KURBAN BAYRAMINDA SAĞLIKLI BESLENME
Besin Seçiminize Dikkat Ediniz
Kurban Bayramı’nda da her zamanki üzere sağlıklı, kâfi ve istikrarlı beslenmeye itina göstermelidir. Bilhassa kronik illeti bulunan bireyler için al et, tatlı ve hamur işleri tüketiminin artması; buna karşılık zerzevat, meyve ve kurubaklagil tüketiminin azalması düşünceyi yaratmaktadır.
Aslında kış ayları mühletince fizikî aktivitenin kısıtlanması, havaların soğuması ile bazal metabolizma suratının yavaşlaması, bayram ve yılbaşı kutlamalarının yakın tarihlere denk gelmesi kilo alınması ismine risk faktörleri olarak önümüze çıkmaktadır. Tüm bunlar yetmezmiş üzere bayram ziyaretlerinde ikram edilen besinleri de hesaba alırsak, obezite ve beraberinde 40’ı aşkın hastalık için davetiye çıkarılmış olmaktadır.
Aman, Kolesterole Dikkat!
Kavrulmuş et, elde açılan börek, kek, kurabiye üzere hamur işleri, yanlarında içilen gazlı içecekler, meşrubatlar, geri çevrilemeyen ikramlar… Hepsi kilo olarak geri dönecek ama!!! Yapılacak en sahih davranış; meskenden çıkmadan evvel (çorba, meyve, yoğurt, salata gibi) kuvvet içeriği düşük bir şeyler atıştırmaktır. Sonunda gidilen noktalarda “hayır” deme talihine sahip olunabilir. Her ziyarette et ve tatlı yenilmesinden kaçınılmalıdır. Kişi, günlük et tüketimini gram cinsinden vücut yükü yahut 1,5 katı seviyesinde tutmaya çalışmalıdır (Örnek: 90 kilo tartısındaki bir bireyin 90 - 135 gram al et yemesi gibi).
Beslenmemizde Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Bayramda birdenbire ve ölçüsüz yemek yeme eğilimi, Türk halkının misafirperverliği ve yemek konusundaki ölçüsüz ısrarcı tavırlar yanlış beslenmeye neden olmaktadır. Bayram sevincimize gölge düşürmemek için 4 gün sürecek olan bayram müddetince yediklerimize dikkat etmemizde yarar vardır. Unutmamalıyız ki; dikkatsiz ve şiddetli beslenme gaz, şişkinlik, hazımsızlık, mide bulantısı, tansiyon yükselmeleri ve baş ağrısı üzere sıhhat meselelerine yol açabilir. Münhasıran mide ve bağırsak dertleri ile bayramda daha sık karşılaşılmaktadır. Tatile gidenler açık büfelerden sağlıklı seçimler yapmaya daha da itina göstermelidir. Tatil demek sırf yemek, içmek değildir. Eğlenin, dinlenin ama besin seçimlerinize dikkat ediniz. Hem tatil müddetince “egzersiz yapmaya fırsat bulamadım” lafı “mazeret” olarak kabul edilmemelidir.
Katı margarin, tereyağı, kaymak, krema, mayonez, cipsler, soslar, kuruyemişler üzere güç pahası yüksek, öte yandan hiçbir besleyici kıymeti bulunmayan yağlı yiyeceklerden kaçınmak gerekmektedir. Yemekler esasen yağ ile pişirilmektedir. Et, süt, yoğurt, peynir, yumurta ve yağlı tohumların içerisinde de yağ bulunmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; ekmeğe yağ sürmemek, zeytinyağı bile olsa ölçüsüz ölçüde kullanmamak ve kızartma, kavurma süreçlerinden kaçınmaktır. Yemekleri haşlama, ızgara, buğulama yahut fırında pişirme formülleri ile hazırlamakta yarar vardır.
Şeker açısından durumu değerlendirirsek; birtakım şekerler besinlerde doğal olarak bulunurlar (meyvelerde fruktoz, sütte laktoz, tahıllarda nişasta gibi). Kimileri ise sonradan ek edilirler. Kaynağı ne olursa olsun, vücut gerçekte bu farkı anlamamaktadır. Bu nedenleşeker ve şeker içeren (çikolata, hazır meyve suları, gazlı içecekler, tatlılar gibi) besinlerden kaçınmak gerekmektedir. Bu çeşit besinler kana derhal ve külliyen karışırlar. Vücut, kan şekerinin tümünü birebir anda kuvvete çeviremez. Gereksiniminden ziyade kuvvet tüketimi durumunda vücut, bir kısım glikozu vücut yağına çevirir. Şeker ve şeker içeren besinler kan şeker seviyesinde ani dalgalanmalara yol açarlar. Bunu engellemek ismine ya şekerli besinlerden büsbütün kaçınmak ya da şeker alanına yapay tatlandırıcılardan kullanmak gerekecektir.
