Tüm eklemlerde olduğu gibi kalça ekleminin hem topu hem de yuvası kıkırdakla kaplıdır.
Kıkırdak yapı bu iki kemiğin birbiri üzerinde ağrısız ve minimal sürtünme ile kaymasını sağlar.
Kalça kemiğinin ilerleyici karakterde, kemik ve çevre yumuşak dokuları tutarak eklemi bozan
primer veya ikincil nedenlere bağlı olarak gelişen bir yıpranma hastalığıdır. Bu durum tıpta
osteoartrit, günlük kullanımda kireçlenme olarak adlandırılır ve kalçanın en sık rastlanılan
hastalığıdır.
Kalça Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir ?
En önemli şikayet kasık bölgesinden başlayan ve dize vuran ağrıdır. Ağrı sızı tarzında ve
tutulan eklemde hissedilir. Ağrı hastalığın başlangıç döneminde hareketle artar ve istirahatle
azalır. Hastalık ilerledikçe ağrı basit günlük aktiviteler sırasında bile sorun olabilir. Daha ileri
dönemlerde gece uyku düzenini bozan sürekli ağrı oluşabilir.
Başlangıçta kalça hareketlerinde tutukluk, ağrı ve topallama olur. Hastalık ilerledikçe kalça
deformasyona başlar. Topallama daha belirginleşir o taraf bacak kısalmış gibi hissedilir.
Yürürken özellikle merdiven inip çıkmak iyice zorlaşır. Kalça kireçlenmesi çoğunlukla tek
taraflıdır. Ancak bir taraftaki kalçanın bozulması, bir süre sonra diğer kalçayı da etkileyebilir.
Kalça Ekleminin Kireçlenmesinin Sebepleri Nelerdir ?
*İnflamatuar hastalıklar(osteoartrit, romatoid artrit, ankilozan spondilit vs)
*Travma(kalça çevresi kırıkları, travmatik kalça çıkığı vs)
*Mekanik problemler (kalça eklemi ve çevresinde görülen dizilim bozuklukları, aşırı kilo,
yapısal bozukluklar)
*Doğumsal kalça çıkığı, Perthes Clave Legg hastalığı
*Enfeksiyon( bakteri,virüs, mantar enfeksiyonları vs sonrası)
*Tümörler (Kalça çevresinde ve içinde görülen iyi ve kötü huylu tümörler)
Kalça Kireçlenmesinde Tanı Nasıl Konulur?
Fizik muayene ve direkt grafi tanıda çok yararlıdır. Direkt grafide eklem yüzeyindeki hasara
bağlı olarak kemikler arasındaki aralıkta daralma gözlenir. Aynı zamanda eklem kenarlarında
osteoartritin varlığını gösteren “mahmuz” tarzında yeni kemik oluşumları (osteofitler)
görülür.
Kalça Kireçlenmesinde Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Tıbbi Tedavi:
Osteoartritin erken devrelerinde iseniz cerrahi olmayan tedaviler hastalığınızın ilerlemesini
yavaşlatabilir,
* Aşırı aktivite ve yüklenmelerden kaçınınız.
* Düzenli fizik aktivite yapınız. Özellikle yüzme, su aerobiği, salon bisikleti adele kuvvetini
korur ve eklem hareket açıklığının korunmasına yardımcı olur.
* Anti-romatizmal, anti-enflamatuar ilaçlar kulanılabilir. Son dönemlerde daha yaygın
kullanılmaya başlanan glikozamin glikan ve kondroitin sülfatta tedavide denenebilecek diğer
ilaçlardır. Bu ilaçlar da kireçlenme tedavisinde önemli bir yer edinmeye başlamıştır.
* Kilo verme ekleme binen yükleri azaltması bakımından çok önemlidir.
* Baston kullanımı önerilir. (Sağlam tarafa)
Cerrahi Tedavi:
Erken dönemlerde kalça artroskopisi hastalığın gelişimini yavaşlatabilir.
