Karaciğer hücrelerinde anormal seviyede yağ birikmesine karaciğer yağlanması ya da ‘hepato steatoz’ denir Yaygın şekilde karşımıza çıkmasına rağmen karaciğer yağlanması son derece ciddiye alınması gereken bir konudur Çünkü bu yağlanma problemi, karaciğerde siroza neden olabilecek, iltihaplı bir reaksiyonu tetikleyebilir
İltihaplı karaciğer yağlanmasına ise tıpta ‘steatohepatit‘ adı verilir
Karaciğerin, kandaki zararlı maddeleri ortadan kaldırmak ve yediklerimizi enerjiye çevirmek gibi vücudumuzda pek çok önemli görevi vardır Karaciğer bu görevlerini yerine getirirken bu hayati organda biraz yağ bulunması normal karşılanır Ancak karaciğerin ağırlığının %5 – %10’dan fazlası yağ ise, karaciğer yağlanması söz konusu demektir
Karaciğer yağlanmasının pek çok nedeni olabilir En sık karşılaşılan nedenler aşırı alkol tüketimi, obezite ve kötü beslenme alışkanlıklarıdır Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması ise ayrı bir başlık altında ele alınır Yağlı karaciğer tek başına büyük bir tehlike oluşturmaz ve bir hastalık olarak kabul edilmez Halsizlik gibi bazı belirtiler yağlanmayı hemen fark edecek şekilde keskin değildir
Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi karaciğerdeki yağlanma kötüleşip iltihaplanma da tabloya eklenirse, bu durum sağlık açısından büyük riskler oluşturmaya başlar Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının nedenlerini de yine burada sırasıyla ele alacağız
Karaciğer Yağlanmasının Nedenleri
Aşırı alkol tüketimi: Karaciğere dokunduğundan pek çoğumuzun haberdar olduğumuz alkolün karaciğer üzerindeki kötü etkilerine şöyle bir baktığımızda ilk sıralarda karşımıza karaciğer yağlanması çıkar Aşırı alkol tüketimi karaciğer yağlanmasının yaygın nedenlerinden biridir Bazı vak’alarda kısa bir dönem içerisinde çok fazla alkol tüketilmesi de karaciğerde yağlanmaya neden olabilir Alkol, karaciğerin yağ metabolizmasındaki işlevine zarar verir ve yağın karaciğer hücrelerinde birikmesine neden olur Alkole bağlı karaciğer yağlanması ilerleyerek alkolik hepatit rahatsızlığına dönüşebilir
İnsülin direnci: Kötü beslenme ya da genetik nedenlerden dolayı vücutta insülin direnci ortaya çıkabilir İnsülin hormonuna karşı vücutta hücrelerin direnç göstermesi sonucu pankreas daha fazla insülin salgılamaya başlar ve insülin hormonundaki bu artış sonucu kandaki ve karaciğerdeki yağ asitlerinde artış görülür İnsülin direncinin başka pek çok sağlık sorununa neden olabileceği bilinmektedir ve karaciğer yağlanması da bu sorunlardan biridir
Fazla kilolu veya obez olmak: Her fazla kilolu ya da obez kişide karaciğer yağlanması olur demek doğru değildir ancak obez kişiler arasında karaciğer yağlanmasına rastlanma oranı, % 70’lere dek varan, oldukça yüksek bir seviyededir İnsülin direnci, hormonal nedenler ya da sadece kötü beslenme alışkanlıkları nedeniyle alınan kilolar vücutta yağ hücrelerinde depolanır Artan kilolar yüzünden yağ hücreleri artık yağ depolayamaz hale gelebilir Bunun sonucunda, hücrelerde depolanamayan yağlar kanda dolaşmaya ve karaciğer gibi iç organlarda toplanmaya başlar
Karaciğer Yağlanmasının Diğer Nedenleri
Alkole bağlı ya da alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının ana nedenlerine göz attıktan sonra, aslında birçoğu birbirini tetikleyen diğer karaciğer yağlanması nedenlerini de yukarıdakilerle birlikte bir liste şeklinde sıralayacak olursak, aşağıdaki maddeler karşımıza çıkar:
Alkol tüketimi
Kötü beslenme (şeker, früktoz, unlunişastalıkarbonhidratlı yiyecekler, katkı maddeleri ve trans yağların fazla tüketimi, eksik protein alımı)
İnsülin direnci
Obezite
Fazla kilolar, göbeklenme
Kanda trigliseridlerin yüksek seviyelerde olması
