Her canlı yerküreye beslenme içgüdüsüyle gelir. Bebeklerdeki emme refleksi bunun en değerli göstergesidir. İştah besinlerin zevkle ve istek edilerek yenmesidir. Evladın güç gereksinimine nazaran düzenlenir. İştahsızlık ise beslenmeye karşı isteksizlik durumudur. Bu nedenle evladın yerinde ve istikrarlı beslenmesi bozulur. İştahsız evlatta temel sorun, büyüme ve gelişme için gerekli besinlerin gereğince alınamaması ve buna bağlı olarak büyüme ve gelişmenin geri kalmasıdır. Evladın yeme isteği büyüme suratına ve şahsî durumuna nazaran zahir periyotlarda değişir. Bilhassa 1-2 yaş arası, iştahın en düşük seviyede olduğu devri oluşturur. Bu periyotta bilhassa yemek seçme ve yemeği reddetme davranışları sıkça karşılaşılan problemlerden biridir. Çocukluk yaş öbeğinde iştahsızlık, anne-baba tarafından en çok lisana getirilen ve hekimlerin en sık karşılaştığı durumlardandır. Tüm evlatların %25-40'ında, büyüme geriliği olanların %80'inde, iştahsızlık yakınması vardır. Gelgelelim iştahsızlık yakınmasıyla getirilen evlatların çok az bir kısmında büyüme geriliği mevcuttur. İştahsızlık durumunu, ayan besin unsurlarına karşı duyulan isteksizlik, seçicilik ve hassaslıktan ayırmak gerekir. İştahsızlık Nedenleri Nelerdir? İştahsızlık nedenleri fizikî ve duygusal olarak ikiye ayrılabilir. Fizikî nedenler arasında emme-yutma refleksinin zayıf oluşu, besinin boğazın art kısmına dokunmasıyla öğürme refleksinin oluşması üzere şahsî hassasiyetler olabilir. Bu bebeklerde analar katı besinlere geç başlar ve ileri yaşlarda besin alımı zorlaşabilir.Yine enfeksiyonlar, kronik illetler, besin allerjileri, diş çıkarma periyotları evlatta iştahsızlık nedeni olabilir. Düşük veladet yüklü ve gebelikte sigara içen ana bebeklerinin daha iştahsız olduğu gösterilmiştir. Ayrıyeten beslenme zayıflığına ikincil olarak gelişen demir, çinko üzere mineral eksiklikleri iştahsızlığı pekiştirerek bir kısırdöngü oluşumuna neden olur. Duygusal nedenler arasında ise evlatta tasa, kıskançlık yahut ananın çok mükemmeliyetçiliği, evladı daha güzel besleme telaşı nedeniyle, anne-çocuk arasında oluşan çatışma sayılabilir. Evladın besinleri sahiden yememesinin yanısıra, aileyi tatmin edecek kadar yememesi de evladın iştahsız olarak algılanmasına neden olabilir. Evladınız sizi keyifli edecek kadar yemek yemeyebilir gelgelelim tükettikleri ile sıradan büyümesi devam ediyorsa altta yatan bir sorun olma mümkünlüğü zayıftır. İştahsız evladı olanlara teklifler: Her evladın kendine nazaran bir gelişim suratı vardır. Ve bu kapasite büyük nispette genetik olarak belirlenir. Evlatlarımızı sair evlatlarla kıyaslamamalıyız.
Yemek yemesi için evladı zorlanmamalı, yemek bölgeyken yemekle ilgili ikaz yapılmamalıdır.
1 yaşından itibaren eline kaşık vererek aile sofrasına oturması sağlanmalıdır.
Sunulan besinin hali, kokusu, lezzeti ve sunum biçimi şık olmalı; sağlıklı olsun diye lezzetsiz ve berbat görünen azıklar yedirilmeye çalışılmamalıdır.
Hazırlıklar tamamlanınca 15 dakika içinde beslenme başlanmalı; beslenme vadesi 30-35 dakikayı geçmemelidir.
Tabağa bitirebileceği ölçüde (örneğin yumruğu kadar) yemek konmalı, böylelikle evladın bitirme hazzını yaşaması sağlanmalıdır.
