Kıl dönmesi illeti kuyruk sokumunda ciltte giriş ve bazen çıkış delikleri bulunan,cilt altında içi kıl yumağı dolu etrafı bir zarla (kapsül) kaplı bir oluşumdur. Tedavide esas olan bu oluşumu etrafındaki zarla, kesecik ile birlikte hiç zedelemeden çıkarmaktır. Bu kesecik dışında kimi tekniklerde yapıldığı üzere ziyade sağlam doku çıkarılmasının değeri yoktur.
Açık Bırakma Tekniği
Hastalıklı doku yani kıl yumağı ,etrafındaki zarla birlikte çıkarılır. Yara kapatılmaz.Vücut bizatihi yarayı kapatmaya çalışır.Ameliyatın kısa sürmesi,lokal anestezi ile yapılabilir olması,tekrarlama ihtimalinin az olması üzere avantajları vardır. Ancak yara kapanıncaya kadar pansuman gerektirmesi ve bu müddetin hayli uzun (bazen 1-2 ay) sürmesi kıymetli bir dezavantajdır. Bu hastalık genç nüfusta görülen bir hastalıktır,genç bir kişisi bu kadar uzun müddet toplumsal hayattan uzak tutmak güçlükle olduğundan az uygulanmaktadır.
Primer kapama metodu
Hastalıklı alan kısmen etraf sağlam dokuyla birlikte kuyruk sokumuna kadar çıkarılır. Sonra yara dikişle kapatılır. Yara büyükse dren (hortum ) konulur.Doku kaybı genişlik ve derinlik olarak çokça olduğundan orta hat daha da derinleşir.Dikişlerde gerginlik olacağından yara açılması sıktır. Nüks orantısı yüksektir.
Flep (doku) kaydırma sistemleri
Hastalıklı alan dörtgen (baklava dilimi) formunda geniş olarak çıkarılır. Çıkarılan bu geniş yeri kapatmak,orta hattın silinmesini sağlamak ve o nahiyede gerginliği azaltmak için yan sahadan yeniden geniş ve çoklukla dörtgen biçiminde doku getirilir. Bu ameliyatta küçük bir hastalıklı alan için gereğinden ziyade bir alan çıkarılmaktadır.Yandan getirilen doku da sayılırsa nispeten ziyade dokunun orjinalliği kaybedilmektedir. Daha sonra da değişik biçimlerde zaviyeli,uzun kesi izi olmaktadır.Yara izini önemseyen hastalar için bu iz değerli sorun oluşum eder. Umumî anestezi altında ve hastanede en az 1-2 gün yatarak yapılan bir ameliyattır. Dren bazen bir hafta kadar kalabilmektedir.Getirilen flebin kanlanmasının bozulmaması ve yaranın sağlıklı tutabilmesi için 15 gün kadar yüzü koyun yatmak gerekir. Illetten daha büyük bir ameliyat olduğundan tekrar en az 15 gün kadar istirahat gerekir,işe gidemez.
Kesi büyük olduğundan ağrı ziyadedir.Enfeksiyon,yara açılması üzere problemler olursa zorlukla iyileştirilebilir. Bazen illetin giriş çıkış delikleri iki tarafa dağılmışsa , hastalık geniş bir ortamı kaplıyorsa yani çıkarılması gereken hastalıklı alan baklava dilimi üzere geniş yerdeyse mecburen flep tekniği uygulanabilir. Ama küçük bir ortamdaysa ve hastalık orta hattan çokça uzaklaşmamış ise gereksiz doku çıkarılacağından flep yapmak da gereksizdir. Nüks orantıları sanıldığından ve birinci yapılmaya başlandığında tez edildiğinden daha ziyadedir. Birinci uygulanan flep usulü ‘Limberg plasti ‘dir . Daha sonra çıkarılan doku ve flebin çeşidine nazaran Z plasti,Y Plasti üzere çeşitleri vardır.
