Nedir bu anksiyete? Doğuştan sahip olduğumuz temel hislerden biri olan anksiyete denilen şey ‘kaygı’ hali manasına gelmektedir. Çağdaş dünyada epeyce karşılaştığımız, duyduğumuz hatta tahminen de sahip olduğumuz bir sorundur. Anksiyete ya da öbür bilinen ismiyle korku, berbat bir şeyler olacağına dair duyulan nedensiz bir kaygı ve tedirginlik hali olarak tanımlanabilir. Fakat bu his karşımıza çıkabilecek tehditlere karşı hazırlıklı olmamazı ve kendimizi savunmamıza yardımcı olan kimi sistemleri harakete geçirmektedir. Herkes hayatında farklı farklı sorunlarla karşılaşabilir. Sıhhat problemleri, iş/okul gerilimi, ilişkisel sorunlar, ekonomik problemlerin yanında kuvvetli geçen bir iş görüşmesi ya da kuvvetli bir imtihan üzere bahislerden ötürü duyulan dert olağandır. Ayrıyeten anksiyete bilinmeyen bir tehdit karşısında verilen duygusal bir cevap da olabilmektedir. Örneğin; gece karanlık bir sokakta tek başınıza yürüdüğünüz vakit duyduğunuz huzursuzluk ve gerginlik hissi başınıza bir şey gelebileceği kanısıyla kaygılanmanız olağandır. Bu durumda yaşadığınız tasa olağan, fonksiyonel hatta yararlıdır. Korku ‘dövüş ya da kaç’ durumlarında tehlikeyi belirlememize ve tehlikeye karşı reaksiyon vermemize yardımcı olur. Hatta uygun seviyedeki dert performans arttırmaya yardımcı bile olabilmektedir. Tasa uygun seviyede olduğunda yararlı bir his olsa bile olması gereken seviyenin üstüne çıktığı vakit olumsuz tesirler ortaya çıkarabilmektedir. Yani kaygılar ve endişeler karşı konulamaz bir hale dönüşüp gündelik hayatımıza tesir etmeye başladığında artık anksiyete, anksiyete bozukluğu meselesine dönüşmüş olabilir. Bu noktada sağlıklı ve sıhhatsiz tasayı ayırt etmek, telaşın artmasına neden olan olayları gözden geçirmek tasayla başa çıkmada yardımcı olmaktadır. Unutmayalım ki sağlıklı korku bizde yardımcı olurken sıhhatsiz dert fonksiyonumuzu bozabilmektedir. Sağlıklı ve sıhhatsiz korkuyu ayırt edebilmemiz konusunda yardımcı olabilecek bir örnek verecek olursam; bayram tatili için memleketinize gitmeye karar verdiniz. Sağlılı dert örneği olarak otomobilinizin bakımının tam olması, emniyet kemerinizin takılı olması, eşyalarınızı hazırlamış olmanız ve seyahat için uykunuzu almış dikkatinizi yola verebiliyor olmanızdır. Bu bahislerde kaygılanmak sizi yola çıkmaya hazırlar. Sıhhatsiz korku örneği olarak ise yolda lastiğinizin patlayacağını düşünmeniz, yolda kalacağınızı düşünmeniz, yolda kalp krizi geçireceğinizi düşünmeniz vb fikirler verilebilir. Bu niyetler bir çeşit felaket senaryosudur ve bu hususlarda tedbir almak pek mümkün olmamaktadır. Bu tip felaket senaryoları yüksek korku, tansiyon ve huzursuzluk yaratmaktadır. Bu yüzden fonksiyonsuz hatta fonksiyon bozucu bir fikir formudur. Anksiyete bozukluğunun belirtileri? Anksiyete bozukluğunun sık görülen fizikî belirtileri ortasında nefes almakta zahmet, kalp atışında hızlanma, sıcak basması, terleme, göğüste ağrı, kaslarda gerilme, mide bulantısı, baş ağrısı ve dönmesi, ağızda kuruluk ve uyku sorunları görülebilmektedir. Öbür görülen belirtiler ortasında ise huzursuzluk ve gergin hissetme, sonluluk hali, yorgun hissetme, ağlama nöbetleri ve yeme sorunları, konsantrasyon sorunu görülebilmektedir. Bu belirtiler şahıstan şahsa farklılık göstermekle birlikte anksiyete şiddetine nazaran de farklılık gösterebilmektedir. Nasıl başa çıkabilirim? Birinci olarak tasayı tanımak ne ile başa çıkmaya çalıştığınızı öğrenmek hayli değerlidir. Tasayı tanıyın ki başa çıkma konusunda kendinizi daha donanımlı hissedin. Sonrasında korkunuzu fark ettiğiniz anda aklınızdaki sizi kaygılandıran niyetlere odaklanın. Korkunuz sağlıklı ise onu kabul edip neler yapabileceğinize odaklanın. Lakin sıhhatsiz bir tasaya benziyorsa bunun denetiminiz dışında bir şey olduğuna odaklanın ve kendinize hatırlatmalarda bulunun. Yaşadığınız tasayı tüm fizikî semptomlarıyla birlikte kabul edin. Gevşeme teknikleri uygulayın (Derin bir nefes alın. Bunu yaparken ayak parmaklarınızdan başınıza kadar tüm kaslarınızı tek tek sıkmaya ihtimam gösterin. Kaslarınızı sıkarken aldığınız nefesi 5 saniye boyunca tutun ve mühletin sonunca nefesinizi vererek kaslarınızı özgür bırakın. Tüm kaslarınızız rahatladığını hissedin.). Telaş verici niyetlerinizi yazın. Fikirlerinizi not alarak onları izlemeniz size yardımcı olacaktır. Yazdığınız kanılar için alternatif niyetler geliştirip bunları da notlarınıza ekleyebilirsiniz. Kaygılanmak için vakit ayırın ve kaygılandığınız şeyler üzerine düşünün. Tasalarınızı denetim etmek üzerine çalışmalar yapın. Öbür yandan dert gerilimli bir olay sonucu oluşuyorsa gerilim ve kaygı ile baş edebilme maharetleri geliştirmek, gerçek dışı fikirleri tekrar yapılandırmak ve husus hakkında farkındalık kazanmak da dertle gayrette epeyce değerlidir