Mesken baklavası, lokma, tulumba üzere ağır ve şerbetli tatlılar mahalline; sütlaç, komposto, hoşaf, kabak tatlısı üzere sütlü, meyveli tatlılar tercih edilmelidir. Velev bu tatlıların imalatında gerek kendimiz gerekse misafirlerimiz için - güç alımını azaltmak ismine - yapay tatlandırıcıların toz formları tercih edilebilir.
Posalı Besinleri Tercih Ediniz
Tüm bu unsurlara ek olarak posalı yani lifli besinlerin tüketimi artırılmalıdır. Posalı besinler kan şekerini, kan basıncını (tansiyonu) ve kan kolesterolünü istenilen seviyede tutmaya yardımcı olurlar. Midede, su ile birlikte şişerler; tokluk, doygunluk hissi sağlarlar. Ayrıyeten dışkılama ölçüsünü ve sıklığını artırırlar. Kabızlık önlemeye, böylece kilo vermeye yardımcı olurlar. Kalın bağırsak kanserinden esirgeyici tesirleri de mevcuttur. Bu yüzden haftada en az 2 defa kurubaklagil yemeği yenilmelidir. Başkaca buğday ekmeği alanına kepek, çavdar, yulaf ekmeğini; pirinç yanına bulguru tercih etmekte yarar vardır. Velev pirinç, makarna, erişte ve unun da kepekli olanlarını kullanmak daha sağlıklı olacaktır. Zerzevat ve meyveler de posa içermektedir. Soyulmadan yenilebilenleri güzel bir formda yıkadıktan sonra kabukları ile tüketmek posa alımını arttırmaya yardımcı olacaktır.
Su İçmeyi İhmal Etmeyiniz
Suyun; alınan besinlerin sindiriminden, metabolik atıkların dışarı atılmasına kadar her aşamada çok değerli vazifeleri vardır. Posalı besinler de tesirini su varlığında sürdürebildiği için günlük likit tüketimi arttırılmalıdır. Eksiz, en düzgün çözücü su olduğu için günde 10 - 14 bardak su içilmelidir. İçilen çay, kahve, bitki ve meyve çaylarına da şeker mekanına aspartam içeren tatlandırıcılardan katılabileceği üzere öteki içeceklerde de light olanların tercih edilmesi daha münâsib görülmektedir.
Kronik Illeti Olanlara Teklifler
Değerle vurgulamak gerekir ki diyabet, böbrek marazı, yüksek tansiyon, kalp - damar marazı, mide rahatsızlığı olan bireylerin bayram da olsa varolan diyetlerini bozmamaları gerekmektedir. Bu öbekte bölge alan hastaların bilhassa hamur işleri tüketimlerinde sınırlama yapmaları, münhasıran diyabetli bireylerin şekerden uzak durmaları gerekmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere sıhhat açısından itimatla ve rahatlıkla kullanılabilen toz tatlandırıcılar ile, diyabetlilerin kendilerine sütlü, meyveli diyabetik tatlılar yaparak nefsini köreltmesi kelam konusu olabilir.
Spor Yapmayı İhmal Etmeyiniz
Gerek günlerin kısalması gerekse havaların soğuması ile birlikte fizikî aktiviteler de azalmaktadır. Bayram esnasında kilo almak istenmiyorsa belirtilen prensiplere ek olarak kesinlikle spor yapılmalıdır. Yerküre Sıhhat Örgütü en çok tempolu yürümeyi önermektedir. Bunun dışında; çok hafif tempoda koşma, bisiklete binme, yüzme, tenis, dans, aerobik, jimnastik usulü kalbi çalıştıran sporların yapılması da iyi görülmektedir. Haftanın 4 - 5 günü 45 - 50 dakika egzersiz yapılması yerinde olacaktır. Maksat; metabolizma suratını düşürmemek, kilo verirken bir noktada tartının sabit kalmasını önlemek, verilen kiloların kalıcı olmasını sağlamak ve en kıymetlisi sağlıklı yaşama adım atmaktır.
