İstanbul'un Fethi ile ilgili bilgi
İstanbul'un fethinin nedenleri
İstanbul ’un Fethini Gerektiren Sebepler
Bizans İmparatorlarının, Anadolu ’daki ceşitli siyasi gucleri de Osmanlı aleyhine kışkırtmaktan geri kalmamaları Hatta zaman, zaman Osmanlı şehzadeleri arasındaki taht kavgalarına karışıp devletin ic duzenini bozmaları
İstanbul ’un boğaza hakim bir konumda olması ve bu yuzden Karadeniz Akdeniz su yolunun anahtarı konumunda olması
İstanbul ’un Osmanlı toprak butunluğunu bozan bir konumda olması (Osmanlı topraklarıyla cevrili bir ada gorumundeydi Osmanlı ’nın Anadolu ’dan Rumeli ’ye, Rumeli ’den Anadolu ’ya gecişi zordu)
Bizans ’ın Osmanlı ’ya karşı duzenlenen Haclı seferlerini teşvik etmesi
Yukarıdaki nedenler İstanbul ’un fethedilmesine ortam hazırlamıştır Bu karar, IIMehmet (Fatih Sultan Mehmet) tarafından alınmıştır
Fatih ’in Fethi Kolaylaştırmak İcin Aldığı Tedbirler
Bizans ’a denizden gelebilecek yardımı onlemek amacıyla Anadolu Hisarı ’nın karşısına Rumeli Hisarı ’nı yaptırdı
Bizans ’a Balkanlar ’dan gelebilecek muhtemel Haclı yardımını onlemek icin sınır boylarına akıncı birlikleri gonderdi
Surlara karşılık, Sahi adı verilen buyuk toplar dokturdu
Halicteki zincire karşılık gemileri karadan yuruterek halic ’e soktu
İstanbul ’un Fethini Kolaylaştıran Nedenler
Bizans ordu ve donanmasının zayıf oluşu, Kuşatma sırasında Avrupa ’dan yardım almaması
Not : Bizans kuşatma sırasında sadece Venedik ve Cenevizlilerden yardım alabilmiştir
Not : Cenevizliler kuşatma sırasında ticari kaygılardan dolayı hem Osmanlılara, hem de Bizans ’a yardım etmişlerdir
Yapılan Hazırlıklar
İstanbul ’un Osmanlı Devleti ’nin hakimiyeti altına girmesi, ticari ve kulturel yonden onemli bir avantajın daha ele gecirilmesi demektir Boğazlar tam anlamıyla kontrol altına alınacak ve bu sayede Karadeniz ticaret yolları ele gecirilmiş olacaktı Karamanoğulları meselesini cozen Fatih Sultan Mehmet, İstanbul ’un fethi icin gerekli hazırlıklara başladı
Devrin muhendislerinden Musluhiddin, Saruca Sekban ile Osmanlılara sığınan Macar Urba Edirne ’de top dokumu işi ile gorevlendirildi “Şahi“ adı verilen bu topların yanında, tekerlekli kuleler ve aşırtma gullelerin uretilmesi (havan topu) yapılan hazırlıklar arasındaydı Yaptırılan bu buyuk toplar İstanbul ’un fethedilmesinde onemli rol oynadı
Yıldırım Beyazıt ’ın İstanbul kuşatması sırasında yaptırdığı Anadolu Hisarının karşısına, Rumeli Hisarı (Boğaz kesen) inşa edildi Bu sayede Boğazların kontrolu sağlanacak, deniz yoluyla gelebilecek yardımlara karşı tedbir alınmış olacaktı 400 parcadan oluşan bir donanma inşa edildi Turhan Bey komutasındaki bir Osmanlı donanması Mora ’ya gonderildi ve İstanbul ’a yardım gelmesi engellendi
Eflak ve Sırbistan ile var olan barış antlaşmaları yenilendi Macarlarla da uc yılık bir antlaşma yapıldı Osmanlıların bu hazırlıkları karşısında, Bizanslılarda boş durmuyordu Surlar sağlamlaştırılıyor ve şehre yiyecek depolanıyordu Ayrıca Bizans İmparatoru Konstantin, Halic ’e bir zincir gerdirerek, buradan gelecek tehlikeyi onlemeye calıştı
Aynı zamanda Haclı dunyasından yardım isteniyor, Papa ise yapacağı yardım karşısında Ortadoks ve Katolik kiliselerinin birleştirilmesini istiyordu Ancak Katoliklerden nefret eden Ortadoks Rumlar, Roma kilisesine bağlanmak istemiyor, “ İstanbul ’da Kardinal Kulahı gormektense, Turk Sarığı gormeye razıyız“ diyorlardı
