Jinekolojik ağrı ve nedenleri nelerdir?
Ani başlıyan ağrıların sebebleri nelerdir?
Ağrıya Neden Olan Kadın Hastalıkları
Jinekolojik ağrı ve nedenleri
Kasık ve bel ağrısı kadınların doktora başvurmalarına neden olan en onemli yakınmalardan biridir Kasık ağrıları bazen kadınların gunluk yaşantılarını etkileyecek ve hatta işine gidemeyecek kadar ağır olabilir Cinsel yaşantısını da etkileyebilen bu durum, zamanla psikolojik problemlere de neden olabilir Kasık ve bel ağrısı ureme organlarından kaynaklandığı gibi, idrar yolları, sindirim veya iskelet sisteminden de kaynaklanabilir Ağrının başlama şekli, niteliği, şiddeti, yeri ve yayılması onemlidir Ani başlayan ağrılar ile uzun suredir devam eden ağrıların nedenleri birbirinden farklıdır
Ani Başlayan Ağrı Nedenleri
Ureme Organlarının İltihabi Hastalıkları:
Pelvik enflamatuvar hastalık olarak adlandırılan bu durumda, coğunlukla ureme organları vajen icinde kolonize olan mikroorganizmalar tarafından enfekte olur Enfeksiyon yukarıya doğru yayılarak rahim ağzı, rahim, ureme kanalları, yumurtalıklar ve karın icindeki diğer organlara yayılabilir Ağrı ile birlikte ateş, uşume ve titreme gibi sistemik bulgularda olabilir Ureme organları uzerinde kalıcı bir hasar olmaması icin erken teşhis ve uygun antibiyotik tedavisi ile buyuk başarı ile tedavi edilebilen bir durumdur
Yumurtalık Kistleri:
Basit folikul kistleri ve cikolata kisti (emdometrioz kisti) olabileceği gibi, kanser başlangıcı veya kotu huylu bir yumurtalık kisti olabilir Yumurtalık kistleri coğunlukla cevre organlarına bası yaparak veya nadiren yumurtalığın kendi etrafında kıvrılıp torsiyone olup kangren olması ile ağrıya neden olurlar Basit yumurtalık kistleri klinik takip ve ilac tedavisi ile coğunlukla tedavi edilebilirler Nadiren cerrahi mudahale gerekir Diğer tip kistlerde coğunlukla cerrahi mudahale ve akabinde ilac tedavisi kacınılmazdır
Dış Gebelik:
Gebeliğin anne rahimi dışında oluştuğu duruma denir dış gebelik coğunlukla kanallara, nadiren rahim ağzı veya karın icine yerleşir Buyuyen gebelik kesesi bulunduğu organın sınırlarını zorlar ve ağrıya neden olur Daha da ilerleyen gebelik bulunduğu organın yırtılmasına ve karın icine kanama yapan acil bir tabloya neden olur
Apendisit:
Apendisitin iltihaplanması acil mudahale gerektiren bir durumdur Coğunlukla karın ağrısı yapan diğer durumlarla karışabilir Apendisitin erken teşhis edilmedi ve alınması hayat kurtarıcı olabilir
Sindirim Sistemi İltihabı:
Enterit olarak bilinen ve karın, kasık ağrısı ve coğunlukla ishal ile birlikte seyreden klinik bir tablodur Hastanın kaybettiği sıvı ve vitaminler yerine konmalı ve gerektiğinde uygun antibiyotik ile tedavisi mumkun olan bir durumdur
İdrar Yolları Enfeksiyonu veya Taşları:
İdrarda yanma, sık idrara cıkma, bel ve kasık ağrısı, ateş, uşume ve titreme ile birlikte seyreden bir durumdur Bol sıvı alımı ve etkin antibiyotik ile tedavi edilebilir idrar yollarındaki taşların bazen ultrason ile kırılması ve bazen de cerrahi mudahale ile alınması gerekebilir