Protez öncesi cerrahilerden biri de osteotomilerdir.. Osteotomi femur kemiğinin başının
veya boynunun kesilerek yeniden yönlendirilmesidir. Bu yöntemle kalça eklemine binen
yükler yeniden düzenlenmekte ve/veya eklemin sağlam yüzeyleri yük taşıyan bölgelere
getirilmektedir. Bu yöntem total kalça protezlerindeki ilerlemeler nedeni ile popüleritesi
azalmakla birlikte bazı vakalarda eşsiz olanaklar sağlayabilmektedir
Kalça ekleminin femur başı bölümündeki küçük kıkırdak boşluklarında (özelllikle travmatik
olanları) osteoatritin başlangıç dönemlerinde yapılan kıkırdak nakilleri kalça protezi
gereksinimini ileri yaşlara erteleyebilmektedir.
Kalça osteoartritinin radikal tedavisi Total Kalça Protezi dir.
Bozulmuş bir kalçanın tedavisi için kalça ekleminin yenilenmesi tartışmasız tek seçenektir.
Yaklaşık 30 yıldan beri uygulanan bu tedavi yöntemi sayesinde son derece iyi sonuçlar
alınmakta ve böylesine ağır bir hastalığın kişide yaptığı fiziksel ve psikolojik sorunlar ortadan
kaldırılmaktadır. “Yapay eklem” ya da “total kalça protezi” olarak adlandırılan bu tedavi
eklemin bozuk ve yıpranmış olan tüm yüzeylerinin metal-plastik- seramik türü malzemelerle
değiştirilmesiyle yapılmaktadır. Özellikle malzeme bilimindeki ilerlemeler ve yeni buluşlar
sayesinde bugün için çok daha kaliteli ve dayanıklı malzemeler kullanarak sonuçlar daha da
mükemmele taşınmaktadır.
İleri Teknoloji Protezler Hayatınızı Kolaylaştırıyor
Kalça protezi iki ana kısımdan oluşmaktadır. Leğen kemiğinin içerisine yerleştirilen bir yuva
(asetabuler kısım) ve bununla eklem yapacak olan ve bacak kemiğinin içerisine yerleştirilecek
olan baş (femoral) kısım. Çelik, titanyum veya benzeri alaşımlardan yapılan protezin bu iki
kısmı ameliyat sırasında temizlenerek hazır hale getirilen kemiklerin içerisine yerleştirilir. Söz
konusu malzemelerin kemik tarafından sıkı bir şekilde tutulması başarılı bir sonuç için çok
önemlidir. Günümüzde bunu sağlamak için iki değişik yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan
birincisi, “kemik çimentosu” (polimetilmetakrilat) olarak adlandırılan bir dolgu maddesinin
yardımıyla bu sıkı tutunumun sağlanmasıdır. Diğer yöntem ise; özellikle malzeme ve
mühendislik bilimlerinin gelişmesine parelel olarak son senelerde biraz daha ön plana çıkan
çimentosuz tipte tutunan protezlerdir. Burada, protez yüzeyleri değişik teknıklerle pürüzlü
hale getirilmekte ya da kemiğin proteze yapışmasını sağlayacak özel maddelerle
kaplanmaktadır. Böylece protez herhangi bir dolgu maddesi kullanılmaksızın doğrudan
kemiğe bağlanabilmektedir. Bu şekilde hazırlanan kemiğe yerleştirilen protezlerin arasına
eklem mekanizmasını çalıştıracak başka maddeler yerleştirilir. İleri derecede sert ve dayanıklı
özel plastikler (polietilen), kırıIganIığı ortadan kaldırılmış ve kayganlığı arttırılmış seramikler
ve hatta bazen aynı özelliklere sahip metal yüzeyler eklem fonksiyonunun sağlanması için
kullanılır.
Yeni yöntemler sayesinde ameliyattan bir gün sonra ayağa kaldırılan hastalar yürütülerek
günlük yaşantılarına bir an önce geri dönerler. Ameliyat sonrası dönemde düzenli yapılan kas
egzersizleri ve dikkat edilecek konular için eğitilen hastalar ortalama 4-5 gün içerisinde
evlerine gönderilirler.
