Kaplama(Zirkonyum)
Zirkonyum, gren çapının düşük olması ve yüksek gerilme direncine
sahip olması sayesinde dişhekimliğinde porselen materyalinin
içerisinde kullanılmaya başlanmıştır.
Porselen restorasyonlar protetik restoratif dişhekimliğinde çok uzun süredir kullanılmaktadır. Metal altyapıyla desteklenen porselen restorasyonlar üstün mekanik özellikleri sayesinde hem posterior diş eksikliklerinde hem de anterior bölgedeki estetik restorasyonlarda başarılı bir şekilde kullanılmaktadır (1, 2, 3, 4, 5). Ancak, metalin diş etine yansıması, korozyonu ve anterior bölgede ışık geçirgenliğine müsaade etmemesinden ötürü estetiğin sağlanamaması gibi dezavantajlar metal desteksiz porselen restorasyonların aranmasını gündeme getirmiştir. Kişilerin artan estetik ihtiyaçlarıyla birlikte arka grup dişlerde de tam porselen restorasyonların kullanımı gündeme gelmiştir. Uzun seneler başarıları tam olarak kanıtlanmış restoratif tekniklere alternatif olarak her gün yeni teknikler geliştirilmektedir. Materyalin kuvvetlendirilmesi amacıyla porselenin yapısı da zamanla değişikliğe uğramakta ve daha kuvvetli porselen materyalleri geliştirilmektedir (6, 7). Zirkonyum, gren çapının düşük olması ve yüksek gerilme direncine sahip olması sayesinde dişhekimliğinde porselen materyalinin içerisinde kullanılmaya başlanmıştır.
Zirkonyum (Zr) kimyasal bir elementtir. Atom numarası 40, atomik ağırlığı 91,22'dir. Heksagonal kristal formunda bir yapı gösterir. Sıcaklığa ve korozyona karşı çok dirençlidir. Birçok farklı bileşik halinde bulunabilir. Bunların en önemlisi zirkonyum oksit (ZrO2) bileşiğidir. Zirkonyum metali ilk olarak 1789 yılında Sri Lanka'da bulunmuştur. 1824 yılında ilk defa Berzelius tarafından potasyumla işlenmiştir. İlk zamanlarda zirkonyum metali bombaların yapısında, flaşlarda ve nükleer sanayide kullanılmıştır. Çok reaktif bir madde olup, havada ve sıvı içerisinde hemen oksitle kaplanır ve korozyona dirençli bir hale gelir. Dişhekimliğinde, bir malzemenin sağlam oluşu ve korozyona direncinden dolayı kullanımı gündeme gelmiştir. İmplant parçaları, post malzemesi olarak, ortodontik braketlerde, kompozit malzemesi olarak, kuron ve köprü materyali olarak kullanılmaktadır. Zirkonyum, 600-800 MPa baskı direnci sayesinde, porselen köprülerde de başarıyla kullanılabilir (8, 9).
InCeram, zirkonyum oksit kristallerini kullanan ve posterior bölgede üç üyeli restorasyonların yapımına müsaade eden ilk porselen sistemidir (10, 11). Bu sistem yüksek mekanik özelliklere sahiptir ve % 35 oranında kısmi olarak stabilize edilmiş zirkonyum oksit kristalleri içermektedir. Zirkonyum oksit kristallerinin porselenin yapısında var olan mikro çatlakların büyüyerek kırıklara yok açmalarını önleyecek bir çalışma mekanizması vardır. InCeram zirkonyumda kristalin fazın % 67'si aluminyum oksitten oluşur. Geriye kalan kısım zirkonyum oksittir. Cam fazın tüm kütleye oranıysa % 20-25'tir. Yapım aşamasında zirkonyum kristalleri tetragonal fazdan monolitik faza geçerler ve sonucunda % 3-5'lik bir genleşme meydana gelir. Genleşme, materyal üzerinde baskı kuvveti oluşturarak hem çatlakların ilerlemesini hem de yeni çatlakların oluşmasını önleyici bir görev yapar. Bükülme dayanımı 600±30 MPa civarındadır, termal genleşme katsayısı 7,7±0,1*10-6 dır (12). Ancak bu sistem opak özelliklerinden ötürü yeterli estetiği sağlayamamıştır.
