi'den tekrar tekrar ozur diledi
2 İslamiyet soysop ustunluğune ve bununla ovunmeye de son vermiştir Ashabı Kiram'ın bulunduğu bir mecliste, Sa'd bin Ebi Vakkas, sahabenin ileri gelenlerinden bazılarına neseplerini (soylarını) saymalarını teklif etti Kendisi de bu arada kendi soyunu baştan sona sıraladı Topluluğun icinde İran asıllı Selmanı Farisi de vardı Onun, Kureyş ileri gelenleri gibi ovunebileceği meşhur bir nesebi yoktu Soyunu teferruatlı olarak da bilmiyordu
Hz Sa'd, ona da nesebini saymasını teklif edince, O, bu teklifi son derece yadırgamış ve cevaben şoyle demişti: Ben İslamoğlu Selman'ım Nesebimi sizin gibi bilmiyorum Bildiğim bir şey var, o da Allah'ın beni İslam ile şereflendirdiğidir
Sa'd'ın luzumsuz, aynı zamanda cahiliyet devri zihniyetini andıran bu nesep sayma teklifinden Hz Omer de rahatsız olmuştu Selman'ın bu manidar cevabı o kadar hoşuna gitti ki, Ben de İslam oğlu Omer'imdiyerek Hz Selman'ın cevabına nazire yaptı
Hadiseyi Hz Peygamber (sav) duyunca, o da Selman'ın cevabını cok beğenmiş, Selman bendendir, benim ailem (ehli beytim)dendirbuyurmuştur
Hz Peygamber, ayrıca Kureyş'in en soylu ailelerinin kızlarını, azatlı kolelerden olan bazı sahabilerle nikahlayarak soysop ustunluğune dayanan cahiliye zihniyetini yıkmıştır
3 İslamiyet, halka idarecilerini kontrol ve denetleme hakkı getirmiştir Devlet idaresinde keyfi tasarruflara, zulumlere, haksızlık ve kanunsuzluklara son vermeyi hedeflemiştir
Hz Ebu Bekir halife secildiği zaman, halka yaptığı konuşmasında bu hususu şoyle dile getirmiştir:
Ey insanlar, sizin en iyiniz olmadığım halde, başınıza idareci secildim Vazifemi İslam'a uygun şekilde yaparsam, bana itaat edin Doğru yoldan saparsam beni ikaz edin
Hz Omer de halifeliği sırasında bir gun camide Muslumanlara: Ben doğru yoldan ayrılırsam ne yaparsınız?diye sormuştu Onlar: Seni kılıclarımızla doğrulturuzcevabını verdiler Hz Omer bundan son derece memnun kalmıştı
4 Fikir ve vicdan hurriyeti Fikir ve vicdan hurriyeti, insanın hayat hakkından sonra gelen en muhim hakkıdır Kişinin bu hakkını tanımamak, onu oz benliğinden sıyırıp hayvanların seviyesine indirmek demektir Bu sebeple İslam, fikir ve vicdanların baskı altında tutulmasına kesinlikle izin vermemiştir Dinde zorlama yokturprensibiyle İslam, inanc esaslarını kimseye zorla kabul ettirmeyi doğru bulmamıştır
5 İslamiyet, kolelik muessesesine de buyuk bir titizlikle eğilmiş, onu hukuki bir statuye kavuşturmuştur
İslam Dini geldiği sıralarda butun dunyada kolelik, en vahşi ve insanlık dışı tatbikatıyla hukum surmekteydi İslamiyetin butun dunyada yaygın olan bu muesseseyi, tamamıyla ortadan kaldırması elbette beklenemezdi Bu sebeple O, koleliği temelden ve bir anda ilga yoluna gitmemiş, fakat bu muesseseyi buyuk bir ıslahata tabi tutarak, ona en insani ve en medeni şekli vermiştir Ayrıca kolelikten hurriyete geciş yollarını artırıp kolaylaştırarak, koleliğin dolaylı olarak ortadan kalkmasını sağlayacak formuller koymuştur
