Keratokonus Nedir?

[SoruCevap]

KERATOKONUS

a. Keratokonus Nedir?
Keratokonus; genellikle alerjinden dolayı korneanın öne doğru uzaması yada ileri şekilde incelmesi sonucunda oluşan bir göz rahatsızlığıdır. Hastalık sıklıkla 20 li yaşların başında oluşmaya başlar. Ancak 15/25 yaşlarında da ortaya çıkabilmektedir. 20/40 yaş arasında ise ilerleyen bir rahatsızlıktır.

b. Keratokonusun Belirtileri
Keratokonus hastalığının başlıca belirtileri şöyle sıralanabilir.

1. Bulanık görme
2. Işık yansımasından ileri derecede rahatsız olma
3. Baş ağrısı
4. Görmede çarpıklık
5. Astigmat

c. Keratokonusun Teşhis
Keratokonus genellikle çocuklarda görülen bir hastalık değildir. Ancak detaylı bir göz muayenesinde çocuklarda da küçük yaşlarda kornea yarıçapının olması gerekenden küçük olduğu durumlar fark edilebilmektedir. Öncelikle erken teşhis için kişinin şikayeti olmasa dahi 2-14 yaş arası çocuklarda göz muayenesi mutlaka yaptırılmalıdır. Keratokonus rahatsızlığı oluşmuş olan kişiler bulanık görme, baş ağrısı gibi şikayetler ile doktora başvurmaktadır.

d. Keratokonusu Etkileyen Faktörler
Bugüne kadar yapılmış olan araştırmalar sonrasında keratokonusun sebebi tam olarak bulunamamıştır. Ancak genetik etkileyici bir faktördür.

e. Keratokonus'un Tedavisi
Keratokonus rahatsızlığı olan kişiye hastalığın dönemine uygun olarak tedavi uygulanmaktadır. Erken dönem olan hastalara hafif astigmatı ve miyopisi olan kişilere gözlük ile uygulanan tedavi yeterli olmaktadır. Ancak hastalığı ilerleyen kişilerde gözlükler hastanın tedavisi için yeterli olmamaya başlayacaktır. Bu durumda; özel keratokonus kontakt lensler ile ilerleme durdurulabilmekte yada ilerlemesi yavaşlatılabilmektedir. Hastanın görmesi gerekli seviyede sağlanabildiği sürece ameliyata gerek duyulmamaktadır. Hastalığın ileri dönemlerinde ise ameliyat kaçınılmaz olmaktadır. Erken teşhis ile tedavi daha kolay ve mümkün olabilmektedir.
* Kontakt lensler,
* Korneal Cross-linking (UV Işını ile korneanın güçlendirilmesi),
* Kornea içi halkalar,
* Kornea nakli,

keratokonus tedavisinde uygulanan tedavi yöntemleridir.

Keratokonus ve Lens Tedavisi:

Keratokonuslu hastaların tedavisinde kullanılan kontakt lensler konik şekil almış kornealar için özel olarak üretilmektedir.Keratokonus lensleri hastalarda tatminkar bir görme seviyesi ve gün boyu konforlu bir kullanım sağladığı takdirde tercih edilmelidir.
Lensler çok net görüntü veriyor ancak kısa sürede ağrı ve kızarıklık yapıyor ise :

Korneaya merkezde bası oluşturan lensler, korneadaki sivri bölgeyi düzleştirerek, çok iyi görüntü verirler ancak bu şekilde uygulanan lensler birkaç saat sonra rahatsızlık oluşturur, hasta lensleri ile çok net gördüğünü ancak lenslerini uzun süre takamadığından yakınır. Bu sorun lens tipinin veya lens arka yüzey eğriliğinin değiştirilmesi ile çözülebilir.

Keratokonus Lenslerinin Tipleri Nelerdir ?

Keratokonus hastalarında 5 farklı tipte lens kullanılmaktadır.

