Kıl Dönmesi (pilonidal sinüs -PS) Neden Olur?
Kıl dönmesi marazı cilt altında ,içi kıl yumağı ve etrafı zarla (kapsül) kaplı bir oluşumdur.Kıl dönmesi illeti (KD) en sık kuyruk sokumunda görülür.Koltuk altı,kasık,göbek muhiti ve parmak aralarında da bulunabilir.Önceleri doğuştan olan bir hastalık olduğu düşünülüyordu.Şu anda sonradan oluşan bir hastalık olduğu kabul edilmektedir.
En değerli etken o ortamdaki kılların,saçtan ve sırttan dökülen kılların makul ortam bularak deri altına girmesi ve orada etrafında zar oluşturarak birikmesidir. Buraya düşen kıllar kıl ve ter bezlerinin dibindeki pit denilen deliklerden bir grup sürtünme ve hareketler sonucunda girerek minik apse ve iltihaplar oluşturur.Burada biriken kıllar içeride devamlı bir tahrişle likit salgılar ve giriş deliklerinin kapanmasını önlemeye çalışır. Tıpkı vakitte çıkış delikleri de oluşturur.
Gayrikâfi paklık kıymetli bir faktördür.Buraya dökülen kıllar uygun temizlenirse örneğin her gün duş alınırsa ve o kesim nemli tutulmazsa,sık sık kurulanırsa kılların girişi azaltılabilir.
Genç,kıllı yapıda olan erkeklerde daha ziyade olması hormonal faktörlerin rol oynadığını düşündürür. Kılsız genç kızlarda da görülebilmektedir.
Daha çok kuyruk sokumunda olması ve başka bulunduğu mekanlar hasebiyle minik travmaların tesirli olduğu teorisini destekler. Uzun periyodik oturan bireylerde kuyruk sokumundaki kıvrım (intergluteal sulkus) terleyerek nemli ve havasız kalır.Üzerine şoförlerde olduğu üzere küçük darbeler, talebelerde olduğu üzere oturmada ani değişiklikler (ileri geri devamlı hareket ederek oturma) kılın derinin altına girişini kolaylaştırır.
Genetik faktörlerin olduğu ileri sürülmüştür.Bir ailede birden çokça insanda olması ve ailede kılsız kız evlatlarında da olması bu teoriyi destekler.
Kıl Dönmesi Kimlerde Görülür?
*Toplumda görülme sıklığı 100000 de 26 dır.
*40 yaş altında sıktır.
*Çoğunlukla erkeklerde görülür,kadınlarda daha nadirdir. (Her iki erkeğe karşılık bir bayanda görülür.)
*Şoför,asker,öğrenci üzere daha çok oturan meslek guruplarında görülür.Uzun mühlet masa başında oturulan mesleklerde yanlış oturma ,adeta kuyruk sokumunun üzerine yanlışsız oturma kıl girişini kolaylaştırır.
*Zayıf yahut şişman her kiloda görülebilir.Normalin biraz üstünde kilosu olanlarda biraz daha sıktır.
*Kıllı kişilerde daha ziyade görülmekle birlikte kılsız hatunlarda da görülmesi sırttan düşen küçük tüylerin ve saçın da rolü olduğunu gösterir.
*Aynı aileden birkaç bireyde rastlanabilir.
Kıl Dönmesi Illetinde Ne Üzere Şikayetler Olur?
*Bazen hiç bir şikayeti yoktur,teşhis kıl giriş delikleri görülerek yapılır.
*Ağrı ,çoğunlukla müphem,otururken şiddetli olmayan ağrıdır.Zonklayan ,şiddetli ağrı varsa apseleşmiş olma ihtimali yüksektir.
*Şişlik,
*Akıntı, sıklıkla vardır. bazen kanlı formda olabilir.
*Kaşıntı ve deri lezyonları,akıntının yaptığı tahrişe bağlıdır.
*Arasıra ağrılı şişlikler,sonrasında şişliğin boşalmasıyla hasta farkedebilir. Bazen yalın bir sivilce zannedilebilir. Ancak bu yerde sivilce olmaz.
TEDAVİ
Bu marazın gerçek tek tedavisi cerrahidir. İlaçla yahut kimi usullerle tedavi edildiğinde muvakkat bir düzgünleşme görülebilir.Ancak hastalık tedavi edilmemiştir. Bazen hastalar akıntı olmadığında marazın geçtiğini düşünerek yanılırlar. Halbuki akıntının olmaması illetin olmadığını göstermez.
Değişik ameliyat teknikleri vardır: Sekonder düzgünleşme (açık bırakma),primer kapama,intrafleksiyon, limbeg yahut Z plasti üzere flep metotları,Bascom ameliyatı, bizim bascomdan değiştirerek uyguladığımız mikrosinüsektomi, yeniden bizim mikrosinüsektomi yapamadığımız ilerlemiş hastalara yapmayı tercih ettiğimiz karydakis formülleri sayılabilir.
