KARDEŞ KISKANÇLIĞININ TEMEL NEDENLERİ
Anne-babanın evlatlar ortasında ayırım yapması,
Anne-baba uyuşmazlığı; çocukların taraf tutmaya zorlanması,
Anne-babanın ilgisiz tavrı,
Çocuğun anne-babanın gözüne girmeye çalışması,
Anne küçük kardeşle meskende kalırken, büyüğünün kreşe, yuvaya ya da okula başlaması,
Anne-babanın kardeşleri birbirleri ile kıyaslaması;birini başkasına örnek göstermesi,
Anne-babanın çocukların bulunmadığı ortamlarda küçük oldukları için anlamayacaklarını düşünerek ya da oyuna daldıkları için duymayacaklarını düşünerek çocuklar hakkında olumsuz ve eleştirel konuşmaları.
Kardeşler ortasındaki rekabet olağan bir histir. Bu his çocuğu motive edici bir rol oynar.Ancak bazen çocukta duygusal yıkıma gidebilecek ölçülerde yaşanabilir. Kıskançlığın kalıcı olmaması ve olağan seviyede tutulması için birtakım tedbirler alınmalıdır.
Kıskançlık, seven ve sevilen birinin diğeri ile paylaşılmasına katlanamamaktır. Her yaş periyodunda görülebilmekle bir arada çocuklukta ortalama 3 ile 8 yaş ortasında daha sık rastlanır. Çocuklarda kardeş kıskançlığı, annenin ikinci çocuğa gebe olması ile birlikte başlar. Zira çocuklar bu evrede mantık ölçütlerinde değil, daha çok his yönlendirmeleriyle ömrü tahlil ederler. Kardeşi doğduğunda, kendine ilişkin ilgi, sevgi ve dikkatin kardeşine yöneltilmesinden ya da yöneltileceği riskinden kaynaklanan rahatsızlık en temel nedendir. Kardeşin doğmasıyla birlikte ona ayrılan vaktin azalması çocukta, bebeğe karşı üzere görünen ancak aslında ana-babaya karşı olan kızgınlık, kırgınlık, hırçınlık üzere hislerin gelişmesine neden olabilir. Çocuk kendini o çocuksu dünyasında terk edilmiş, inançsız ve takviyesiz hissetmeye başlayabilir. Kardeşler ortası kıskançlığın derecesi, yeni bir çocuğun doğumuyla anne- babanın tavrında olan değişikliklere, büyük çocukla ebeveyn ortasında yerleşmiş olan bağa ve çocuğun bebeğe olumsuz bir davranışta bulunmasına göz yumma müsamahasına bağlıdır. Kıskançlık derecesinde belirleyici rol oynayan bir öbür etken de kardeşler ortasındaki yaş farkıdır. Yaş farkı ile kıskançlık derecesi ortasına karşıt bir bağlantı vardır. Yaş farkı arttıkça kıskançlık azalırken, yaş farkı azaldıkça kıskançlık artar. Bu nedenle kardeşler ortasında 6-8 yaş aralığı önerilmektedir. Anne-babaya sıklıkla ve bazen gün içerisinde tekrarlayan biçimde onu sevip sevmediklerini sorma ve sevgilerinden bir türlü emin olamama döngüselliği yaşanabilir. Ailelerin cinsiyete ait tercihi varsa ve bunu yansıtıyorlarsa, cinsiyete nazaran kıskançlık yaşanması ve beraberinde ayrıca semptomlara da yol açabilecek travmatik durumlar kaçınılmaz hale gelir. Kimi çocuklar kardeşlerini kıskandığını açıkça aşikâr ederlerken, kimileri da bu hislerini örtüleyebildikleri kadarıyla gizli yaşarlar. Bebeği sevmediğini, onu istemediğini, meskenden gitmesini istediğini ve hatta ‘’bunu çöpe atalım’’ lara varacak telaffuzlar geliştirirler. Bazen bebeğe ziyan vermeye yahut anne bebekle ilgilendiğinde çok yansılar göstererek buna pürüz olmaya çalışabilirler. Bu üzere anlardaki his durum karmaşası ile anne-babasının hiç te hoşlanmayacakları davranışları öfke yüreği ile sergileyip cezalandırılmak kıymetine da olsa onları bebekten fiziken uzak tutma yoluna masraf ve ekseriyetle de bunu başarırlar. Gereksiz yere gereksinimler sıralayıp, psikosomatik rahatsızlıklarından şikayetçi olabilirler. Kimi çocuklarsa asıl duyguyu çarpıtma yolunu seçerek; kardeşe çok ilgi ve sevgi gösterip anne ve babasının kaybettiği ilgisini geri kazanmaya ve maksat şaşrtmaya çalışırlar. Hatta bebeğin ebeveyni üzere davranarak, anne-babayı bebeğe dikkat etmesi konusunda uyararak zıt reaksiyon de geliştirebilirler. Bu üzere yollar ile, kardeşe çok ilgi gösteren çocuklar yaşadıkları doğal kıskançlık hissini bastırmaktadırlar. Kimi çocuklar da ebeveynlerinin olumsuz yansısını çekmekten korktukları için, kardeşlerine çok ilgili davranabilirler. Kardeşini kıskanan çocuklar mutsuzluk, gerilim, öfke, intikam alma ile sevgi, ilgi ve müdafaa hisleri ortasında çatışma yaşarlar. Yaşanan bu his durum karmaşası çeşitli meseleleri ortaya çıkartır. En sık görülen problemler; daha evvel kazanılmış davranışlarda gerileme, alt ıslatma, parmak emme, hırçınlık üzere durumlarıdır. Bebeksi davranışlarının altında da, anne-babanın geri çektiği ilgisini, tekrar kazanma planları yatmaktadır.