Hızlı kilo kaybı, aç kalma
Damardan beslenme
Tip 2 diyabet
Yüksek kolesterol
Bazı ilaçlar
Gastrik bypass ameliyatı
Wilson hastalığı
Gebelik
Bakteri ve virüsler
İltihaplı karaciğer yağlanmasına ise tıpta ‘steatohepatit‘ adı verilir
Karaciğerin, kandaki zararlı maddeleri ortadan kaldırmak ve yediklerimizi enerjiye çevirmek gibi vücudumuzda pek çok önemli görevi vardır Karaciğer bu görevlerini yerine getirirken bu hayati organda biraz yağ bulunması normal karşılanır Ancak karaciğerin ağırlığının %5 – %10’dan fazlası yağ ise, karaciğer yağlanması söz konusu demektir
Karaciğer yağlanmasının pek çok nedeni olabilir En sık karşılaşılan nedenler aşırı alkol tüketimi, obezite ve kötü beslenme alışkanlıklarıdır Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması ise ayrı bir başlık altında ele alınır Yağlı karaciğer tek başına büyük bir tehlike oluşturmaz ve bir hastalık olarak kabul edilmez Halsizlik gibi bazı belirtiler yağlanmayı hemen fark edecek şekilde keskin değildir
Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi karaciğerdeki yağlanma kötüleşip iltihaplanma da tabloya eklenirse, bu durum sağlık açısından büyük riskler oluşturmaya başlar Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının nedenlerini de yine burada sırasıyla ele alacağız
Karaciğer Yağlanmasının Nedenleri
Aşırı alkol tüketimi: Karaciğere dokunduğundan pek çoğumuzun haberdar olduğumuz alkolün karaciğer üzerindeki kötü etkilerine şöyle bir baktığımızda ilk sıralarda karşımıza karaciğer yağlanması çıkar Aşırı alkol tüketimi karaciğer yağlanmasının yaygın nedenlerinden biridir Bazı vak’alarda kısa bir dönem içerisinde çok fazla alkol tüketilmesi de karaciğerde yağlanmaya neden olabilir Alkol, karaciğerin yağ metabolizmasındaki işlevine zarar verir ve yağın karaciğer hücrelerinde birikmesine neden olur Alkole bağlı karaciğer yağlanması ilerleyerek alkolik hepatit rahatsızlığına dönüşebilir
İnsülin direnci: Kötü beslenme ya da genetik nedenlerden dolayı vücutta insülin direnci ortaya çıkabilir İnsülin hormonuna karşı vücutta hücrelerin direnç göstermesi sonucu pankreas daha fazla insülin salgılamaya başlar ve insülin hormonundaki bu artış sonucu kandaki ve karaciğerdeki yağ asitlerinde artış görülür İnsülin direncinin başka pek çok sağlık sorununa neden olabileceği bilinmektedir ve karaciğer yağlanması da bu sorunlardan biridir
Fazla kilolu veya obez olmak: Her fazla kilolu ya da obez kişide karaciğer yağlanması olur demek doğru değildir ancak obez kişiler arasında karaciğer yağlanmasına rastlanma oranı, % 70’lere dek varan, oldukça yüksek bir seviyededir İnsülin direnci, hormonal nedenler ya da sadece kötü beslenme alışkanlıkları nedeniyle alınan kilolar vücutta yağ hücrelerinde depolanır Artan kilolar yüzünden yağ hücreleri artık yağ depolayamaz hale gelebilir Bunun sonucunda, hücrelerde depolanamayan yağlar kanda dolaşmaya ve karaciğer gibi iç organlarda toplanmaya başlar
Karaciğer Yağlanmasının Diğer Nedenleri
Alkole bağlı ya da alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının ana nedenlerine göz attıktan sonra, aslında birçoğu birbirini tetikleyen diğer karaciğer yağlanması nedenlerini de yukarıdakilerle birlikte bir liste şeklinde sıralayacak olursak, aşağıdaki maddeler karşımıza çıkar:
Alkol tüketimi
Kötü beslenme (şeker, früktoz, unlunişastalıkarbonhidratlı yiyecekler, katkı maddeleri ve trans yağların fazla tüketimi, eksik protein alımı)
İnsülin direnci
Obezite
Fazla kilolar, göbeklenme
Kanda trigliseridlerin yüksek seviyelerde olması
Hızlı kilo kaybı, aç kalma
Damardan beslenme
Tip 2 diyabet
Yüksek kolesterol
Bazı ilaçlar
Gastrik bypass ameliyatı
Wilson hastalığı
Gebelik
Bakteri ve virüsler