Tüm bu ameliyat usulleri cerrahi olarak kabul edilmiş metotlardır. Kimi avantaj ve desavantajına nazaran tabip hastayla konuşarak uygulayacağı yolu belirler.
Ameliyatsız prosedürler (fenol usulü,gümüş nitratla yakma metodu üzere ) kesin tahlil olmaktan uzaktır.
Apse olursa her apse de olduğu üzere tedavisi acilen iltihabın boşaltılması yani drenajdır. Apsenin boşaltılması kıl dönmesi illetinin tedavisi değildir.Apse tedavisinden 1 ay sonra illetin ameliyatı yapılabilir. Apseliyken ,iltihaplıyken kıl dönmesi ameliyatı yapılmaz.
Kıl Dönmesi Ameliyat edilmezse Ne olur?
Bu illette vakit geçtikçe hastalık içeride , cilt altında kısa vadede ilerleyebilir yahut uzun vade tıpkı boyutlarda ilerlemeden kalabilir. Bu durum şahıslara nazaran değişiklik gösterir.Ameliyat yapılmadığı vakit ara sıra apse oluşarak önemli ağrılar ve şişlik oluşabilir. Bu apseler beşere önemli külfetler yaratabildiği üzere her apse de hastalık biraz daha ilerler,böylece daha sonra yapılacak ameliyatın boyutları daha da büyük olur.
Ameliyat olmadığı sürece akıntı,koku,cilt tahrişi nedeniyle önemli kaşıntılar yaparak hastayı güçlükle durumda bırakır.
Hastalık Ameliyattan Sonra tekrarlar mı?
Evet tekrarlar. Hangi sistemle ameliyat yapılırsa yapılsın belirli bir orantıda tekrarlama yapmaktadır. Bu nispet % 3-4 ile % 50 ler arasındadır. En az tekrarlama nispetleri açık bırakma tekniğinde,Bascom ameliyatında ve modifiye edilmiş bascom olan Mikrosinüsektomide dir.Açık bırakma tekniğinde yaranın kapanması bir kaç ayı bulabileceğinden günümüzde ziyade uygulanmamaktadır.
Tekrarlamasını ve ya illetin oluşmasını önlemek için paklığa ve bakıma dikkat etmek gerekir.
Kıl dönmesi marazı cilt altında ,içi kıl yumağı ve etrafı zarla (kapsül) kaplı bir oluşumdur.Kıl dönmesi illeti (KD) en sık kuyruk sokumunda görülür.Koltuk altı,kasık,göbek muhiti ve parmak aralarında da bulunabilir.Önceleri doğuştan olan bir hastalık olduğu düşünülüyordu.Şu anda sonradan oluşan bir hastalık olduğu kabul edilmektedir.
En değerli etken o ortamdaki kılların,saçtan ve sırttan dökülen kılların makul ortam bularak deri altına girmesi ve orada etrafında zar oluşturarak birikmesidir. Buraya düşen kıllar kıl ve ter bezlerinin dibindeki pit denilen deliklerden bir grup sürtünme ve hareketler sonucunda girerek minik apse ve iltihaplar oluşturur.Burada biriken kıllar içeride devamlı bir tahrişle likit salgılar ve giriş deliklerinin kapanmasını önlemeye çalışır. Tıpkı vakitte çıkış delikleri de oluşturur.
Gayrikâfi paklık kıymetli bir faktördür.Buraya dökülen kıllar uygun temizlenirse örneğin her gün duş alınırsa ve o kesim nemli tutulmazsa,sık sık kurulanırsa kılların girişi azaltılabilir.
Genç,kıllı yapıda olan erkeklerde daha ziyade olması hormonal faktörlerin rol oynadığını düşündürür. Kılsız genç kızlarda da görülebilmektedir.
Daha çok kuyruk sokumunda olması ve başka bulunduğu mekanlar hasebiyle minik travmaların tesirli olduğu teorisini destekler. Uzun periyodik oturan bireylerde kuyruk sokumundaki kıvrım (intergluteal sulkus) terleyerek nemli ve havasız kalır.Üzerine şoförlerde olduğu üzere küçük darbeler, talebelerde olduğu üzere oturmada ani değişiklikler (ileri geri devamlı hareket ederek oturma) kılın derinin altına girişini kolaylaştırır.
Genetik faktörlerin olduğu ileri sürülmüştür.Bir ailede birden çokça insanda olması ve ailede kılsız kız evlatlarında da olması bu teoriyi destekler.
Kıl Dönmesi Kimlerde Görülür?
*Toplumda görülme sıklığı 100000 de 26 dır.