Cinsel ilişki sırasında ağrı duyulması organik veya psikolojik nedenli olabilir Organik nedenler arasında endometriozis (karın icerisine kanamalara neden olan bir hastalık), vajendeki yaralar ve cok sayıda doğuma bağlı ureme organlarının bağlarındaki yırtılmalardır Psikolojik nedenli ağrılar belli bir yerleşim gostermeyen kunt ağrılardır Hastaya detaylı bir inceleme yapıldıktan sonra hicbir organik neden bulunamazsa ağrının psikolojik olabileceği duşunulur Ayrıca rahim ici arac'da (spiral) zaman zaman hareket ederek ağrıya neden olabilir Bu ağrı kramp şeklinde, veya batıcı niteliktedir Kronik ağrılar genelde altı aydan uzun surer ve ağrı kesicilere cevap vermez Kronik ağrılar ureme organlarının hastalıkları, mide, barsak hastalıkları ve psikolojik nedenlerle oluşabilir
Ağrıya Neden Olan Kadın Hastalıkları
Enfeksiyonlar:
Tuberkuloz dışındaki enfeksiyonlar akut ağrı nedenidir Devam eden ağrılar karın icinde enfeksiyonlara bağlı oluşmuş yapışıklıklardan kaynaklanır Klamydia ve ureoplazma turu mikroorganizmaların enfeksiyonu sadece ağrı nedeni olmaktan ote ureme organlarında neden oldukları kalıcı hasarlar nedeni ile ureme sağlığı uzerinde de olumsuz etkilere neden olur
Yapışıklıklar:
Organların hareketini kısıtlayan kalın ve sert yapışıklıklar ağrıya neden olur Bu yapışıklıklar genital enfeksiyonlardan kaynaklanacağı gibi, endometrioz sonucu da ortaya cıkabilir ilac tedavisinin kalıcı etki gosteremediği bu durumda cerrahi mudahale ile yapışıklıkların giderilmesi gerekebilir
Endometriosis:
Rahim dokusunun rahim dışında bulunmasıdır Her adetle beraber bu dokular karın icine kanamalara yol acar Karın zarının etkilenmesi ve oluşan yapışıklıklar adet ağrısı şeklinde ağrıya neden olur Gunumuzde tanısal amaclı laparoskopi ile ağrı yakınması olan hastaların %2040'ında endometriozis saptanmıştır Endometrioz lezyonları rahim bağları uzerinde olabileceği gibi yumurtalıklar uzerinde de bulunabilir Rahim bağları uzerindeki lezyonlar adetlerde şiddetli ağrılara neden olabilir Yumurtalıklar uzerindeki odaklar ise her adet ile yumurtalık icine kanayarak cikolata kisti olarak bilinen kistleri oluştururlar Bu kistler buyuk boyutlara vardıklarında şiddetli ağrılara neden olabilir Karın zarları uzerinde yer alan endometrioz odakları ise yapışıklıklara neden olarak ureme organlarının hareketini kısıtlarlar ve ağrılara neden olurlar Endometriozun kesin tanı ve tedavisi laparoskopik (kansız, bıcaksız tanı ve ameliyat yontemi) olarak konur Laparoskopik olarak yapılan cerrahi girişimlerle yapışıklıklar acılır, yumurtalıktaki kistler alınır ve aktif odaklar koter ve lazer yardımı ile ortadan kaldırılabilir
Rahimin pozisyon bozuklukları:
Kadınların %20 sinde rahim ters donuktur Rahim ileri derecede donuk olduğunda kan akımı bozulur ve ağrıya yol acar Endometriozis veya diğer nedenler ile meydana gelen yapışıklıklar ve tumorler rahimde pozisyon değişikliklerine ve ağrıya neden olur ilac tedavisi ile ustesinden gelinemeyen durumlarda rahim pozisyonunu duzeltmek icin cerrahi girişimler gerekebilir
bullet
Zor doğumlar:
Uzamış ve zor doğumlarda rahim bağlarında yırtıklar oluşur, bu yırtıklar tam iyileşmediğinden ileride ağrıya neden olur
Tedavi
Ağrı tedavisi nedene yoneliktir Ultrason ve laparoskopi ile ağrının nedeni teşhis edilmeye calışılır Laparoskopi ile karın icerisindeki yapışıklıklar giderilebilir, endometriosis tedavi edilir Ayrıca laparoskopi ile gunumuzde rahme gelen sinirler kesilerek hastanın ağrı şikayeti etkin olarak ortadan kaldırılabilir Nedeni saptanamayan ağrılarda ağrı kesicilere başvurulabilir Hastalara psikolojik destek de faydalı olur
Ani başlıyan ağrıların sebebleri nelerdir?