1980'lerin başlarında dijital bilgisayar teknolojisindeki hızlı gelişim dişhekimliğindeki uygulamalara da yansımıştır (13). Bu yaklaşımın amacı dişhekimlerinin porselen restorasyonları etkili ve kolay bir şekilde dizayn edip şekillendirebilmesini sağlamaktır
1979'da Heitlinger ve Rodder'ı takiben 1980'de Moermann ve Brandestini bu konuda araştırmalara başlamışlardır (14). İlk araştırmacılar kron, inley ya da gövde hazırlamak için teknisyen tarafından kullanılan modeli şekillendirmişlerdir. Sonrakiler ise tek bir fotoğraf alıp inleyin yalnızca internal yüzeyini şekillendirmişlerdir. Bunu izleyen beş yıl süresince pek fazla gelişme söz konusu olmamıştır. İlk dental CAD-CAM (Computer Aided Design- Computer Aided Manufacturing); bilgisayar destekli dizayn- bilgisayar destekli şekillendirme; prototipi Fransa'da, 1983'te Garanciere konferansında sunulmuştur. Herhangi bir laboratuvar işlemine tabi tutulmadan şekillendirilen ve ağza yerleştirilen ilk kron 1985'te uygulanmıştır. Cercon sistemi zirkonyumla güçlendirilmiş bilgisayar destekli bir sistemdir.
CERCON SİSTEMİ
Sistem 1999 yılında geliştirilmiştir. Cercon sisteminde diğer sistemlerden farklı olarak bilgisayar destekli dizayn yapılmaz. Diş teknisyeni ya da laboratuarın hazırlamış olduğu mum modelaj esas alınarak CAM sistemiyle altyapı hazırlanmaktadır. Mum modelaj lazer yardımıyla taranır ve tarama bilgileri aşındırma ünitesinde işlenerek altyapı elde edilir. Değişik uzunluklarda bloklar mevcuttur. Bloklar prefabrike olarak, 12 mm, 30 mm, 38 mm. ve 47 mm. boyutlarında üretilmiştir (15). Materyal tam olarak TZP (tetragonal zirconia polycrystals) kristallerinden oluşmuştur. Aşındırma ünitesinde yarı sinterlenmiş bloklar üzerinde ilk önce kaba, daha sonra ince aşındırma işlemleri gerçekleştirilir. Aşındırılan blok orjinalinden hacimce % 30 oranında daha büyük işlenmiştir. Sinterleme sırasında hacimce küçülme sağlanarak orijinal boyut yakalanır. Elde edilen altyapı üzerine Cercon Ceram-S porselen tozuyla tabakalama tekniğiyle restorasyon bitirilir. Tek kron, 3-5 üniteli köprü ya da implant üstü kron köprü restorasyonlarında kullanılabilir. Son zamanlarda daha büyük blokların da üretilmesiyle birlikte sistem altı üyeli restorasyonların yapılabilmesine olanak vermiştir. 900 MPa dayanıklılıktaki sistem %100 doku uyumludur.
İçeriğinde;
% 90'dan fazla Zirkonyum oksit
% 5 oranında Yitrium oksit
% 2 den'az Hafniyum oksit
% 1'den az Aluminyum oksit bulunur
Preparasyon
Preparasyonda iç açıları yuvarlatılmış 90 derecelik basamaklar hazırlanmalıdır. İdeal olarak 1-1,2 mm basamak genişliği sağlanmalıdır. Tüm aksiyal yüz geçişleri yuvarlatılmalı ve optik okuyucu ucun okuması sağlanmalıdır. Oklüzal yüzeyde en az 1,5 mm'lik indirgeme sağlanmalı ve 6 derecelik oklüzal yaklaşım açısı verilmelidir.
