Ağrı Hastası değerlendirilirken, hastanın cinsiyeti özellik arzetmektedir. Bayanlarda ağrı değerlendirmesi farklı bakış açıları ile daha uygun sonuçlar alınmasını sağlayacaktır.
BAYANLARDA SÜREGELEN (KRONİK) AĞRILAR
Hatun ve erkeklerin, farklı hastalık deneyimlerine sahip olduğu araştırmalarla ortaya konmuştur. Bunun temelini biyolojik, ruhsal ve sosyolojik faktörler oluşturmakladır. Ağrının algılanması, iletilmesi ve hissedilmesi bakımından her iki cins arasındaki farklılığa beyindeki; kimyasal, metabolik, fizikî ve hormonal değişiklikler yol açmaktadır.
Ağrılar önünde erkek ve bayan farklı çevre rol nedeniyle farklı tavır izlerler. Bayanlar ağrılarını ince ayrıntılarına kadar anlatırken, erkekler ise ağrılarını anlatmaktan çekinirler. Hatun ve erkeğin toplulukta kendilerinden beklenen farklı çevre rolleri vardır. Cinsiyetle ilgili farklı içtimaî beklentiler ağrılı uyarana verilen yanıtı da belirler.
Birden fazla ömür biçimi nedeniyle oluşan kronik(süregelen) marazlar hatunlarda daha sıktır. Sonuç olarak; bayanlarda erkeklere orantıyla şiddetli, sık aralıklı ve uzun periyodik ağrılı şikayetler, illetler daha sık görülmektedir. Karın ağrıları, iskelet-kas sistemine ilişkin ağrılar ve baş ağrıları bayanlarda daha yaygındır.
Erken periyotta laboratuar olgularında bir bozukluk saptanamadığı durumlarda, tabipler; bayanların daha çokça duygusal oynamalarının olduğuna ve psikosomatik marazlarının yaygın olduğuna inanırlar. Sonuçtahatunların ağrıları sıklıkla ruhsal olarak kıymetlendirilerek antidepresan tedaviler başlanır.Psikosomatik-antidepresan ilaçlar bayanların ağrılarını dindirmekte daha çokça kullanılır. Lakin tabiplerin bu tavrı münhasıran bayan hastaların ağrılarına günahlı yaklaşımda bulunmalarına neden olmaktadır.
Hatunların birden fazla menstürasyon, ovülasyon, gebelik ve tevellüt ağrısı üzere hastalık olmayan nedenlere ilişkin ağrı deneyimlerine sahiptir. Menstrüasyon ağrısı hatunların ağrı deneyiminde çok değerlidir. Menstrüel ağrısı olan bayanların %33' ü orta şiddette, % 32'si şiddetli ve %14' ünün dayanılmaz şiddette ağrıları vardır. Mestrüasyon ağrısı, vücudun tamamının bir problemidir, bu şikayet; bayan güç sisteminin tam olarak istikrarda olmadığının birinci göstergesidir.Bayan güç sistemin temelini oluşturan hormonal sistemde bir dengesizliğe işaret etmektedir.
Bayan güç sisteminde vücut fonksiyonlarını denetim eden organlar, bir çok durumda dengeyi korumak için birbirleri ile birlikte çalışırlar. Günlük kimyasal, fizikî, çevre ve yaşamsal gerilimler; bir bütün olarak çalışan hormonal sistemi direkt tesirler, istikrarını bozar. Hipotalamus, hipofiz, troid, böbrek üstü bezi, yumurtalıklar ve rahim bu hormonal sistemi istikrarda tutmak için birlikte çalışmaktadır. Tiroid(guatr)/rahim kontağı ile ilgili malumatlar, bayan vücudunda bu organların birlikte çalışarak vücudu dengelediklerini göstermiştir. Tiroid sorunu yaşayan bir hatunun kesinlikle rahiminde bir dengesizlik laf mevzusudur. Rahim, birçok hormon için gaye organ durumundadır. Gayede yani rahimde, oluşan bir dengesizlik tüm vücutta bir dengesizliğe neden olur. Bu nedenle rahim alınması, kanama değişiklikleri ve menapozda tüm vücutta değişiklikler ve şikayetler ortaya çıkar. Bu malumatlar, bayan vücudunda rastgele bir mekanda yapılan bir ameliyatın, vücudun başka taraflarını nasıl hasta edebildiğini ve açıklanamayan şikayetlere neden olduğuna cevap olmuştur.
Hatun vücudunda bir ameliyat yapıldığında, kadınlık organlarının armonisi bundan çok etkilenir. Tekrar yeni ameliyatların yapılmasına neden olacak şikayetler ortaya çıkar. Tüm bunların nedeni vücudun hormonal istikrarındaki bozukluk ve rahimdeki dengesizliktir.Hatunlarda gelişen; alt karın, kasık, bel, bacak ve kalça ağrılarında temel sorun rahimdeki fark edilmeyen yada ilgilenilmeyen dengesizliklerdir.
Hormonlar işleri bittikten sonra karaciğer tarafından tutulup yıkılarak tekrar imalata verilmektedir. Karaciğer ehliyetli fonksiyon gösteremediği durumlarda da benzeri hormonal dengesizliklere neden olunmaktadır.Karaciğer zayıflıklarında de hormonal dengesizlikler sonucu çeşitli ağrılı şikayetler oluşmaktadır.
Bayanlarda menstrüasyon dengesizliği ve ağrıya neden olan kıymetli hormonlardan ikisi, estrojen ve progesterondur. Mestrüasyon periyotlarında bayanlar hormonal dengesizliklere bağlı olarak ruhsal gelgitlere maruz kalabilirler. Yükselen estrojen seviyeleri bayanlarda yeme isteğini tetikleyerek yeni rahatsızlıklara taban hazırlar. Diyet, ömür biçimi ve muhit faktörleri denetim altına alındığında, yumurtalık, rahim ve tiroid üzere hatun kuvvet sistemi organları daha az sorun çıkarmaktadır. Bu dengesizlik devirlerinde yiyeceklere dikkat edilmez, yapay hormon içeren hayvansal azıklar (süt, peynir, yumurta, et) çokça tüketilirse, hatun güç sistemi daha çokça bozulacaktır. Bu nedenle mahsusen hatunların yapay hormonlardan uzak durması mutlak gereklidir.
Hatun kuvvet sistemindeki dengesizlikler sıklıkla ağrı olarak ortay çıkmaktadır. Bu durumda hastalık belirtisi olarak başlayan, bayanlardaki ağrılar, vaktinde ve akıllıca olarak tedavi edilmeyerek süregelen kronik marazlara, organ kayıplarına neden olmaktadır. Bu nedenlerle hatunlarda süregelen illetler da sık rastlanmaktadır.
HATUNLARA ŞAHSI AĞRI NEDENLERİ
Son yıllarda ağrı bilimi araştırmalarında cinsiyet farklılıklarının ehemmiyeti artmıştır. Mahsusen hatunların kuvvet sistemlerinin karmaşık ve kişisel yapısı, bu hastalara daha kişisel haberlerle yaklaşılması gereğini ortaya koymuştur. Bayanlarda yaygın olarak görülen ve cinsiyet farklılıklarından kaynaklanan esas ağrılı marazları özetleyecek olursak:
1.Adet Öncesi Sendromu ( PMS : PreMestrüel Sendrom)
a.PMS-Tip A Anksiyete (huzursuzluk, huysuzluk)
b.PMS-Tip C Yiyeceklere Hasret (iştah artışı)
c.PMS-Tip H Hidrasyon (Şişme, ödem)
d.PMS-Tip D Depresyon (mutsuzluk, keyifsizlik)
2.Ağrılı Adet Görme (Dismenore) ve/veya Adet Ortası Ağrısı (Mıttelschemerz)
3.Artık Yumurtalık Dokusu Sendromu : Hatun Illetleri ve Tevellüt Operasyonları Sonrası Ağrı Sendromu
4.Belirgin Bir Nedeni Olmayan Kronik Pelvik Ağrı
5.Rahimin Geriye Hakikat Olması- UterusRetroversiyonu-Ağrılı Cinsî Ilgi (Disparönia)
6.Tekrarlayıcı Ağrılı Fonksiyonel Yumurtalık Kistleri
7.Rahim Duvar Hücrelerinin Farklı Alanlarda de Bulunması Endometriozis
8.PosteriorParametrit
9.Tüberküloz salpenjit
10.Psikolojik Asıllı Rektal, Perinaeal ve Genital Ağrı
1. Adet Öncesi Sendromu ( PMS : PreMestrüel Sendrom)
PMS vücudun tamamının bir problemidir. Bayanlarda, vücudunun bütününün sıhhati, kadınlık sisteminin sıhhatine direkt bağlıdır. PMS' nin nedeni; vücudun hormonal sistemindeki ve rahimdeki dengesizlik olabilir. Sair nedenler ise; hormonal sistemi etkileyen, vücudun gayrı uzak bir konumundaki sair bir organsal sorun, bir ameliyat kesimi yada duygusal bir yaralanma olabilir. Hormonal dengesizlikler çoğunlukla PMS ve gayrı adet düzensizliklerini başlatmaktadır.