Diz Kireçlenmesi Nedir?
Kireçlenme veya artrit diz eklem kıkırdağının parlak ve pürüzsüz yapısının bozulması ve
eklemin fonksiyonlarının bozulmasıdır. Kireçlenmelerde kıkırdakla beraber menisküslerde
yırtıklar, kemik çıkıntıların oluşumu da genellikle birlikte olur. Kireçlenen dizde ağrı başlar.
Zaman içinde eklem hareketleri kısıtlanır ve kireçlenme ilerledikçe bacaklar eğrilmeye başlar.
Diz Kireçlenmesi Belirtileri
Eklemlerde ağrı ve tutukluk hastalığın ilk belirtisidir. Hastalık ilerledikçe eklem hareketleri
kısıtlanır yürümek ve merdiven inmek-çıkmak zorlaşır. Bazen topallama olabilir. Eklemin
düzeni bozulur, bacaklarda eğilmeler olabilir. Eklem içinde, dizin arkasında ve eklemin ön
tarafında şişkinlikler olabilir. İlerlemiş ve rehabilite edilmemiş dizlerde dizi doğrultmak, ya da
bükmek zor ve ağrılı olabilir.
Diz Kireçlenmesi'nde Tanı Nasıl Konur?
Hastanın ifadesi, muayene ve röntgen filmleri genellikle yeterlidir. Bağlar ve menisküslerin
durumunu değerlendirmek için MR gerekebilir.
Diz Kireçlenmesi Tedavi Yöntemleri
Kireçlenmede tedavi hastanın radyolojik bulgularına değil şikayetlerine yönelik
planlanmalıdır. Hastanın ağrısını geçiren ve hayat standartını düzelten en basit tedavi en
doğru tedavidir denilebilir.
Kilo verilmesi: Hastaların ideal kilolarına inmesi dize binen yükleri azalttığından hem
hastalığın ilerlemesini azaltır hem de uygulanan tedavi yöntemlerinin etkinliğini ve süresini
arttırır. Kilo verirken bir diyetisyen kontrolünde kilo verilmesi önerilir. Uygulanan diyetlerde
uzun sürede yavaş kilo verilmesi önerilmektedir.
Egzersiz ve yürüyüş: Kireçlenmesi olan hastalar yürüyüş yapabilir. Bu konuda kimi doktorlar
yasak uygularken kimi doktorlar yürüyüş önermekte ve hastaların kafaları karışmaktadır.
Burada en önemli kriter ağrıdır. Yürüyüş sırasında ve sonrasında ağrı yapmayan mesafeleri
her gün yürüyebilirsiniz. Ağrınız oluyorsa da kesinlikle zorlamayın. Ağrı kriteri bütün sportif
aktivitelerde geçerlidir. Örneğin dizinde kireçlenmesi olan kişiler ağrı yapmadığı sürece tenis,
golf gibi sporları yapabilirler. Ağrı yaptığı zaman aktivitelerinin süresini azaltarak yapmaya
devam edebilirler. Eğer sportif bir aktivite yapmak istiyorsanız ya da yürüyüş yapamayacak
kadar ağrınız varsa salon bisikletleri çok etkili bir egzersiz aletidir. Salon bisikletinizi seçerken
klasik bisiklet modeli yerine pedalın oturma yerinin önünde olduğu modellerin seçilmesi hem
daha ileri yaşlarda da kullanma olanağı verir hem de bel sorunları olasılığını azaltır.
Ağrı kesici ilaç tedavisi: İlaç olarak ağrı kesiciler ilk tercihlerdir. Parasetamol, aspirin gibi basit
ağrı kesiciler başlangıçta son derece etkilidir. Romatizma ilaçları ( non- steroid
antienflamatuar ilaçlar) iyi bir seçenektir ve bir çok aşamada hastanın ağrılarını kontrol eder.
Yalnız bu ilaçların mide üzerindeki yan etkileri uzun süreli kullanımda sorun çıkarabilir.