Hırçın, huzursuz, öfkeli ve saldırgan davranışlara bu periyotta sıklıkla rastlanır. Anne ile bebeği baş başa yalnız bırakmak istemediklerinden okula gitmek yahut meskenden diğer bir yere ayrılmak istemezler. Meskenden ayrılmayı reddetmeyle birlikte, baş ağrısı, mide bulantısı üzere psikosomatik belirtiler, huzursuzluk, isteksizlik ve öbür gerilim belirtileri sıklıkla gözlenebilir. Hem kıskanan hem de kıskanılan kardeşler için gerilimli bir periyot olduğu için fiziken de ziyan verebilecek saldırgan davranışlar sergileyebilirler. Örneğin öfke bazen kendi oyuncak ve eşyalarına, bazen kıskanılan kardeşin oyuncak ve eşyalarına yönelebileceği üzere direkt kaynağa da uygulanabilir. Bazen de irtibat etrafındaki hiç ilgisi olmayan bireylere de taraf değiştirebilir.
Kardeş Kıskançlığında Tahlil Teklifleri – Kardeş Kıskançlığında Nasıl Davranılmalı -2
Kardeş Doğmadan Evvel Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Şimdi kardeşi doğmadan evvel ona anlayabileceği bir lisanda, aileye yeni bir üyenin geleceği, konuttaki ortamın
her zamankinden daha heyecanlı ve hareketliliğin ağır olabileceği, örneğin; meskene sık sık konukların gelip
gideceği söylenmelidir.
Bu süreçte annenin hem yorgun olacağı, hem de bebekle daha çok vakit geçirmek zorunda kalacağı ve kendisi birinci doğduğunda da annesinin kendisiyle çok vakit geçirdiği fotoğraflar gösterilerek anlatılmalı. Küçük bir bebeğin daima bakıma muhtaç olduğu, lakin birebir şeylerin o doğduğunda da kendisi için yaşandığı ve her şeyin vakitle tekrar olağana döneceği anlatılabilir.
En değerlisi anne-baba ve öbür yakınların rahat ve sakin olması gerekir. Çocuklar etraflarındaki yetişkinlerin davranışlarını gözlemleyip çok yeterli kalibre ederler. Vücut lisanlarını okuyarak kaygı ve tasalarını yakalarlar. Bu da ‘’kaygı duymakta haklıyım’’ yargısına vardırır.
Çocuğun zihninde somutlayarak anlamlandıramayacağı mantıksal açıklamalardan uzak olunmalıdır. “sakın kıskanma, endişelenme, seni de bebek kadar seveceğiz” cümlesi güzel niyetle söylense bile çocuğun anne babanın sevgisini elde etmek için kardeşle müsabakasına gerekçeli bir neden haline gelir. Öteki taraftan ‘’sakın ENDİŞELENme, KISKANma’’ üzere tabirlerde –me, -ma lar şuur altı seviyede silinir ve birinci yönergeler olan; ENDİŞELEN! KISKAN! Tabirleri aktive olur. Bu nedenle tasa ya da kıskançlık üzere hisler fark edildiğinde olmasını istemediğimiz değil, olmasını istediğimiz his ve davranışlar dillendirilmelidir.