Model hazırlığı
Bilinen yöntemlerle ölçü alınır. Ölçü esnasında iki retraksiyon ipi kullanılması önerilmektedir. Alınan ölçülerden sert alçı modeller elde edilir. Modeller güdüklü olarak hazırlanır. Kenar bitim sınırlarından 1 mm. yukarıda kalacak şekilde siman aralığı için day spacer uygulaması yapılır. Modelajlar yapılmadan önce paralelometre kullanılarak protezin giriş yolu belirlenmeli ve andırkatların kontrolü yapılmalıdır.
Modelaj
Kuron ya da köprü protezinin alt yapı modelajı klasik şekilde mumdan hazırlanır. Alt yapı kalınlığının en az 0.5 mm ve gövde bağlantılarının en az 9 mm2 (3 mm*3mm.) olacak şekilde hazırlanması sağlanır.
Modelajın transferİ
Değişik boyutlardaki restorasyonlar için değişik taşıma çerçeveleri mevcuttur. Giriş yolunda sabitlenen modelajlar paralelometre üzerinde bu çerçevelere mum çubuklar vasıtasıyla tutturulur. Daha sonra bu çerçeveler paralelometre kolundan yavaşça kaldırılarak ayrılır.
Tarama ve Şekillendİrme
Ünitenin sol bölmesine, çerçeveye sabitlenmiş mum modelaj, sağ bölmeye ise aynı boyutlardaki yarı sinterlenmiş zirkonyum blok sabitlenir. Tarama işlemi lazer okuyucu uç sayesinde olur. En uzun boydaki modelaja ait bir tarama yaklaşık 65 dakikada gerçekleşebilmektedir. Tarama işlemi bittikten sonra cihaz ilk önce kaba, daha sonra hassas frezeleme işlemlerini gerçekleştirir.
Sİnterleme
Çerçeveden çıkarılıp kaba tesviyesi yapılan altyapı, sinterleme işlemi için fırına yerleştirilir. Sinterleme işlemi yaklaşık altı saat sürer. Sinterleme derecesi 1350 °C'tır. Sinterleme sırasında materyal hacimce % 30 oranında bir küçülme gösterir ve malzeme gerçek sertliğine ve boyutlarına kavuşur. Sinterleme işlemi tamamlandıktan sonra 110 µm aluminyum oksit kumuyla 2,5 bar basınç altında kumlama işlemi yapılır. Ardından, çalışma modeli üzerinde kontroller yapılarak uyum kontrol edilir. Uyum problemleri su soğutması altında elmas frezlerle düzeltilmelidir.
Üstyapı için Cercon Ceram-S tozu kullanılır. Altyapı üzerine iki tabaka liner fırınlamasını takiben dentin 1 ve dentin 2 porselenleri tabakalama tekniğiyle fırınlanarak restorasyon bitirilir.
Klİnİk Uygulamalar
Bir Cercon restorasyon yapımı için mutlaka basamaklı diş kesimi gereklidir. Diş üzerinde çepeçevre 1,2 mm. kalınlığında bir basamak hazırlığı yapılır. Tüm aksiyal kenarlar yuvarlatılmalıdır. Preparasyon keskin hatlı olmamalıdır. Keskin kenarlar tarayıcı ucun bu bölgeleri okuyamamasına neden olacaktır. Sonuçta, uyum problemi ortaya çıkabilmektedir. Diş preparasyonları tamamlandıktan sonra basamakların ölçü netliğinin sağlanması için dişeti retraksiyonu yapılması gerekir. Ölçü tercihan ilave bir silikonla alınmalıdır. Ölçüden hazırlanan model üzerinde mum modelaj işlemi gerçekleştirilir. Mum modelajı ağız içerisinde prova etmek mümkün değildir. Mum modelaj tarayıcı cihaza bağlanır ve altyapı elde edilir. Altyapı ağızda prova edildikten sonra, 'üzerine porselen tabakalama tekniği' ile fırınlanır ve restorasyon simante edilir.