Eklem koruyucu ilaç dışı besin takviyeleri (glokozamin ve kondroitin) erken evre osteoartritte
kıkırdak bozulmasını yavaşlatmak amacıyla verilebilir.
Eklem içi enjeksiyonlar daha çok orta düzeyli osteoartritlerde akut atağının olmadığı ve
ağrının kısmen kontrol altında olduğu durumlarda kullanılırlar. Kliniğimizde hem diz içi sıvısı
olan hyaluronik asitin hem de kişinin kendisinden alınan kanın yüksek devirle santrifüj
edildikten sonra elde edilen trombositten zengin plazmanın (PRP), eklem içine verildiği
enjeksiyonlar yapılmaktadır. Eklem içi streoid enjeksiyonları ise çok ilerlemiş evre ve tıbbi
olarak ameliyat olamayacak hastalara önerilmektedir.
Fizik tedavi ve Rehabilitasyon: Fizik tedavi ve rehabilitasyon kireçlenmelerin başlangıç
evrelerinde ve özellikle de diz kapağı altındaki kireçlenmelerde çok etkili olabilir. İlerleyen
aşamalarda ise fizik tedavi etkisi azalır.
Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Diz eklemindeki kireçlenmelerde, cerrahi tedavi seçenekleri artroskopik olarak bozulmuş
olan kıkırdağın temzilenmesi ve eklem içindeki eklemi bozan sıvıların yıkanması, diz
ekleminde uyluk ve kaval kemiği arasında bir dizilim bozukluğu varsa kemiklerin yeniden
şekillendirilmesi, yarım veya tam diz protezi ameliyatları ile bozulmuş olan kıkırdağın
miktarına göre kıkırdak tranferi şeklinde özetlenebilir. Yapılacak cerrahi tedavi metodu
hastalığın evresine göre değişiklik gösterir.
Artroskopik Temizlik
Erken evre kireçlenme hastalarında, artroskopik olarak yapılan diz içersinin temizlenmesi
ilemi, özellikle mekanik bir takılma hissi yaşıyan hastalarda faydalı olmaktadır.
Dizilim Bozukluğunu Gidermeye Yönelik Osteotomi Ameliyatları
Diz eklemi iç ve dışta kalan kısım olmak üzere iki ana bölgeden oluşur. Kireçlenme çok büyük
oranda daha fazla yük binen iç kısımdan başlar. Zaman içersinde kıkırdaktaki aşınma, dizin iç
bölümüne daha fazla yük binmesine neden olur ve hastalık bu şekilde hızla ilerler.
Açılanmanın çok fazla olmadığı orta dönem kireçlenme hastalarında, kemiklerin yeniden
şekillendirilmesi ile ağırlık merkezinin tekrar dizin orta kısmına gelmesi sağlanabilir. Böylece
mevcut şikayetler azaltılır ve hastalığın ilerlemesi de yavaşlatılır.
Protez Cerrahisi
İleri dönem kireçlenme (osteoartrit) hastalarında, hastaların şikayetleri diğer tedavi
seçenekleriyle kontrol altına alınamıyorsa protez cerrahisi düşünülmelidir. Genellikle bu
hastalar, sürekli ağrı kesici ilaç almak zorunda kalan, günlük yaşam konforu diz ağrısı
nedeniyle bozulmuş, yürüme ve günlük işlerini yapmakta zorluk çeken hastalardır.
Diz ekleminin sadece iç kısmının etkilendiği nispeten erken dönem hastalarda, yarım tip
dediğimiz protezler (unikondiler) tercih edilebilir. Böylece tam eklem protezine göre daha
küçük bir cerrahi ile hastaların şikayetleri giderilir ve tam eklem protezi uygulama zamanı
daha ileri evrelere ötelenebilir.
Diz protezi ameliyatları eklem hareketine çok erken izin vermesi, hastanın ameliyattan bir
gün sonra üzerine yük verip yürüyebilmesi ve rehabilitasyonun daha kolay olası nedeniyle
hastalar ve cerrahlar tarafından daha çok tercih edilmektedir. Hem yarım hem tam diz
ptezleri kliniğimizde başarı ile uygulanmaktadır.