Karidakis Ameliyatı:
Teknik olarak flep kaydırma ameliyatıdır. Ancak geniş doku kayıpları ve geniş kesiler yoktur. Orta hattın sağındaki yahut solundaki doku 1 cm. kadar gayrı tarafa kaydırılır. Hedef orta hattaki (intergluteal sulcus) derinliği azaltmaktır. Çıkış deliğinin olduğu taraftan çokça kesildiği için gayrı taraf çokça alınan tarafa gerçek kaydırılır. Tekrarlama ihtimali mikrosinüsektomiden ve açık bırakma tekniğinden biraz daha ziyadedir. Çokça iz kalmaz,kalan iz orta hattın bir tarafında düz çizgi biçimindedir.Enfeksiyon ve kanama üzere ihtimaller flep sistemlerine nazaran daha azdır,olsa bile problemsiz halledilebilir.Genel anestezi gerektirdiğinden hastaneye 1 gün yatış gerektirir.
Bascom Ameliyatı (Mikrosinüsektomi)
Olabilecek en küçük kesi ile kıl yumağını etraf kapsülüyle ve ciltteki giriş çıkış delikleriyle birlikte çıkarmaktır. Tüm yerkürede Bascom ismiyle yaygın olarak yapılmaktadır. Bascomda kist orta hattın yanından bir kesi ile çıkarılır,orta hattaki delikler pit pikhing tekniği ile nokta formunda çıkarılır.Lokal anesteziyle yapılabileceğinden hastanede yatış gerektirmez.Enfeksiyon,kanama,cilt açılması üzere meseleler nadirdir,olsa bile sorun yaratmaz.Sosyal hayattan çokça uzak kalınmaz,erken devirde işe dönülür.Doku ve cilt kaybı en az seviyede olduğundan gerginlik ve ağrı azdır. Nüks orantısı en az ameliyatıdır.
Marsupiarizasyon
Sadece kıl kistinin ön duvarı yani cilt çıkarılır. Kist temizlenerek tarafında bırakılır. Cildin iki yanı kistin tabanına dikilir.Görüldüğü üzere kist külliyen çıkarılmaz ,orta velev kistin bir duvarının oluştuğu derin bir çukur oluşur. Kıl dönmesinin kistin tamamının duvarı da dahil çıkarılma prensibi uygulanmadığından gerçek tedavi değildir.Yara güzelleşmesi uzun sürer.Günümüzde neredeyse kullanılmayan bir sistemdir.
İntrafleksiyon usulü
Kist etraf zarıyla ve ciltle birlikte kuyruk sokumu kemiğinin üzerindeki sağlam zara (fasya) kadar çıkarılır.Cilt kenarları bu zara arada 1 cm.açıklık kalacak formda dikilir.Orta velev derin,1 cm kadar kuyruk sokumundan oluşan bir yarık oluşur. Ağrılıdır. Yara güzelleşmesi uzun sürer.Bu sistem de günümüzde az kullanılan velev neredeyse hiç kullanılmayan bir metottur.
Benim zatî uygulamalarımdan bahsedersem 27 yıllık cerrahi hayatımdaki gözlemlerimden yola çıkarak şunları söyleyebilirim:
Marsupiarizasyon ve intrafleksiyon baştan beri benim mantığıma aksi geldiğinden hiç yapmadım. Bu ameliyatları yapan ağabeylerimden gördüğüm kadarıyla sonuçlar çok beğenilmeyen oluyordu. Mesleğimin birinci yıllarında bir kaç tane açık bırakma tekniği uyguladım,iyileşme 2 ayı bulduğundan hiç kimseyi bu kadar uzun hasta durumunda bırakmaya hakkımın olmadığını düşündüm ve sonrasında yapmadım. Flep sistemi birinci çıktığı yıllarda nüks orantısı az olduğu sav edilmekteydi.Bu nedenle yüzlerce limberg plasti,Z plasti ameliyatını hem de severek yaptım.Sonra nüks nispetinin o kadar da az olmadığını gördüğümden mecbur kalmadıkça yapmıyorum. Münasebetli hastalarda lokal anesteziyle yapılabilen mikrosinüsektomiyi tercih ediyorum ve sıklıkla bu ameliyatı yapıyorum. Mikrosinüsektominin makul olmadığı hastalarda hastane koşullarında,genel yahut spinal anestezi altında karidakis yapıyorum.