Simantasyon
Cercon sistemiyle üretilen porselenlerde simantasyon geleneksel cam iyonomer veya polikarboksilat simanlarla yapılabilmektedir. Sistemin en büyük avantajlarından biri de budur. Rezin simantasyon aşamaları zor ve zahmetli olduğundan, klinik uygulamaları azaltan bu yöntem, simantasyonu çok kolay bir hale getirmektedir. Ayrıca adeziv simantasyon da mümkündür. Üretici firma Panavia F adeziv simanını önermektedir. İster adeziv ister konvansiyonel simantasyon yapılsın, simantasyondan önce restorasyonun iç yüzeyi 110 µm. aluminyum oksit partikülleriyle 2,5 bar basınç altında kumlanmalıdır. Geçici simantasyon için herhangi bir geçici siman kullanılabilir. Eğer daimi simantasyonda adeziv siman düşünülüyorsa öjenol içermeyen bir geçici siman kullanılmalıdır.
* M.Ü. Diş Hekimliği Fakültesi Protez A.D.
Şişli İstanbul
KAYNAKLAR
1. Anusavice K.J.: Recent developments in restorative dental ceramics. J.Am.Dent.Assoc.,124:72-84,1993.
2. Hondrum S.O.: A review of the strenht properties of dental ceramics. J. Prosthet. Dent., 67:859-865,1992.
3. Jones D.W. Development of dental ceramics, an historical perspective. Dent. Clin. North. Am.,29:621-643,1985.
4. Mc Lean J.W. The science and art of dental ceramics, Vol 1., Quintessence Publishing Co. Inc Chicago,1979.
5. O'Brien W.J.: Dental Materials and their selection. Quintessence Publishing Co.Inc.,Chicago,1997.
6. Mc Lean J.W., Odont D.: Evolution of dental ceramics in the twentieth century. J. Prosthet Dent., 85:61-66,2001.
7. Shillingburg H.T.,: Fundementals of Fixed prosthodontics,Third edition,Quintessence Publishing Co,Inc 1997.
8. Segal B.S.: Retrospective assessment of 546 all-ceramic anterior and posterior crowns in a general practice. J. Prosthet. Dent., 85:544-50,2001.
9. Tinschert J., Natt G., Mautsch W., Augthun M., Spiekermann H.: Fracture Resistance of Lithium Disilicate-,Alumina-,and Zirconia-Based Three-Unit Fixed Partial Dentures: A Laboratory Study. Int. Journal Prosthodontics,14:231-238,2001.
10. Levy H.: Vita Dökümanı: Working with the In-Ceram porcelain systems. Prostheses Dentaire, No:44-45,1990.
11. McCable J.F., Walls A.W.G.: Applied Dental Materials. Published by Blackwell Science Ltd., Madlen,USA,1998.
12. Blatz M.B. Long term clinical success of all ceramic posterior restorations. Quintessence Int.,33:415-426,2002.
13. Otto T., De Nisco S. Computer-aided direct ceramic restorations: a 10-year prospective clinical study of Cerec CAD-CAM inlays and onlays. Int J Porsthodont.,15:122-28,2002.
14. Duret F., Blouin J.L., Duret B.. CAD-CAM in dentistry. JADA, 117:115-20,1988.
15. DeguDent Dental Document: Cercon smart ceremics- Direction for use. DeguDent GmbH, Hanau, Germany.
RA: Yapay model üzerinde 3 üyeli Cercon çalışması
1a) Model üzerindeki çekilmiş dişler
1b) Alçı modelin yakın görüntüsü
1c) Bitmiş bir mum modelaj
1d) Sabitlenmiş modelaj
1e) % 30 olarak büyük işlenmiş blok
1f) Sinterlenmiş alt yapı
1g) Fırınlandıktan sonraki bitmiş restorasyon
Vaka 1
2a) Kırılmış diş
2b) Fiber post uygulaması
2c) Bitmiş restorasyon
4a) Hatalı yapılmış restorasyonlar
Eski kuronlar çıktıktan sonraki görüntü
Restorasyonların içten görünüşü
Düzeltilmiş diş kesimleri
4e) Simantasyon polikarboksilat siman ile gerçekleştirilmiş
4f) Bitmiş restorasyonlar
Vaka 4: 5a) Aşırı tetrasiklin lekelenmesi
5b) Diş kesimleri gerçekleştirilmiş
5c) Restorasyonların içten görünüşü
5d) Bitmiş Restorasyonlar; alt çeneye beyazlatma uygulandı.