Aç Kalmak Zayıflatmaz
Umumide bireyler, kilo vermek için bayram sonrasında aç kalarak, öğün atlayarak, hiçbir şey yemeyerek sonuç almaya çalışmaktadır. Bu türlü bir davranış, vücudu açlıktan ölme paniğine sürükler ve “tasarruf” moduna geçen metabolizma yavaşlar, yağ yakmak mahalline tüketilen her besini yağ halinde depolama yoluna masraf. Buna karşılık sık sık, azar azar beslenmek bir sonraki öğünde hem yavaş hem de az yemek yenilmesine neden olmaktadır. O nedenle başta kahvaltı olmak üzere asla öğün atlanmamalı, 2.5 - 3 saatlik aralıklarla beslenilmelidir.
Besin Seçiminize Dikkat Ediniz
Kurban Bayramı’nda da her zamanki üzere sağlıklı, kâfi ve istikrarlı beslenmeye itina göstermelidir. Bilhassa kronik illeti bulunan bireyler için al et, tatlı ve hamur işleri tüketiminin artması; buna karşılık zerzevat, meyve ve kurubaklagil tüketiminin azalması düşünceyi yaratmaktadır.
Aslında kış ayları mühletince fizikî aktivitenin kısıtlanması, havaların soğuması ile bazal metabolizma suratının yavaşlaması, bayram ve yılbaşı kutlamalarının yakın tarihlere denk gelmesi kilo alınması ismine risk faktörleri olarak önümüze çıkmaktadır. Tüm bunlar yetmezmiş üzere bayram ziyaretlerinde ikram edilen besinleri de hesaba alırsak, obezite ve beraberinde 40’ı aşkın hastalık için davetiye çıkarılmış olmaktadır.
Aman, Kolesterole Dikkat!
Kavrulmuş et, elde açılan börek, kek, kurabiye üzere hamur işleri, yanlarında içilen gazlı içecekler, meşrubatlar, geri çevrilemeyen ikramlar… Hepsi kilo olarak geri dönecek ama!!! Yapılacak en sahih davranış; meskenden çıkmadan evvel (çorba, meyve, yoğurt, salata gibi) kuvvet içeriği düşük bir şeyler atıştırmaktır. Sonunda gidilen noktalarda “hayır” deme talihine sahip olunabilir. Her ziyarette et ve tatlı yenilmesinden kaçınılmalıdır. Kişi, günlük et tüketimini gram cinsinden vücut yükü yahut 1,5 katı seviyesinde tutmaya çalışmalıdır (Örnek: 90 kilo tartısındaki bir bireyin 90 - 135 gram al et yemesi gibi).
Beslenmemizde Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Bayramda birdenbire ve ölçüsüz yemek yeme eğilimi, Türk halkının misafirperverliği ve yemek konusundaki ölçüsüz ısrarcı tavırlar yanlış beslenmeye neden olmaktadır. Bayram sevincimize gölge düşürmemek için 4 gün sürecek olan bayram müddetince yediklerimize dikkat etmemizde yarar vardır. Unutmamalıyız ki; dikkatsiz ve şiddetli beslenme gaz, şişkinlik, hazımsızlık, mide bulantısı, tansiyon yükselmeleri ve baş ağrısı üzere sıhhat meselelerine yol açabilir. Münhasıran mide ve bağırsak dertleri ile bayramda daha sık karşılaşılmaktadır. Tatile gidenler açık büfelerden sağlıklı seçimler yapmaya daha da itina göstermelidir. Tatil demek sırf yemek, içmek değildir. Eğlenin, dinlenin ama besin seçimlerinize dikkat ediniz. Hem tatil müddetince “egzersiz yapmaya fırsat bulamadım” lafı “mazeret” olarak kabul edilmemelidir.
Katı margarin, tereyağı, kaymak, krema, mayonez, cipsler, soslar, kuruyemişler üzere güç pahası yüksek, öte yandan hiçbir besleyici kıymeti bulunmayan yağlı yiyeceklerden kaçınmak gerekmektedir. Yemekler esasen yağ ile pişirilmektedir. Et, süt, yoğurt, peynir, yumurta ve yağlı tohumların içerisinde de yağ bulunmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta; ekmeğe yağ sürmemek, zeytinyağı bile olsa ölçüsüz ölçüde kullanmamak ve kızartma, kavurma süreçlerinden kaçınmaktır. Yemekleri haşlama, ızgara, buğulama yahut fırında pişirme formülleri ile hazırlamakta yarar vardır.
