kahraman kara fatmaya mektup
Kara Fatmalar ’ın ilk mubeşşiri
Doksanuc Harbi denilen Turk–Rus Savaşı vesilesiyle temayuz eden ve Kara Fatma unvanı taşıyan kadınlardan ilki, bir aşiret reisinin kızı idi
Genc yaşında etrafına kendisi gibi mucadeleci kadınları toplayarak adeta gonullu bir alay teşkil etmişti Onları disiplinli bir ordu efradı gibi sevk ve idare ediyordu
Sesi erkek sesi gibi gur ve sertti Yuzunu ortmez fakat, saclarını boynuna dolar; başının, yuz kısmı dışında butun kısımlarını “Lecel denilen beyaz bir bezle kat kat sararak orterdi Maiyeti uzerinde son derece nufuza malik olup İbo namındaki danışmanı dahi Kara Fatma ’nın hışım ve heybetinden urperirdi Lakin , cengaver olduğu nisbette yumuşaktı ancak, şefkati luzumundan fazla değildi Kara Fatma, tarihen sabit olan en muhim ve parlak zaferlerini Rusya Muharebesi hengamında gostermişti
“Kadınlar Dunyası isimli gazetenin 20 Temmuz 1913 tarihli ve 100–1 numaralı sayısında bu muhterem validemiz hakkında şu bilgi verilmiştir
“Kara Fatma, Malatya ’ya bağlı Aladağlı ’dır Zayıf, orta boylu ve esmer, gozleri ve kaşları siyahtır Elbisesi, erkek elbiselerinin aynıdır Entari yerine geniş bir şalvar, ceket yerine ise “sarka tabir olunan bir tur cepken giyerdi
Olumden korkmayan kahraman
Rus orduları Erzurum ’u işgal ettiği esnada Kara Fatma, Aziziye Tabyası ’nda maiyetindeki uc–dort bin cengaverle birlikte savaşmıştır Bu buyuk Musluman–Turk annesi, askerin iceceğini, yiyeceğini hazırlar, yaralıları tedavi eder, omuzlarında yararlı askerleri hastaneye taşırdı Duşman, Aziziye Tabyası ’nın her sUretle mudafaasında gosterilen metanet ve şiddetin bertaraf edilmeyeceğini anlayınca hileye muracaat ederek bir gece yarısı askerlerimizin koğuşu yakınına sokmuş olduğu bir nefere, bir tufek attırıp koğuşun lambasını sondurtmuş
Askerlerimiz kendilerini duşmanın bastığını zannederek rastgele, ateş etmiş ve birbirlerini sabaha kadar katlettikten sonra duşman kolaylıkla tabyayı zabtetmişti Bu korkunc hile ve sarsıntımızdan son derece muteessir olan Kara Fatma, hemen Erzurum iclerine girmiş ve topladığı erkek, kadın, genc, ihtiyar bircok vatandaşı; tufek bulamayanları evlerden buldurduğu balta, satır ve kılıclarla silahlandırıp Aziziye Tabyası ’na yonlendirmiş; gulle, kurşun yağmurları aldırmaksızın taarruz etmiştir Yuzlercesi şehit olduğu halde olumden asla yuz cevirmemiş ve tabyanın hendeklerini duşmanın leşleriyle doldurarak Aziziye Tabyası ’nın kurtarılmasına muvaffak olmuşturMeşhur Sivastopol Destanı ’nda Kara Fatma ’dan şoyle bahsedilir:
Sivastopol Destanı ’nda Kara Fatma
Beş altı gun sonra geldi
Kara Fatma–i gazi
Nisalar kahramanı, şeref–razı
Beş altı yuz kişiyle geldi o an,
Kamusu hep suvari–i namdaran
Onların namı var Turkmen ilinde
Kılıc belinde, kargı yollarında
Onlar cok kırdı duşman, doktu kanın
Şehid oldu karındaşı nisanun
O hatun kendi dahi yaralandı
Onuldu yarası hoş varlandı
Omer paşa olup ŞumnUda kaim
Onlara gonderir cephane daim
Kara Fatma bu harpte yuz bin kişilik duşman ordusunun karşısında geceli gunduzlu harbederek Turk ordusunun en ileri hatlarına kadar giderek askere cesaret aşılamıştı Bu harpte bir ara yaralanmış ve kardeşini kaybetmişti Kahramanlığı yabancı eserlere de gecmiştir Allah şefaatinden mahrum eylemesin
