kadınlar adetliyken neler yapamaz
Gusul (Boy Abdesti) : Adetlinin adet kanı, lohusanın da lohusalık kanı kesildiğinde gusul abdesti alarak temizlenmeleri gerekmektedir Eğer imkanı varsa su ile gusleder yoksa teyemmum ederek temizlenir Hz Peygamber (sav), Fatıma binti EbU Hubeyş’e şoyle demiştir : “Hayızlı olduğun zaman namazı bırak, kesildiği zaman da namazını kıl (Şevkani , Neylu’l Evtar c1, s568)
Namaz : Adetli ve lohusa bir kadının namaz kılması ve secde etmesi haramdır Bu namazın farz, vacip, sunnet veya nafile namaz olması arasında fark yoktur ve hicbir namaz kılmaları caiz olmaz Cunku Fatıma binti EbU Hubeyş’in rivayet ettiği hadiste Peygamber (sav) : “Aybaşı geldiğinde namazı bırakın buyurmuşlardır Bundan dolayı adetli veya lohusa olandan namaz ibadeti duşer ve kaza da edilmez Bu hususta ulemanın icması vardır Ancak nafile bir namaza başlamışken ay hali olan bir kadın, o başlamış olduğu namazı sonradan kaza eder Adetli ve lohusa birisine tilavet veya şukur secdesi gibi secdeleri yapmak da caiz olmaz
Adetli ve lohusa olanlar kılmadığı namazları sonradan da kaza etmezler ama adet ve lohusalıklarından dolayı tutamadıkları oruclarını Ramazandan sonra kaza ederler Hz Aişe (ranha)’dan şoyle rivayet edilir : “RasUlullah (sav) doneminde aybaşı olurduk da orucu kaza etmemiz emredildiği halde, namazı kaza etmemiz emredilmezdi (Buhari, Hayız 20 – EbU DavUd, Taharet 104) Namazın kaza edilmeyişinin diğer bir sebebi de, aybaşı halinin her ay tekrar ettiği ve suresinin uzun olduğundan dolayı, namazın kaza edilmesinde zorluk bulunduğu icindir Ama oructa boyle bir durum soz konusu değildir Senede bir defa geldiğinden, adetli kadın tutamadığı gunlerin sayısını kolayca hesaplayabilir ve geriye kalan 11 aylık surede kolayca kaza edebilir
Oruc : Hayız ve nifas halinde olanların farz, vacip, nafile veya adak cinsinden her ceşit oruc tutmaları haramdır Tutamadıkları oruclarını temizlendikten sonra kaza ederler Bu hukmun delili, yukarıdaki Hz Aişe (ranha)’nın rivayet ettiği hadisdir Nafile oruc tutarken adet gormeye başlayan veya doğum yapan bir kadına, bu orucun da kazası gerekir Ramazan orucunda da hukum aynıdır Eğer başladığı oruc tamamlanmadan adet gormeye başlarsa o oruc bozulur ve kazası gerekir
Kur’anı Kerim okumak : Hayız ve nifas halinde olanlar ile cunup olanların Kur’an’dan bir ayet veya bir ayetten daha da az olsa okumaları caiz değildir Cunku İbni Omer (ra)’dan rivayetle Efendimiz (sav) :
لاَ تَقْرَأُ الْحَائِضُ وَلاَ الْجُنُبُ شَيْئًا مِنَ الْقُرْآنِ “Adetli kadın ve cunup olanlar Kur’an’dan bir şey okumasın buyurmuşlardır (İbni Mace, Taharet 105 ; Nesai, Taharet 170 ; Darimi, VudU 103 ; Tirmizi, Taharet 98)
Kur’an’a dokunmak : Hayız ve nifas halinde olanlar ile cunup olanların Kur’an’ın tamamına veya tam olarak yazılmış bir ayetine dokunmaları veya onu taşımaları da haramdır Zira Allah Teala :
لاَ يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُون“Ona ancak temizlenmiş olanlar dokunabilir (Vakıa 79) buyurmaktadır Ancak, kılıf veya kutu icindeki bir Kur’an’a dokunmak veya taşımakta bir sakınca yoktur
Tavaf : Hayızlı bir kadının Kabeyi tavaf haric haccın diğer menasiklerini yapmasında bir sakınca yoktur ama Kabeyi tavaf etmesi haramdır
Mescide girmek : Hayız ve nifas halinde bulunanlar ile cunup olanlar camilere girip orada oturamazlar, icinden gecemezler ve itikafa giremezler Buna delil teşkil eden hadisi şerif şoyledir : “Hicbir hayızlı veya cunup mescide giremez (Darimi , VudU 116 – İbni Mace , Taharet 92) Ancak yırtıcı hayvandan, donma tehlikesinden, hırsızdan ve buna benzer şeylerden korkmak ve kacmak gibi zarUri hallerde bu yasak kalkar ve selamete cıkana kadar mescide sığınabilir