Hamilelik periyodunda babası ya da öteki bir aile üyesi(anneanne, babaanne) büyük çocuğun
bakımıyla ilgili yemek yedirme, banyo yaptırma, uyutma üzere işlere başlayabilir.
Çocuğunuzun hayatında yapacağınız büyük değişiklikleri bebek gelmeden mümkün olduğundan
evvel yapın ki çocuğunuz ikinci plana atıldığını hissetmesin, örneğin okula başlaması, odasının bebek
için değiştirilmesi üzere.
Çocuğunuzu doğum öncesi hekim denetimlerine götürmekte yarar vardır.
Çocuğunuzu bebek için yaptığınız etkinliklere hazırlıklara katın ve bebeğin odasının rengi, yatak
Örtüsü vb… Hakkında seçim yapmasını destekleyin.
Şayet yeni doğmuş bebeği olan arkadaşlarınız yahut yakınlarınız varsa çocuğunuzla bir arada onları
ziyaret edebilirsiniz
Bebeği ve annesini almak üzere hastaneye giderken çocuğunuzu da götürmelisiniz. Bu ortada bebeğin giysileri ve bilhassa kendi beğenisi ile seçtikleri giysiler kendisine taşıttırmak gerekir.
Çocuğunuzun giysisinin yakasına ve yastığına annenin parfümünün sıkılması da biliç altı seviyede sakin kalmasını destekleyecek bir ikazım olacaktır.
Kardeş Doğduktan Sonra Yapılması Gerekenler
Anne- baba ortalarında işbölümü yaparak her iki çocukla da ilgilenmeye yoluna gitmelidirler.
Kıskanan çocukla mümkün olduğunca nitelikli vakit geçirilmeli, daha evvel yapmaktan
hoşlandığı alışkanlıkları gerçekleştirmesine daha fazla fırsatlar yaratılmalıdır.
Doğan kardeşle birlikte evvelden gidilen oyun ve cümbüş yerlerine gitmek, akşam yemeğinden sonra
öykü okumak üzere etkinlikler mümkün olduğunca devam ettirilmelidir.
Yeni doğan bebeğe çok sevgi, ilgi göstermek yerine, var olan sevgiyi birinci andan itibaren
paylaşabilmeyi hedeflemek daha yanlışsız olacaktır.
En eğitimli konuklar bile yalnızca bebekle ilgilenip büyük çocuğu unutma eğilimi içindedirler. Yakınların
sırf bebekle ilgilenmemelerini, büyük çocuğa da alışık olduğu usulde ilgi ve sevgi göstermeleri konusunda uyarmak
faydalı olacaktır. Bu ortada ‘’pabucun dama atıldı…’’ üzere sözlerin de engellenmesi gerekmektedir.
Bebeğe daima “bebek” demek yerine direkt ismini söylemeye başlamak bebeğin bir obje değil
de bir kişi olduğu algısını oluşturacaktır.
Anne- baba çocuğa, kardeşin doğdu ve senin dünyanda bizim açımızdan değişen bir şey yok.Sana olan sevgimiz
Daima tıpkı kalacak iletisini yalnızca sözcüklerle değil davranışlarla da iletmek gerekir.
Bebeğe “benim bebeğim” değil “bizim bebeğimiz” diye başlayarak hitap etmek ve “sessiz ol, kardeşin uyuyor” üzere
sözlerle çocuğun yaşantısını bebeğe nazaran ayarlamak kıskançlığı tırmandıracaktır. Zira ona nazaran bebek değil kardeş olduğu için statüler olması gerektiği üzere kullanılmalıdır.
Korkulu hallerle çocuğu bebekten uzaklaştırmaya çalışmak, yapılabilecek en büyük
yanlışlardan biri olacağından uzaktan sakin denetim yolu seçilmelidir.
Kıskanmasını engellemek ismine çocuğa çok müsamaha göstermek durumu kötüleştirecektir. Örneğin; evvelce
yalnız yatan çocuğun anne babasıyla yatmasına müsaade vermek gerçek değildir.
.
Kardeşler ortasındaki kıyaslamalardan kaçının. Lakin çocuğun da bir vakitler küçük bir bebek
olduğu, tıpkı bakım ve itinanın kendisine de gösterildiği çocuğa sıklıkla anlatılıp anılar paylaşılabilir.