Açık Bırakma Tekniği
Hastalıklı doku yani kıl yumağı ,etrafındaki zarla birlikte çıkarılır. Yara kapatılmaz.Vücut bizatihi yarayı kapatmaya çalışır.Ameliyatın kısa sürmesi,lokal anestezi ile yapılabilir olması,tekrarlama ihtimalinin az olması üzere avantajları vardır. Ancak yara kapanıncaya kadar pansuman gerektirmesi ve bu müddetin hayli uzun (bazen 1-2 ay) sürmesi kıymetli bir dezavantajdır. Bu hastalık genç nüfusta görülen bir hastalıktır,genç bir kişisi bu kadar uzun müddet toplumsal hayattan uzak tutmak güçlükle olduğundan az uygulanmaktadır.
Primer kapama metodu
Hastalıklı alan kısmen etraf sağlam dokuyla birlikte kuyruk sokumuna kadar çıkarılır. Sonra yara dikişle kapatılır. Yara büyükse dren (hortum ) konulur.Doku kaybı genişlik ve derinlik olarak çokça olduğundan orta hat daha da derinleşir.Dikişlerde gerginlik olacağından yara açılması sıktır. Nüks orantısı yüksektir.
Flep (doku) kaydırma sistemleri
Hastalıklı alan dörtgen (baklava dilimi) formunda geniş olarak çıkarılır. Çıkarılan bu geniş yeri kapatmak,orta hattın silinmesini sağlamak ve o nahiyede gerginliği azaltmak için yan sahadan yeniden geniş ve çoklukla dörtgen biçiminde doku getirilir. Bu ameliyatta küçük bir hastalıklı alan için gereğinden ziyade bir alan çıkarılmaktadır.Yandan getirilen doku da sayılırsa nispeten ziyade dokunun orjinalliği kaybedilmektedir. Daha sonra da değişik biçimlerde zaviyeli,uzun kesi izi olmaktadır.Yara izini önemseyen hastalar için bu iz değerli sorun oluşum eder. Umumî anestezi altında ve hastanede en az 1-2 gün yatarak yapılan bir ameliyattır. Dren bazen bir hafta kadar kalabilmektedir.Getirilen flebin kanlanmasının bozulmaması ve yaranın sağlıklı tutabilmesi için 15 gün kadar yüzü koyun yatmak gerekir. Illetten daha büyük bir ameliyat olduğundan tekrar en az 15 gün kadar istirahat gerekir,işe gidemez.
Kesi büyük olduğundan ağrı ziyadedir.Enfeksiyon,yara açılması üzere problemler olursa zorlukla iyileştirilebilir. Bazen illetin giriş çıkış delikleri iki tarafa dağılmışsa , hastalık geniş bir ortamı kaplıyorsa yani çıkarılması gereken hastalıklı alan baklava dilimi üzere geniş yerdeyse mecburen flep tekniği uygulanabilir. Ama küçük bir ortamdaysa ve hastalık orta hattan çokça uzaklaşmamış ise gereksiz doku çıkarılacağından flep yapmak da gereksizdir. Nüks orantıları sanıldığından ve birinci yapılmaya başlandığında tez edildiğinden daha ziyadedir. Birinci uygulanan flep usulü ‘Limberg plasti ‘dir . Daha sonra çıkarılan doku ve flebin çeşidine nazaran Z plasti,Y Plasti üzere çeşitleri vardır.