Zirkonyum, gren çapının düşük olması ve yüksek gerilme direncine
sahip olması sayesinde dişhekimliğinde porselen materyalinin
içerisinde kullanılmaya başlanmıştır.
Porselen restorasyonlar protetik restoratif dişhekimliğinde çok uzun süredir kullanılmaktadır. Metal altyapıyla desteklenen porselen restorasyonlar üstün mekanik özellikleri sayesinde hem posterior diş eksikliklerinde hem de anterior bölgedeki estetik restorasyonlarda başarılı bir şekilde kullanılmaktadır (1, 2, 3, 4, 5). Ancak, metalin diş etine yansıması, korozyonu ve anterior bölgede ışık geçirgenliğine müsaade etmemesinden ötürü estetiğin sağlanamaması gibi dezavantajlar metal desteksiz porselen restorasyonların aranmasını gündeme getirmiştir. Kişilerin artan estetik ihtiyaçlarıyla birlikte arka grup dişlerde de tam porselen restorasyonların kullanımı gündeme gelmiştir. Uzun seneler başarıları tam olarak kanıtlanmış restoratif tekniklere alternatif olarak her gün yeni teknikler geliştirilmektedir. Materyalin kuvvetlendirilmesi amacıyla porselenin yapısı da zamanla değişikliğe uğramakta ve daha kuvvetli porselen materyalleri geliştirilmektedir (6, 7). Zirkonyum, gren çapının düşük olması ve yüksek gerilme direncine sahip olması sayesinde dişhekimliğinde porselen materyalinin içerisinde kullanılmaya başlanmıştır.
Zirkonyum (Zr) kimyasal bir elementtir. Atom numarası 40, atomik ağırlığı 91,22'dir. Heksagonal kristal formunda bir yapı gösterir. Sıcaklığa ve korozyona karşı çok dirençlidir. Birçok farklı bileşik halinde bulunabilir. Bunların en önemlisi zirkonyum oksit (ZrO2) bileşiğidir. Zirkonyum metali ilk olarak 1789 yılında Sri Lanka'da bulunmuştur. 1824 yılında ilk defa Berzelius tarafından potasyumla işlenmiştir. İlk zamanlarda zirkonyum metali bombaların yapısında, flaşlarda ve nükleer sanayide kullanılmıştır. Çok reaktif bir madde olup, havada ve sıvı içerisinde hemen oksitle kaplanır ve korozyona dirençli bir hale gelir. Dişhekimliğinde, bir malzemenin sağlam oluşu ve korozyona direncinden dolayı kullanımı gündeme gelmiştir. İmplant parçaları, post malzemesi olarak, ortodontik braketlerde, kompozit malzemesi olarak, kuron ve köprü materyali olarak kullanılmaktadır. Zirkonyum, 600-800 MPa baskı direnci sayesinde, porselen köprülerde de başarıyla kullanılabilir (8, 9).
InCeram, zirkonyum oksit kristallerini kullanan ve posterior bölgede üç üyeli restorasyonların yapımına müsaade eden ilk porselen sistemidir (10, 11). Bu sistem yüksek mekanik özelliklere sahiptir ve % 35 oranında kısmi olarak stabilize edilmiş zirkonyum oksit kristalleri içermektedir. Zirkonyum oksit kristallerinin porselenin yapısında var olan mikro çatlakların büyüyerek kırıklara yok açmalarını önleyecek bir çalışma mekanizması vardır. InCeram zirkonyumda kristalin fazın % 67'si aluminyum oksitten oluşur. Geriye kalan kısım zirkonyum oksittir. Cam fazın tüm kütleye oranıysa % 20-25'tir. Yapım aşamasında zirkonyum kristalleri tetragonal fazdan monolitik faza geçerler ve sonucunda % 3-5'lik bir genleşme meydana gelir. Genleşme, materyal üzerinde baskı kuvveti oluşturarak hem çatlakların ilerlemesini hem de yeni çatlakların oluşmasını önleyici bir görev yapar. Bükülme dayanımı 600±30 MPa civarındadır, termal genleşme katsayısı 7,7±0,1*10-6 dır (12). Ancak bu sistem opak özelliklerinden ötürü yeterli estetiği sağlayamamıştır.