Bebekle ilgili olan işlerde çocuktan yardım istenebilir. Örneğin; bebeğin altını değiştirme sırasında
bezini getirmesi, biberonunu tutması vb üzere.
Sevginizin eşit olduğunu göstermeye çalışmak yerine; her çocuğa, birbirinden farklı oldukları vakitlerde
İlgi ve sevgi gösterisi dozunda bir ağırlaşma olabilir.
Eşit vakit ayırmak yerine, her çocuğa kendi ihtiyacına nazaran vakit ayırmak münasebetlerini de söz etmek gerekir.
Kardeşinin giyebileceği, ona küçük gelen giysileri ve oynayabileceği oyuncakları bir arada ayırmak işe
yarayabilir.
Ortalarında bir uyuşmazlık çıkmışsa, bu tartışmayı kim başlattı sorusunu sorarak hatalı aramaktan kaçınılmalıdır. Zira olayı kimin başlattığını öğrenmeye çalışmak
çocukların birbirini suçlamasına da neden olacaktır.
Çocukların kavgalarında hakem rolünü üslenmemek gerekir. Anne- babalar çocukların tartışmalarına
katıldıklarında çocukların her biri anne babasının başkasının tarafını tuttuğu kanısına varabilirler.
Bebeğe ziyan verilmesinin yanlış olduğu kesin bir lisanla anlatılmalıdır.
*Çocuk kardeşinin canını yakmışsa, görünüşte çok makus olan bu davranışın gerçekte bebeğe ziyan vermek için değil, bir modül kabalık içeren bir tavırdan diğer bir şey olmadığı söz edilmelidir. Burada kıymetli olan istikrarlı reaksiyon vermek, kibarca tepki gösterip sakin kalarak(yoksa sizi sinirlendirmek için bu davranışı tekrarlayabilir) kusurlu davranışlar tamponlanmalıdır. Çocuk bildirisi alsa da, almasa da iki kardeşi bu sıralar yalnız bırakmamak gerçek olacaktır.
“Siz kardeşler aranızda ne kadar güzel anlaşıyorsunuz” üzere cümleler çocuğu cesaretlendirip motive eder ve sizin övgünüzün hak etmek ismine uğraş harcamaya yöneltir.
Kardeşe yönelik olumsuz hisleri reddedip, önemsememek yerine, onları kabul edip, tanımaya çalışılmalıdır ve olumsuz hislerini tabir etmesine fırsat verilmelidir.
K ardeşiyle ilgili karışık hisleri olan çocukların husus edildiği rol-model hikayeler anlatmak, anne ya da babanın kendi kardeşiyle ilgili birinci hislerini paylaşması, çocuğun hislerini anlaması ve tabir etmesinde yüreklendirecektir.
Kardeşini sevmek zorunda olduğu söylemek yanlıştır., "Sen artık ablasın / abisin" diye, yaşının üzerinde olgunluk beklemek yerine onun da hala çocuk olduğu hatırlanmamalıdır.
Ailecek bütün olunduğu duygusu herkes tarafından hissedilmelidir. Bunun için bütün ailenin birlikte yapabileceği, gezinti, piknik, alışveriş, sinema izleme üzere etkinlikler tekrarlanmalıdır.
Anne-baba çocukla olabildiğince birebir irtibata geçildiğinde, birlikte ortak etkinliklerde bulunulduğunda, çocuğa kardeşiyle ve mesken ile ilgili küçük sorumluluklar verildiğinde çocuk kendini daima inançta ve hala sevilen, değer verilen bir kişi olarak hissedecektir.
*Kardeş çatışması problemini hiç yaşamamanın tek yolu tek çocuk sahibi olmaktır. Zira iki ya da daha çok çocuğun birebir atmosferi paylaşması kaçınılmaz olarak çatışma üretir. Kardeş arbedesine neden olan vakit ve ilgi konusu ortadan kaldırılamayacağına nazaran çocuklara hengame etmeyin demek te çok fonksiyonel olmayacaktır.
Ayrıyeten çocuğun daha çok küçükken paylaşmayı öğrenmeye başlamasıkardeşi olduğunda çok fazla bocalamasını engelleyecek, paylaşamamaktan doğan çatışmaları azaltacaktır.
* Kardeşler ortasındaki kıskançlık, uyuşmazlık, itişip kakışmalar ne kadar çok olursa olsun birbirlerinden başka kaldıklarında da birbirlerini özlerler. Bu hasret duygusu, ilgilerinin bazen çok bozuk olduğunu düşünmemize karşın aslında birbirlerini çok sevdiklerini tabir eder.