6 Mulkiyet Hurriyeti Allah'ın insana verdiği ceşitli duygular arasında mal sevgisi, mulk edinme arzusu da vardır Kur'anı Kerim'de bu husus acıkca belirtilmiştir
İslam, ferde mulkiyet hakkı tanımış, ona, bu duygusunu meşru şekilde tatmin etmesi icin zemin hazırlamıştır İslam'ın tanıdığı mulkiyet hakkına, sahibinin izni olmadan hicbir şekilde mudahale edilemez
7 Hukukta Eşitlik İslamiyet butun insanları hukuk onunde bir tarağın dişleri gibi eşit kabul etmiştir Şahısların ictimai durumuna, soyuna gore imtiyazlı muamele yapılmasına musaade etmemiştir
İslam'da kanun hakimiyeti ve hukukun ustunluğu esastır Bir devlet reisi ile halktan biri kanun karşısında eşit muamele gorur Suclu olan, devlet reisi bile olsa, mutlaka cezasını gorur
Fatih Sultan Mehmetin bir Rum mimarı ile, Hz Ali'nin bir Yahudi ile, Selahaddini Eyyubi'nin bir Ermeni ile hakim huzuruna cıkmaları bunun en carpıcı ornekleridir
Mekke'nin fethi gunu Mahzum kabilesinin soylu ailelerinden bir kadın hırsızlık yapmış, sucustu yakalanmıştı Cezalandırılması gerekiyordu Fakat soylu bir aileye mensup olduğu icin, ailenin şerefinin lekelenmesinden korkuluyor, bu yuzden kadının cezadan affedilmesi isteniyordu Fakat bunu nasıl sağlayacaklardı? Hz Peygamber'e bunu nasıl soyleyeceklerdi Nihayet, Peygamberimizin cok sevdiği Usame bin Zeyd'i O'na elci olarak gondermeye karar verdiler Usame, Hz Peygamber'in huzuruna cıkarak durumu anlattı Ondan suclu kadını affetmesini istedi Hz Peygamber (sav) bu teklife cok kızdı Derhal dışarı cıkarak şu tarihi konuşmayı yaptı:
Ey muslumanlar, sizden evvelki milletlerin yıkılıp helak olmalarının, tarihten silinip gitmelerinin sebebi nedir, biliyor musunuz? Onlar; ileri gelenlerden biri suc işlediğinde ona ceza vermezlerdi Halktan biri suc işlediğinde ise, cezanın tatbiki icin adeta can atarlardı Bu zulum onların yıkılıp gitmelerine sebep oldu Yemin ederim ki, sucu işleyen kızım Fatıma bile olsaydı, onu cezalandırmakta hic tereddut etmezdim
Bunun uzerine ceza hemen uygulandı
Hz Ebu Bekir'in, halife secildiği zaman yaptığı konuşmasındaki şu cumleler de, bu noktadan dikkat cekicidir:
İcinizden zayıf olanlar, haklarını alıncaya kadar benim nazarımda en kuvvetlidir; Kuvvetliler de ben onlardan başkalarının haklarını alıncaya kadar, benim yanımda en zayıftırlar
8 Cezaların Şahsiliği ve Kanuniliği İslam'da kanunsuz ceza olmaz ve ayrıca suc işleyenin yerine başka birinin cezalandırılması da soz konusu değildir
Cezaların şahsiliği prensibi, En'am suresinde şoyle ifade edilmiştir: Herkesin kazandığı, ancak boynunadır Kimse, başkasının (gunah) yukunu taşımaz(Ayet: 164)
9 Mahkemelerin Bağımsızlık ve Tarafsızlığı İslam'da adalet muessesesi olan mahkemeler, her turlu dış baskıdan, şahsi kin ve garazlardan, keyfi tasarruflardan uzak tutulmuş, hakimlerin tarafsızlıklarını kaybetmelerine musaade edilmemiştir İslam mahkemelerinde devlet reisleri sıradan vatandaşlarla birlikte hakim onune cıkmışlar, suclu goruldukleri takdirde de cezalandırılmışlardır