Kuşatma ve Savaş
Fatih Sultan Mehmet İstanbul ’un fethi icin gereken hazırlıkları, goruşmeleri yaptıktan sonra, ayrıntılı bir kuşatma planı hazırladı Bu sırada, Osmanlıların etkinliklerinden rahatsız olan Bizans imparatoru XII Konstantinos, Avrupa ’daki tum devletlerden yardım istedi II Kosova savaşı ’nda yenilen Haclılar‘ın yeni bir Haclı seferi duzenleyecek gucleri kalmamıştı Ama Macar kral Naibi Hunyadi Janos Silivri yoresinin, Katalonyalılar da Limni Adası ’nın kendilerine verilmesi koşuluyla yardım edebileceklerini acıkladılar Bu onerileri kabul eden Bizanslılar Katolik ve Ortadoks kiliselerinin birleştirilmesi icin Floransa ’da alınan kararı bile onaylamaya razı oldu 1452 ’de iki kilise Kağıt uzerinde birleştirildi ama bu karar, hicbir zaman uygulanamadı Fatih Sultan Mehmet bu gelişmelerden sonra, Bizans İmparatoru Konstanstinos ’a bir elci gondererek,kan dokulmeden şehrin teslim edilmesini istediFakat,İmparatordan gelen savaşa hazırız mesajı uzerine,İstanbul ’un kara surları onune gelen Osmanlı ordusu,kuşatmaya başladı
2 Nisan 1453 ’te Bizanslılar, Halic ’in girişine zincir gerdi, kentin kapılarını taşlarla orerek kapadıBu sırada Rumeli beylerbeyi Karaca Paşa;Misivri, Ahyolu ve Vize kalelerini alarak,kuşatma sırasında buralardan İstanbul ’a yardım gelmesini onlediimparator XIIKonstantinos ’un kardeşleri Mora despotları Thomas ve Demetrios da Turhanoğlu Ahmet ve Omer beylerin komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından etkisiz duruma getirildi Bu sırada Cenevizlilerin gonderdikleri iki kadırgayla 700 asker, papanın gonderdiği uc kadırga yiyecekle 200 asker İstanbul ’a ulaşmış ve kenti savunan halka yardım etmeye başlamıştı O donemde, Osmanlı Ordusundaki er sayısı 150000 ile 200000 arasındaydı Bu kuvvetlere Cenevizliler, Rumeli ve Anadolu beylerine bağlı ceşitli kuvvetlerde katılmış Konsantinopolis ’in kara sularının Ayvansaray ‘dan Edirnekapı ’ya kadarki sol kanadı Rumeli beylerbeyi Karaca Paşa ’nın; EdirnekapıTopkapı arasındaki merkez bolgesi padişahın; Topkapı ’dan Yedikule ’ye kadar olan kesim de İshak Paşa ile Mahmud Paşa ’nın komutasındaki birliklerle kuşatılmış durumdaydı
Kaptanı derya Baltaoğlu Suleyman Bey komutasındaki Osmanlı donanmasında 150 gemi, Bizans ’ta ise 39 gemi vardı 6 Nisan 1453 ’te top atışları ile başlayan kuşatmanın beşinci gunu, imparator XII Konstantinos ’a kenti, kan dokulmeden teslim edilmesini onerdi İmparator bunu reddedince, 12 Nisanda top atışları yeniden başladı Surlarda acılan gedikleri halk hemen kapatıyordu 18 Nisandaki yoğun Osmanlı saldırısı da geri puskurtuldu Papanın Bizans ’a gonderdiği asker ve malzeme yuklu gemiler ele gecirilemedi, bunun uzerine kaptanı derya Balto Oğlu Suleyman Paşa azledilerek, yerine Hamza Bey getirildi Veziri azam Candarlı Halil Paşa kuşatmanın kaldırılmasını onerdiyse de, oteki komutanlar padişahtan savaşı surdurmesini istedi Halic ’e girmeden İstanbul ’un fethedilmeyeceğini anlayan Fatih Sultan Mehmet, Tophane ’den Kasımpaşa ’ya kadar kızaklar doşetti Gemilerin, kızakların uzerinden kaydırılabilmesiicin, Galata Cenevizlilerinden zeytinyağı, domuzyağı ve sade yağ alınarak kızaklar yağlandı 2122 Nisan gecesi 67(yada 72) parca Osmanlı gemileri