Çok mütemadi gerilim durumlarında böbrek üstü bezi ağır adrenalin üretimine mecbur kalır. Bu durumda tüm hormonal sistem istikrarı bozulmaktadır. Karaciğer gereğince fonksiyon göremez ise salgılanan hormonlar gereğince ortamdan yıkılarak uzaklaştırılamaz. Bu durumda hormonal dengesizlikler baş göstermektedir. Sentetik hormon içeren hayvansal gıdaların(yumurta dahil) ve mevsim dışı bitkisel azıkların ağır tüketilmesi de hormonal dengesizliklere neden olmaktadır.
Duygusal neden olarak çoğunlukla, çocukluk çağında cinsî istismara uğramış olma sıklıkla karşılaşılan bir derttir. Bilinçli zihin, farkında olmasa da bu istismar deneyimini vücutlarında, bilhassa kadınlık organlarında gizlemektedir.
Organsal problemlerin biyolojik çözümlenmesi, fizikî istismarın ruhsal destek ile yüzeye çıkarılıp yok edilebilmesi sağlanabilmektedir. PMS tedavisi, vücudun bütünsel olarak kıymetlendirilmesi sonucu düzenlenecek bütünsel vücut tedavileri ile gerçekleştirilmelidir.
Prof Dr. Guy Abraham'ın araştırmalarına nazaran PMS aşağıdaki tiplerde tanımlanmıştır.
a. PMS-Tip A Anksiyete (huzursuzluk, huysuzluk):Şiddetli kaygı, külfet, alınganlık, kırılganlık, güvensizlik üzere ruhsal değişiklikler bu tip PMS' nin özellikleridir. Çeşitli minarel eksiklikleri durumunda vücut bu minarellere benzerliği nedeniyle rafine tuz (NaCl) tüketimi ile bu eksiklikleri tamamlamaya çalışır. Rafine tuz, dimağ ve sair vücut organlarında su tutulmasına neden olmaktadır. Bu durum A tipi PMS li bayanlarda adet periyodunda anksiyete ve başka ruhsal değişikliklere neden olmaktadır. Bunun için rafine tuz içeriği yüksek besinlerden yani; hazır çorba üzere işlenmiş yemeklerden ve işlenmiş süt eserlerinden uzak durulmalıdır.
Bu hastalarda, bütünsel kıymetlendirme yapılarak uygulanacaknöralterapi teşebbüslerive kinezyolojik muayene ile tespit edilen besin takviyeleri süratli düzelmeleri sağlayacaktır. Azık takviyesi olarak; krom, çinko üzere mineraller, bilhassa B kompleks (B6, B12) ve başka belirlenmiş vitamin takviyeleri değerli destek sağlayacaktır.
b. PMS-Tip C Yiyeceklere Tahassür (iştah artışı) :Bir çok bayan, adetlerine bir hafta on gün kala, yemeklere çok istek duyarlar. Mahsusen, PMS-Tip C hastaları tatlı ve şekere karşı karşı konulmaz bir istek duyarlar. Bunun temelinde hormonal bir dengesizlik örneği olarak hipoglisemiye (kan şeker düşmesi) yatkınlık vardır. Kan şekeri düşmesi, bir cins hormonal istikrar bozukluğu olup şiddeti artan başağrısına neden olabilmektedir. Bu hastalarda sıklıkla kan kıymeti düşüklüklerine yani, kansızlığa rastlanmaktadır.
PMS-Tip C' de, bütünsel kıymetlendirme yapılarak uygulanacaknöralterapi teşebbüslerive kişisel (kinezyolojik) muayene teknikleri ile tespit edilecek azık takviyeleri süratli düzelmeleri sağlayacaktır. Besin takviyesi olarak; magnezyum yüklü, demir, krom, çinko üzere minerallerin alınması, bol ölçülerde münhasıran yeşil taze mevsim sebzelerinin az pişirilmiş yahut çiğ olarak tüketilmesi değerli destek sağlayacaktır.
c. PMS-Tip H Hidrasyon (Şişme, ödem) :Bu tip hatunlar adet öncesi periyotta, umum şişiliklik hissederler ve bu durumdan şikayetçidirler. Bu bayanların vücudu başkalarından daha kolay şişer ve enflamasyona maruz kalır, iltihaplanır. Kimilerinde, bariz al lekeli yanaklar ve boyun tiroid kesiminde, kızarıklıklar oluşmaktadır. Kimilerinde ise ağrılı gergin kaslar, kas tutulmaları ve kasın su tutması durumu yaşarlar.
PMS Tip H bayanlarında, çeşitli besinlere karşı hassaslığın, alerjinin bu şişme durumundan sorumlu olduğu kanıtlanmıştır. Bir gecede yahut kısa vadede, 1-3 kilo üzere önemli kilo artışları ile karşılaşılabilmektedir. Şişlikler birçok hengam ayak bileklerinde ve ellerde olmakta, birlikte tüm eklemlerde ağrılar ve sertleşmeler görülmektedir. Mahsusen ayaktaki şişlik yerlerine parmakla bastırıldığında, ciltte çukurluk kalan bir durum oluşmaktadır.
H tipi bayanlarda, besin hassaslığı (alerjisi) gelişmiş azıkların belirlenmesi ve bunların beslenme rejimlerinden çıkarılması vücuttaki şişme ve enflamasyonu, iltihaplanmayı durdurmaktadır. Besin hassaslığını kinezyoljojik olarak ve hususî testlerle(bkz. Kronik ağrılı illetler ve azık duyarlılığı) belirlemek mümkündür. Besinlerin seçilerek yenmesi, tuz kısıtlaması pratikleri şişmeleri denetim altına almaktadır. Bunun için tuz içeriği yüksek besinlerden yani; hazır çorba üzere işlenmiş yemeklerden ve işlenmiş süt eserlerinden uzak durulmalıdır.
Bu hatunların tekrar, kafein içeren besinlerden ve kahve çeşitlerinden uzak durmalarında yarar vardır. Kahve dışında kafein içeren, çaylar, çeşitli soğuk içecekler ve ilaçlardan (Geralgine K v.s.) uzak durulmalıdır. Bu eserler vücutta daha çokça enflamasyon, iltihaplanmaya ve şişliğe neden olurlar. Ayrıyeten kafein, hormon üretimini istenilmeyen tarafta etkileyerek, hormonal bozukluklara neden olur. Bu hatunların sigara tüketmeleri sakıncalıdır, sair hatunlara orantıyla daha şiddetli etkilenmelere yol açmaktadır. Bunlarda sigara, hücre oksijen tüketimini arttırarak vücut ısısını daha çokça yükseltmektedir.
Bu küme içindeki bayanların, B kompleks vitaminler, magnezyum desteği almalarında yarar vardır. Kısa müddetlerde kullanılmak üzere doğal idrar söktürücü, bitkisel eserler (maydanoz suyu, kereviz, ayı üzümü v.b.) kullanılması önerilebilir. Ayrıyeten, bu hatunların beslenme rejimleri, omega 3, 6, 9 yağ asitlerini içermelidir. Bu yag asitleri, keten tohumu yağı, üzüm çekirdeği yağında bolca bulunmakla birlikte, bu yağlar ısıtılmadan salatalarda yahut direk olarak kullanılmalıdır.
d. PMS-Tip D Depresyon (mutsuzluk, keyifsizlik) :Bu kümedeki hatunlarda çok ruh hali değişiklikleri yaşanmaktadır. Bu davranış, alışılagelmiş devirde duygusal bir reaksiyon oluşturmayacak durumlar önünde, ağır reaksiyon gösterilmesi durumudur. Depresyon, vücutta haddinden fazla progesteron hormonu birikmesi sonucu gelişmektedir. Depresyonun gayri bir nedeni vücutta ağır metal (kurşun) birikmesi olabilmektedir. Ek belirtiler sonluluk, unutkanlık, sık uyanma üzere uyku bozuklukları ve bacakta kollarda uyuşmalardır. Kol ve bacakta görülen uyuşmalar, önemli hareket kısıtlılıklarına neden olabilmektedir. Bu durumlarda, çeşitli radyolojik sinema görüntülemeleri yapılarak bel fıtığı, boyun fıtığı üzere teşhislere yönelinmekte, hastaların gereksiz bölgeye ameliyat olmalarına neden olunmaktadır.Velev bu hastalara bu nedenlerle bir çok bel ve boyun fıtığı ameliyatı sonrası çeşitli vidalama ve protez ameliyatları yapılarak daha içinden çıkılmaz durumlar oluşturulmaktadır. Halbuki bel fıtığı erkeklerde daha çokça görülmekte iken kimi hastanelerde daha ziyade bayan, bel fıtığı ameliyatı olmak durumunda kalmaktadır.
Bu küme içindeki bayanların, bozuk ruhsal durumları tetikleyen rafine şeker ve sair işlenmiş karbonhidratlardan uzak durması gerekmektedir. Kahve, hazır meşrubatlar ve alkol üzere kuvvetli ikazcılardan önemli zarar görürler, korunmaları gerekir. Bilhassa regl devirlerinin yaklaştığı depresyonlu devirlerinde her türlü baharatlı yiyeceklerden uzak durup, mevsim meyve - zerzevatları ve tahıllarla beslenmelerinde yarar vardır.