1. Gaz geçirgen keratokonus lensleri,
2. Yumuşak keratokonus lensleri,
3. Hibrid keratokonus lensleri (etrafı yumuşak ortası sert),
4. Skleral keratokonus lensleri,
5. Kişiye özel imal edilen keratokonus lensleri (Custom lens)

1. Gaz Geçirgen Keratokonus Lensleri:

Gaz geçirgen lensler keratokonusun neden olduğu düzensiz kornea yüzeyini maskeleyerek düzgün bir yüzey oluştururlar ve bu etkileri ile evre 2 ve evre 3 keratokonusta hastaların görme seviyelerini arttırırlar.
Keratokonus lenslerinin arka eğimleri (base curve) 2 veya 3 eğimli olarak üretilir. Hastanın korneasındaki en sivri noktanın yerleşimine göre farklı çaplarda lensler uygulanmalıdır.

2. Yumuşak Keratokonus Lensleri

Kerasoft (k3, IC) olarak da bilinen yumuşak keratokonus lensleri, erken evrelerdeki keratokonus hastalarında başarıyla uygulanabilmektedir. Ancak hastalığın ileri evrelerinde görüntü kalitesi açısından yetersiz kalabilirler.
Yumuşak oldukları için kullanımları rahattır, fakat 3 ayda bir değiştirilmeleri gerektiği için yıllık maliyetleri gaz geçirgen lenslerden yüksektir.

Piggy-back uygulama:

Yumuşak lenslerin üzerine, gaz geçirgen lenslerin takılmasıdır. Her iki lens materyalinin yüksek oksijen geçirgenliğinin olmasına dikkat edilmelidir, aksi takdirde korneada damarlanma meydana gelebilir. Bu uygulama yöntemi ile ileri düzey keratokonus
hastalarında lense bağlı batma ve yanma hissi azalmaktadır.

3. Hibrid Keratokonus Lensleri (kenarı yumuşak ortası sert)

Kenarları yumuşak ortası sert materyalden oluşmuştur. Yeni geliştirilmiş hibrid lensler yüksek oksijen geçirgenliğine sahiptir.

Hastalarda daha az batma ve yanma hissi oluştururlar, ancak 6 ayda bir değişmeleri gerektiği için yıllık maliyetleri gaz geçirgen lenslerden daha yüksektir.

4. Skleral Keratokonus Lensleri

Oksijen geçirgenliği çok yüksek olan skleral lensler, büyük oldukları için gözde çok az hareket ederler, bu nedenle konforları çok yüksektir, yumuşak veya hibrid lensler kadar rahat kullanımları vardır.

Materyalleri yumuşak olmadığı için yırtılmazlar ve kısa sürelerde değiştirilmezler, yıllık maliyetleri uygundur.

5. Kişiye Özel İmal Edilen Keratokonus Lensleri (Custom RGP lens)

Rijit gaz permeable lenslerin hastanın topografik özelliklerine göre özel olarak imal edilmesidir. Bu lensler diğer lens tiplerinin hiç biri uygun olmadığı durumunda özel olarak yaptırılır.

Kornea nakli olmak istemeyen ancak çok ileri keratokonusu olan hastalarda uygulanan lenslerdir ( K değerleri 5.1mm den daha da dikleşmiş hastalar).

Keratokonus Lensleri Nasıl Uygulanır ?

İyi bir kontakt lens muayenesi 3 aşamada yapılmalıdır.

Bu basamakların uygulanmaması durumunda hasta kendisine verilen lenslerden memnun kalmayabilir.

Başarılı bir lens uygulaması sonrasında, hasta lenslerini sabah takıp, gece yatmadan önce çıkartabilmeli ve gün içinde gözünde lens olduğunu unutacak kadar rahat olmalıdır.

Birinci aşama:

Hastanın hangi tip lensi tölere edebileceğine karar verilir, bunun için,
-Gaz geçirgen keratokonus lensleri,
-Yumuşak keratokonus lensleri,
-Hibrid keratokonus lensleri (etrafı yumuşak ortası sert),
-Skleral keratokonus lensleri
hastaya denenmelidir.

İkinci aşama:

Karar verilen lens tipinin o hasta için en uygun olanı tespit edilir.