Karidakis Ameliyatı:
Teknik olarak flep kaydırma ameliyatıdır. Ancak geniş doku kayıpları ve geniş kesiler yoktur. Orta hattın sağındaki yahut solundaki doku 1 cm. kadar gayrı tarafa kaydırılır. Hedef orta hattaki (intergluteal sulcus) derinliği azaltmaktır. Çıkış deliğinin olduğu taraftan çokça kesildiği için gayrı taraf çokça alınan tarafa gerçek kaydırılır. Tekrarlama ihtimali mikrosinüsektomiden ve açık bırakma tekniğinden biraz daha ziyadedir. Çokça iz kalmaz,kalan iz orta hattın bir tarafında düz çizgi biçimindedir.Enfeksiyon ve kanama üzere ihtimaller flep sistemlerine nazaran daha azdır,olsa bile problemsiz halledilebilir.Genel anestezi gerektirdiğinden hastaneye 1 gün yatış gerektirir.
Bascom Ameliyatı (Mikrosinüsektomi)
Olabilecek en küçük kesi ile kıl yumağını etraf kapsülüyle ve ciltteki giriş çıkış delikleriyle birlikte çıkarmaktır. Tüm yerkürede Bascom ismiyle yaygın olarak yapılmaktadır. Bascomda kist orta hattın yanından bir kesi ile çıkarılır,orta hattaki delikler pit pikhing tekniği ile nokta formunda çıkarılır.Lokal anesteziyle yapılabileceğinden hastanede yatış gerektirmez.Enfeksiyon,kanama,cilt açılması üzere meseleler nadirdir,olsa bile sorun yaratmaz.Sosyal hayattan çokça uzak kalınmaz,erken devirde işe dönülür.Doku ve cilt kaybı en az seviyede olduğundan gerginlik ve ağrı azdır. Nüks orantısı en az ameliyatıdır.
Marsupiarizasyon
Sadece kıl kistinin ön duvarı yani cilt çıkarılır. Kist temizlenerek tarafında bırakılır. Cildin iki yanı kistin tabanına dikilir.Görüldüğü üzere kist külliyen çıkarılmaz ,orta velev kistin bir duvarının oluştuğu derin bir çukur oluşur. Kıl dönmesinin kistin tamamının duvarı da dahil çıkarılma prensibi uygulanmadığından gerçek tedavi değildir.Yara güzelleşmesi uzun sürer.Günümüzde neredeyse kullanılmayan bir sistemdir.
İntrafleksiyon usulü
Kist etraf zarıyla ve ciltle birlikte kuyruk sokumu kemiğinin üzerindeki sağlam zara (fasya) kadar çıkarılır.Cilt kenarları bu zara arada 1 cm.açıklık kalacak formda dikilir.Orta velev derin,1 cm kadar kuyruk sokumundan oluşan bir yarık oluşur. Ağrılıdır. Yara güzelleşmesi uzun sürer.Bu sistem de günümüzde az kullanılan velev neredeyse hiç kullanılmayan bir metottur.
Benim zatî uygulamalarımdan bahsedersem 27 yıllık cerrahi hayatımdaki gözlemlerimden yola çıkarak şunları söyleyebilirim:
Marsupiarizasyon ve intrafleksiyon baştan beri benim mantığıma aksi geldiğinden hiç yapmadım. Bu ameliyatları yapan ağabeylerimden gördüğüm kadarıyla sonuçlar çok beğenilmeyen oluyordu. Mesleğimin birinci yıllarında bir kaç tane açık bırakma tekniği uyguladım,iyileşme 2 ayı bulduğundan hiç kimseyi bu kadar uzun hasta durumunda bırakmaya hakkımın olmadığını düşündüm ve sonrasında yapmadım. Flep sistemi birinci çıktığı yıllarda nüks orantısı az olduğu sav edilmekteydi.Bu nedenle yüzlerce limberg plasti,Z plasti ameliyatını hem de severek yaptım.Sonra nüks nispetinin o kadar da az olmadığını gördüğümden mecbur kalmadıkça yapmıyorum. Münasebetli hastalarda lokal anesteziyle yapılabilen mikrosinüsektomiyi tercih ediyorum ve sıklıkla bu ameliyatı yapıyorum. Mikrosinüsektominin makul olmadığı hastalarda hastane koşullarında,genel yahut spinal anestezi altında karidakis yapıyorum.