bu kızaklardan kaydırılarak Halic ’e indirildi Halic ’in iki yakası arasında kurulan kopruye yerleştirilen toplarla İstanbul, tam bir kuşatma altına alındı 23 Mayısta padişah, isfendiyaroğlu Kasım Bey ’i Bizans imparatoruna elci gondererek kan dokulmeden kenti teslim ederse, yakınları ve hazinesi ile istediği yere gidebileceğini ama kent savaş yolu ile alınırsa halkın tutsak sayılacağını ve yağmaya izin verileceğini bildirdi İmparator XII Konstantinos, kuşatma kaldırılırsa vergi vermeyi kabul ettiğini, ama kenti teslim etmeyeceğini belirtti Macar kral Naibi Hunyadi Janos da kuşatmanın kaldırılmaması halinde, Bizans ’ın yanında savaşa gireceklerini ve Haclı donanmasını kente yardım icin yola cıkardığını bildirdi
27 Mayısta yeniden başlayan top ateşi, 29 Mayıs ’a kadar surdu; aynı gunun sabahı kente karadan da saldırıya gecildi Once ulubatlı Hasan adlı bir yeniceri Topkapı ’daki bir burca Turk sancağını dikti Topkapı ve Edirnekapı ’da acılan gediklerden Turk askerleri kente girmeye başlayınca, cıkan panik sırasında imparator XII Konstantinos oldu İlk defa Ulubatlı Hasan ve arkadaşlarının şehit olmak pahasına tutunmayı başardıkları İstanbul surları , artık direnemiyordu 53 gun suren ve 19 Nisan, 6 Mayıs , 12 Mayıs ve 29 Mayıs ’ta yapılan dort buyuk saldırıdan sonra Doğu Roma İmparatorluğu ’nun 1125 yıllık başkenti olan İstanbul, 29 Mayıs 1453 Salı gunu Fatih Sultan Mehmet ve guclu ordusu tarafından fethedildi
İstanbul, 29 Mayıs 1453 tarihinden 23 Nisan 1920 tarihine kadar Osmanlı Devleti ’nin başkenti olmuştur Bu nedenle Turk ve Dunya tarihini etkileyen bu onemli fethi, her yılın 29 Mayıs gunu, aynı coşku ve sevincle kutluyoruz
İstanbul'un fethinin nedenleri
İstanbul ’un Fethini Gerektiren Sebepler
Bizans İmparatorlarının, Anadolu ’daki ceşitli siyasi gucleri de Osmanlı aleyhine kışkırtmaktan geri kalmamaları Hatta zaman, zaman Osmanlı şehzadeleri arasındaki taht kavgalarına karışıp devletin ic duzenini bozmaları
İstanbul ’un boğaza hakim bir konumda olması ve bu yuzden Karadeniz Akdeniz su yolunun anahtarı konumunda olması
İstanbul ’un Osmanlı toprak butunluğunu bozan bir konumda olması (Osmanlı topraklarıyla cevrili bir ada gorumundeydi Osmanlı ’nın Anadolu ’dan Rumeli ’ye, Rumeli ’den Anadolu ’ya gecişi zordu)
Bizans ’ın Osmanlı ’ya karşı duzenlenen Haclı seferlerini teşvik etmesi
Yukarıdaki nedenler İstanbul ’un fethedilmesine ortam hazırlamıştır Bu karar, IIMehmet (Fatih Sultan Mehmet) tarafından alınmıştır
Fatih ’in Fethi Kolaylaştırmak İcin Aldığı Tedbirler
Bizans ’a denizden gelebilecek yardımı onlemek amacıyla Anadolu Hisarı ’nın karşısına Rumeli Hisarı ’nı yaptırdı
Bizans ’a Balkanlar ’dan gelebilecek muhtemel Haclı yardımını onlemek icin sınır boylarına akıncı birlikleri gonderdi
Surlara karşılık, Sahi adı verilen buyuk toplar dokturdu
Halicteki zincire karşılık gemileri karadan yuruterek halic ’e soktu
İstanbul ’un Fethini Kolaylaştıran Nedenler
Bizans ordu ve donanmasının zayıf oluşu, Kuşatma sırasında Avrupa ’dan yardım almaması
Not : Bizans kuşatma sırasında sadece Venedik ve Cenevizlilerden yardım alabilmiştir
Not : Cenevizliler kuşatma sırasında ticari kaygılardan dolayı hem Osmanlılara, hem de Bizans ’a yardım etmişlerdir
Yapılan Hazırlıklar