Cinsel ilişkide bulunmak : Hayız ve nifas halinde bulunan bir kadınla cinsel ilişkide bulunma ve uzerinde elbise gibi bir engel bulunmadan gobek ile diz kapağı arasından yararlanmak (istimta) şehvetle olmasa dahi haramdır Hanımının bu bolgelerinin dışında kalan yerleriyle ve bu bolgelerin uzerinde elbise varken oynaşmasında bir sakınca yoktur
Boşanma (Talak) : Ay hali devam eden kadını boşamak da caiz değildir Cunku boyle boşamalarda iddet suresi uzayacağından kadının aleyhine olan bir durum soz konusudur Allah Teala şoyle buyurur :
“Ey Peygamber ! Kadınları boşayacağınız zaman onları iddetleri icinde (adetten temiz oldukları sırada) boşayın, iddeti sayın ve Rabbiniz olan Allah’tan korkun (Talak 1)
Abdullah ibni Omer hanımını ay halinde iken boşamış, Hz Omer de (ra) olayı Peygamber Efendimize haber verince şoyle buyurmuştur : “Ona hanımına donmesini soyle Hanımını ya temizlendikten sonra ya da hamile iken boşasın (Şevkani , Neyl,’l Evtar c1 , s279 vd) Herşeye rağmen kadın ay hali devam ederken boşanırsa, boşama gecerli olur ve boyle bir boşamaya “Bid’i Talak yani “bid’at talakı denir
Yukarıda sayılan butun yasakların sona erip ay hali ve lohusa olanların ibadetlerini yapabilmeleri icin, ay hali veya lohusalık surelerinin dolmasından hemen sonra guslederek temizlenmeleri gerekmektedir Bu donemler kadınların hassas oldukları donem olmasından dolayı eşlerinin onlara karşı biraz daha anlayışlı olmaları, bir takım kusurlarını mazur gorup musamahalı davranmaları gerekmektedir Kadınlar ise ay hali donemlerinde beden temizliklerine daha cok ozen gostermeli, mumkun olduğu kadar sık sık banyo yapmalı ve cevresindekileri rahatsız etmemek icin gereken tedbirleri almada daha hassas ve duyarlı davranmalıdırlar Karşılıklı bu saygı ve anlayış kuralları cercevesinde aile ve toplumun daha huzrlu yaşamaları ve birbirleriyle kaynaşmaları sağlanmış olur
Gusul (Boy Abdesti) : Adetlinin adet kanı, lohusanın da lohusalık kanı kesildiğinde gusul abdesti alarak temizlenmeleri gerekmektedir Eğer imkanı varsa su ile gusleder yoksa teyemmum ederek temizlenir Hz Peygamber (sav), Fatıma binti EbU Hubeyş’e şoyle demiştir : “Hayızlı olduğun zaman namazı bırak, kesildiği zaman da namazını kıl (Şevkani , Neylu’l Evtar c1, s568)
Namaz : Adetli ve lohusa bir kadının namaz kılması ve secde etmesi haramdır Bu namazın farz, vacip, sunnet veya nafile namaz olması arasında fark yoktur ve hicbir namaz kılmaları caiz olmaz Cunku Fatıma binti EbU Hubeyş’in rivayet ettiği hadiste Peygamber (sav) : “Aybaşı geldiğinde namazı bırakın buyurmuşlardır Bundan dolayı adetli veya lohusa olandan namaz ibadeti duşer ve kaza da edilmez Bu hususta ulemanın icması vardır Ancak nafile bir namaza başlamışken ay hali olan bir kadın, o başlamış olduğu namazı sonradan kaza eder Adetli ve lohusa birisine tilavet veya şukur secdesi gibi secdeleri yapmak da caiz olmaz
Adetli ve lohusa olanlar kılmadığı namazları sonradan da kaza etmezler ama adet ve lohusalıklarından dolayı tutamadıkları oruclarını Ramazandan sonra kaza ederler Hz Aişe (ranha)’dan şoyle rivayet edilir : “RasUlullah (sav) doneminde aybaşı olurduk da orucu kaza etmemiz emredildiği halde, namazı kaza etmemiz emredilmezdi (Buhari, Hayız 20 – EbU DavUd, Taharet 104) Namazın kaza edilmeyişinin diğer bir sebebi de, aybaşı halinin her ay tekrar ettiği ve suresinin uzun olduğundan dolayı, namazın kaza edilmesinde zorluk bulunduğu icindir Ama oructa boyle bir durum soz konusu değildir Senede bir defa geldiğinden, adetli kadın tutamadığı gunlerin sayısını kolayca hesaplayabilir ve geriye kalan 11 aylık surede kolayca kaza edebilir