Ağrıya Neden Olan Kadın Hastalıkları
Jinekolojik ağrı ve nedenleri
Kasık ve bel ağrısı kadınların doktora başvurmalarına neden olan en onemli yakınmalardan biridir Kasık ağrıları bazen kadınların gunluk yaşantılarını etkileyecek ve hatta işine gidemeyecek kadar ağır olabilir Cinsel yaşantısını da etkileyebilen bu durum, zamanla psikolojik problemlere de neden olabilir Kasık ve bel ağrısı ureme organlarından kaynaklandığı gibi, idrar yolları, sindirim veya iskelet sisteminden de kaynaklanabilir Ağrının başlama şekli, niteliği, şiddeti, yeri ve yayılması onemlidir Ani başlayan ağrılar ile uzun suredir devam eden ağrıların nedenleri birbirinden farklıdır
Ani Başlayan Ağrı Nedenleri
Ureme Organlarının İltihabi Hastalıkları:
Pelvik enflamatuvar hastalık olarak adlandırılan bu durumda, coğunlukla ureme organları vajen icinde kolonize olan mikroorganizmalar tarafından enfekte olur Enfeksiyon yukarıya doğru yayılarak rahim ağzı, rahim, ureme kanalları, yumurtalıklar ve karın icindeki diğer organlara yayılabilir Ağrı ile birlikte ateş, uşume ve titreme gibi sistemik bulgularda olabilir Ureme organları uzerinde kalıcı bir hasar olmaması icin erken teşhis ve uygun antibiyotik tedavisi ile buyuk başarı ile tedavi edilebilen bir durumdur
Yumurtalık Kistleri:
Basit folikul kistleri ve cikolata kisti (emdometrioz kisti) olabileceği gibi, kanser başlangıcı veya kotu huylu bir yumurtalık kisti olabilir Yumurtalık kistleri coğunlukla cevre organlarına bası yaparak veya nadiren yumurtalığın kendi etrafında kıvrılıp torsiyone olup kangren olması ile ağrıya neden olurlar Basit yumurtalık kistleri klinik takip ve ilac tedavisi ile coğunlukla tedavi edilebilirler Nadiren cerrahi mudahale gerekir Diğer tip kistlerde coğunlukla cerrahi mudahale ve akabinde ilac tedavisi kacınılmazdır
Dış Gebelik:
Gebeliğin anne rahimi dışında oluştuğu duruma denir dış gebelik coğunlukla kanallara, nadiren rahim ağzı veya karın icine yerleşir Buyuyen gebelik kesesi bulunduğu organın sınırlarını zorlar ve ağrıya neden olur Daha da ilerleyen gebelik bulunduğu organın yırtılmasına ve karın icine kanama yapan acil bir tabloya neden olur
Apendisit:
Apendisitin iltihaplanması acil mudahale gerektiren bir durumdur Coğunlukla karın ağrısı yapan diğer durumlarla karışabilir Apendisitin erken teşhis edilmedi ve alınması hayat kurtarıcı olabilir
Sindirim Sistemi İltihabı:
Enterit olarak bilinen ve karın, kasık ağrısı ve coğunlukla ishal ile birlikte seyreden klinik bir tablodur Hastanın kaybettiği sıvı ve vitaminler yerine konmalı ve gerektiğinde uygun antibiyotik ile tedavisi mumkun olan bir durumdur
İdrar Yolları Enfeksiyonu veya Taşları:
İdrarda yanma, sık idrara cıkma, bel ve kasık ağrısı, ateş, uşume ve titreme ile birlikte seyreden bir durumdur Bol sıvı alımı ve etkin antibiyotik ile tedavi edilebilir idrar yollarındaki taşların bazen ultrason ile kırılması ve bazen de cerrahi mudahale ile alınması gerekebilir