Anne-babanın evlatlar ortasında ayırım yapması,
Anne-baba uyuşmazlığı; çocukların taraf tutmaya zorlanması,
Anne-babanın ilgisiz tavrı,
Çocuğun anne-babanın gözüne girmeye çalışması,
Anne küçük kardeşle meskende kalırken, büyüğünün kreşe, yuvaya ya da okula başlaması,
Anne-babanın kardeşleri birbirleri ile kıyaslaması;birini başkasına örnek göstermesi,
Anne-babanın çocukların bulunmadığı ortamlarda küçük oldukları için anlamayacaklarını düşünerek ya da oyuna daldıkları için duymayacaklarını düşünerek çocuklar hakkında olumsuz ve eleştirel konuşmaları.
Kardeşler ortasındaki rekabet olağan bir histir. Bu his çocuğu motive edici bir rol oynar.Ancak bazen çocukta duygusal yıkıma gidebilecek ölçülerde yaşanabilir. Kıskançlığın kalıcı olmaması ve olağan seviyede tutulması için birtakım tedbirler alınmalıdır.
Kıskançlık, seven ve sevilen birinin diğeri ile paylaşılmasına katlanamamaktır. Her yaş periyodunda görülebilmekle bir arada çocuklukta ortalama 3 ile 8 yaş ortasında daha sık rastlanır. Çocuklarda kardeş kıskançlığı, annenin ikinci çocuğa gebe olması ile birlikte başlar. Zira çocuklar bu evrede mantık ölçütlerinde değil, daha çok his yönlendirmeleriyle ömrü tahlil ederler. Kardeşi doğduğunda, kendine ilişkin ilgi, sevgi ve dikkatin kardeşine yöneltilmesinden ya da yöneltileceği riskinden kaynaklanan rahatsızlık en temel nedendir. Kardeşin doğmasıyla birlikte ona ayrılan vaktin azalması çocukta, bebeğe karşı üzere görünen ancak aslında ana-babaya karşı olan kızgınlık, kırgınlık, hırçınlık üzere hislerin gelişmesine neden olabilir. Çocuk kendini o çocuksu dünyasında terk edilmiş, inançsız ve takviyesiz hissetmeye başlayabilir. Kardeşler ortası kıskançlığın derecesi, yeni bir çocuğun doğumuyla anne- babanın tavrında olan değişikliklere, büyük çocukla ebeveyn ortasında yerleşmiş olan bağa ve çocuğun bebeğe olumsuz bir davranışta bulunmasına göz yumma müsamahasına bağlıdır. Kıskançlık derecesinde belirleyici rol oynayan bir öbür etken de kardeşler ortasındaki yaş farkıdır. Yaş farkı ile kıskançlık derecesi ortasına karşıt bir bağlantı vardır. Yaş farkı arttıkça kıskançlık azalırken, yaş farkı azaldıkça kıskançlık artar. Bu nedenle kardeşler ortasında 6-8 yaş aralığı önerilmektedir. Anne-babaya sıklıkla ve bazen gün içerisinde tekrarlayan biçimde onu sevip sevmediklerini sorma ve sevgilerinden bir türlü emin olamama döngüselliği yaşanabilir. Ailelerin cinsiyete ait tercihi varsa ve bunu yansıtıyorlarsa, cinsiyete nazaran kıskançlık yaşanması ve beraberinde ayrıca semptomlara da yol açabilecek travmatik durumlar kaçınılmaz hale gelir. Kimi çocuklar kardeşlerini kıskandığını açıkça aşikâr ederlerken, kimileri da bu hislerini örtüleyebildikleri kadarıyla gizli yaşarlar. Bebeği sevmediğini, onu istemediğini, meskenden gitmesini istediğini ve hatta ‘’bunu çöpe atalım’’ lara varacak telaffuzlar geliştirirler. Bazen bebeğe ziyan vermeye yahut anne bebekle ilgilendiğinde çok yansılar göstererek buna pürüz olmaya çalışabilirler. Bu üzere anlardaki his durum karmaşası ile anne-babasının hiç te hoşlanmayacakları davranışları öfke yüreği ile sergileyip cezalandırılmak kıymetine da olsa onları bebekten fiziken uzak tutma yoluna masraf ve ekseriyetle de bunu başarırlar. Gereksiz yere gereksinimler sıralayıp, psikosomatik rahatsızlıklarından şikayetçi olabilirler. Kimi çocuklarsa asıl duyguyu çarpıtma yolunu seçerek; kardeşe çok ilgi ve sevgi gösterip anne ve babasının kaybettiği ilgisini geri kazanmaya ve maksat şaşrtmaya çalışırlar. Hatta bebeğin ebeveyni üzere davranarak, anne-babayı bebeğe dikkat etmesi konusunda uyararak zıt reaksiyon de geliştirebilirler. Bu üzere yollar ile, kardeşe çok ilgi gösteren çocuklar yaşadıkları doğal kıskançlık hissini bastırmaktadırlar. Kimi çocuklar da ebeveynlerinin olumsuz yansısını çekmekten korktukları için, kardeşlerine çok ilgili davranabilirler. Kardeşini kıskanan çocuklar mutsuzluk, gerilim, öfke, intikam alma ile sevgi, ilgi ve müdafaa hisleri ortasında çatışma yaşarlar. Yaşanan bu his durum karmaşası çeşitli meseleleri ortaya çıkartır. En sık görülen problemler; daha evvel kazanılmış davranışlarda gerileme, alt ıslatma, parmak emme, hırçınlık üzere durumlarıdır. Bebeksi davranışlarının altında da, anne-babanın geri çektiği ilgisini, tekrar kazanma planları yatmaktadır.