Kara Fatmalar tukenmez
Kuva–yı Milliye ’nin Kara Fatma namlı kadın kahramanlarından bir diğeri, Batı Anaddolu ’da Yunanlılara karşı mucadele eden ve ilk Kuva–yı Milliye hareketinin mimarı Mustafa Kemal Ataturk ’un de liyakatini kazanan Kara Fatma ’dır Memleketin kara gunlerinde, butun kadınlığı gonulden temsil eden, vatan icin, istiklal icin dovuşen ve adı sık sık gundeme gelen Kara Fatma, bizim endişeli gunlerimizin sayılı kahramanlarından, kadınlarımızın en saygıya değerlerindendir
Olunceye kadar sırtında muharebe zamanlarında giydiği elbisesinin bir benzeri ve goğsunde taşıdığı “İstiklal Madalyası ile cok kere cadde ve sokaklarda gelip gecenlerin dikkatini ceken bu kahraman Turk anası, kendisine bağlanan maaşı, bir hayır cemiyetine bağlamış olduğundan hayatının son yıllarını, kendi uhdesinde kalan yetim torunları ile birlikte fakr–u zarUret icinde gecirmiştir
Hakikaten, Milli Mucadele doneminin bircok erkek kahramanı kadar şohret yapmış ve hizmet etmiş bulanan Kara Fatma, son yıllara kadar muammer olmuş ve hakkında basında muhtelif vesilelerle pek cok neşriyat yapılmıştır
“Muharebe bana duğun gelir
Memleketi tehlikede goren bu genc kadın, şahsi arzularının verdiği bir ıstırabı olmadan, İşgal Kuvvetleri ’nin sıkıcı karanlığına dayanamıyor “Kadın isem de, Turk değil miyim? diyerek İstanbul ’dan kah yuruyerek, kah ata binerek dolu dizgin, ancak genclik ve memleket aşkının verdiği cesaretle Sivas ’a geliyor ve Mustafa Kemal ’in karşısına cıkarak:
“–Butun millet, vatanın kurtarılmasını bekliyor, işte ben de kadın halimle geldim ! İş goster Emret ! diyordu
Samimi ve icten gelen bu sozler Mustafa Kemal ’in gozunden kacmıyor:
“–Peki ama ne iş gorebilirsin? Silah kullanır mısın? Ata biner misin? Harpten ateşten korkmaz mısın?
“–Ata binerim, silah kullanırım, muharebe bana duğun gelir cevaplarını veren Kara Fatma ’ya hayran kalan Mustafa Kemal, “Şu dakikada butun kadınlarımız senin gibi olsalardı Kara Fatma ! diyor ve bu sUretle Fatma Hanım, “Kara Fatma lakabını almış oluyor
Mustafa Kemal ’den aldığı emir ve tavsiyelerle İstanbul ’a gelen Kara Fatma 15 kişilik vatansever genci etrafına topluyor, buradan Kocaeli ’ne geciyorlar Koylerde vaziyeti asla belli etmeden tam bir teşkilat kurmayı başarıyor ve Geyve ’de cephe tutuyor Halid Bey Kumandası ’nda bir yıl calışıyor, carpışıyor ve bu sırada ilk defa yaralanıyor Teşkilat lağvedilince orduya cavuş olarak giriyor Bircok korkulu savaşlarda orduya, istiklale buyuk hizmetler eden Kara Fatma ’nın bu zaferlerden tek nişanesi aldığı bir yara ile kırmızı kurdelalı bir harp madalyası ona gurur ve iftihar veriyor
Kuva–yı Milliye ’nin hadimi
Kendisi, Kuva–yı Milliye devresindeki hizmet ve faaliyetlerini bir gazeteciye aşağıdaki şekilde hulasa etmiştir:
“–İzmit, Adapazarı, Duzce ve civarına Yunanlılar sık sık baskınlar yapıyordu Bir gun kumandan Halid Bey beni cağırdı ve şunu soyledi: “–Fatma Hanım, senin bugune kadar yaptıklarından cok memnunum, sana kaymakamlık vereceğim
Halid Bey ’in bu sozlerinden anlamıştım ki; bana gene muhim bir iş verecek
Şu emri verdi “–Şimdi adamlarını alıp İznik ’e gideceksin!