*40 yaş altında sıktır.
*Çoğunlukla erkeklerde görülür,kadınlarda daha nadirdir. (Her iki erkeğe karşılık bir bayanda görülür.)
*Şoför,asker,öğrenci üzere daha çok oturan meslek guruplarında görülür.Uzun mühlet masa başında oturulan mesleklerde yanlış oturma ,adeta kuyruk sokumunun üzerine yanlışsız oturma kıl girişini kolaylaştırır.
*Zayıf yahut şişman her kiloda görülebilir.Normalin biraz üstünde kilosu olanlarda biraz daha sıktır.
*Kıllı kişilerde daha ziyade görülmekle birlikte kılsız hatunlarda da görülmesi sırttan düşen küçük tüylerin ve saçın da rolü olduğunu gösterir.
*Aynı aileden birkaç bireyde rastlanabilir.
Kıl Dönmesi Illetinde Ne Üzere Şikayetler Olur?
*Bazen hiç bir şikayeti yoktur,teşhis kıl giriş delikleri görülerek yapılır.
*Ağrı ,çoğunlukla müphem,otururken şiddetli olmayan ağrıdır.Zonklayan ,şiddetli ağrı varsa apseleşmiş olma ihtimali yüksektir.
*Şişlik,
*Akıntı, sıklıkla vardır. bazen kanlı formda olabilir.
*Kaşıntı ve deri lezyonları,akıntının yaptığı tahrişe bağlıdır.
*Arasıra ağrılı şişlikler,sonrasında şişliğin boşalmasıyla hasta farkedebilir. Bazen yalın bir sivilce zannedilebilir. Ancak bu yerde sivilce olmaz.
TEDAVİ
Bu marazın gerçek tek tedavisi cerrahidir. İlaçla yahut kimi usullerle tedavi edildiğinde muvakkat bir düzgünleşme görülebilir.Ancak hastalık tedavi edilmemiştir. Bazen hastalar akıntı olmadığında marazın geçtiğini düşünerek yanılırlar. Halbuki akıntının olmaması illetin olmadığını göstermez.
Değişik ameliyat teknikleri vardır: Sekonder düzgünleşme (açık bırakma),primer kapama,intrafleksiyon, limbeg yahut Z plasti üzere flep metotları,Bascom ameliyatı, bizim bascomdan değiştirerek uyguladığımız mikrosinüsektomi, yeniden bizim mikrosinüsektomi yapamadığımız ilerlemiş hastalara yapmayı tercih ettiğimiz karydakis formülleri sayılabilir.
Tüm bu ameliyat usulleri cerrahi olarak kabul edilmiş metotlardır. Kimi avantaj ve desavantajına nazaran tabip hastayla konuşarak uygulayacağı yolu belirler.
Ameliyatsız prosedürler (fenol usulü,gümüş nitratla yakma metodu üzere ) kesin tahlil olmaktan uzaktır.
Apse olursa her apse de olduğu üzere tedavisi acilen iltihabın boşaltılması yani drenajdır. Apsenin boşaltılması kıl dönmesi illetinin tedavisi değildir.Apse tedavisinden 1 ay sonra illetin ameliyatı yapılabilir. Apseliyken ,iltihaplıyken kıl dönmesi ameliyatı yapılmaz.
Kıl Dönmesi Ameliyat edilmezse Ne olur?
Bu illette vakit geçtikçe hastalık içeride , cilt altında kısa vadede ilerleyebilir yahut uzun vade tıpkı boyutlarda ilerlemeden kalabilir. Bu durum şahıslara nazaran değişiklik gösterir.Ameliyat yapılmadığı vakit ara sıra apse oluşarak önemli ağrılar ve şişlik oluşabilir. Bu apseler beşere önemli külfetler yaratabildiği üzere her apse de hastalık biraz daha ilerler,böylece daha sonra yapılacak ameliyatın boyutları daha da büyük olur.
Ameliyat olmadığı sürece akıntı,koku,cilt tahrişi nedeniyle önemli kaşıntılar yaparak hastayı güçlükle durumda bırakır.
Hastalık Ameliyattan Sonra tekrarlar mı?
Evet tekrarlar. Hangi sistemle ameliyat yapılırsa yapılsın belirli bir orantıda tekrarlama yapmaktadır. Bu nispet % 3-4 ile % 50 ler arasındadır. En az tekrarlama nispetleri açık bırakma tekniğinde,Bascom ameliyatında ve modifiye edilmiş bascom olan Mikrosinüsektomide dir.Açık bırakma tekniğinde yaranın kapanması bir kaç ayı bulabileceğinden günümüzde ziyade uygulanmamaktadır.
Tekrarlamasını ve ya illetin oluşmasını önlemek için paklığa ve bakıma dikkat etmek gerekir.