Hırçın, huzursuz, öfkeli ve saldırgan davranışlara bu periyotta sıklıkla rastlanır. Anne ile bebeği baş başa yalnız bırakmak istemediklerinden okula gitmek yahut meskenden diğer bir yere ayrılmak istemezler. Meskenden ayrılmayı reddetmeyle birlikte, baş ağrısı, mide bulantısı üzere psikosomatik belirtiler, huzursuzluk, isteksizlik ve öbür gerilim belirtileri sıklıkla gözlenebilir. Hem kıskanan hem de kıskanılan kardeşler için gerilimli bir periyot olduğu için fiziken de ziyan verebilecek saldırgan davranışlar sergileyebilirler. Örneğin öfke bazen kendi oyuncak ve eşyalarına, bazen kıskanılan kardeşin oyuncak ve eşyalarına yönelebileceği üzere direkt kaynağa da uygulanabilir. Bazen de irtibat etrafındaki hiç ilgisi olmayan bireylere de taraf değiştirebilir.
Kardeş Kıskançlığında Tahlil Teklifleri – Kardeş Kıskançlığında Nasıl Davranılmalı -2
Kardeş Doğmadan Evvel Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Şimdi kardeşi doğmadan evvel ona anlayabileceği bir lisanda, aileye yeni bir üyenin geleceği, konuttaki ortamın
her zamankinden daha heyecanlı ve hareketliliğin ağır olabileceği, örneğin; meskene sık sık konukların gelip
gideceği söylenmelidir.
Bu süreçte annenin hem yorgun olacağı, hem de bebekle daha çok vakit geçirmek zorunda kalacağı ve kendisi birinci doğduğunda da annesinin kendisiyle çok vakit geçirdiği fotoğraflar gösterilerek anlatılmalı. Küçük bir bebeğin daima bakıma muhtaç olduğu, lakin birebir şeylerin o doğduğunda da kendisi için yaşandığı ve her şeyin vakitle tekrar olağana döneceği anlatılabilir.
En değerlisi anne-baba ve öbür yakınların rahat ve sakin olması gerekir. Çocuklar etraflarındaki yetişkinlerin davranışlarını gözlemleyip çok yeterli kalibre ederler. Vücut lisanlarını okuyarak kaygı ve tasalarını yakalarlar. Bu da ‘’kaygı duymakta haklıyım’’ yargısına vardırır.
Çocuğun zihninde somutlayarak anlamlandıramayacağı mantıksal açıklamalardan uzak olunmalıdır. “sakın kıskanma, endişelenme, seni de bebek kadar seveceğiz” cümlesi güzel niyetle söylense bile çocuğun anne babanın sevgisini elde etmek için kardeşle müsabakasına gerekçeli bir neden haline gelir. Öteki taraftan ‘’sakın ENDİŞELENme, KISKANma’’ üzere tabirlerde –me, -ma lar şuur altı seviyede silinir ve birinci yönergeler olan; ENDİŞELEN! KISKAN! Tabirleri aktive olur. Bu nedenle tasa ya da kıskançlık üzere hisler fark edildiğinde olmasını istemediğimiz değil, olmasını istediğimiz his ve davranışlar dillendirilmelidir.