“–Ama ben on beş gun once orada idim
“–Gene gideceksin, orada bulun, işlerin var
Emir, emirdi Derhal hazırlandım, atlarımıza atladık, dağlardan bayırlardan dolu dizgin koşturuyorduk
Yolda nefes nefese iki koyluye rastladık
Bizi gorunce:
“–Aman dediler, “imdada gelin, koyumuzu bastılar, hepimizi oldurecekler
“–Kimler bastı, koyunuzu?
“–Kimler olacak, gavurlar
Oyle gunler yaşıyorduk ki; kimseye inanmak caiz de değildi hani Bu, duşmanın bir oyunu olabilirdi, nitekim bu gibi hadiselerle cok karşılaşmıştık
“–Hangi koydensiniz?
“–Elmacık Koyu ’nden
Hemen atlardan indik, kıyafetlerimizi değiştirdik Ben eski pusku bir elbise giymiştim
Koye girdiğimiz zaman manzara tuyler urpertici idi
Meydanda bir papaz oturuyordu Etrafında onbeş, onaltı kadar silahlı vardı Turkleri bir araya getirmişlerdi Papaz, Hıristiyan kadınlara sordu:
“–Nasıl ceza verelim?
Kadınlardan biri:
“–Onları iyice bağladıktan sonra bize teslim ediniz, intikamımızı biz alırız dediler
Benden şuphe edilmediği icin yanlarına kadar yaklaşmıştım
Papaz, uc Turk ’un bir ağaca bağlanmasını emretti
Kardeşime yaklaştım:
“–Hali goruyor musunuz? dedim “İyi ki gelmişiz, şimdi tabancamı adamların uzerine boşaltacağım
Kardeşim sert sert yuzume baktı ve yavaş sesle:
“–Acele etme, sonra işi bozarız cevabını kulağıma fısıldadı Ben bekleyecek halde değildim Heyecanımdan tir tir titriyordum Oğlum da benim halimden şuphelenmişti Yanıma yaklaştı O da fısıldadı:
“–Acele etme ana!
Duşmanın rengi kule dondu
Ağaclara bağlananların az sonra can vereceklerini anlayan koyluler ağlaşmaya, feryad etmeye başlamışlardı
Ne olursa olsun fazla sabredemeyecektim Tabancamı cektim ve:
“–Teslim olun! diye haykırdım
Tabii adamlarım da silahlarını cekmişlerdi Bu beklenmeyen hal, duşmanı oylesine şaşırtmıştı ki Hemen ağaclara bağlananların iplerini cozdurdum ve silahlı duşmanların silahlarını aldırdıktan sonra onları bağlattım
Papaza donerek:
“–Haydi dedim, “şimdi siz olumlerden olum beğenin
Hepsinin de rengi kul gibi olmuştu Titriyorlardı Oracıkta duşup oleceklerdi
Adamlarıma dondum:
“–Hepsini Halid Bey ’e goturunuz dedim, “cezalarını o verecektir
İzmit ’e donduğumuz zaman Suvari Livası Hacı Arif Bey bu muvaffakiyetimizden dolayı bizim icin buyuk bir merasim hazırlamıştı Koyluler, coşkun tezahurat yapıyordu Fakat bu muvaffakiyet ile birlikte beni sukUtu hayale garkeden bir mesele hasıl oldu Meğer “Kara Fatma tehlikeden sakınmıyor, başımıza bir iş acar diye beni, geri hizmetlere almaya karar vermişler
Kıyameti kopardım
Halid Bey:
“–Bilmiyorum Fatma Hanım dedi, “olumden korkmuyorsun, fakat ya şehid olmaz da esir duşersen ne olur? Bizimkilerin maneviyatı bozulur, duşmanın maneviyatı kuvvetlenir Sen hicbir tehlikeden kacmıyorsun Ya, Elmacık Koyu ’ndeki duşman kuvvetli olsaydı da sizi esir etseydi?