Üçüncü aşama:

Hastaya uygun olan lens en az 3 saat hastada bırakılır hastanın lense olan töleransı incelenir ve son olarak lensin numarası hesaplanır.

Kontakt Lensler Keratokonusu İlerletir mi?

Bilindiği gibi gözü kaşımak keratokonus hastalığının ilerletmektedir, uygun takılmayan ve korneaya merkezde temas eden lensler korneada oluşturdukları sürtünme ile hastalığın ilerlemesine sebep olabilir.

Hastalığın ilerlememesi için kornea ön yüzeyi ile kontakt lensin arka yüzeyi arasındaki uyuma çok dikkat edilmelidir.

Keratokonus Lenslerinin Ortalama Maliyetleri Nedir?

Gaz Geçirgen Lensler (Rose K, Rose K- IC ,Wölk, Ciba –Vision, Woodword): Temiz kullanıldıkları durumunda 2 seneye kadar kullanılabilen lenslerdir, 275 TL ile 450 TL arasında değişen fiyatlarla pek çok lens merkezinde satılmaktadırlar.

Yumuşak Keratokonus Lensleri (Kersoft K3-IC): Yumuşak oldukları için 3 ayda bir değişimi gereklidir, 150 TL ile 350 TL arasında değişen fiyatlarla pek çok lens merkezinde satılmaktadırlar.

Hibrid Keratokonus Lensleri (Clear cone): Yumuşak oldukları için 6 ayda bir değişimi gereklidir, 300 TL ile 400 TL arasında değişen fiyatlarla pek çok lens merkezinde satılmaktadırlar.

Skleral Keratokonus Lensleri (Clear cone): Temiz kullanıldıkları durumunda 2 seneye kadar kullanılabilen lenslerdir, 450TL ile 750 TL arasında değişen fiyatlarla pek çok lens merkezinde satılmaktadırlar.

Eğer hasta ve doktor istekli ise, yukarıda anlatılan lenslerden biri keratokonus hastaların büyük bölümünde başarı ile uygulanabilir.

Korneal Crosslinking:

Ultraviyole A ve damla formunda riboflavin kullanılarak kornea tabakasının iç bağlarının arttırılması ve, korneanın daha dirençli hale getirilmesidir. Bu tedavinin amacı ilerlemekte olan keratokonus hastalığını durdurmaktır.

CROSS LİNK METHODU

Keratokonus hastalarında uygulanan CROSS LINK methodu keratokonus hastaları için önemli gelişmeler sağlıyor.

Gözün en öne tabakasını kornea adı verilen saydam tabaka oluşturur. Kornea normalde belli bir bombeliğe sahiptir. Keratokonus hastalarında, doğuştan gelen bir hastalık olarak kornea giderek öne doğru sarkar. Korneanın bombeleşmesindeki artış sonucu da astigmat meydana gelir.
Keratokonus hastalarında meydana gelen astigmat, göz yüzeyinin alt ve üst kadranında simetrik olmadığı, kontakt lens ve gözlükle tam düzeltilemediği için hastaların hayat kalitesini düşürüp, görme kalitesini ileri derecede etkileyebilir.
CROSS LINK adı verilen yöntem ile zayıf kornea yapısının güçlendirilmesi mümkündür. Bu yöntemde, korneanın içindeki kollojen çapraz bağların kuvvetlendirilmesi sağlanmaktadır. Bu kuvvetlendirilmiş bağların görevi ilerlemiş keratokonus sonucu korneanın bombeleşmesi, dik ve düzensiz hale gelmesini önlemektir.
CROSS LINK tedavisi yaklaşık 30 dakika süren bir işlemdir ve en önemli özelliği de bir ameliyat yöntemi olmamasıdır. CROSS LINK tedavisi UVA ışığı ve damla uygulanarak gerçekleştirilir. İşlem sırasında göze 5 dakika ara ile 2şer damla 30 dakika boyunca damlatılır.

Kornea içi halka (Intacs, Ferrara)

Korneal halka uygulaması cerrahi tedavidir. Korneal halkalar 2 adet saydam, yarım daire şeklindeki plastik parçadan oluşmaktadır, bu iki plastik parça korneada bıçak veya intralase laser ile kesi yapılarak açılan tünelden kornea içine yerleştirilir.