Bu küme bayanların tedavilerinde, B ve E vitaminleri, magnezyum, çinko üzere minareler ve belirlenmiş amino asitler(Thyrosine, L- Phenylalanin, L-Glutamin v.b.) yararlı olacaktır. Sakinleştirici olarak papatya çayı v.b. bitki çayları tercih edilebilir.
Her tip PMS (Adet Öncesi Sendromu) için, nöralterapi, akupunktur, kinezyoloji, fitoterapi, istikrarlı beslenme üzere Tamamlayıcı Tıp pratikleri tedaviyi sağlayacaktır. PMS den rahatsız bayanların kinezyolojik muayenelerinde ve vegatest sonuçlarında saptanan bozukluklara yönelik, diyet, vitamin, minarel, amino asit tamamlayıcıların kullanılması, nöralterapi ve mikro akupunktur yolları ile vücut dengelenmesinin sağlanması başarılı bir halde yapılabilmektedir. Eğitimlerini aldığımız bu pratikler ağrı merkezimiz bünyesinde muvaffakiyet ile uygulanan yollardır.
2. Dismenore (Ağrılı Adet Görme)
İki çeşit dismenore vardır: Primer dismenore ve sekonder dismenore.
Primer dismenorede ağrı rastgele belirlenen yapısal bir nedene bağlı değildir.
Sekonder dismenorede yapısal organik anomali ile birlikte ağrılar vardır.
Dismenorenin sıklığı nispeten ziyadedir ve ilgili çalışmalar farklılık göstermektedir. Bir çalışmada 19 yaşındaki kızların %72'sinde dismenore olduğu gösterilmiştir.
2-A. Primer Dismenore (Birincil Ağrılı Adet Görme)
Birincil dismenorede yapısal bir bozukluk yoktur. Çoklukla birinci adetten birkaç ay sonra başlar, birkaç yıl sürer. Ağrı ekseriyetle kolik üslubunda ve hafiftir. Günlük aktiviteleri engellendiği hengam ağrı şiddetli olarak nitelendirilir. Birçoklarında, ağrı menstrüasyondan yarım gün evvel başlar, bir günden az sürer. Adet ile birlikte ya da iki gün evvel başlayıp en ziyade iki gün daha uzun sürebilen ağrı devirleri vardır. % 25 hastada adetten bağımsız devamlı nitelikte bir ağrı gelişmektedir. Ağrı umumiyetle simetrik olarak pelviste, leğen kemiği etrafında ve alt karında gelişir.
Geride uyluk ortamına, kalçalara, alt bele, sırta, yayılır ve % 25 hastada devamlı (süregelen-kronik) niteliktedir. Bel, kalça, bacak ağrısı ön planda olduğunda, bu şikayetlerle bel fıtığı yahut kalça kemiği eklemi ağrıları ile karıştırılır. Yapılan MR üzere radyolojik görüntüleme sistemlerindeki yalancı müspet disk fıtığı imajları ile irtibat kurularak operasyonlar bile yapılabilmektedir. Kalçaya yansıyan ağrılar, leğen kemiği (sakroiliak) eklemindeki radyolojik imajlardaki yanıltıcı değişikler nedeniyle, sakroileit, ankilozan spondilit üzere romatolojik illetler lehine tanılar konulabilmektedir.
Primer dismenore ağır ise bulantı, kusma, ishal olabilir. Günlük aktiviteyi sınırlayarak işten, mektepten munfasıl kalmaya yol açabilir, birkaç yıl içinde resen kaybolabilir. Ancak 10 hastanın 8'inde birinci doğumdan sonra kaybolur.
Klasik tıp tam nedeni saptamamış olmakla birlikte, ağrının rahim boynu gerginliği artışına, sıradan menstrüel gevşemenin olmamasına, kan akımında muvakkat bir tıkanma bulunmasına ve bunlarla birlikte artmış prostaglandin sentezine bağlı olabileceğini düşünmektedir. Bu nedenle, tedavi edici metotlar mahalline yalnızca, ağrı kesicileri kullanmaktadır. Ağır vakalarda, ağrı denetimi için tevellüt denetim ilaçları kullanılmaktadır. Ama ehliyetli ağrı tedavisi sağlanamamakta, yalnızca süreksiz olarak ağrı bir ölçü azaltılabilmektedir.
Asrî yaklaşımlar, bu hastalarda hormonal dengesizlik olduğunu, hormon seviyeleri alışılagelmiş olsa bile horman kalitesinde yahut hormon amaç organındaki (rahim) hormon reseptörlerinde bir dengesizliğin olduğunu belirlemiştir. Bu hastalarda bu bozukluklar, hususî muayene teknikleri (kinezyolojik) ve gelişmiş testlerle(Vegatest) saptanabilmektedir. Bilhassa tiroid bezi ile bağı olan rahim reseptör dengesizlikleri gözden kaçırılmamalıdır. Hastaların endokrin-hormonal hastalık hikayeleri ve tiroid hormonları kesinlikle gözden geçirilmelidir.
Bu hastalarda, bütünsel yaklaşımla yapılacak kişisel muayene yöntemleri(kinezyolji) ve hususî testlerle(vegatest) hormonal dengesizlik nedenleri saptanabilir. Teşhisin katılaşması sonucu medikal tedaviler, nöralterapik girişimsel ağrı tedavileri ve tamamlayıcı fitoterapik tedaviler kalıcı güzelleşmeyi sağlayabilmektedir.
2-B. Sekonder Dismenore (İkincil Ağrılı Adet Görme)
Ağrı bir nedene bağlı ise ikincil dismenore olarak isimlendirilir. Ağrı pelviste, uylukta, kalçalarda, alt bel yerinde hissedilebilir. Ağrı endometriozis, adenomiyozis, submukozfibroidler ve çeşitli obstrüktif dismenore nedeniyle olur ve sıklıkla tek taraflıdır. Bu hastalarda, kimi periyotlarda şiddetlenen bel, kalça ve bacak ağrıları tek taraflı olup, dismenore düşünülmediğinde; yapılan MR üzere radyolojik görüntüleme sistemlerindeki yalancı müspet disk fıtığı imajları ile irtibat kurularak gerekmeyen operasyonlar bile yapılabilmektedir. Kalçaya yansıyan ağrılar, leğen kemiği (sakroiliak) eklemindeki radyolojik manzaralardaki yanıltıcı değişikler nedeniyle, sakroileit, ankilozan spondilit üzere romatolojik illetler lehine tanılar konulabilmekte ve uzun devir kimyasal ilaç tedavileri yapılabilmektedir.
a)Endometriozis
En sık rastlanan semptom, adet devirlerinde ağrı artışı ya da mütemadi seyreden adet ağrısı gibisi ağrıdır. Ağrı tüm adet boyunca, kimi hengam da bir gün daha çokça sürer. Rahim dokusundan birtakım hücrelerin uterus dışı kesimlerde yerleşmesi durumudur. Nedene yönelik tedaviler uygulanır. Ağrı tedavisinde organik hormon üzere davranan fitoterapik tedaviler başarılı sonuçlar vermektedir. Tekrar bütünsel yaklaşımla hormonal düzensizliklerin nöralterapi ile dengelenmesi başarılı sonuçlar vermektedir.
b)Adenomiyozis
Rahim yüzey dokularının küçük adacıklar halinde rahim kas tabakasında bulunmasına adenomiyozis ya da endometriozis interna denir. En sık rastlanan şikayetler kanama bozuklukları ve pelvik ağrıdır. Adetler umumiyetle şiddetli ağrı ile seyreder ve hasta aktivitelerden mahrum kalabilir. Adenomiyozis sıklıkla kısırlığa yol açar.
Ağrı ve anormal kanama menopozdan sonra kaybolur. Lakin hastalar çoklukla bu nedenlerle menopoz öncesi histerektomi (rahimin operasyonla alınması) olmak zorunda kalırlar.
Girişimsel nöralterapik ağrı tedavileri ile pelvik lenfatik-venöz kan akımı düzeltilmeleri sonucu ağrı tedavisi mümkün olmaktadır. Münhasıran hormonal dengesizliğin doğal fitoterapik medikal eserlerle tedavileri sağlandığında, nöralterapik girişimsel tedavilerle ağrı denetimi öteki şikayetlerde kalıcı olarak düzelme sağlanabilmektedir. Yalnızca dirençli ağrı ve kanama şikayeti olan hastalarda uygulanan operesyonlar, daha sonra önemli bel, kalça, bacak uyuşması ve ağrısı üzere diğer meselelere yol açmaktadır.
c)Fibroidler
Rahim kas yapısından, rahim boşluğuna gerçek uzanmış olduklarında, ya da rahim azgını kapadıklarında kolik şekilde ağrıya neden olurlar. Nadiren görülür, cerrahi olarak tedavi edilirler.
d)Tıkanmaya Bağlı Dismenore (Tıkanma Adet Ağrısı)
Adet kan akımı doğumsal ya da edinsel olarak tıkandığında oluşan ikincil dismenore, tıkanmaya bağlı dismenore olarak tanımlanır.