1980'lerin başlarında dijital bilgisayar teknolojisindeki hızlı gelişim dişhekimliğindeki uygulamalara da yansımıştır (13). Bu yaklaşımın amacı dişhekimlerinin porselen restorasyonları etkili ve kolay bir şekilde dizayn edip şekillendirebilmesini sağlamaktır
1979'da Heitlinger ve Rodder'ı takiben 1980'de Moermann ve Brandestini bu konuda araştırmalara başlamışlardır (14). İlk araştırmacılar kron, inley ya da gövde hazırlamak için teknisyen tarafından kullanılan modeli şekillendirmişlerdir. Sonrakiler ise tek bir fotoğraf alıp inleyin yalnızca internal yüzeyini şekillendirmişlerdir. Bunu izleyen beş yıl süresince pek fazla gelişme söz konusu olmamıştır. İlk dental CAD-CAM (Computer Aided Design- Computer Aided Manufacturing); bilgisayar destekli dizayn- bilgisayar destekli şekillendirme; prototipi Fransa'da, 1983'te Garanciere konferansında sunulmuştur. Herhangi bir laboratuvar işlemine tabi tutulmadan şekillendirilen ve ağza yerleştirilen ilk kron 1985'te uygulanmıştır. Cercon sistemi zirkonyumla güçlendirilmiş bilgisayar destekli bir sistemdir.
CERCON SİSTEMİ
Sistem 1999 yılında geliştirilmiştir. Cercon sisteminde diğer sistemlerden farklı olarak bilgisayar destekli dizayn yapılmaz. Diş teknisyeni ya da laboratuarın hazırlamış olduğu mum modelaj esas alınarak CAM sistemiyle altyapı hazırlanmaktadır. Mum modelaj lazer yardımıyla taranır ve tarama bilgileri aşındırma ünitesinde işlenerek altyapı elde edilir. Değişik uzunluklarda bloklar mevcuttur. Bloklar prefabrike olarak, 12 mm, 30 mm, 38 mm. ve 47 mm. boyutlarında üretilmiştir (15). Materyal tam olarak TZP (tetragonal zirconia polycrystals) kristallerinden oluşmuştur. Aşındırma ünitesinde yarı sinterlenmiş bloklar üzerinde ilk önce kaba, daha sonra ince aşındırma işlemleri gerçekleştirilir. Aşındırılan blok orjinalinden hacimce % 30 oranında daha büyük işlenmiştir. Sinterleme sırasında hacimce küçülme sağlanarak orijinal boyut yakalanır. Elde edilen altyapı üzerine Cercon Ceram-S porselen tozuyla tabakalama tekniğiyle restorasyon bitirilir. Tek kron, 3-5 üniteli köprü ya da implant üstü kron köprü restorasyonlarında kullanılabilir. Son zamanlarda daha büyük blokların da üretilmesiyle birlikte sistem altı üyeli restorasyonların yapılabilmesine olanak vermiştir. 900 MPa dayanıklılıktaki sistem %100 doku uyumludur.
İçeriğinde;
% 90'dan fazla Zirkonyum oksit
% 5 oranında Yitrium oksit
% 2 den'az Hafniyum oksit
% 1'den az Aluminyum oksit bulunur
Preparasyon
Preparasyonda iç açıları yuvarlatılmış 90 derecelik basamaklar hazırlanmalıdır. İdeal olarak 1-1,2 mm basamak genişliği sağlanmalıdır. Tüm aksiyal yüz geçişleri yuvarlatılmalı ve optik okuyucu ucun okuması sağlanmalıdır. Oklüzal yüzeyde en az 1,5 mm'lik indirgeme sağlanmalı ve 6 derecelik oklüzal yaklaşım açısı verilmelidir.
