kucuk kaynarca antlaşması rusya
kucuk kaynarca anlaşmasının onemi
kucuk kaynarca antlaşması maddeleri
Kucuk Kaynarca Antlaşması Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, 17681774 OsmanlıRus Savaşına son veren ve Osmanlı Devletinde onemli toprak kayıplarına yol acan antlaşmadır Guney Dobruca’daki Kucuk Kaynarca kasabasında imzalandığından bu adı almıştır
17681774 OsmanlıRus Savaşı
Osmanlı ordusunun, 1773’te Ruslara karşı kazandığı Ruscuk, Silistre ve Varna zaferlerinin intikamını isteyen Carice II Katerina, Tuna ordusunu takviye etmişti Başkumandan Mareşal Petro Rumyantsev, Osmanlı ordusunu, merkezinde muhasara icin Şumnu’ya doğru hareket etti Bu sırada rahatsız olan Veziri azam ve Serdarı ekrem Muhsinzade Mehmed Paşa, duşmanı karşılamak uzere Yeniceri Ağası Yeğen Mehmed Paşa kumandasında bir kuvvet sevk ettiyse de, bu kuvvetler Kozluca’da mağlup oldu Rumyantsev’in, bu başarıdan sonra Şumnu onlerine gelip Varna yolunu kesmek suretiyle, Osmanlı ordusunu iaşe ve muhimmattan mahrum etmesi, askerin dağılmasına yol actı ve orduda on iki bin kişi kaldı Yanındaki az sayıdaki kuvvetle mukavemet etmenin bir fayda sağlamayacağını anlayan Serdarı ekrem mutareke istemek zorunda kaldı Sadrazam kethudası Ahmed Resmi Efendi, nişancı rutbesi ile birinci, Reisulkuttab İbrahim Munib Efendi de ikinci murahhas tayin olunarak, 12 Temmuz 1774’te Şumnu’dan hareketle Balya Boğazına yakın Kucuk Kaynarca kasabasına geldiler Ruslar tarafının murahhası,General Nikolay Repnin idi Mareşal Rumyantsev mutareke kabul etmeyerek birinci sulh muzakeresinde esasları iki tarafca kabul edilmiş olan esaslara gore derhal sulh akdini istediğinden, mecburen teklif kabul olunup, iki gunde ve iki celsede antlaşma imzalandı
Rus başkumandanı, sulh goruşmesi yapabilmek icin başlangıcta Kılburun, Kerc ve Yenikalenin Ruslara terkini şart koydu Osmanlı murahhasları, butun fırsatların elden cıkması ve kendilerine zaman verilmemesi uzerine, Rus isteklerini caresiz kabul ettiler
Antlaşmanın koşulları
17 Temmuz 1774 tarihinde imzalanan ve henuz tahta yeni cıkan I Abdulhamit tarafından tasdik edilen, yirmi sekiz maddelik bu antlaşmaya gore1 :
1 Kırım Hanlığı'yla Kuban ve Bucak Tatarları siyasi bakımdan mustakil olup, ancak dini işlerinde Hilafet makamına tabi olacaklardır
2 Kılburun, Kerc, Yenikale ve Azak Kalesi'yle Dinyeper (Ozi) ve Buğ (Aksu) nehirleri arasındaki arazi, Rusya’ya terk edilmiş ve Aksu hudut kabul edilmiştir
3 Ruslar tarafından işgal edilen Besarabya, Eflak, Boğdan ve Gurcistan ulkeleriyle Akdeniz adaları Osmanlılara iade olunacaktır
4 Rus ordusu, Bulgaristan’da Tuna’nın sağ sahilinden, bir ay icinde sol sahiline cekilecektir
5 Babıali, İmparatorlukta Hristiyan diniyle kiliselerini, daimi surette himaye edecektir
6 Rus sefirlerinin, Eflak ve Boğdan vaziyetleri hakkındaki muracaatları dikkate alınacaktır (Bu madde mucibince memleketin işlerinde Rus mudahalesine devamlı acık kapı bırakılmış oluyordu)