Korneal halkalar keratokonusun ilerlemesini durdurmazlar, keratokonus hastalığının neden olduğu görme bozukluğunu geçici olarak düzeltmektedirler.

Yukarda açıklanan nedenlerden dolayı uluslararası tıp literatürü incelendiğinde korneal halka takılan hastaların hemen daima kontakt lens kullanamayan hastalar olduğu vurgulanmaktadır.

Bu noktada etik kurallar göz ardı edilmemeli ve her keratokonus hastasına kontakt lens için yeterli zaman ve deneme yapılmadan, halka takılmamalıdır. Halka sonrasında keratokonus hastalığı ilerleme gösterirse, kornea içindeki halkalar hastaya uygulanabilecek diğer tedavi yöntemlerini (örn:laserli kornea nakli, kontakt lens) zorlaştırmaktadır.

Pek çok hasta korneal halka sonrasında görme derecesinin artmadığından, ya da hastalığının ilerlediğinden şikayetçi olmaktadır.
Bu konuda yayınlanmış olan en uzun takipli ve en geniş araştırmalardan birinde kornea içine uygulanan halkaların bir bölümünün kendiliğinden tünelden çıktığı (extrusion) vurgulanmaktadır.
Korneal halka tedavisi hafif ve orta şiddetli keratokonus hastalarında iyi sonuçlar vermektedir, (K ort.53 D altında hastalarda). Halkanın yerleştirileceği bölgedeki kornea kalınlığının da en az 400 mikron olması gereklidir.

Özetle halka ameliyatları:

* Hastalığın ilerlemesini durdurmaz,
* Hafif ve orta derecedeki hastalarda etkilidir (53 D altında),
* Yan etkileri göz ardı edilmemeli ve hastalara anlatılmalıdır,
* Halka sonrasında Keratokonus ilerlerse veya halkalar yer değiştirir ve birbirine temas ederse, diğer tedavi seçenekleri zorlaşır,
* Kontakt lensi gerçekten tolere edemeyen hastalarda uygulanmalıdır.

Keratokonus ve Kornea Nakli:

Laserli Kornea Nakli:

Sert lens kullanamayacak kadar ilerlemiş olgularda kornea nakli uygulanır. Eğer korneada beyaz leke(skar) yok ise lameller kornea nakli adı verilen ve hastanın korneasının bir bölümünün değiştirilerek kalınlaştırıldığı ameliyatlar tercih edilmelidir. Lameller kornea naklinin pek çok yöntemi vardır, hepsinde de hastanın endotel tabakası korunduğu için red riski yok denecek kadar azdır.(Endotel tabakası, korneanın saydamlılığını sağlayan, hasar gördüğünde yenilenmeyen tek katlı en alt tabakasıdır.) Bu yöntem tam kat kornea nakline göre çok çok daha az risk taşımaktadır. Keratokonusun genç popülasyonda görüldüğü dikkate alınmalıdır,bu hastalarda 15-20 sene sonra endotel yetmezliği gibi problemler oluşturmayacak ameliyat yöntemleri, yani lameller teknikler öncelikle tercih edilmelidir.

Yukarda açıklanan bilgilerin yer aldığı makaleler ve kaynaklar:

Alio JL, Shah S, Barraquer C, Bilgihan K, Anwar M, Melles GR. New techniques in lamellar keratoplasty. Curr Opin Ophthalmol. 2002 Aug;13(4) : 224-9

keratoplasty for keratoconus: stromal sandwich. J Cataract Refract Surg. 2003 Jul ; 29(7):1267-72

Excimer laser-assisted anterior lamellar keratoplasty for keratoconus, corneal problems after laser in situ keratomileusis, and corneal stromal. J Cataract Refract Surg 2006 Aug;32(8 ) :1264-9.

Brierly SC, Izquierdo L Jr, Mannis MJ. Penetrating keratoplasty for keratoconus. Cornea 2000;19(3) : 329-32.