Yenmeyen besinler göz önünden kaldırılmalıdır.
Aralarda aburcubur, meyve suyu, süt vb tüketilmesine müsaade verilmemelidir.
Evladın damak tadı ve tercihlerine hürmet duyulmalı, tıpkı öbekten bir gıdayı alıyorsa başkaları için zorlanmamalıdır.
Sair evlatlarla birlikte beslenme kolaylık sağlayabilir.
Tüm bunlara karşın hala iştahsız olan bir evlatta birinci yapılması gereken fizikî bir sorun olup olmadığının belirlenmesidir. Bu hedefle hekiminizin evladınızı değerlendirmesi gerekir. Tüm yaşlarda evladın beslenme durumu, uzunluk ve kilosunun standart büyüme eğrilerindeki alanının saptanması ve yıllık büyüme suratının takibi ile kıymetlendirilir. Kıymetlendirme sonucunda hekiminiz birtakım tetkikler isteyebilir. Tedavi nasıldır? İştah şurubu var mıdır? İştahsız evlatta öncelikle evladın hakikaten iştahsız olup olmadığı ve büyüme durumu değerlendirilmeli, iştahsız ise, varsa altta yatan nedenin saptanması ve tedavisi gereklidir. Rastgele bir sorun saptanmazsa zorlamadan beslenmenin teşvik edilmesi ve büyüme gelişmenin dikkatle takip edilmesi gerekir. İştah açıcı ilaç ve vitaminlerin tedavide yanı yoktur. Fakat saptanmış rastgele bir vitamin ya da mineral eksikliği mevcutsa konumuna konması gerekir.
Yemek yemesi için evladı zorlanmamalı, yemek bölgeyken yemekle ilgili ikaz yapılmamalıdır.
1 yaşından itibaren eline kaşık vererek aile sofrasına oturması sağlanmalıdır.
Sunulan besinin hali, kokusu, lezzeti ve sunum biçimi şık olmalı; sağlıklı olsun diye lezzetsiz ve berbat görünen azıklar yedirilmeye çalışılmamalıdır.
Hazırlıklar tamamlanınca 15 dakika içinde beslenme başlanmalı; beslenme vadesi 30-35 dakikayı geçmemelidir.
Tabağa bitirebileceği ölçüde (örneğin yumruğu kadar) yemek konmalı, böylelikle evladın bitirme hazzını yaşaması sağlanmalıdır.
Yenmeyen besinler göz önünden kaldırılmalıdır.
Aralarda aburcubur, meyve suyu, süt vb tüketilmesine müsaade verilmemelidir.
Evladın damak tadı ve tercihlerine hürmet duyulmalı, tıpkı öbekten bir gıdayı alıyorsa başkaları için zorlanmamalıdır.
Sair evlatlarla birlikte beslenme kolaylık sağlayabilir.
Tüm bunlara karşın hala iştahsız olan bir evlatta birinci yapılması gereken fizikî bir sorun olup olmadığının belirlenmesidir. Bu hedefle hekiminizin evladınızı değerlendirmesi gerekir. Tüm yaşlarda evladın beslenme durumu, uzunluk ve kilosunun standart büyüme eğrilerindeki alanının saptanması ve yıllık büyüme suratının takibi ile kıymetlendirilir. Kıymetlendirme sonucunda hekiminiz birtakım tetkikler isteyebilir. Tedavi nasıldır? İştah şurubu var mıdır? İştahsız evlatta öncelikle evladın hakikaten iştahsız olup olmadığı ve büyüme durumu değerlendirilmeli, iştahsız ise, varsa altta yatan nedenin saptanması ve tedavisi gereklidir. Rastgele bir sorun saptanmazsa zorlamadan beslenmenin teşvik edilmesi ve büyüme gelişmenin dikkatle takip edilmesi gerekir. İştah açıcı ilaç ve vitaminlerin tedavide yanı yoktur. Fakat saptanmış rastgele bir vitamin ya da mineral eksikliği mevcutsa konumuna konması gerekir.