Kıkırdak yapı bu iki kemiğin birbiri üzerinde ağrısız ve minimal sürtünme ile kaymasını sağlar.
Kalça kemiğinin ilerleyici karakterde, kemik ve çevre yumuşak dokuları tutarak eklemi bozan
primer veya ikincil nedenlere bağlı olarak gelişen bir yıpranma hastalığıdır. Bu durum tıpta
osteoartrit, günlük kullanımda kireçlenme olarak adlandırılır ve kalçanın en sık rastlanılan
hastalığıdır.
Kalça Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir ?
En önemli şikayet kasık bölgesinden başlayan ve dize vuran ağrıdır. Ağrı sızı tarzında ve
tutulan eklemde hissedilir. Ağrı hastalığın başlangıç döneminde hareketle artar ve istirahatle
azalır. Hastalık ilerledikçe ağrı basit günlük aktiviteler sırasında bile sorun olabilir. Daha ileri
dönemlerde gece uyku düzenini bozan sürekli ağrı oluşabilir.
Başlangıçta kalça hareketlerinde tutukluk, ağrı ve topallama olur. Hastalık ilerledikçe kalça
deformasyona başlar. Topallama daha belirginleşir o taraf bacak kısalmış gibi hissedilir.
Yürürken özellikle merdiven inip çıkmak iyice zorlaşır. Kalça kireçlenmesi çoğunlukla tek
taraflıdır. Ancak bir taraftaki kalçanın bozulması, bir süre sonra diğer kalçayı da etkileyebilir.
Kalça Ekleminin Kireçlenmesinin Sebepleri Nelerdir ?
*İnflamatuar hastalıklar(osteoartrit, romatoid artrit, ankilozan spondilit vs)
*Travma(kalça çevresi kırıkları, travmatik kalça çıkığı vs)
*Mekanik problemler (kalça eklemi ve çevresinde görülen dizilim bozuklukları, aşırı kilo,
yapısal bozukluklar)
*Doğumsal kalça çıkığı, Perthes Clave Legg hastalığı
*Enfeksiyon( bakteri,virüs, mantar enfeksiyonları vs sonrası)
*Tümörler (Kalça çevresinde ve içinde görülen iyi ve kötü huylu tümörler)
Kalça Kireçlenmesinde Tanı Nasıl Konulur?
Fizik muayene ve direkt grafi tanıda çok yararlıdır. Direkt grafide eklem yüzeyindeki hasara
bağlı olarak kemikler arasındaki aralıkta daralma gözlenir. Aynı zamanda eklem kenarlarında
osteoartritin varlığını gösteren “mahmuz” tarzında yeni kemik oluşumları (osteofitler)
görülür.
Kalça Kireçlenmesinde Tedavi Yöntemleri Nelerdir ?
Tıbbi Tedavi:
Osteoartritin erken devrelerinde iseniz cerrahi olmayan tedaviler hastalığınızın ilerlemesini
yavaşlatabilir,
* Aşırı aktivite ve yüklenmelerden kaçınınız.
* Düzenli fizik aktivite yapınız. Özellikle yüzme, su aerobiği, salon bisikleti adele kuvvetini
korur ve eklem hareket açıklığının korunmasına yardımcı olur.
* Anti-romatizmal, anti-enflamatuar ilaçlar kulanılabilir. Son dönemlerde daha yaygın
kullanılmaya başlanan glikozamin glikan ve kondroitin sülfatta tedavide denenebilecek diğer
ilaçlardır. Bu ilaçlar da kireçlenme tedavisinde önemli bir yer edinmeye başlamıştır.
* Kilo verme ekleme binen yükleri azaltması bakımından çok önemlidir.
* Baston kullanımı önerilir. (Sağlam tarafa)
Cerrahi Tedavi:
Erken dönemlerde kalça artroskopisi hastalığın gelişimini yavaşlatabilir.
