Kalçanın avasküler nekrozunda prp

[SoruCevap]

Avasküler nekroz nedir, vücutta ne üzere sonuçlara yol açar?

Avasküler nekroz yada başka ismiyle aseptik nekroz kemiklerin kanlanmasındaki bozulmaya bağlı olarak kemik hücrelerinin ölmesi ile karakterize bir durumdur. Isminden da anlaşılacağı üzere mikrobik bir hadise laf konusu değildir. Vücutta en çok kalça eklemini oluşturan femur kemiğini meblağ. Femur kemiğinin kalça eklemi içindeki baş kısmının dolaşımı bilinmeyen bir sebeple bozulur. Kanlanamayan kemik kısımlarındaki hücreler ölmeye başlar. Tedavi edilmediğinde kemik vefatının kıkırdak altı dokuya yayılması ile kemiğin tartısı taşıyan üst kısmı çöker ve kıkırdak tahrip olur. Kıkırdağın tahrip olmasıyla eklemde artık onarılamayacak seviyede kireçlenme, yani artroz ortaya çıkar.

Avasküler nekrozun sebebi tam olarak bilinmemektedir. Burnunla birlikte alkol tasarrufu, şeker marazı, obezite, kortizon tasarrufu ve derin su dalışları ile ilgisi gösterilmiştir. Memleketimizde bilhassa uzun periyodik kortizon tasarrufu sıkça karşılaştığımız sebeplerden biridir. En sık 30-50 yaş kümesinde ortaya çıkar. Bir kalçada varsa öteki kalça ekleminde olma mümkünlüğü %70'lere varmaktadır. Hastalık epey sinsi seyredebilir. Evvel kasıkta hafif bir ağrı ile kendini gösterir. Mahsusen çok yürümekle ve çok ayakta kalmakla ağrı artar. Daha sonraları ağrıyı hareket kısıtlanması izler. Münhasıran kalçanın içe ve dışa dönüşlerinde kısıtlılık sarihtir. Günlük hayatta basitçe yapılan bacak bacak üstüne atma, çorap giyme üzere olağan hareketler yapılamaz duruma gelir. Umumide hastalar ağrı şiddetlendiği ve hareket kısıtlanması başladığında doktora müracaatlar. Hastalık sinsi seyrederse hekim başvurusu daha da gecikir.

Avasküler nekroz tanısı nasıl konur?

Erken tanı için en kıymetli ipucu hastanın mahsusen kasık ağrısını ciddiye alıp doktora erken başvurmasıdır. Röntgen ama hastalık ilerlediğinde bulgu verdiğinden erken tanı için seçilecek tanı tekniği kalçe ekleminin MR incelemesidir. MR hastalık daha 1. aşamadayken tanı konmasını sağlar.

Kalçanın avasküler nekrozunda klâsik tedavi teknikleri nelerdir?

Kalçanın avasküler nekrozunda en kıymetli ve en yalın yaklaşım kalça eklemi üzerindeki yükün azaltılmasıdır. Hastaya uzun ayakta kalmaması ve kendisini yormaması söylenir. Bu aşamada koltuk değneği yada baston kullanılmalıdır. İlaç tedavileri bilhassa bifosfanat tedavileri erken periyotta tesirlidir. Tekrar erken periyotta hiperbarik oksijen ve ESWT tedavileri tesirli olabilir. Dekompresyon ve otolog kemik greftleri üzere cerrahi usuller erken vakalarda her hengam olmasada kemiği çökmekden koruyabilir. İleri vakalarda ise ekleme yapılan kıkırdak iğneleri eklem sürtünmesini azaltarak kireçlenmeye gidişi yavaşlatabilir. Tekrar bu aşamada fizik tedavi formülleri de kullanılır. Egzersiz ise marazın her aşamasında uygulanması gereken yegane tedavi yoludur.

Çok ileri vakalarda ise eklem protezi yapılması gereklidir. Lakin umumide bu vakaların yaşının protez operasyonu için genç olması nispeten kıymetli bir mesele olmaktadır. Erken yapılan protezin ilerleyen yıllarda gevşemesi ve eskimesi nedeni ile 2. bir protez operasyonu gerekebilmektedir. Bu nedenle bu hastalarda erken tanı ve tedavi kalçanın kireçlenmeye gitmemesi için son radde değerlidir.

PRP tedavisi kalçanın avasküler nekrozunda alternatif tedavi olabilir mi?

PRP İngilizce Platelet Rich Plasma tabirinin baş harflerinin kısaltması olup, trombositten varlıklı plazma mealine gelmektedir. Bu sistemde ilaç hastanın kendi kanından hazırlandığından yan tesiri olmayan doğal bir tedavi prosedürüdür. PRP sıvısının içerdiği yüksek nispetteki büyüme faktörleri kıkırdak zedelenmesini önlemektedir. PRP ile ilgili son doneler bu tedavinin kalçanın avasküler nekrozunda olumlu sonuçlarına ve potansiyel tasarrufuna dikkat çekmektedir. Bizim de deneyimlerimiz PRP formülünün bu tedavisi güç durumda olumlu sonuçlarını desteklemekte ve umut vadeden alternatif bir metot olduğuna işaret etmektedir.

Kalçanın avasküler nekrozunda en düzgün tedavi erken tanıdır.

Sağlıcakla Kalın

Doç.Dr.Cengiz Bahadır