Hamilelik periyodunda babası ya da öteki bir aile üyesi(anneanne, babaanne) büyük çocuğun
bakımıyla ilgili yemek yedirme, banyo yaptırma, uyutma üzere işlere başlayabilir.
Çocuğunuzun hayatında yapacağınız büyük değişiklikleri bebek gelmeden mümkün olduğundan
evvel yapın ki çocuğunuz ikinci plana atıldığını hissetmesin, örneğin okula başlaması, odasının bebek
için değiştirilmesi üzere.
Çocuğunuzu doğum öncesi hekim denetimlerine götürmekte yarar vardır.
Çocuğunuzu bebek için yaptığınız etkinliklere hazırlıklara katın ve bebeğin odasının rengi, yatak
Örtüsü vb… Hakkında seçim yapmasını destekleyin.
Şayet yeni doğmuş bebeği olan arkadaşlarınız yahut yakınlarınız varsa çocuğunuzla bir arada onları
ziyaret edebilirsiniz
Bebeği ve annesini almak üzere hastaneye giderken çocuğunuzu da götürmelisiniz. Bu ortada bebeğin giysileri ve bilhassa kendi beğenisi ile seçtikleri giysiler kendisine taşıttırmak gerekir.
Çocuğunuzun giysisinin yakasına ve yastığına annenin parfümünün sıkılması da biliç altı seviyede sakin kalmasını destekleyecek bir ikazım olacaktır.
Kardeş Doğduktan Sonra Yapılması Gerekenler
Anne- baba ortalarında işbölümü yaparak her iki çocukla da ilgilenmeye yoluna gitmelidirler.
Kıskanan çocukla mümkün olduğunca nitelikli vakit geçirilmeli, daha evvel yapmaktan
hoşlandığı alışkanlıkları gerçekleştirmesine daha fazla fırsatlar yaratılmalıdır.
Doğan kardeşle birlikte evvelden gidilen oyun ve cümbüş yerlerine gitmek, akşam yemeğinden sonra
öykü okumak üzere etkinlikler mümkün olduğunca devam ettirilmelidir.
Yeni doğan bebeğe çok sevgi, ilgi göstermek yerine, var olan sevgiyi birinci andan itibaren
paylaşabilmeyi hedeflemek daha yanlışsız olacaktır.
En eğitimli konuklar bile yalnızca bebekle ilgilenip büyük çocuğu unutma eğilimi içindedirler. Yakınların
sırf bebekle ilgilenmemelerini, büyük çocuğa da alışık olduğu usulde ilgi ve sevgi göstermeleri konusunda uyarmak
faydalı olacaktır. Bu ortada ‘’pabucun dama atıldı…’’ üzere sözlerin de engellenmesi gerekmektedir.
Bebeğe daima “bebek” demek yerine direkt ismini söylemeye başlamak bebeğin bir obje değil
de bir kişi olduğu algısını oluşturacaktır.
Anne- baba çocuğa, kardeşin doğdu ve senin dünyanda bizim açımızdan değişen bir şey yok.Sana olan sevgimiz
Daima tıpkı kalacak iletisini yalnızca sözcüklerle değil davranışlarla da iletmek gerekir.
Bebeğe “benim bebeğim” değil “bizim bebeğimiz” diye başlayarak hitap etmek ve “sessiz ol, kardeşin uyuyor” üzere
sözlerle çocuğun yaşantısını bebeğe nazaran ayarlamak kıskançlığı tırmandıracaktır. Zira ona nazaran bebek değil kardeş olduğu için statüler olması gerektiği üzere kullanılmalıdır.
Korkulu hallerle çocuğu bebekten uzaklaştırmaya çalışmak, yapılabilecek en büyük
yanlışlardan biri olacağından uzaktan sakin denetim yolu seçilmelidir.
Kıskanmasını engellemek ismine çocuğa çok müsamaha göstermek durumu kötüleştirecektir. Örneğin; evvelce
yalnız yatan çocuğun anne babasıyla yatmasına müsaade vermek gerçek değildir.
.
Kardeşler ortasındaki kıyaslamalardan kaçının. Lakin çocuğun da bir vakitler küçük bir bebek
olduğu, tıpkı bakım ve itinanın kendisine de gösterildiği çocuğa sıklıkla anlatılıp anılar paylaşılabilir.
Bebekle ilgili olan işlerde çocuktan yardım istenebilir. Örneğin; bebeğin altını değiştirme sırasında
bezini getirmesi, biberonunu tutması vb üzere.