O zaman kim tehlikeyi duşunuyordu Bundan sonra ihtiyatlı olacağımı vadederek vazifeme devam ettim
Kara Fatmalar ’ın ilk mubeşşiri
Doksanuc Harbi denilen Turk–Rus Savaşı vesilesiyle temayuz eden ve Kara Fatma unvanı taşıyan kadınlardan ilki, bir aşiret reisinin kızı idi
Genc yaşında etrafına kendisi gibi mucadeleci kadınları toplayarak adeta gonullu bir alay teşkil etmişti Onları disiplinli bir ordu efradı gibi sevk ve idare ediyordu
Sesi erkek sesi gibi gur ve sertti Yuzunu ortmez fakat, saclarını boynuna dolar; başının, yuz kısmı dışında butun kısımlarını “Lecel denilen beyaz bir bezle kat kat sararak orterdi Maiyeti uzerinde son derece nufuza malik olup İbo namındaki danışmanı dahi Kara Fatma ’nın hışım ve heybetinden urperirdi Lakin , cengaver olduğu nisbette yumuşaktı ancak, şefkati luzumundan fazla değildi Kara Fatma, tarihen sabit olan en muhim ve parlak zaferlerini Rusya Muharebesi hengamında gostermişti
“Kadınlar Dunyası isimli gazetenin 20 Temmuz 1913 tarihli ve 100–1 numaralı sayısında bu muhterem validemiz hakkında şu bilgi verilmiştir
“Kara Fatma, Malatya ’ya bağlı Aladağlı ’dır Zayıf, orta boylu ve esmer, gozleri ve kaşları siyahtır Elbisesi, erkek elbiselerinin aynıdır Entari yerine geniş bir şalvar, ceket yerine ise “sarka tabir olunan bir tur cepken giyerdi
Olumden korkmayan kahraman
Rus orduları Erzurum ’u işgal ettiği esnada Kara Fatma, Aziziye Tabyası ’nda maiyetindeki uc–dort bin cengaverle birlikte savaşmıştır Bu buyuk Musluman–Turk annesi, askerin iceceğini, yiyeceğini hazırlar, yaralıları tedavi eder, omuzlarında yararlı askerleri hastaneye taşırdı Duşman, Aziziye Tabyası ’nın her sUretle mudafaasında gosterilen metanet ve şiddetin bertaraf edilmeyeceğini anlayınca hileye muracaat ederek bir gece yarısı askerlerimizin koğuşu yakınına sokmuş olduğu bir nefere, bir tufek attırıp koğuşun lambasını sondurtmuş
Askerlerimiz kendilerini duşmanın bastığını zannederek rastgele, ateş etmiş ve birbirlerini sabaha kadar katlettikten sonra duşman kolaylıkla tabyayı zabtetmişti Bu korkunc hile ve sarsıntımızdan son derece muteessir olan Kara Fatma, hemen Erzurum iclerine girmiş ve topladığı erkek, kadın, genc, ihtiyar bircok vatandaşı; tufek bulamayanları evlerden buldurduğu balta, satır ve kılıclarla silahlandırıp Aziziye Tabyası ’na yonlendirmiş; gulle, kurşun yağmurları aldırmaksızın taarruz etmiştir Yuzlercesi şehit olduğu halde olumden asla yuz cevirmemiş ve tabyanın hendeklerini duşmanın leşleriyle doldurarak Aziziye Tabyası ’nın kurtarılmasına muvaffak olmuşturMeşhur Sivastopol Destanı ’nda Kara Fatma ’dan şoyle bahsedilir:
Sivastopol Destanı ’nda Kara Fatma
Beş altı gun sonra geldi
Kara Fatma–i gazi
Nisalar kahramanı, şeref–razı
Beş altı yuz kişiyle geldi o an,
Kamusu hep suvari–i namdaran
Onların namı var Turkmen ilinde
Kılıc belinde, kargı yollarında
Onlar cok kırdı duşman, doktu kanın
Şehid oldu karındaşı nisanun
O hatun kendi dahi yaralandı
Onuldu yarası hoş varlandı
Omer paşa olup ŞumnUda kaim
Onlara gonderir cephane daim
Kara Fatma bu harpte yuz bin kişilik duşman ordusunun karşısında geceli gunduzlu harbederek Turk ordusunun en ileri hatlarına kadar giderek askere cesaret aşılamıştı Bu harpte bir ara yaralanmış ve kardeşini kaybetmişti Kahramanlığı yabancı eserlere de gecmiştir Allah şefaatinden mahrum eylemesin