Cinsel ilişki sırasında ağrı duyulması organik veya psikolojik nedenli olabilir Organik nedenler arasında endometriozis (karın icerisine kanamalara neden olan bir hastalık), vajendeki yaralar ve cok sayıda doğuma bağlı ureme organlarının bağlarındaki yırtılmalardır Psikolojik nedenli ağrılar belli bir yerleşim gostermeyen kunt ağrılardır Hastaya detaylı bir inceleme yapıldıktan sonra hicbir organik neden bulunamazsa ağrının psikolojik olabileceği duşunulur Ayrıca rahim ici arac'da (spiral) zaman zaman hareket ederek ağrıya neden olabilir Bu ağrı kramp şeklinde, veya batıcı niteliktedir Kronik ağrılar genelde altı aydan uzun surer ve ağrı kesicilere cevap vermez Kronik ağrılar ureme organlarının hastalıkları, mide, barsak hastalıkları ve psikolojik nedenlerle oluşabilir
Ağrıya Neden Olan Kadın Hastalıkları
Enfeksiyonlar:
Tuberkuloz dışındaki enfeksiyonlar akut ağrı nedenidir Devam eden ağrılar karın icinde enfeksiyonlara bağlı oluşmuş yapışıklıklardan kaynaklanır Klamydia ve ureoplazma turu mikroorganizmaların enfeksiyonu sadece ağrı nedeni olmaktan ote ureme organlarında neden oldukları kalıcı hasarlar nedeni ile ureme sağlığı uzerinde de olumsuz etkilere neden olur
Yapışıklıklar:
Organların hareketini kısıtlayan kalın ve sert yapışıklıklar ağrıya neden olur Bu yapışıklıklar genital enfeksiyonlardan kaynaklanacağı gibi, endometrioz sonucu da ortaya cıkabilir ilac tedavisinin kalıcı etki gosteremediği bu durumda cerrahi mudahale ile yapışıklıkların giderilmesi gerekebilir
Endometriosis:
Rahim dokusunun rahim dışında bulunmasıdır Her adetle beraber bu dokular karın icine kanamalara yol acar Karın zarının etkilenmesi ve oluşan yapışıklıklar adet ağrısı şeklinde ağrıya neden olur Gunumuzde tanısal amaclı laparoskopi ile ağrı yakınması olan hastaların %2040'ında endometriozis saptanmıştır Endometrioz lezyonları rahim bağları uzerinde olabileceği gibi yumurtalıklar uzerinde de bulunabilir Rahim bağları uzerindeki lezyonlar adetlerde şiddetli ağrılara neden olabilir Yumurtalıklar uzerindeki odaklar ise her adet ile yumurtalık icine kanayarak cikolata kisti olarak bilinen kistleri oluştururlar Bu kistler buyuk boyutlara vardıklarında şiddetli ağrılara neden olabilir Karın zarları uzerinde yer alan endometrioz odakları ise yapışıklıklara neden olarak ureme organlarının hareketini kısıtlarlar ve ağrılara neden olurlar Endometriozun kesin tanı ve tedavisi laparoskopik (kansız, bıcaksız tanı ve ameliyat yontemi) olarak konur Laparoskopik olarak yapılan cerrahi girişimlerle yapışıklıklar acılır, yumurtalıktaki kistler alınır ve aktif odaklar koter ve lazer yardımı ile ortadan kaldırılabilir
Rahimin pozisyon bozuklukları:
Kadınların %20 sinde rahim ters donuktur Rahim ileri derecede donuk olduğunda kan akımı bozulur ve ağrıya yol acar Endometriozis veya diğer nedenler ile meydana gelen yapışıklıklar ve tumorler rahimde pozisyon değişikliklerine ve ağrıya neden olur ilac tedavisi ile ustesinden gelinemeyen durumlarda rahim pozisyonunu duzeltmek icin cerrahi girişimler gerekebilir
bullet
Zor doğumlar:
Uzamış ve zor doğumlarda rahim bağlarında yırtıklar oluşur, bu yırtıklar tam iyileşmediğinden ileride ağrıya neden olur
Tedavi
Ağrı tedavisi nedene yoneliktir Ultrason ve laparoskopi ile ağrının nedeni teşhis edilmeye calışılır Laparoskopi ile karın icerisindeki yapışıklıklar giderilebilir, endometriosis tedavi edilir Ayrıca laparoskopi ile gunumuzde rahme gelen sinirler kesilerek hastanın ağrı şikayeti etkin olarak ortadan kaldırılabilir Nedeni saptanamayan ağrılarda ağrı kesicilere başvurulabilir Hastalara psikolojik destek de faydalı olur