Doğumsal olanda ağrı çoklukla adet başlamasından birkaç ay sonra, vajina ya da rahmi gerginleştirecek kadar kan biriktiğinde ortaya çıkar. Kızlık zarı tam saklı olduğunda vajinada menstrüel kan birikmesi ile adet kanı gelmeden ağrılı adet durumu oluşur. Çift rahim varlığında birinde likit birikimi olduğunda menstrüel ağrı tek taraflı seyreder.
Çeşitli doğumsal anomaliler ikincil dismenoreye yol açabilir. Edinsel formlar ise rahim ağzının çıkarılması (serviks amputasyonu), elektrokoter ya da konizasyon tatbikleri üzere cerrahi sonrası yapışıklıklarla ortaya çıkar. Tanı illetin hikayesi ve klinik muayeneye bağlı olarak konabilir.
2-C. Ruhsal Asıllı Dismenore
Bu öbekte incelenen dismenorelerin abartıldığı kadar sık olmadığı gözlenmiştir. Organik rastgele bir neden bulunmadığında ve ruhsal değerlendirmede insanda nörotik yapı ya da gayrı bir ruhsal menşe bulunduğunda tanı ruhsal asıllı dismenore olarak konur.
Bu hastaların şahsi muayene (kinezyolojik) prosedürleri ile tanı ve tedavileri mümkün olmaktadır. Temelde yatan bozukluk hormonal dengesizlik oldugunda; fitoterapik medikal tedavilerle bir arada nöralterapi tatbikleri güzelleşmeye ek sağlayacaktır.
2-D. Adet Ortası Ağrısı (Mıttelschemerz)
Adet devri ortası ağrısı yumurtlama günlerinde ağrı ile seyreder. Ağrı tıpkı yahut değişen taraf pelvis kemiği üzerinde oluşabileceği üzere tüm alt karında hissedilebilir. Hastalık kendisini yumurtlama sırasında tekrarlayıcı ağrı olarak aşikâr eder. Ağrı birkaç saat ile bir iki gün arasında, kimi vakit da dört güne kadar sürebilir. Şiddetli formu karın içi kanama ile bir arada olduğunda, alt karında hassasiyet saptanır. Olgunlaşmakta olan yumurtanın, yumurtalık, kanal duvar ya da adale tabakasının kasılmalarının yarattığı adale gerginliği artışı sorumlu tutulmaktadır. Ayrıyeten nadiren endometriozis odağına bağlı olarak da gelişebilir.
Hafif formda analjezikler kafidir. Ağrı östroprogesteron içeren ilaçlar ile engellenebilir. Şiddetli formlarda karın içi kanama da eşlik ediyorsa, girişimsel laparoskopi gerekebilir.
Süregelen hale gelmiş bu cins ağrılı durumlar, hormonal dengesizlik nedeniyle olabilmektedir. Bu hastalarda kişisel kinezyolojik muayene metodları sonucu, fitotrapik hormon tedavileri ve nöralterapik bütünsel yaklaşımla değerlendirlerek yapılacak girişimsel ağrı tedavileri kalıcı güzelleşmeler sağlanabilmektedir.
3. Artık Yumurtalık Dokusu Sendromu : Hatun Illetleri ve Tevellüt Operasyonları Sonrası Ağrı Sendromu
Sezaryan, rahim ve/veya yumurtalıkların alınması operasyonları sonucu rahim skar(nedbe) dokusunda yahut etrafta kalan kesilmiş organ-dokulara bağlı oluşan ağrılı durumlar "Artık Yumurtalık Doku Sendromu" olarak isimlendirilir. Klâsik tıp metotları bu hastalarda, tedavi olarak cerrahi teşebbüs önererek kalan yumurtalık ve skar dokusunun dikkatli olarak çıkarılmasını önermektedir. Fakat bu cerrahi teşebbüslerle ağrı tedavisi sağlanamamaktadır.
Hatun marazları ve tevellüt nedeniyle operasyona maruz kalan hatunların, daha sonra bir çok illetler (guatr, safra kesesi, bel fıtığı, kalça, diz, hemoroid, fissür v.s.) nedeniyle peşpeşe ameliyat olmak zorunda kalması sonucu, araştırmalar derinleştirilmiştir. Son gelişmeler; yapılmış operasyonun nedbe-skar dokusunun Bozucu alan oluşturduğu yanındadır. Bir çok hormonun gaye organı durumundaki rahim ve yumurtalıkların alınması yahut operasyon nedeniyle yaralanmasının sonucu alt karında, her iki yahut tek taraflı kalçada ve bacakta uyuşma, yanma biçiminde önemli ağrılar oluşabilmektedir. Bir çok hormonun maksat organı durumundaki rahimin alınması dolayısı ile hormonal dengesizliklere de neden olunmakta ve uyku düzensizliklerinden depresyona kadar bir çok farklı şikayet ortaya çıkmaktadır. Bu hastalar, MR görüntüleme prosedürleri sonucu, bel fıtığı teşhisleri ile farklı bel cerrahisi teşebbüslerine maruz kalmakta lakin güzelleşme sağlanamamaktadır. Kimi hastalara sakroileit üzere teşhislerle uzun yıllar sürecek romatolojik hastalık tedavileri başlanmaktadır.
Bu hastalarda kinezyolojik muayene usulleri ile bozucu alan, kişisel kan testleri (vegatest) ile hormonal dengesizlikler tespit edilerek tedavi edilmesinde yarar vardır. Bozucu alan tedavilerinin girişimsel ağrı tedavileri ve nöralterapi ile düzeltilmesi, hormonal dengesizliklerin fitoterapik(organik bitkisel) medikal eserlerle ve nöralterapik hormonal eksen injeksiyonları ile tedavisi başarılı sonuçlar vermektedir.
Bu hastaların gereksiz ve başarısız yeni cerrahilere yönlendirilmemesi gerekmektedir. Böylelikle hasta çok da gerekli olmayacak, tahminen de ehil tedaviyi sağlayamayacak bir ameliyattan korunmuş olacaktır. Ağrı kliniğimizde bu pratiklerle başarılı sonuçlar alınmaktadır.
4. Sarih Bir Nedeni Olmadan Ortaya Çıkan Kronik Pelvik Ağrı (Alt Batın-Alt Bel) (Bpogkpa)
Rastgele bir nedenin ya da hasarın bulunmadığı süregelen, tekrarlayıcı pelvik ağrı şikayetleri vardır. Ağrı cinsiyet yahut idrar yolları organları asıllıdır. Sarih patoloji olmaksızın gelişen kronik pelvik ağrı (BPOGKPA); yüzyılı aşkın bir vadedir bilinen, pelvik sempatik sendrom üzere çeşitli isimler verilen ve bariz bir patolojiye bağlanamayan pelvik ağrının yeni ismidir.
Hastaya BPOGKPA tanısı koyabilmek için tanı araştırmaları ahir;
1) Ağrının jinekolojik ağrı karakterine sahip olması;
2) Laparoskopik tetkike karşın hastada bilinen bir jinekolojik ağrı nedeninin saptanmamış olması gerekir.
Hastaların birçok neden olmaksızın oluşan pelvik ağrı ve şiddetli cinsî birleşme ağrısından şikayet ederler.En kıymetli şikayet alt karın ve/veya alt bel ağrısıdır. Ağrı leğen kemiğinin birinde, her ikisinde ya da yaygın olarak tüm alt bel ve/veya karında bulunabilir. Bel ağrısı, alt bel ve kalçalarda hissedilebilir. Ağrı şikayetleri adet öncesi daha şiddetli olup, adetin bir numara, 2. gününde şiddeti azalır. Karın muayenesinde yumurtalık kesimlerinde ağrı bulunabilir. Rahim muayenesi hassas olabilir. Alttan muayenede rahimde, yumurtalıklarda ağrı saptanabilir. Vajen sıklıkla konjeste ve ödemli görülür.
Son devirlerde bu rahatsızlığa etken olabilecek birçok neden ortaya atılmıştır. Hastaların bir kısmında şikayetlerin; sakrouterinligamanın yahut geniş ligamanların biri yahut ikisinin posterior kısımlarının travmatiklaserasyonuna bağlı olduğu düşünülmektedir. Venöz kan ve lenfatik likit dolaşım faktörlerinin süregelen ya da aralıklı alt karın ağrısına yol açabileceğine dair bulgular mevcuttur. BPOGKPA olgularında pelvis ve rahmin kan ve lenf dolaşım tetkiklerinde duraganpelvik kanlanma saptanmış, bu durumun tek başına etken olamayacağı düşünülmüşse de, pelvik varislerin varlığı ağrının ana nedeni olarak kabl görmüştür.