10 Mesken masuniyeti ve hususi hayatın dokunulmazlığı İslam'da şahsın hususi hayatına karışmaya, meskenine izinsiz girmeye kimsenin hakkı yoktur İnsanların gizli hallerini araştırmak, İslam'da yasaktır
11 Seyahat Hurriyeti İslam'da seyahatin ibret almaya ve sıhhat bulmaya sebep olduğu kabul edilir Bu sebeple seyahat yapılması teşvik edilmiştir
12 Yaşama hakkı, can, mal ve namusların tecavuzden korunma teminatı Bu husus, Veda Hutbesinde Allah Resulu tarafından en guzel bir şekilde ortaya konulmuştur:
İnsanlar! Bugunleriniz nasıl mukaddes bir gun ise, bu aylarınız nasıl mukaddes bir ay ise, bu şehriniz Mekke nasıl mubarek bir şehir ise, can, mal ve namuslarınız da oyle mukaddestir Her turlu tecavuzden korunmuştur
13 Sosyal Guvenlik İslam dini insanın, yaşlılık, hastalık, felaket ve kazalar karşısında mağdur ve perişan olmaması icin, onu himaye etmiş, getirdiği sosyal guvenlik tedbirleri ile muhtacların geleceğini teminat altına almıştır İslamiyet, her şeyden once insanları calışmaya sevk ederek mali bakımdan kendilerini guvenceye almalarını teşvik etmiştir Ayrıca getirdiği ceşitli tedbirlerle onlara aile icinde, komşu ve akraba muhitinde, ayrı bir guvenlik sağlamıştır Butun bu guvenlik tedbirleri yetersiz kaldığı yerlerde de devlet bizzat ferdin guvenliğini teminat altına almıştır Zekat muessesesi ve vakıflar en mukemmel sosyal guvenlik kurumlarıdır
14 Calışma hurriyeti, ucret adaleti ve eşitliği İslam'da calışma, emek sarf etme buyuk bir değer ve teşvik gormuştur Dilenmek, başkasına yuk olmak, hoş karşılanmamıştır Hatta ailesinin nafakasını helal yoldan temin etmek icin calışmak, farzları yerine getirmek şartıyla ibadet bile kabul edilmiştir İnsan, ancak calıştığının karşılığını alırayeti kerimesi de, İslam'ın emek ve calışmaya verdiği ehemmiyeti gosterir
Calışma hurriyetini meşru kazanc yolundan olmak şartıyla tam bir teminat altına alan İslam, işci ile işveren arasındaki munasebetleri de en guzel şekilde tanzim etmiştir
İşcinin ucretini, alın teri kurumadan odeyinprensibi, işcinin hakkını en mukemmel şekilde teminat altına almıştır
İşci de kendine tevdi edilen işi, eksiksiz, kusursuz yapmaya calışacak, aldığı ucreti hak etmeyi prensip edinecektir
15 Cocukların Himayesi İslamiyet, doğumundan itibaren cocuklara sahip cıkmış, onların beslenme ve giyim masrafları icin annebabaya ceşitli yardımlar yapılmış, bu iş icin hazineden odenekler ayrılmıştır Bugun cocuk parası adı altında butun zengin devletlerde bu yardım yapılmaktadır Resulullah Efendimiz, harpte kadınların ve bilhassa cocukların oldurulmemesini, İslam ordusuna ısrarla tenbih etmiştir
16 Temel Eğitim Mecburi ve Parasızdır İlim oğrenmek kadınerkek her Musluman uzerine farzdırhadisi şerifi, temel eğitim mecburiyetini getirmektedir İslam'da temel eğitim mufredatı titizlikle hazırlanmıştır
Temel eğitimin icine dini, ahlaki, edebi bilgilerin oğretilmesi yanında, mesleki eğitim de girmektedir İslamiyet, dini bilgilerle birlikte cocuğun meslek sahibi kılınmasını da zaruri gormektedir
alıntıdır