7 Rus ticaret gemileri, Karadeniz’le Akdeniz’de hareket serbestisine sahip olacak ve istedikleri zaman boğazlardan gecebilecekler ve Osmanlı limanlarında kalabileceklerdi Boylelikle Karadeniz bir Turk golu olmaktan cıktı
8 Ruslar İstanbul'da elcilik bulundurabilecek ve Balkanlarda konsolosluk bulundurabileceklerdi Bu da Rusların Panslavizm politikasına zemin hazırlamıştır
9 İngiltere ile Fransa'ya verilen kapitulasyonlar, Rusya’ya da aynen tanınacaktır
10 Osmanlı Devleti, savaş tazminatı olarak, uc senede ve uc taksitte, Rusya’ya on beş bin kese akca verecektir Osmanlı Devleti tarihinde ilk defa savaş tazminatı odemiştir
11 Orta Kuzey Kafkasya'da Osmanlı Devleti ile Rusya arasında tarafsız bir bolge olan Kabartay ya da Kabardiya, Rusya'ya ilhak edildi
Antlaşma olmasa bile sonucları
Osmanlı Devleti, arazi itibariyle fazla kayba uğramamakla beraber, Rusların Eflak ve Boğdan’a karışmaları, istedikleri yerlerde konsolosluk acabilmeleri ve Ortodoksların hamisi sıfatını takınmaları gibi maddeler sebebiyle, zayıf anlarında, devamlı olarak bu devletin saldırılarına maruz kalmıştır
Ayrıca bu antlaşmayla Kırım'a ozerklik verilmesi Rusya'nın sonradan Kırım'ı egemenliği altına alması icin bir atlama taşı oluşturmuştur Nitekim Rusya bu antlaşmanın imzalanmasından 9 yıl sonra Kırım'ı topraklarına katmıştır
Kucuk Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti;
* Dunyanın sayılı devletlerinden biri olma ozelliğini yitirmiştir
* Uluslararası saygınlığını kaybetmiştir
* Yuzyılın en ağır antlaşmasını imzalamıştır
* Karadeniz'de yuzyıllardır devam eden egemenliğini kaybetmiştir
alıntı
kucuk kaynarca anlaşmasının onemi
kucuk kaynarca antlaşması maddeleri
Kucuk Kaynarca Antlaşması Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, 17681774 OsmanlıRus Savaşına son veren ve Osmanlı Devletinde onemli toprak kayıplarına yol acan antlaşmadır Guney Dobruca’daki Kucuk Kaynarca kasabasında imzalandığından bu adı almıştır
17681774 OsmanlıRus Savaşı
Osmanlı ordusunun, 1773’te Ruslara karşı kazandığı Ruscuk, Silistre ve Varna zaferlerinin intikamını isteyen Carice II Katerina, Tuna ordusunu takviye etmişti Başkumandan Mareşal Petro Rumyantsev, Osmanlı ordusunu, merkezinde muhasara icin Şumnu’ya doğru hareket etti Bu sırada rahatsız olan Veziri azam ve Serdarı ekrem Muhsinzade Mehmed Paşa, duşmanı karşılamak uzere Yeniceri Ağası Yeğen Mehmed Paşa kumandasında bir kuvvet sevk ettiyse de, bu kuvvetler Kozluca’da mağlup oldu Rumyantsev’in, bu başarıdan sonra Şumnu onlerine gelip Varna yolunu kesmek suretiyle, Osmanlı ordusunu iaşe ve muhimmattan mahrum etmesi, askerin dağılmasına yol actı ve orduda on iki bin kişi kaldı Yanındaki az sayıdaki kuvvetle mukavemet etmenin bir fayda sağlamayacağını anlayan Serdarı ekrem mutareke istemek zorunda kaldı Sadrazam kethudası Ahmed Resmi Efendi, nişancı rutbesi ile birinci, Reisulkuttab İbrahim Munib Efendi de ikinci murahhas tayin olunarak, 12 Temmuz 1774’te Şumnu’dan hareketle Balya Boğazına yakın Kucuk Kaynarca kasabasına geldiler Ruslar tarafının murahhası,General Nikolay Repnin idi Mareşal Rumyantsev mutareke kabul etmeyerek birinci sulh muzakeresinde esasları iki tarafca kabul edilmiş olan esaslara gore derhal sulh akdini istediğinden, mecburen teklif kabul olunup, iki gunde ve iki celsede antlaşma imzalandı