Son araştırmalardaki Bozucu Alan teorileri bu tabloyu açıklamakta daha dinamik görünmektedir. Bayanlarda adetlerle değişen rahim, over dokuları ve yerdeki kan-lenf dolaşımı bozuklukları dolayısı ile damar yapıları Bozucu alanlar üzere davranarak bu açıklanamayan ağrıların sebebi olabilir. Aylık adetler, kızlık zarının yırtılması, düşük, küretaj, rahimiçi araç tasarrufu, veladet, rahim ağzı yara-yırtıkları, sezaryan ve öbür pelvis-alt karın kesimi am
BAYANLARDA SÜREGELEN (KRONİK) AĞRILAR
Hatun ve erkeklerin, farklı hastalık deneyimlerine sahip olduğu araştırmalarla ortaya konmuştur. Bunun temelini biyolojik, ruhsal ve sosyolojik faktörler oluşturmakladır. Ağrının algılanması, iletilmesi ve hissedilmesi bakımından her iki cins arasındaki farklılığa beyindeki; kimyasal, metabolik, fizikî ve hormonal değişiklikler yol açmaktadır.
Ağrılar önünde erkek ve bayan farklı çevre rol nedeniyle farklı tavır izlerler. Bayanlar ağrılarını ince ayrıntılarına kadar anlatırken, erkekler ise ağrılarını anlatmaktan çekinirler. Hatun ve erkeğin toplulukta kendilerinden beklenen farklı çevre rolleri vardır. Cinsiyetle ilgili farklı içtimaî beklentiler ağrılı uyarana verilen yanıtı da belirler.
Birden fazla ömür biçimi nedeniyle oluşan kronik(süregelen) marazlar hatunlarda daha sıktır. Sonuç olarak; bayanlarda erkeklere orantıyla şiddetli, sık aralıklı ve uzun periyodik ağrılı şikayetler, illetler daha sık görülmektedir. Karın ağrıları, iskelet-kas sistemine ilişkin ağrılar ve baş ağrıları bayanlarda daha yaygındır.
Erken periyotta laboratuar olgularında bir bozukluk saptanamadığı durumlarda, tabipler; bayanların daha çokça duygusal oynamalarının olduğuna ve psikosomatik marazlarının yaygın olduğuna inanırlar. Sonuçtahatunların ağrıları sıklıkla ruhsal olarak kıymetlendirilerek antidepresan tedaviler başlanır.Psikosomatik-antidepresan ilaçlar bayanların ağrılarını dindirmekte daha çokça kullanılır. Lakin tabiplerin bu tavrı münhasıran bayan hastaların ağrılarına günahlı yaklaşımda bulunmalarına neden olmaktadır.
Hatunların birden fazla menstürasyon, ovülasyon, gebelik ve tevellüt ağrısı üzere hastalık olmayan nedenlere ilişkin ağrı deneyimlerine sahiptir. Menstrüasyon ağrısı hatunların ağrı deneyiminde çok değerlidir. Menstrüel ağrısı olan bayanların %33' ü orta şiddette, % 32'si şiddetli ve %14' ünün dayanılmaz şiddette ağrıları vardır. Mestrüasyon ağrısı, vücudun tamamının bir problemidir, bu şikayet; bayan güç sisteminin tam olarak istikrarda olmadığının birinci göstergesidir.Bayan güç sistemin temelini oluşturan hormonal sistemde bir dengesizliğe işaret etmektedir.
Bayan güç sisteminde vücut fonksiyonlarını denetim eden organlar, bir çok durumda dengeyi korumak için birbirleri ile birlikte çalışırlar. Günlük kimyasal, fizikî, çevre ve yaşamsal gerilimler; bir bütün olarak çalışan hormonal sistemi direkt tesirler, istikrarını bozar. Hipotalamus, hipofiz, troid, böbrek üstü bezi, yumurtalıklar ve rahim bu hormonal sistemi istikrarda tutmak için birlikte çalışmaktadır. Tiroid(guatr)/rahim kontağı ile ilgili malumatlar, bayan vücudunda bu organların birlikte çalışarak vücudu dengelediklerini göstermiştir. Tiroid sorunu yaşayan bir hatunun kesinlikle rahiminde bir dengesizlik laf mevzusudur. Rahim, birçok hormon için gaye organ durumundadır. Gayede yani rahimde, oluşan bir dengesizlik tüm vücutta bir dengesizliğe neden olur. Bu nedenle rahim alınması, kanama değişiklikleri ve menapozda tüm vücutta değişiklikler ve şikayetler ortaya çıkar. Bu malumatlar, bayan vücudunda rastgele bir mekanda yapılan bir ameliyatın, vücudun başka taraflarını nasıl hasta edebildiğini ve açıklanamayan şikayetlere neden olduğuna cevap olmuştur.
Hatun vücudunda bir ameliyat yapıldığında, kadınlık organlarının armonisi bundan çok etkilenir. Tekrar yeni ameliyatların yapılmasına neden olacak şikayetler ortaya çıkar. Tüm bunların nedeni vücudun hormonal istikrarındaki bozukluk ve rahimdeki dengesizliktir.Hatunlarda gelişen; alt karın, kasık, bel, bacak ve kalça ağrılarında temel sorun rahimdeki fark edilmeyen yada ilgilenilmeyen dengesizliklerdir.
Hormonlar işleri bittikten sonra karaciğer tarafından tutulup yıkılarak tekrar imalata verilmektedir. Karaciğer ehliyetli fonksiyon gösteremediği durumlarda da benzeri hormonal dengesizliklere neden olunmaktadır.Karaciğer zayıflıklarında de hormonal dengesizlikler sonucu çeşitli ağrılı şikayetler oluşmaktadır.
Bayanlarda menstrüasyon dengesizliği ve ağrıya neden olan kıymetli hormonlardan ikisi, estrojen ve progesterondur. Mestrüasyon periyotlarında bayanlar hormonal dengesizliklere bağlı olarak ruhsal gelgitlere maruz kalabilirler. Yükselen estrojen seviyeleri bayanlarda yeme isteğini tetikleyerek yeni rahatsızlıklara taban hazırlar. Diyet, ömür biçimi ve muhit faktörleri denetim altına alındığında, yumurtalık, rahim ve tiroid üzere hatun kuvvet sistemi organları daha az sorun çıkarmaktadır. Bu dengesizlik devirlerinde yiyeceklere dikkat edilmez, yapay hormon içeren hayvansal azıklar (süt, peynir, yumurta, et) çokça tüketilirse, hatun güç sistemi daha çokça bozulacaktır. Bu nedenle mahsusen hatunların yapay hormonlardan uzak durması mutlak gereklidir.
Hatun kuvvet sistemindeki dengesizlikler sıklıkla ağrı olarak ortay çıkmaktadır. Bu durumda hastalık belirtisi olarak başlayan, bayanlardaki ağrılar, vaktinde ve akıllıca olarak tedavi edilmeyerek süregelen kronik marazlara, organ kayıplarına neden olmaktadır. Bu nedenlerle hatunlarda süregelen illetler da sık rastlanmaktadır.
HATUNLARA ŞAHSI AĞRI NEDENLERİ
Son yıllarda ağrı bilimi araştırmalarında cinsiyet farklılıklarının ehemmiyeti artmıştır. Mahsusen hatunların kuvvet sistemlerinin karmaşık ve kişisel yapısı, bu hastalara daha kişisel haberlerle yaklaşılması gereğini ortaya koymuştur. Bayanlarda yaygın olarak görülen ve cinsiyet farklılıklarından kaynaklanan esas ağrılı marazları özetleyecek olursak:
1.Adet Öncesi Sendromu ( PMS : PreMestrüel Sendrom)
a.PMS-Tip A Anksiyete (huzursuzluk, huysuzluk)
b.PMS-Tip C Yiyeceklere Hasret (iştah artışı)
c.PMS-Tip H Hidrasyon (Şişme, ödem)
d.PMS-Tip D Depresyon (mutsuzluk, keyifsizlik)
2.Ağrılı Adet Görme (Dismenore) ve/veya Adet Ortası Ağrısı (Mıttelschemerz)
3.Artık Yumurtalık Dokusu Sendromu : Hatun Illetleri ve Tevellüt Operasyonları Sonrası Ağrı Sendromu
4.Belirgin Bir Nedeni Olmayan Kronik Pelvik Ağrı
5.Rahimin Geriye Hakikat Olması- UterusRetroversiyonu-Ağrılı Cinsî Ilgi (Disparönia)
6.Tekrarlayıcı Ağrılı Fonksiyonel Yumurtalık Kistleri
7.Rahim Duvar Hücrelerinin Farklı Alanlarda de Bulunması Endometriozis
8.PosteriorParametrit
9.Tüberküloz salpenjit
10.Psikolojik Asıllı Rektal, Perinaeal ve Genital Ağrı
1. Adet Öncesi Sendromu ( PMS : PreMestrüel Sendrom)
PMS vücudun tamamının bir problemidir. Bayanlarda, vücudunun bütününün sıhhati, kadınlık sisteminin sıhhatine direkt bağlıdır. PMS' nin nedeni; vücudun hormonal sistemindeki ve rahimdeki dengesizlik olabilir. Sair nedenler ise; hormonal sistemi etkileyen, vücudun gayrı uzak bir konumundaki sair bir organsal sorun, bir ameliyat kesimi yada duygusal bir yaralanma olabilir. Hormonal dengesizlikler çoğunlukla PMS ve gayrı adet düzensizliklerini başlatmaktadır.