Sevginizin eşit olduğunu göstermeye çalışmak yerine; her çocuğa, birbirinden farklı oldukları vakitlerde
İlgi ve sevgi gösterisi dozunda bir ağırlaşma olabilir.
Eşit vakit ayırmak yerine, her çocuğa kendi ihtiyacına nazaran vakit ayırmak münasebetlerini de söz etmek gerekir.
Kardeşinin giyebileceği, ona küçük gelen giysileri ve oynayabileceği oyuncakları bir arada ayırmak işe
yarayabilir.
Ortalarında bir uyuşmazlık çıkmışsa, bu tartışmayı kim başlattı sorusunu sorarak hatalı aramaktan kaçınılmalıdır. Zira olayı kimin başlattığını öğrenmeye çalışmak
çocukların birbirini suçlamasına da neden olacaktır.
Çocukların kavgalarında hakem rolünü üslenmemek gerekir. Anne- babalar çocukların tartışmalarına
katıldıklarında çocukların her biri anne babasının başkasının tarafını tuttuğu kanısına varabilirler.
Bebeğe ziyan verilmesinin yanlış olduğu kesin bir lisanla anlatılmalıdır.
*Çocuk kardeşinin canını yakmışsa, görünüşte çok makus olan bu davranışın gerçekte bebeğe ziyan vermek için değil, bir modül kabalık içeren bir tavırdan diğer bir şey olmadığı söz edilmelidir. Burada kıymetli olan istikrarlı reaksiyon vermek, kibarca tepki gösterip sakin kalarak(yoksa sizi sinirlendirmek için bu davranışı tekrarlayabilir) kusurlu davranışlar tamponlanmalıdır. Çocuk bildirisi alsa da, almasa da iki kardeşi bu sıralar yalnız bırakmamak gerçek olacaktır.
“Siz kardeşler aranızda ne kadar güzel anlaşıyorsunuz” üzere cümleler çocuğu cesaretlendirip motive eder ve sizin övgünüzün hak etmek ismine uğraş harcamaya yöneltir.
Kardeşe yönelik olumsuz hisleri reddedip, önemsememek yerine, onları kabul edip, tanımaya çalışılmalıdır ve olumsuz hislerini tabir etmesine fırsat verilmelidir.
K ardeşiyle ilgili karışık hisleri olan çocukların husus edildiği rol-model hikayeler anlatmak, anne ya da babanın kendi kardeşiyle ilgili birinci hislerini paylaşması, çocuğun hislerini anlaması ve tabir etmesinde yüreklendirecektir.
Kardeşini sevmek zorunda olduğu söylemek yanlıştır., "Sen artık ablasın / abisin" diye, yaşının üzerinde olgunluk beklemek yerine onun da hala çocuk olduğu hatırlanmamalıdır.
Ailecek bütün olunduğu duygusu herkes tarafından hissedilmelidir. Bunun için bütün ailenin birlikte yapabileceği, gezinti, piknik, alışveriş, sinema izleme üzere etkinlikler tekrarlanmalıdır.
Anne-baba çocukla olabildiğince birebir irtibata geçildiğinde, birlikte ortak etkinliklerde bulunulduğunda, çocuğa kardeşiyle ve mesken ile ilgili küçük sorumluluklar verildiğinde çocuk kendini daima inançta ve hala sevilen, değer verilen bir kişi olarak hissedecektir.
*Kardeş çatışması problemini hiç yaşamamanın tek yolu tek çocuk sahibi olmaktır. Zira iki ya da daha çok çocuğun birebir atmosferi paylaşması kaçınılmaz olarak çatışma üretir. Kardeş arbedesine neden olan vakit ve ilgi konusu ortadan kaldırılamayacağına nazaran çocuklara hengame etmeyin demek te çok fonksiyonel olmayacaktır.
Ayrıyeten çocuğun daha çok küçükken paylaşmayı öğrenmeye başlamasıkardeşi olduğunda çok fazla bocalamasını engelleyecek, paylaşamamaktan doğan çatışmaları azaltacaktır.
* Kardeşler ortasındaki kıskançlık, uyuşmazlık, itişip kakışmalar ne kadar çok olursa olsun birbirlerinden başka kaldıklarında da birbirlerini özlerler. Bu hasret duygusu, ilgilerinin bazen çok bozuk olduğunu düşünmemize karşın aslında birbirlerini çok sevdiklerini tabir eder.