İstanbul ’un Osmanlı Devleti ’nin hakimiyeti altına girmesi, ticari ve kulturel yonden onemli bir avantajın daha ele gecirilmesi demektir Boğazlar tam anlamıyla kontrol altına alınacak ve bu sayede Karadeniz ticaret yolları ele gecirilmiş olacaktı Karamanoğulları meselesini cozen Fatih Sultan Mehmet, İstanbul ’un fethi icin gerekli hazırlıklara başladı
Devrin muhendislerinden Musluhiddin, Saruca Sekban ile Osmanlılara sığınan Macar Urba Edirne ’de top dokumu işi ile gorevlendirildi “Şahi“ adı verilen bu topların yanında, tekerlekli kuleler ve aşırtma gullelerin uretilmesi (havan topu) yapılan hazırlıklar arasındaydı Yaptırılan bu buyuk toplar İstanbul ’un fethedilmesinde onemli rol oynadı
Yıldırım Beyazıt ’ın İstanbul kuşatması sırasında yaptırdığı Anadolu Hisarının karşısına, Rumeli Hisarı (Boğaz kesen) inşa edildi Bu sayede Boğazların kontrolu sağlanacak, deniz yoluyla gelebilecek yardımlara karşı tedbir alınmış olacaktı 400 parcadan oluşan bir donanma inşa edildi Turhan Bey komutasındaki bir Osmanlı donanması Mora ’ya gonderildi ve İstanbul ’a yardım gelmesi engellendi
Eflak ve Sırbistan ile var olan barış antlaşmaları yenilendi Macarlarla da uc yılık bir antlaşma yapıldı Osmanlıların bu hazırlıkları karşısında, Bizanslılarda boş durmuyordu Surlar sağlamlaştırılıyor ve şehre yiyecek depolanıyordu Ayrıca Bizans İmparatoru Konstantin, Halic ’e bir zincir gerdirerek, buradan gelecek tehlikeyi onlemeye calıştı
Aynı zamanda Haclı dunyasından yardım isteniyor, Papa ise yapacağı yardım karşısında Ortadoks ve Katolik kiliselerinin birleştirilmesini istiyordu Ancak Katoliklerden nefret eden Ortadoks Rumlar, Roma kilisesine bağlanmak istemiyor, “ İstanbul ’da Kardinal Kulahı gormektense, Turk Sarığı gormeye razıyız“ diyorlardı
Kuşatma ve Savaş
Fatih Sultan Mehmet İstanbul ’un fethi icin gereken hazırlıkları, goruşmeleri yaptıktan sonra, ayrıntılı bir kuşatma planı hazırladı Bu sırada, Osmanlıların etkinliklerinden rahatsız olan Bizans imparatoru XII Konstantinos, Avrupa ’daki tum devletlerden yardım istedi II Kosova savaşı ’nda yenilen Haclılar‘ın yeni bir Haclı seferi duzenleyecek gucleri kalmamıştı Ama Macar kral Naibi Hunyadi Janos Silivri yoresinin, Katalonyalılar da Limni Adası ’nın kendilerine verilmesi koşuluyla yardım edebileceklerini acıkladılar Bu onerileri kabul eden Bizanslılar Katolik ve Ortadoks kiliselerinin birleştirilmesi icin Floransa ’da alınan kararı bile onaylamaya razı oldu 1452 ’de iki kilise Kağıt uzerinde birleştirildi ama bu karar, hicbir zaman uygulanamadı Fatih Sultan Mehmet bu gelişmelerden sonra, Bizans İmparatoru Konstanstinos ’a bir elci gondererek,kan dokulmeden şehrin teslim edilmesini istediFakat,İmparatordan gelen savaşa hazırız mesajı uzerine,İstanbul ’un kara surları onune gelen Osmanlı ordusu,kuşatmaya başladı
2 Nisan 1453 ’te Bizanslılar, Halic ’in girişine zincir gerdi, kentin kapılarını taşlarla orerek kapadıBu sırada Rumeli beylerbeyi Karaca Paşa;Misivri, Ahyolu ve Vize kalelerini alarak,kuşatma sırasında buralardan İstanbul ’a yardım gelmesini onlediimparator XIIKonstantinos ’un kardeşleri Mora despotları Thomas ve Demetrios da Turhanoğlu Ahmet ve Omer beylerin komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından etkisiz duruma getirildi Bu sırada Cenevizlilerin gonderdikleri iki kadırgayla 700 asker, papanın gonderdiği