Çok mütemadi gerilim durumlarında böbrek üstü bezi ağır adrenalin üretimine mecbur kalır. Bu durumda tüm hormonal sistem istikrarı bozulmaktadır. Karaciğer gereğince fonksiyon göremez ise salgılanan hormonlar gereğince ortamdan yıkılarak uzaklaştırılamaz. Bu durumda hormonal dengesizlikler baş göstermektedir. Sentetik hormon içeren hayvansal gıdaların(yumurta dahil) ve mevsim dışı bitkisel azıkların ağır tüketilmesi de hormonal dengesizliklere neden olmaktadır.
Duygusal neden olarak çoğunlukla, çocukluk çağında cinsî istismara uğramış olma sıklıkla karşılaşılan bir derttir. Bilinçli zihin, farkında olmasa da bu istismar deneyimini vücutlarında, bilhassa kadınlık organlarında gizlemektedir.
Organsal problemlerin biyolojik çözümlenmesi, fizikî istismarın ruhsal destek ile yüzeye çıkarılıp yok edilebilmesi sağlanabilmektedir. PMS tedavisi, vücudun bütünsel olarak kıymetlendirilmesi sonucu düzenlenecek bütünsel vücut tedavileri ile gerçekleştirilmelidir.
Prof Dr. Guy Abraham'ın araştırmalarına nazaran PMS aşağıdaki tiplerde tanımlanmıştır.
a. PMS-Tip A Anksiyete (huzursuzluk, huysuzluk):Şiddetli kaygı, külfet, alınganlık, kırılganlık, güvensizlik üzere ruhsal değişiklikler bu tip PMS' nin özellikleridir. Çeşitli minarel eksiklikleri durumunda vücut bu minarellere benzerliği nedeniyle rafine tuz (NaCl) tüketimi ile bu eksiklikleri tamamlamaya çalışır. Rafine tuz, dimağ ve sair vücut organlarında su tutulmasına neden olmaktadır. Bu durum A tipi PMS li bayanlarda adet periyodunda anksiyete ve başka ruhsal değişikliklere neden olmaktadır. Bunun için rafine tuz içeriği yüksek besinlerden yani; hazır çorba üzere işlenmiş yemeklerden ve işlenmiş süt eserlerinden uzak durulmalıdır.
Bu hastalarda, bütünsel kıymetlendirme yapılarak uygulanacaknöralterapi teşebbüslerive kinezyolojik muayene ile tespit edilen besin takviyeleri süratli düzelmeleri sağlayacaktır. Azık takviyesi olarak; krom, çinko üzere mineraller, bilhassa B kompleks (B6, B12) ve başka belirlenmiş vitamin takviyeleri değerli destek sağlayacaktır.
b. PMS-Tip C Yiyeceklere Tahassür (iştah artışı) :Bir çok bayan, adetlerine bir hafta on gün kala, yemeklere çok istek duyarlar. Mahsusen, PMS-Tip C hastaları tatlı ve şekere karşı karşı konulmaz bir istek duyarlar. Bunun temelinde hormonal bir dengesizlik örneği olarak hipoglisemiye (kan şeker düşmesi) yatkınlık vardır. Kan şekeri düşmesi, bir cins hormonal istikrar bozukluğu olup şiddeti artan başağrısına neden olabilmektedir. Bu hastalarda sıklıkla kan kıymeti düşüklüklerine yani, kansızlığa rastlanmaktadır.
PMS-Tip C' de, bütünsel kıymetlendirme yapılarak uygulanacaknöralterapi teşebbüslerive kişisel (kinezyolojik) muayene teknikleri ile tespit edilecek azık takviyeleri süratli düzelmeleri sağlayacaktır. Besin takviyesi olarak; magnezyum yüklü, demir, krom, çinko üzere minerallerin alınması, bol ölçülerde münhasıran yeşil taze mevsim sebzelerinin az pişirilmiş yahut çiğ olarak tüketilmesi değerli destek sağlayacaktır.
c. PMS-Tip H Hidrasyon (Şişme, ödem) :Bu tip hatunlar adet öncesi periyotta, umum şişiliklik hissederler ve bu durumdan şikayetçidirler. Bu bayanların vücudu başkalarından daha kolay şişer ve enflamasyona maruz kalır, iltihaplanır. Kimilerinde, bariz al lekeli yanaklar ve boyun tiroid kesiminde, kızarıklıklar oluşmaktadır. Kimilerinde ise ağrılı gergin kaslar, kas tutulmaları ve kasın su tutması durumu yaşarlar.
PMS Tip H bayanlarında, çeşitli besinlere karşı hassaslığın, alerjinin bu şişme durumundan sorumlu olduğu kanıtlanmıştır. Bir gecede yahut kısa vadede, 1-3 kilo üzere önemli kilo artışları ile karşılaşılabilmektedir. Şişlikler birçok hengam ayak bileklerinde ve ellerde olmakta, birlikte tüm eklemlerde ağrılar ve sertleşmeler görülmektedir. Mahsusen ayaktaki şişlik yerlerine parmakla bastırıldığında, ciltte çukurluk kalan bir durum oluşmaktadır.
H tipi bayanlarda, besin hassaslığı (alerjisi) gelişmiş azıkların belirlenmesi ve bunların beslenme rejimlerinden çıkarılması vücuttaki şişme ve enflamasyonu, iltihaplanmayı durdurmaktadır. Besin hassaslığını kinezyoljojik olarak ve hususî testlerle(bkz. Kronik ağrılı illetler ve azık duyarlılığı) belirlemek mümkündür. Besinlerin seçilerek yenmesi, tuz kısıtlaması pratikleri şişmeleri denetim altına almaktadır. Bunun için tuz içeriği yüksek besinlerden yani; hazır çorba üzere işlenmiş yemeklerden ve işlenmiş süt eserlerinden uzak durulmalıdır.
Bu hatunların tekrar, kafein içeren besinlerden ve kahve çeşitlerinden uzak durmalarında yarar vardır. Kahve dışında kafein içeren, çaylar, çeşitli soğuk içecekler ve ilaçlardan (Geralgine K v.s.) uzak durulmalıdır. Bu eserler vücutta daha çokça enflamasyon, iltihaplanmaya ve şişliğe neden olurlar. Ayrıyeten kafein, hormon üretimini istenilmeyen tarafta etkileyerek, hormonal bozukluklara neden olur. Bu hatunların sigara tüketmeleri sakıncalıdır, sair hatunlara orantıyla daha şiddetli etkilenmelere yol açmaktadır. Bunlarda sigara, hücre oksijen tüketimini arttırarak vücut ısısını daha çokça yükseltmektedir.
Bu küme içindeki bayanların, B kompleks vitaminler, magnezyum desteği almalarında yarar vardır. Kısa müddetlerde kullanılmak üzere doğal idrar söktürücü, bitkisel eserler (maydanoz suyu, kereviz, ayı üzümü v.b.) kullanılması önerilebilir. Ayrıyeten, bu hatunların beslenme rejimleri, omega 3, 6, 9 yağ asitlerini içermelidir. Bu yag asitleri, keten tohumu yağı, üzüm çekirdeği yağında bolca bulunmakla birlikte, bu yağlar ısıtılmadan salatalarda yahut direk olarak kullanılmalıdır.
d. PMS-Tip D Depresyon (mutsuzluk, keyifsizlik) :Bu kümedeki hatunlarda çok ruh hali değişiklikleri yaşanmaktadır. Bu davranış, alışılagelmiş devirde duygusal bir reaksiyon oluşturmayacak durumlar önünde, ağır reaksiyon gösterilmesi durumudur. Depresyon, vücutta haddinden fazla progesteron hormonu birikmesi sonucu gelişmektedir. Depresyonun gayri bir nedeni vücutta ağır metal (kurşun) birikmesi olabilmektedir. Ek belirtiler sonluluk, unutkanlık, sık uyanma üzere uyku bozuklukları ve bacakta kollarda uyuşmalardır. Kol ve bacakta görülen uyuşmalar, önemli hareket kısıtlılıklarına neden olabilmektedir. Bu durumlarda, çeşitli radyolojik sinema görüntülemeleri yapılarak bel fıtığı, boyun fıtığı üzere teşhislere yönelinmekte, hastaların gereksiz bölgeye ameliyat olmalarına neden olunmaktadır.Velev bu hastalara bu nedenlerle bir çok bel ve boyun fıtığı ameliyatı sonrası çeşitli vidalama ve protez ameliyatları yapılarak daha içinden çıkılmaz durumlar oluşturulmaktadır. Halbuki bel fıtığı erkeklerde daha çokça görülmekte iken kimi hastanelerde daha ziyade bayan, bel fıtığı ameliyatı olmak durumunda kalmaktadır.
Bu küme içindeki bayanların, bozuk ruhsal durumları tetikleyen rafine şeker ve sair işlenmiş karbonhidratlardan uzak durması gerekmektedir. Kahve, hazır meşrubatlar ve alkol üzere kuvvetli ikazcılardan önemli zarar görürler, korunmaları gerekir. Bilhassa regl devirlerinin yaklaştığı depresyonlu devirlerinde her türlü baharatlı yiyeceklerden uzak durup, mevsim meyve - zerzevatları ve tahıllarla beslenmelerinde yarar vardır.