Model hazırlığı
Bilinen yöntemlerle ölçü alınır. Ölçü esnasında iki retraksiyon ipi kullanılması önerilmektedir. Alınan ölçülerden sert alçı modeller elde edilir. Modeller güdüklü olarak hazırlanır. Kenar bitim sınırlarından 1 mm. yukarıda kalacak şekilde siman aralığı için day spacer uygulaması yapılır. Modelajlar yapılmadan önce paralelometre kullanılarak protezin giriş yolu belirlenmeli ve andırkatların kontrolü yapılmalıdır.
Modelaj
Kuron ya da köprü protezinin alt yapı modelajı klasik şekilde mumdan hazırlanır. Alt yapı kalınlığının en az 0.5 mm ve gövde bağlantılarının en az 9 mm2 (3 mm*3mm.) olacak şekilde hazırlanması sağlanır.
Modelajın transferİ
Değişik boyutlardaki restorasyonlar için değişik taşıma çerçeveleri mevcuttur. Giriş yolunda sabitlenen modelajlar paralelometre üzerinde bu çerçevelere mum çubuklar vasıtasıyla tutturulur. Daha sonra bu çerçeveler paralelometre kolundan yavaşça kaldırılarak ayrılır.
Tarama ve Şekillendİrme
Ünitenin sol bölmesine, çerçeveye sabitlenmiş mum modelaj, sağ bölmeye ise aynı boyutlardaki yarı sinterlenmiş zirkonyum blok sabitlenir. Tarama işlemi lazer okuyucu uç sayesinde olur. En uzun boydaki modelaja ait bir tarama yaklaşık 65 dakikada gerçekleşebilmektedir. Tarama işlemi bittikten sonra cihaz ilk önce kaba, daha sonra hassas frezeleme işlemlerini gerçekleştirir.
Sİnterleme
Çerçeveden çıkarılıp kaba tesviyesi yapılan altyapı, sinterleme işlemi için fırına yerleştirilir. Sinterleme işlemi yaklaşık altı saat sürer. Sinterleme derecesi 1350 °C'tır. Sinterleme sırasında materyal hacimce % 30 oranında bir küçülme gösterir ve malzeme gerçek sertliğine ve boyutlarına kavuşur. Sinterleme işlemi tamamlandıktan sonra 110 µm aluminyum oksit kumuyla 2,5 bar basınç altında kumlama işlemi yapılır. Ardından, çalışma modeli üzerinde kontroller yapılarak uyum kontrol edilir. Uyum problemleri su soğutması altında elmas frezlerle düzeltilmelidir.
Üstyapı için Cercon Ceram-S tozu kullanılır. Altyapı üzerine iki tabaka liner fırınlamasını takiben dentin 1 ve dentin 2 porselenleri tabakalama tekniğiyle fırınlanarak restorasyon bitirilir.
Klİnİk Uygulamalar
Bir Cercon restorasyon yapımı için mutlaka basamaklı diş kesimi gereklidir. Diş üzerinde çepeçevre 1,2 mm. kalınlığında bir basamak hazırlığı yapılır. Tüm aksiyal kenarlar yuvarlatılmalıdır. Preparasyon keskin hatlı olmamalıdır. Keskin kenarlar tarayıcı ucun bu bölgeleri okuyamamasına neden olacaktır. Sonuçta, uyum problemi ortaya çıkabilmektedir. Diş preparasyonları tamamlandıktan sonra basamakların ölçü netliğinin sağlanması için dişeti retraksiyonu yapılması gerekir. Ölçü tercihan ilave bir silikonla alınmalıdır. Ölçüden hazırlanan model üzerinde mum modelaj işlemi gerçekleştirilir. Mum modelajı ağız içerisinde prova etmek mümkün değildir. Mum modelaj tarayıcı cihaza bağlanır ve altyapı elde edilir. Altyapı ağızda prova edildikten sonra, 'üzerine porselen tabakalama tekniği' ile fırınlanır ve restorasyon simante edilir.