Kara Fatmalar tukenmez
Kuva–yı Milliye ’nin Kara Fatma namlı kadın kahramanlarından bir diğeri, Batı Anaddolu ’da Yunanlılara karşı mucadele eden ve ilk Kuva–yı Milliye hareketinin mimarı Mustafa Kemal Ataturk ’un de liyakatini kazanan Kara Fatma ’dır Memleketin kara gunlerinde, butun kadınlığı gonulden temsil eden, vatan icin, istiklal icin dovuşen ve adı sık sık gundeme gelen Kara Fatma, bizim endişeli gunlerimizin sayılı kahramanlarından, kadınlarımızın en saygıya değerlerindendir
Olunceye kadar sırtında muharebe zamanlarında giydiği elbisesinin bir benzeri ve goğsunde taşıdığı “İstiklal Madalyası ile cok kere cadde ve sokaklarda gelip gecenlerin dikkatini ceken bu kahraman Turk anası, kendisine bağlanan maaşı, bir hayır cemiyetine bağlamış olduğundan hayatının son yıllarını, kendi uhdesinde kalan yetim torunları ile birlikte fakr–u zarUret icinde gecirmiştir
Hakikaten, Milli Mucadele doneminin bircok erkek kahramanı kadar şohret yapmış ve hizmet etmiş bulanan Kara Fatma, son yıllara kadar muammer olmuş ve hakkında basında muhtelif vesilelerle pek cok neşriyat yapılmıştır
“Muharebe bana duğun gelir
Memleketi tehlikede goren bu genc kadın, şahsi arzularının verdiği bir ıstırabı olmadan, İşgal Kuvvetleri ’nin sıkıcı karanlığına dayanamıyor “Kadın isem de, Turk değil miyim? diyerek İstanbul ’dan kah yuruyerek, kah ata binerek dolu dizgin, ancak genclik ve memleket aşkının verdiği cesaretle Sivas ’a geliyor ve Mustafa Kemal ’in karşısına cıkarak:
“–Butun millet, vatanın kurtarılmasını bekliyor, işte ben de kadın halimle geldim ! İş goster Emret ! diyordu
Samimi ve icten gelen bu sozler Mustafa Kemal ’in gozunden kacmıyor:
“–Peki ama ne iş gorebilirsin? Silah kullanır mısın? Ata biner misin? Harpten ateşten korkmaz mısın?
“–Ata binerim, silah kullanırım, muharebe bana duğun gelir cevaplarını veren Kara Fatma ’ya hayran kalan Mustafa Kemal, “Şu dakikada butun kadınlarımız senin gibi olsalardı Kara Fatma ! diyor ve bu sUretle Fatma Hanım, “Kara Fatma lakabını almış oluyor
Mustafa Kemal ’den aldığı emir ve tavsiyelerle İstanbul ’a gelen Kara Fatma 15 kişilik vatansever genci etrafına topluyor, buradan Kocaeli ’ne geciyorlar Koylerde vaziyeti asla belli etmeden tam bir teşkilat kurmayı başarıyor ve Geyve ’de cephe tutuyor Halid Bey Kumandası ’nda bir yıl calışıyor, carpışıyor ve bu sırada ilk defa yaralanıyor Teşkilat lağvedilince orduya cavuş olarak giriyor Bircok korkulu savaşlarda orduya, istiklale buyuk hizmetler eden Kara Fatma ’nın bu zaferlerden tek nişanesi aldığı bir yara ile kırmızı kurdelalı bir harp madalyası ona gurur ve iftihar veriyor
Kuva–yı Milliye ’nin hadimi
Kendisi, Kuva–yı Milliye devresindeki hizmet ve faaliyetlerini bir gazeteciye aşağıdaki şekilde hulasa etmiştir:
“–İzmit, Adapazarı, Duzce ve civarına Yunanlılar sık sık baskınlar yapıyordu Bir gun kumandan Halid Bey beni cağırdı ve şunu soyledi: “–Fatma Hanım, senin bugune kadar yaptıklarından cok memnunum, sana kaymakamlık vereceğim
Halid Bey ’in bu sozlerinden anlamıştım ki; bana gene muhim bir iş verecek
Şu emri verdi “–Şimdi adamlarını alıp İznik ’e gideceksin!