Protez öncesi cerrahilerden biri de osteotomilerdir.. Osteotomi femur kemiğinin başının
veya boynunun kesilerek yeniden yönlendirilmesidir. Bu yöntemle kalça eklemine binen
yükler yeniden düzenlenmekte ve/veya eklemin sağlam yüzeyleri yük taşıyan bölgelere
getirilmektedir. Bu yöntem total kalça protezlerindeki ilerlemeler nedeni ile popüleritesi
azalmakla birlikte bazı vakalarda eşsiz olanaklar sağlayabilmektedir
Kalça ekleminin femur başı bölümündeki küçük kıkırdak boşluklarında (özelllikle travmatik
olanları) osteoatritin başlangıç dönemlerinde yapılan kıkırdak nakilleri kalça protezi
gereksinimini ileri yaşlara erteleyebilmektedir.
Kalça osteoartritinin radikal tedavisi Total Kalça Protezi dir.
Bozulmuş bir kalçanın tedavisi için kalça ekleminin yenilenmesi tartışmasız tek seçenektir.
Yaklaşık 30 yıldan beri uygulanan bu tedavi yöntemi sayesinde son derece iyi sonuçlar
alınmakta ve böylesine ağır bir hastalığın kişide yaptığı fiziksel ve psikolojik sorunlar ortadan
kaldırılmaktadır. “Yapay eklem” ya da “total kalça protezi” olarak adlandırılan bu tedavi
eklemin bozuk ve yıpranmış olan tüm yüzeylerinin metal-plastik- seramik türü malzemelerle
değiştirilmesiyle yapılmaktadır. Özellikle malzeme bilimindeki ilerlemeler ve yeni buluşlar
sayesinde bugün için çok daha kaliteli ve dayanıklı malzemeler kullanarak sonuçlar daha da
mükemmele taşınmaktadır.
İleri Teknoloji Protezler Hayatınızı Kolaylaştırıyor
Kalça protezi iki ana kısımdan oluşmaktadır. Leğen kemiğinin içerisine yerleştirilen bir yuva
(asetabuler kısım) ve bununla eklem yapacak olan ve bacak kemiğinin içerisine yerleştirilecek
olan baş (femoral) kısım. Çelik, titanyum veya benzeri alaşımlardan yapılan protezin bu iki
kısmı ameliyat sırasında temizlenerek hazır hale getirilen kemiklerin içerisine yerleştirilir. Söz
konusu malzemelerin kemik tarafından sıkı bir şekilde tutulması başarılı bir sonuç için çok
önemlidir. Günümüzde bunu sağlamak için iki değişik yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan
birincisi, “kemik çimentosu” (polimetilmetakrilat) olarak adlandırılan bir dolgu maddesinin
yardımıyla bu sıkı tutunumun sağlanmasıdır. Diğer yöntem ise; özellikle malzeme ve
mühendislik bilimlerinin gelişmesine parelel olarak son senelerde biraz daha ön plana çıkan
çimentosuz tipte tutunan protezlerdir. Burada, protez yüzeyleri değişik teknıklerle pürüzlü
hale getirilmekte ya da kemiğin proteze yapışmasını sağlayacak özel maddelerle
kaplanmaktadır. Böylece protez herhangi bir dolgu maddesi kullanılmaksızın doğrudan
kemiğe bağlanabilmektedir. Bu şekilde hazırlanan kemiğe yerleştirilen protezlerin arasına
eklem mekanizmasını çalıştıracak başka maddeler yerleştirilir. İleri derecede sert ve dayanıklı
özel plastikler (polietilen), kırıIganIığı ortadan kaldırılmış ve kayganlığı arttırılmış seramikler
ve hatta bazen aynı özelliklere sahip metal yüzeyler eklem fonksiyonunun sağlanması için
kullanılır.
Yeni yöntemler sayesinde ameliyattan bir gün sonra ayağa kaldırılan hastalar yürütülerek
günlük yaşantılarına bir an önce geri dönerler. Ameliyat sonrası dönemde düzenli yapılan kas
egzersizleri ve dikkat edilecek konular için eğitilen hastalar ortalama 4-5 gün içerisinde
evlerine gönderilirler.