Simantasyon
Cercon sistemiyle üretilen porselenlerde simantasyon geleneksel cam iyonomer veya polikarboksilat simanlarla yapılabilmektedir. Sistemin en büyük avantajlarından biri de budur. Rezin simantasyon aşamaları zor ve zahmetli olduğundan, klinik uygulamaları azaltan bu yöntem, simantasyonu çok kolay bir hale getirmektedir. Ayrıca adeziv simantasyon da mümkündür. Üretici firma Panavia F adeziv simanını önermektedir. İster adeziv ister konvansiyonel simantasyon yapılsın, simantasyondan önce restorasyonun iç yüzeyi 110 µm. aluminyum oksit partikülleriyle 2,5 bar basınç altında kumlanmalıdır. Geçici simantasyon için herhangi bir geçici siman kullanılabilir. Eğer daimi simantasyonda adeziv siman düşünülüyorsa öjenol içermeyen bir geçici siman kullanılmalıdır.
* M.Ü. Diş Hekimliği Fakültesi Protez A.D.
Şişli İstanbul
KAYNAKLAR
1. Anusavice K.J.: Recent developments in restorative dental ceramics. J.Am.Dent.Assoc.,124:72-84,1993.
2. Hondrum S.O.: A review of the strenht properties of dental ceramics. J. Prosthet. Dent., 67:859-865,1992.
3. Jones D.W. Development of dental ceramics, an historical perspective. Dent. Clin. North. Am.,29:621-643,1985.
4. Mc Lean J.W. The science and art of dental ceramics, Vol 1., Quintessence Publishing Co. Inc Chicago,1979.
5. O'Brien W.J.: Dental Materials and their selection. Quintessence Publishing Co.Inc.,Chicago,1997.
6. Mc Lean J.W., Odont D.: Evolution of dental ceramics in the twentieth century. J. Prosthet Dent., 85:61-66,2001.
7. Shillingburg H.T.,: Fundementals of Fixed prosthodontics,Third edition,Quintessence Publishing Co,Inc 1997.
8. Segal B.S.: Retrospective assessment of 546 all-ceramic anterior and posterior crowns in a general practice. J. Prosthet. Dent., 85:544-50,2001.
9. Tinschert J., Natt G., Mautsch W., Augthun M., Spiekermann H.: Fracture Resistance of Lithium Disilicate-,Alumina-,and Zirconia-Based Three-Unit Fixed Partial Dentures: A Laboratory Study. Int. Journal Prosthodontics,14:231-238,2001.
10. Levy H.: Vita Dökümanı: Working with the In-Ceram porcelain systems. Prostheses Dentaire, No:44-45,1990.
11. McCable J.F., Walls A.W.G.: Applied Dental Materials. Published by Blackwell Science Ltd., Madlen,USA,1998.
12. Blatz M.B. Long term clinical success of all ceramic posterior restorations. Quintessence Int.,33:415-426,2002.
13. Otto T., De Nisco S. Computer-aided direct ceramic restorations: a 10-year prospective clinical study of Cerec CAD-CAM inlays and onlays. Int J Porsthodont.,15:122-28,2002.
14. Duret F., Blouin J.L., Duret B.. CAD-CAM in dentistry. JADA, 117:115-20,1988.
15. DeguDent Dental Document: Cercon smart ceremics- Direction for use. DeguDent GmbH, Hanau, Germany.
RA: Yapay model üzerinde 3 üyeli Cercon çalışması
1a) Model üzerindeki çekilmiş dişler
1b) Alçı modelin yakın görüntüsü
1c) Bitmiş bir mum modelaj
1d) Sabitlenmiş modelaj
1e) % 30 olarak büyük işlenmiş blok
1f) Sinterlenmiş alt yapı
1g) Fırınlandıktan sonraki bitmiş restorasyon
Vaka 1
2a) Kırılmış diş
2b) Fiber post uygulaması
2c) Bitmiş restorasyon
4a) Hatalı yapılmış restorasyonlar
Eski kuronlar çıktıktan sonraki görüntü
Restorasyonların içten görünüşü
Düzeltilmiş diş kesimleri
4e) Simantasyon polikarboksilat siman ile gerçekleştirilmiş
4f) Bitmiş restorasyonlar
Vaka 4: 5a) Aşırı tetrasiklin lekelenmesi
5b) Diş kesimleri gerçekleştirilmiş
5c) Restorasyonların içten görünüşü
5d) Bitmiş Restorasyonlar; alt çeneye beyazlatma uygulandı.