Bu küme bayanların tedavilerinde, B ve E vitaminleri, magnezyum, çinko üzere minareler ve belirlenmiş amino asitler(Thyrosine, L- Phenylalanin, L-Glutamin v.b.) yararlı olacaktır. Sakinleştirici olarak papatya çayı v.b. bitki çayları tercih edilebilir.
Her tip PMS (Adet Öncesi Sendromu) için, nöralterapi, akupunktur, kinezyoloji, fitoterapi, istikrarlı beslenme üzere Tamamlayıcı Tıp pratikleri tedaviyi sağlayacaktır. PMS den rahatsız bayanların kinezyolojik muayenelerinde ve vegatest sonuçlarında saptanan bozukluklara yönelik, diyet, vitamin, minarel, amino asit tamamlayıcıların kullanılması, nöralterapi ve mikro akupunktur yolları ile vücut dengelenmesinin sağlanması başarılı bir halde yapılabilmektedir. Eğitimlerini aldığımız bu pratikler ağrı merkezimiz bünyesinde muvaffakiyet ile uygulanan yollardır.
2. Dismenore (Ağrılı Adet Görme)
İki çeşit dismenore vardır: Primer dismenore ve sekonder dismenore.
Primer dismenorede ağrı rastgele belirlenen yapısal bir nedene bağlı değildir.
Sekonder dismenorede yapısal organik anomali ile birlikte ağrılar vardır.
Dismenorenin sıklığı nispeten ziyadedir ve ilgili çalışmalar farklılık göstermektedir. Bir çalışmada 19 yaşındaki kızların %72'sinde dismenore olduğu gösterilmiştir.
2-A. Primer Dismenore (Birincil Ağrılı Adet Görme)
Birincil dismenorede yapısal bir bozukluk yoktur. Çoklukla birinci adetten birkaç ay sonra başlar, birkaç yıl sürer. Ağrı ekseriyetle kolik üslubunda ve hafiftir. Günlük aktiviteleri engellendiği hengam ağrı şiddetli olarak nitelendirilir. Birçoklarında, ağrı menstrüasyondan yarım gün evvel başlar, bir günden az sürer. Adet ile birlikte ya da iki gün evvel başlayıp en ziyade iki gün daha uzun sürebilen ağrı devirleri vardır. % 25 hastada adetten bağımsız devamlı nitelikte bir ağrı gelişmektedir. Ağrı umumiyetle simetrik olarak pelviste, leğen kemiği etrafında ve alt karında gelişir.
Geride uyluk ortamına, kalçalara, alt bele, sırta, yayılır ve % 25 hastada devamlı (süregelen-kronik) niteliktedir. Bel, kalça, bacak ağrısı ön planda olduğunda, bu şikayetlerle bel fıtığı yahut kalça kemiği eklemi ağrıları ile karıştırılır. Yapılan MR üzere radyolojik görüntüleme sistemlerindeki yalancı müspet disk fıtığı imajları ile irtibat kurularak operasyonlar bile yapılabilmektedir. Kalçaya yansıyan ağrılar, leğen kemiği (sakroiliak) eklemindeki radyolojik imajlardaki yanıltıcı değişikler nedeniyle, sakroileit, ankilozan spondilit üzere romatolojik illetler lehine tanılar konulabilmektedir.
Primer dismenore ağır ise bulantı, kusma, ishal olabilir. Günlük aktiviteyi sınırlayarak işten, mektepten munfasıl kalmaya yol açabilir, birkaç yıl içinde resen kaybolabilir. Ancak 10 hastanın 8'inde birinci doğumdan sonra kaybolur.
Klasik tıp tam nedeni saptamamış olmakla birlikte, ağrının rahim boynu gerginliği artışına, sıradan menstrüel gevşemenin olmamasına, kan akımında muvakkat bir tıkanma bulunmasına ve bunlarla birlikte artmış prostaglandin sentezine bağlı olabileceğini düşünmektedir. Bu nedenle, tedavi edici metotlar mahalline yalnızca, ağrı kesicileri kullanmaktadır. Ağır vakalarda, ağrı denetimi için tevellüt denetim ilaçları kullanılmaktadır. Ama ehliyetli ağrı tedavisi sağlanamamakta, yalnızca süreksiz olarak ağrı bir ölçü azaltılabilmektedir.
Asrî yaklaşımlar, bu hastalarda hormonal dengesizlik olduğunu, hormon seviyeleri alışılagelmiş olsa bile horman kalitesinde yahut hormon amaç organındaki (rahim) hormon reseptörlerinde bir dengesizliğin olduğunu belirlemiştir. Bu hastalarda bu bozukluklar, hususî muayene teknikleri (kinezyolojik) ve gelişmiş testlerle(Vegatest) saptanabilmektedir. Bilhassa tiroid bezi ile bağı olan rahim reseptör dengesizlikleri gözden kaçırılmamalıdır. Hastaların endokrin-hormonal hastalık hikayeleri ve tiroid hormonları kesinlikle gözden geçirilmelidir.
Bu hastalarda, bütünsel yaklaşımla yapılacak kişisel muayene yöntemleri(kinezyolji) ve hususî testlerle(vegatest) hormonal dengesizlik nedenleri saptanabilir. Teşhisin katılaşması sonucu medikal tedaviler, nöralterapik girişimsel ağrı tedavileri ve tamamlayıcı fitoterapik tedaviler kalıcı güzelleşmeyi sağlayabilmektedir.
2-B. Sekonder Dismenore (İkincil Ağrılı Adet Görme)
Ağrı bir nedene bağlı ise ikincil dismenore olarak isimlendirilir. Ağrı pelviste, uylukta, kalçalarda, alt bel yerinde hissedilebilir. Ağrı endometriozis, adenomiyozis, submukozfibroidler ve çeşitli obstrüktif dismenore nedeniyle olur ve sıklıkla tek taraflıdır. Bu hastalarda, kimi periyotlarda şiddetlenen bel, kalça ve bacak ağrıları tek taraflı olup, dismenore düşünülmediğinde; yapılan MR üzere radyolojik görüntüleme sistemlerindeki yalancı müspet disk fıtığı imajları ile irtibat kurularak gerekmeyen operasyonlar bile yapılabilmektedir. Kalçaya yansıyan ağrılar, leğen kemiği (sakroiliak) eklemindeki radyolojik manzaralardaki yanıltıcı değişikler nedeniyle, sakroileit, ankilozan spondilit üzere romatolojik illetler lehine tanılar konulabilmekte ve uzun devir kimyasal ilaç tedavileri yapılabilmektedir.
a)Endometriozis
En sık rastlanan semptom, adet devirlerinde ağrı artışı ya da mütemadi seyreden adet ağrısı gibisi ağrıdır. Ağrı tüm adet boyunca, kimi hengam da bir gün daha çokça sürer. Rahim dokusundan birtakım hücrelerin uterus dışı kesimlerde yerleşmesi durumudur. Nedene yönelik tedaviler uygulanır. Ağrı tedavisinde organik hormon üzere davranan fitoterapik tedaviler başarılı sonuçlar vermektedir. Tekrar bütünsel yaklaşımla hormonal düzensizliklerin nöralterapi ile dengelenmesi başarılı sonuçlar vermektedir.
b)Adenomiyozis
Rahim yüzey dokularının küçük adacıklar halinde rahim kas tabakasında bulunmasına adenomiyozis ya da endometriozis interna denir. En sık rastlanan şikayetler kanama bozuklukları ve pelvik ağrıdır. Adetler umumiyetle şiddetli ağrı ile seyreder ve hasta aktivitelerden mahrum kalabilir. Adenomiyozis sıklıkla kısırlığa yol açar.
Ağrı ve anormal kanama menopozdan sonra kaybolur. Lakin hastalar çoklukla bu nedenlerle menopoz öncesi histerektomi (rahimin operasyonla alınması) olmak zorunda kalırlar.
Girişimsel nöralterapik ağrı tedavileri ile pelvik lenfatik-venöz kan akımı düzeltilmeleri sonucu ağrı tedavisi mümkün olmaktadır. Münhasıran hormonal dengesizliğin doğal fitoterapik medikal eserlerle tedavileri sağlandığında, nöralterapik girişimsel tedavilerle ağrı denetimi öteki şikayetlerde kalıcı olarak düzelme sağlanabilmektedir. Yalnızca dirençli ağrı ve kanama şikayeti olan hastalarda uygulanan operesyonlar, daha sonra önemli bel, kalça, bacak uyuşması ve ağrısı üzere diğer meselelere yol açmaktadır.
c)Fibroidler
Rahim kas yapısından, rahim boşluğuna gerçek uzanmış olduklarında, ya da rahim azgını kapadıklarında kolik şekilde ağrıya neden olurlar. Nadiren görülür, cerrahi olarak tedavi edilirler.
d)Tıkanmaya Bağlı Dismenore (Tıkanma Adet Ağrısı)
Adet kan akımı doğumsal ya da edinsel olarak tıkandığında oluşan ikincil dismenore, tıkanmaya bağlı dismenore olarak tanımlanır.