Diz Kireçlenmesi Nedir?
Kireçlenme veya artrit diz eklem kıkırdağının parlak ve pürüzsüz yapısının bozulması ve
eklemin fonksiyonlarının bozulmasıdır. Kireçlenmelerde kıkırdakla beraber menisküslerde
yırtıklar, kemik çıkıntıların oluşumu da genellikle birlikte olur. Kireçlenen dizde ağrı başlar.
Zaman içinde eklem hareketleri kısıtlanır ve kireçlenme ilerledikçe bacaklar eğrilmeye başlar.
Diz Kireçlenmesi Belirtileri
Eklemlerde ağrı ve tutukluk hastalığın ilk belirtisidir. Hastalık ilerledikçe eklem hareketleri
kısıtlanır yürümek ve merdiven inmek-çıkmak zorlaşır. Bazen topallama olabilir. Eklemin
düzeni bozulur, bacaklarda eğilmeler olabilir. Eklem içinde, dizin arkasında ve eklemin ön
tarafında şişkinlikler olabilir. İlerlemiş ve rehabilite edilmemiş dizlerde dizi doğrultmak, ya da
bükmek zor ve ağrılı olabilir.
Diz Kireçlenmesi'nde Tanı Nasıl Konur?
Hastanın ifadesi, muayene ve röntgen filmleri genellikle yeterlidir. Bağlar ve menisküslerin
durumunu değerlendirmek için MR gerekebilir.
Diz Kireçlenmesi Tedavi Yöntemleri
Kireçlenmede tedavi hastanın radyolojik bulgularına değil şikayetlerine yönelik
planlanmalıdır. Hastanın ağrısını geçiren ve hayat standartını düzelten en basit tedavi en
doğru tedavidir denilebilir.
Kilo verilmesi: Hastaların ideal kilolarına inmesi dize binen yükleri azalttığından hem
hastalığın ilerlemesini azaltır hem de uygulanan tedavi yöntemlerinin etkinliğini ve süresini
arttırır. Kilo verirken bir diyetisyen kontrolünde kilo verilmesi önerilir. Uygulanan diyetlerde
uzun sürede yavaş kilo verilmesi önerilmektedir.
Egzersiz ve yürüyüş: Kireçlenmesi olan hastalar yürüyüş yapabilir. Bu konuda kimi doktorlar
yasak uygularken kimi doktorlar yürüyüş önermekte ve hastaların kafaları karışmaktadır.
Burada en önemli kriter ağrıdır. Yürüyüş sırasında ve sonrasında ağrı yapmayan mesafeleri
her gün yürüyebilirsiniz. Ağrınız oluyorsa da kesinlikle zorlamayın. Ağrı kriteri bütün sportif
aktivitelerde geçerlidir. Örneğin dizinde kireçlenmesi olan kişiler ağrı yapmadığı sürece tenis,
golf gibi sporları yapabilirler. Ağrı yaptığı zaman aktivitelerinin süresini azaltarak yapmaya
devam edebilirler. Eğer sportif bir aktivite yapmak istiyorsanız ya da yürüyüş yapamayacak
kadar ağrınız varsa salon bisikletleri çok etkili bir egzersiz aletidir. Salon bisikletinizi seçerken
klasik bisiklet modeli yerine pedalın oturma yerinin önünde olduğu modellerin seçilmesi hem
daha ileri yaşlarda da kullanma olanağı verir hem de bel sorunları olasılığını azaltır.
Ağrı kesici ilaç tedavisi: İlaç olarak ağrı kesiciler ilk tercihlerdir. Parasetamol, aspirin gibi basit
ağrı kesiciler başlangıçta son derece etkilidir. Romatizma ilaçları ( non- steroid
antienflamatuar ilaçlar) iyi bir seçenektir ve bir çok aşamada hastanın ağrılarını kontrol eder.
Yalnız bu ilaçların mide üzerindeki yan etkileri uzun süreli kullanımda sorun çıkarabilir.
Eklem koruyucu ilaç dışı besin takviyeleri (glokozamin ve kondroitin) erken evre osteoartritte
kıkırdak bozulmasını yavaşlatmak amacıyla verilebilir.