Oruc : Hayız ve nifas halinde olanların farz, vacip, nafile veya adak cinsinden her ceşit oruc tutmaları haramdır Tutamadıkları oruclarını temizlendikten sonra kaza ederler Bu hukmun delili, yukarıdaki Hz Aişe (ranha)’nın rivayet ettiği hadisdir Nafile oruc tutarken adet gormeye başlayan veya doğum yapan bir kadına, bu orucun da kazası gerekir Ramazan orucunda da hukum aynıdır Eğer başladığı oruc tamamlanmadan adet gormeye başlarsa o oruc bozulur ve kazası gerekir
Kur’anı Kerim okumak : Hayız ve nifas halinde olanlar ile cunup olanların Kur’an’dan bir ayet veya bir ayetten daha da az olsa okumaları caiz değildir Cunku İbni Omer (ra)’dan rivayetle Efendimiz (sav) :
لاَ تَقْرَأُ الْحَائِضُ وَلاَ الْجُنُبُ شَيْئًا مِنَ الْقُرْآنِ “Adetli kadın ve cunup olanlar Kur’an’dan bir şey okumasın buyurmuşlardır (İbni Mace, Taharet 105 ; Nesai, Taharet 170 ; Darimi, VudU 103 ; Tirmizi, Taharet 98)
Kur’an’a dokunmak : Hayız ve nifas halinde olanlar ile cunup olanların Kur’an’ın tamamına veya tam olarak yazılmış bir ayetine dokunmaları veya onu taşımaları da haramdır Zira Allah Teala :
لاَ يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُون“Ona ancak temizlenmiş olanlar dokunabilir (Vakıa 79) buyurmaktadır Ancak, kılıf veya kutu icindeki bir Kur’an’a dokunmak veya taşımakta bir sakınca yoktur
Tavaf : Hayızlı bir kadının Kabeyi tavaf haric haccın diğer menasiklerini yapmasında bir sakınca yoktur ama Kabeyi tavaf etmesi haramdır
Mescide girmek : Hayız ve nifas halinde bulunanlar ile cunup olanlar camilere girip orada oturamazlar, icinden gecemezler ve itikafa giremezler Buna delil teşkil eden hadisi şerif şoyledir : “Hicbir hayızlı veya cunup mescide giremez (Darimi , VudU 116 – İbni Mace , Taharet 92) Ancak yırtıcı hayvandan, donma tehlikesinden, hırsızdan ve buna benzer şeylerden korkmak ve kacmak gibi zarUri hallerde bu yasak kalkar ve selamete cıkana kadar mescide sığınabilir
Cinsel ilişkide bulunmak : Hayız ve nifas halinde bulunan bir kadınla cinsel ilişkide bulunma ve uzerinde elbise gibi bir engel bulunmadan gobek ile diz kapağı arasından yararlanmak (istimta) şehvetle olmasa dahi haramdır Hanımının bu bolgelerinin dışında kalan yerleriyle ve bu bolgelerin uzerinde elbise varken oynaşmasında bir sakınca yoktur
Boşanma (Talak) : Ay hali devam eden kadını boşamak da caiz değildir Cunku boyle boşamalarda iddet suresi uzayacağından kadının aleyhine olan bir durum soz konusudur Allah Teala şoyle buyurur :
“Ey Peygamber ! Kadınları boşayacağınız zaman onları iddetleri icinde (adetten temiz oldukları sırada) boşayın, iddeti sayın ve Rabbiniz olan Allah’tan korkun (Talak 1)
Abdullah ibni Omer hanımını ay halinde iken boşamış, Hz Omer de (ra) olayı Peygamber Efendimize haber verince şoyle buyurmuştur : “Ona hanımına donmesini soyle Hanımını ya temizlendikten sonra ya da hamile iken boşasın (Şevkani , Neyl,’l Evtar c1 , s279 vd) Herşeye rağmen kadın ay hali devam ederken boşanırsa, boşama gecerli olur ve boyle bir boşamaya “Bid’i Talak yani “bid’at talakı denir
Yukarıda sayılan butun yasakların sona erip ay hali ve lohusa olanların ibadetlerini yapabilmeleri icin, ay hali veya lohusalık surelerinin dolmasından hemen sonra guslederek temizlenmeleri gerekmektedir Bu donemler kadınların hassas oldukları donem olmasından dolayı eşlerinin onlara karşı biraz daha anlayışlı olmaları, bir takım kusurlarını mazur gorup musamahalı davranmaları gerekmektedir Kadınlar ise ay hali donemlerinde beden temizliklerine daha cok ozen gostermeli, mumkun olduğu kadar sık sık banyo yapmalı ve cevresindekileri rahatsız etmemek icin gereken tedbirleri almada daha hassas ve duyarlı davranmalıdırlar Karşılıklı bu saygı ve anlayış kuralları cercevesinde aile ve toplumun daha huzrlu yaşamaları ve birbirleriyle kaynaşmaları sağlanmış olur