“–Ama ben on beş gun once orada idim
“–Gene gideceksin, orada bulun, işlerin var
Emir, emirdi Derhal hazırlandım, atlarımıza atladık, dağlardan bayırlardan dolu dizgin koşturuyorduk
Yolda nefes nefese iki koyluye rastladık
Bizi gorunce:
“–Aman dediler, “imdada gelin, koyumuzu bastılar, hepimizi oldurecekler
“–Kimler bastı, koyunuzu?
“–Kimler olacak, gavurlar
Oyle gunler yaşıyorduk ki; kimseye inanmak caiz de değildi hani Bu, duşmanın bir oyunu olabilirdi, nitekim bu gibi hadiselerle cok karşılaşmıştık
“–Hangi koydensiniz?
“–Elmacık Koyu ’nden
Hemen atlardan indik, kıyafetlerimizi değiştirdik Ben eski pusku bir elbise giymiştim
Koye girdiğimiz zaman manzara tuyler urpertici idi
Meydanda bir papaz oturuyordu Etrafında onbeş, onaltı kadar silahlı vardı Turkleri bir araya getirmişlerdi Papaz, Hıristiyan kadınlara sordu:
“–Nasıl ceza verelim?
Kadınlardan biri:
“–Onları iyice bağladıktan sonra bize teslim ediniz, intikamımızı biz alırız dediler
Benden şuphe edilmediği icin yanlarına kadar yaklaşmıştım
Papaz, uc Turk ’un bir ağaca bağlanmasını emretti
Kardeşime yaklaştım:
“–Hali goruyor musunuz? dedim “İyi ki gelmişiz, şimdi tabancamı adamların uzerine boşaltacağım
Kardeşim sert sert yuzume baktı ve yavaş sesle:
“–Acele etme, sonra işi bozarız cevabını kulağıma fısıldadı Ben bekleyecek halde değildim Heyecanımdan tir tir titriyordum Oğlum da benim halimden şuphelenmişti Yanıma yaklaştı O da fısıldadı:
“–Acele etme ana!
Duşmanın rengi kule dondu
Ağaclara bağlananların az sonra can vereceklerini anlayan koyluler ağlaşmaya, feryad etmeye başlamışlardı
Ne olursa olsun fazla sabredemeyecektim Tabancamı cektim ve:
“–Teslim olun! diye haykırdım
Tabii adamlarım da silahlarını cekmişlerdi Bu beklenmeyen hal, duşmanı oylesine şaşırtmıştı ki Hemen ağaclara bağlananların iplerini cozdurdum ve silahlı duşmanların silahlarını aldırdıktan sonra onları bağlattım
Papaza donerek:
“–Haydi dedim, “şimdi siz olumlerden olum beğenin
Hepsinin de rengi kul gibi olmuştu Titriyorlardı Oracıkta duşup oleceklerdi
Adamlarıma dondum:
“–Hepsini Halid Bey ’e goturunuz dedim, “cezalarını o verecektir
İzmit ’e donduğumuz zaman Suvari Livası Hacı Arif Bey bu muvaffakiyetimizden dolayı bizim icin buyuk bir merasim hazırlamıştı Koyluler, coşkun tezahurat yapıyordu Fakat bu muvaffakiyet ile birlikte beni sukUtu hayale garkeden bir mesele hasıl oldu Meğer “Kara Fatma tehlikeden sakınmıyor, başımıza bir iş acar diye beni, geri hizmetlere almaya karar vermişler
Kıyameti kopardım
Halid Bey:
“–Bilmiyorum Fatma Hanım dedi, “olumden korkmuyorsun, fakat ya şehid olmaz da esir duşersen ne olur? Bizimkilerin maneviyatı bozulur, duşmanın maneviyatı kuvvetlenir Sen hicbir tehlikeden kacmıyorsun Ya, Elmacık Koyu ’ndeki duşman kuvvetli olsaydı da sizi esir etseydi?
O zaman kim tehlikeyi duşunuyordu Bundan sonra ihtiyatlı olacağımı vadederek vazifeme devam ettim