Rus başkumandanı, sulh goruşmesi yapabilmek icin başlangıcta Kılburun, Kerc ve Yenikalenin Ruslara terkini şart koydu Osmanlı murahhasları, butun fırsatların elden cıkması ve kendilerine zaman verilmemesi uzerine, Rus isteklerini caresiz kabul ettiler
Antlaşmanın koşulları
17 Temmuz 1774 tarihinde imzalanan ve henuz tahta yeni cıkan I Abdulhamit tarafından tasdik edilen, yirmi sekiz maddelik bu antlaşmaya gore1 :
1 Kırım Hanlığı'yla Kuban ve Bucak Tatarları siyasi bakımdan mustakil olup, ancak dini işlerinde Hilafet makamına tabi olacaklardır
2 Kılburun, Kerc, Yenikale ve Azak Kalesi'yle Dinyeper (Ozi) ve Buğ (Aksu) nehirleri arasındaki arazi, Rusya’ya terk edilmiş ve Aksu hudut kabul edilmiştir
3 Ruslar tarafından işgal edilen Besarabya, Eflak, Boğdan ve Gurcistan ulkeleriyle Akdeniz adaları Osmanlılara iade olunacaktır
4 Rus ordusu, Bulgaristan’da Tuna’nın sağ sahilinden, bir ay icinde sol sahiline cekilecektir
5 Babıali, İmparatorlukta Hristiyan diniyle kiliselerini, daimi surette himaye edecektir
6 Rus sefirlerinin, Eflak ve Boğdan vaziyetleri hakkındaki muracaatları dikkate alınacaktır (Bu madde mucibince memleketin işlerinde Rus mudahalesine devamlı acık kapı bırakılmış oluyordu)
7 Rus ticaret gemileri, Karadeniz’le Akdeniz’de hareket serbestisine sahip olacak ve istedikleri zaman boğazlardan gecebilecekler ve Osmanlı limanlarında kalabileceklerdi Boylelikle Karadeniz bir Turk golu olmaktan cıktı
8 Ruslar İstanbul'da elcilik bulundurabilecek ve Balkanlarda konsolosluk bulundurabileceklerdi Bu da Rusların Panslavizm politikasına zemin hazırlamıştır
9 İngiltere ile Fransa'ya verilen kapitulasyonlar, Rusya’ya da aynen tanınacaktır
10 Osmanlı Devleti, savaş tazminatı olarak, uc senede ve uc taksitte, Rusya’ya on beş bin kese akca verecektir Osmanlı Devleti tarihinde ilk defa savaş tazminatı odemiştir
11 Orta Kuzey Kafkasya'da Osmanlı Devleti ile Rusya arasında tarafsız bir bolge olan Kabartay ya da Kabardiya, Rusya'ya ilhak edildi
Antlaşma olmasa bile sonucları
Osmanlı Devleti, arazi itibariyle fazla kayba uğramamakla beraber, Rusların Eflak ve Boğdan’a karışmaları, istedikleri yerlerde konsolosluk acabilmeleri ve Ortodoksların hamisi sıfatını takınmaları gibi maddeler sebebiyle, zayıf anlarında, devamlı olarak bu devletin saldırılarına maruz kalmıştır
Ayrıca bu antlaşmayla Kırım'a ozerklik verilmesi Rusya'nın sonradan Kırım'ı egemenliği altına alması icin bir atlama taşı oluşturmuştur Nitekim Rusya bu antlaşmanın imzalanmasından 9 yıl sonra Kırım'ı topraklarına katmıştır
Kucuk Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti;
* Dunyanın sayılı devletlerinden biri olma ozelliğini yitirmiştir
* Uluslararası saygınlığını kaybetmiştir
* Yuzyılın en ağır antlaşmasını imzalamıştır
* Karadeniz'de yuzyıllardır devam eden egemenliğini kaybetmiştir
alıntı