Doğumsal olanda ağrı çoklukla adet başlamasından birkaç ay sonra, vajina ya da rahmi gerginleştirecek kadar kan biriktiğinde ortaya çıkar. Kızlık zarı tam saklı olduğunda vajinada menstrüel kan birikmesi ile adet kanı gelmeden ağrılı adet durumu oluşur. Çift rahim varlığında birinde likit birikimi olduğunda menstrüel ağrı tek taraflı seyreder.
Çeşitli doğumsal anomaliler ikincil dismenoreye yol açabilir. Edinsel formlar ise rahim ağzının çıkarılması (serviks amputasyonu), elektrokoter ya da konizasyon tatbikleri üzere cerrahi sonrası yapışıklıklarla ortaya çıkar. Tanı illetin hikayesi ve klinik muayeneye bağlı olarak konabilir.
2-C. Ruhsal Asıllı Dismenore
Bu öbekte incelenen dismenorelerin abartıldığı kadar sık olmadığı gözlenmiştir. Organik rastgele bir neden bulunmadığında ve ruhsal değerlendirmede insanda nörotik yapı ya da gayrı bir ruhsal menşe bulunduğunda tanı ruhsal asıllı dismenore olarak konur.
Bu hastaların şahsi muayene (kinezyolojik) prosedürleri ile tanı ve tedavileri mümkün olmaktadır. Temelde yatan bozukluk hormonal dengesizlik oldugunda; fitoterapik medikal tedavilerle bir arada nöralterapi tatbikleri güzelleşmeye ek sağlayacaktır.
2-D. Adet Ortası Ağrısı (Mıttelschemerz)
Adet devri ortası ağrısı yumurtlama günlerinde ağrı ile seyreder. Ağrı tıpkı yahut değişen taraf pelvis kemiği üzerinde oluşabileceği üzere tüm alt karında hissedilebilir. Hastalık kendisini yumurtlama sırasında tekrarlayıcı ağrı olarak aşikâr eder. Ağrı birkaç saat ile bir iki gün arasında, kimi vakit da dört güne kadar sürebilir. Şiddetli formu karın içi kanama ile bir arada olduğunda, alt karında hassasiyet saptanır. Olgunlaşmakta olan yumurtanın, yumurtalık, kanal duvar ya da adale tabakasının kasılmalarının yarattığı adale gerginliği artışı sorumlu tutulmaktadır. Ayrıyeten nadiren endometriozis odağına bağlı olarak da gelişebilir.
Hafif formda analjezikler kafidir. Ağrı östroprogesteron içeren ilaçlar ile engellenebilir. Şiddetli formlarda karın içi kanama da eşlik ediyorsa, girişimsel laparoskopi gerekebilir.
Süregelen hale gelmiş bu cins ağrılı durumlar, hormonal dengesizlik nedeniyle olabilmektedir. Bu hastalarda kişisel kinezyolojik muayene metodları sonucu, fitotrapik hormon tedavileri ve nöralterapik bütünsel yaklaşımla değerlendirlerek yapılacak girişimsel ağrı tedavileri kalıcı güzelleşmeler sağlanabilmektedir.
3. Artık Yumurtalık Dokusu Sendromu : Hatun Illetleri ve Tevellüt Operasyonları Sonrası Ağrı Sendromu
Sezaryan, rahim ve/veya yumurtalıkların alınması operasyonları sonucu rahim skar(nedbe) dokusunda yahut etrafta kalan kesilmiş organ-dokulara bağlı oluşan ağrılı durumlar "Artık Yumurtalık Doku Sendromu" olarak isimlendirilir. Klâsik tıp metotları bu hastalarda, tedavi olarak cerrahi teşebbüs önererek kalan yumurtalık ve skar dokusunun dikkatli olarak çıkarılmasını önermektedir. Fakat bu cerrahi teşebbüslerle ağrı tedavisi sağlanamamaktadır.
Hatun marazları ve tevellüt nedeniyle operasyona maruz kalan hatunların, daha sonra bir çok illetler (guatr, safra kesesi, bel fıtığı, kalça, diz, hemoroid, fissür v.s.) nedeniyle peşpeşe ameliyat olmak zorunda kalması sonucu, araştırmalar derinleştirilmiştir. Son gelişmeler; yapılmış operasyonun nedbe-skar dokusunun Bozucu alan oluşturduğu yanındadır. Bir çok hormonun gaye organı durumundaki rahim ve yumurtalıkların alınması yahut operasyon nedeniyle yaralanmasının sonucu alt karında, her iki yahut tek taraflı kalçada ve bacakta uyuşma, yanma biçiminde önemli ağrılar oluşabilmektedir. Bir çok hormonun maksat organı durumundaki rahimin alınması dolayısı ile hormonal dengesizliklere de neden olunmakta ve uyku düzensizliklerinden depresyona kadar bir çok farklı şikayet ortaya çıkmaktadır. Bu hastalar, MR görüntüleme prosedürleri sonucu, bel fıtığı teşhisleri ile farklı bel cerrahisi teşebbüslerine maruz kalmakta lakin güzelleşme sağlanamamaktadır. Kimi hastalara sakroileit üzere teşhislerle uzun yıllar sürecek romatolojik hastalık tedavileri başlanmaktadır.
Bu hastalarda kinezyolojik muayene usulleri ile bozucu alan, kişisel kan testleri (vegatest) ile hormonal dengesizlikler tespit edilerek tedavi edilmesinde yarar vardır. Bozucu alan tedavilerinin girişimsel ağrı tedavileri ve nöralterapi ile düzeltilmesi, hormonal dengesizliklerin fitoterapik(organik bitkisel) medikal eserlerle ve nöralterapik hormonal eksen injeksiyonları ile tedavisi başarılı sonuçlar vermektedir.
Bu hastaların gereksiz ve başarısız yeni cerrahilere yönlendirilmemesi gerekmektedir. Böylelikle hasta çok da gerekli olmayacak, tahminen de ehil tedaviyi sağlayamayacak bir ameliyattan korunmuş olacaktır. Ağrı kliniğimizde bu pratiklerle başarılı sonuçlar alınmaktadır.
4. Sarih Bir Nedeni Olmadan Ortaya Çıkan Kronik Pelvik Ağrı (Alt Batın-Alt Bel) (Bpogkpa)
Rastgele bir nedenin ya da hasarın bulunmadığı süregelen, tekrarlayıcı pelvik ağrı şikayetleri vardır. Ağrı cinsiyet yahut idrar yolları organları asıllıdır. Sarih patoloji olmaksızın gelişen kronik pelvik ağrı (BPOGKPA); yüzyılı aşkın bir vadedir bilinen, pelvik sempatik sendrom üzere çeşitli isimler verilen ve bariz bir patolojiye bağlanamayan pelvik ağrının yeni ismidir.
Hastaya BPOGKPA tanısı koyabilmek için tanı araştırmaları ahir;
1) Ağrının jinekolojik ağrı karakterine sahip olması;
2) Laparoskopik tetkike karşın hastada bilinen bir jinekolojik ağrı nedeninin saptanmamış olması gerekir.
Hastaların birçok neden olmaksızın oluşan pelvik ağrı ve şiddetli cinsî birleşme ağrısından şikayet ederler.En kıymetli şikayet alt karın ve/veya alt bel ağrısıdır. Ağrı leğen kemiğinin birinde, her ikisinde ya da yaygın olarak tüm alt bel ve/veya karında bulunabilir. Bel ağrısı, alt bel ve kalçalarda hissedilebilir. Ağrı şikayetleri adet öncesi daha şiddetli olup, adetin bir numara, 2. gününde şiddeti azalır. Karın muayenesinde yumurtalık kesimlerinde ağrı bulunabilir. Rahim muayenesi hassas olabilir. Alttan muayenede rahimde, yumurtalıklarda ağrı saptanabilir. Vajen sıklıkla konjeste ve ödemli görülür.
Son devirlerde bu rahatsızlığa etken olabilecek birçok neden ortaya atılmıştır. Hastaların bir kısmında şikayetlerin; sakrouterinligamanın yahut geniş ligamanların biri yahut ikisinin posterior kısımlarının travmatiklaserasyonuna bağlı olduğu düşünülmektedir. Venöz kan ve lenfatik likit dolaşım faktörlerinin süregelen ya da aralıklı alt karın ağrısına yol açabileceğine dair bulgular mevcuttur. BPOGKPA olgularında pelvis ve rahmin kan ve lenf dolaşım tetkiklerinde duraganpelvik kanlanma saptanmış, bu durumun tek başına etken olamayacağı düşünülmüşse de, pelvik varislerin varlığı ağrının ana nedeni olarak kabl görmüştür.
Son araştırmalardaki Bozucu Alan teorileri bu tabloyu açıklamakta daha dinamik görünmektedir. Bayanlarda adetlerle değişen rahim, over dokuları ve yerdeki kan-lenf dolaşımı bozuklukları dolayısı ile damar yapıları Bozucu alanlar üzere davranarak bu açıklanamayan ağrıların sebebi olabilir. Aylık adetler, kızlık zarının yırtılması, düşük, küretaj, rahimiçi araç tasarrufu, veladet, rahim ağzı yara-yırtıkları, sezaryan ve öbür pelvis-alt karın kesimi am