Eklem içi enjeksiyonlar daha çok orta düzeyli osteoartritlerde akut atağının olmadığı ve
ağrının kısmen kontrol altında olduğu durumlarda kullanılırlar. Kliniğimizde hem diz içi sıvısı
olan hyaluronik asitin hem de kişinin kendisinden alınan kanın yüksek devirle santrifüj
edildikten sonra elde edilen trombositten zengin plazmanın (PRP), eklem içine verildiği
enjeksiyonlar yapılmaktadır. Eklem içi streoid enjeksiyonları ise çok ilerlemiş evre ve tıbbi
olarak ameliyat olamayacak hastalara önerilmektedir.
Fizik tedavi ve Rehabilitasyon: Fizik tedavi ve rehabilitasyon kireçlenmelerin başlangıç
evrelerinde ve özellikle de diz kapağı altındaki kireçlenmelerde çok etkili olabilir. İlerleyen
aşamalarda ise fizik tedavi etkisi azalır.
Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Diz eklemindeki kireçlenmelerde, cerrahi tedavi seçenekleri artroskopik olarak bozulmuş
olan kıkırdağın temzilenmesi ve eklem içindeki eklemi bozan sıvıların yıkanması, diz
ekleminde uyluk ve kaval kemiği arasında bir dizilim bozukluğu varsa kemiklerin yeniden
şekillendirilmesi, yarım veya tam diz protezi ameliyatları ile bozulmuş olan kıkırdağın
miktarına göre kıkırdak tranferi şeklinde özetlenebilir. Yapılacak cerrahi tedavi metodu
hastalığın evresine göre değişiklik gösterir.
Artroskopik Temizlik
Erken evre kireçlenme hastalarında, artroskopik olarak yapılan diz içersinin temizlenmesi
ilemi, özellikle mekanik bir takılma hissi yaşıyan hastalarda faydalı olmaktadır.
Dizilim Bozukluğunu Gidermeye Yönelik Osteotomi Ameliyatları
Diz eklemi iç ve dışta kalan kısım olmak üzere iki ana bölgeden oluşur. Kireçlenme çok büyük
oranda daha fazla yük binen iç kısımdan başlar. Zaman içersinde kıkırdaktaki aşınma, dizin iç
bölümüne daha fazla yük binmesine neden olur ve hastalık bu şekilde hızla ilerler.
Açılanmanın çok fazla olmadığı orta dönem kireçlenme hastalarında, kemiklerin yeniden
şekillendirilmesi ile ağırlık merkezinin tekrar dizin orta kısmına gelmesi sağlanabilir. Böylece
mevcut şikayetler azaltılır ve hastalığın ilerlemesi de yavaşlatılır.
Protez Cerrahisi
İleri dönem kireçlenme (osteoartrit) hastalarında, hastaların şikayetleri diğer tedavi
seçenekleriyle kontrol altına alınamıyorsa protez cerrahisi düşünülmelidir. Genellikle bu
hastalar, sürekli ağrı kesici ilaç almak zorunda kalan, günlük yaşam konforu diz ağrısı
nedeniyle bozulmuş, yürüme ve günlük işlerini yapmakta zorluk çeken hastalardır.
Diz ekleminin sadece iç kısmının etkilendiği nispeten erken dönem hastalarda, yarım tip
dediğimiz protezler (unikondiler) tercih edilebilir. Böylece tam eklem protezine göre daha
küçük bir cerrahi ile hastaların şikayetleri giderilir ve tam eklem protezi uygulama zamanı
daha ileri evrelere ötelenebilir.
Diz protezi ameliyatları eklem hareketine çok erken izin vermesi, hastanın ameliyattan bir
gün sonra üzerine yük verip yürüyebilmesi ve rehabilitasyonun daha kolay olası nedeniyle
hastalar ve cerrahlar tarafından daha çok tercih edilmektedir. Hem yarım hem tam diz
ptezleri kliniğimizde başarı ile uygulanmaktadır.