uc kadırga yiyecekle 200 asker İstanbul ’a ulaşmış ve kenti savunan halka yardım etmeye başlamıştı O donemde, Osmanlı Ordusundaki er sayısı 150000 ile 200000 arasındaydı Bu kuvvetlere Cenevizliler, Rumeli ve Anadolu beylerine bağlı ceşitli kuvvetlerde katılmış Konsantinopolis ’in kara sularının Ayvansaray ‘dan Edirnekapı ’ya kadarki sol kanadı Rumeli beylerbeyi Karaca Paşa ’nın; EdirnekapıTopkapı arasındaki merkez bolgesi padişahın; Topkapı ’dan Yedikule ’ye kadar olan kesim de İshak Paşa ile Mahmud Paşa ’nın komutasındaki birliklerle kuşatılmış durumdaydı
Kaptanı derya Baltaoğlu Suleyman Bey komutasındaki Osmanlı donanmasında 150 gemi, Bizans ’ta ise 39 gemi vardı 6 Nisan 1453 ’te top atışları ile başlayan kuşatmanın beşinci gunu, imparator XII Konstantinos ’a kenti, kan dokulmeden teslim edilmesini onerdi İmparator bunu reddedince, 12 Nisanda top atışları yeniden başladı Surlarda acılan gedikleri halk hemen kapatıyordu 18 Nisandaki yoğun Osmanlı saldırısı da geri puskurtuldu Papanın Bizans ’a gonderdiği asker ve malzeme yuklu gemiler ele gecirilemedi, bunun uzerine kaptanı derya Balto Oğlu Suleyman Paşa azledilerek, yerine Hamza Bey getirildi Veziri azam Candarlı Halil Paşa kuşatmanın kaldırılmasını onerdiyse de, oteki komutanlar padişahtan savaşı surdurmesini istedi Halic ’e girmeden İstanbul ’un fethedilmeyeceğini anlayan Fatih Sultan Mehmet, Tophane ’den Kasımpaşa ’ya kadar kızaklar doşetti Gemilerin, kızakların uzerinden kaydırılabilmesiicin, Galata Cenevizlilerinden zeytinyağı, domuzyağı ve sade yağ alınarak kızaklar yağlandı 2122 Nisan gecesi 67(yada 72) parca Osmanlı gemileri bu kızaklardan kaydırılarak Halic ’e indirildi Halic ’in iki yakası arasında kurulan kopruye yerleştirilen toplarla İstanbul, tam bir kuşatma altına alındı 23 Mayısta padişah, isfendiyaroğlu Kasım Bey ’i Bizans imparatoruna elci gondererek kan dokulmeden kenti teslim ederse, yakınları ve hazinesi ile istediği yere gidebileceğini ama kent savaş yolu ile alınırsa halkın tutsak sayılacağını ve yağmaya izin verileceğini bildirdi İmparator XII Konstantinos, kuşatma kaldırılırsa vergi vermeyi kabul ettiğini, ama kenti teslim etmeyeceğini belirtti Macar kral Naibi Hunyadi Janos da kuşatmanın kaldırılmaması halinde, Bizans ’ın yanında savaşa gireceklerini ve Haclı donanmasını kente yardım icin yola cıkardığını bildirdi
27 Mayısta yeniden başlayan top ateşi, 29 Mayıs ’a kadar surdu; aynı gunun sabahı kente karadan da saldırıya gecildi Once ulubatlı Hasan adlı bir yeniceri Topkapı ’daki bir burca Turk sancağını dikti Topkapı ve Edirnekapı ’da acılan gediklerden Turk askerleri kente girmeye başlayınca, cıkan panik sırasında imparator XII Konstantinos oldu İlk defa Ulubatlı Hasan ve arkadaşlarının şehit olmak pahasına tutunmayı başardıkları İstanbul surları , artık direnemiyordu 53 gun suren ve 19 Nisan, 6 Mayıs , 12 Mayıs ve 29 Mayıs ’ta yapılan dort buyuk saldırıdan sonra Doğu Roma İmparatorluğu ’nun 1125 yıllık başkenti olan İstanbul, 29 Mayıs 1453 Salı gunu Fatih Sultan Mehmet ve guclu ordusu tarafından fethedildi
İstanbul, 29 Mayıs 1453 tarihinden 23 Nisan 1920 tarihine kadar Osmanlı Devleti ’nin başkenti olmuştur Bu nedenle Turk ve Dunya tarihini etkileyen bu onemli fethi, her yılın 29 Mayıs gunu, aynı coşku ve sevincle kutluyoruz