Şeker açısından durumu değerlendirirsek; birtakım şekerler besinlerde doğal olarak bulunurlar (meyvelerde fruktoz, sütte laktoz, tahıllarda nişasta gibi). Kimileri ise sonradan ek edilirler. Kaynağı ne olursa olsun, vücut gerçekte bu farkı anlamamaktadır. Bu nedenleşeker ve şeker içeren (çikolata, hazır meyve suları, gazlı içecekler, tatlılar gibi) besinlerden kaçınmak gerekmektedir. Bu çeşit besinler kana derhal ve külliyen karışırlar. Vücut, kan şekerinin tümünü birebir anda kuvvete çeviremez. Gereksiniminden ziyade kuvvet tüketimi durumunda vücut, bir kısım glikozu vücut yağına çevirir. Şeker ve şeker içeren besinler kan şeker seviyesinde ani dalgalanmalara yol açarlar. Bunu engellemek ismine ya şekerli besinlerden büsbütün kaçınmak ya da şeker alanına yapay tatlandırıcılardan kullanmak gerekecektir.
Mesken baklavası, lokma, tulumba üzere ağır ve şerbetli tatlılar mahalline; sütlaç, komposto, hoşaf, kabak tatlısı üzere sütlü, meyveli tatlılar tercih edilmelidir. Velev bu tatlıların imalatında gerek kendimiz gerekse misafirlerimiz için - güç alımını azaltmak ismine - yapay tatlandırıcıların toz formları tercih edilebilir.
Posalı Besinleri Tercih Ediniz
Tüm bu unsurlara ek olarak posalı yani lifli besinlerin tüketimi artırılmalıdır. Posalı besinler kan şekerini, kan basıncını (tansiyonu) ve kan kolesterolünü istenilen seviyede tutmaya yardımcı olurlar. Midede, su ile birlikte şişerler; tokluk, doygunluk hissi sağlarlar. Ayrıyeten dışkılama ölçüsünü ve sıklığını artırırlar. Kabızlık önlemeye, böylece kilo vermeye yardımcı olurlar. Kalın bağırsak kanserinden esirgeyici tesirleri de mevcuttur. Bu yüzden haftada en az 2 defa kurubaklagil yemeği yenilmelidir. Başkaca buğday ekmeği alanına kepek, çavdar, yulaf ekmeğini; pirinç yanına bulguru tercih etmekte yarar vardır. Velev pirinç, makarna, erişte ve unun da kepekli olanlarını kullanmak daha sağlıklı olacaktır. Zerzevat ve meyveler de posa içermektedir. Soyulmadan yenilebilenleri güzel bir formda yıkadıktan sonra kabukları ile tüketmek posa alımını arttırmaya yardımcı olacaktır.
Su İçmeyi İhmal Etmeyiniz
Suyun; alınan besinlerin sindiriminden, metabolik atıkların dışarı atılmasına kadar her aşamada çok değerli vazifeleri vardır. Posalı besinler de tesirini su varlığında sürdürebildiği için günlük likit tüketimi arttırılmalıdır. Eksiz, en düzgün çözücü su olduğu için günde 10 - 14 bardak su içilmelidir. İçilen çay, kahve, bitki ve meyve çaylarına da şeker mekanına aspartam içeren tatlandırıcılardan katılabileceği üzere öteki içeceklerde de light olanların tercih edilmesi daha münâsib görülmektedir.
Kronik Illeti Olanlara Teklifler
Değerle vurgulamak gerekir ki diyabet, böbrek marazı, yüksek tansiyon, kalp - damar marazı, mide rahatsızlığı olan bireylerin bayram da olsa varolan diyetlerini bozmamaları gerekmektedir. Bu öbekte bölge alan hastaların bilhassa hamur işleri tüketimlerinde sınırlama yapmaları, münhasıran diyabetli bireylerin şekerden uzak durmaları gerekmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere sıhhat açısından itimatla ve rahatlıkla kullanılabilen toz tatlandırıcılar ile, diyabetlilerin kendilerine sütlü, meyveli diyabetik tatlılar yaparak nefsini köreltmesi kelam konusu olabilir.
Spor Yapmayı İhmal Etmeyiniz
Gerek günlerin kısalması gerekse havaların soğuması ile birlikte fizikî aktiviteler de azalmaktadır. Bayram esnasında kilo almak istenmiyorsa belirtilen prensiplere ek olarak kesinlikle spor yapılmalıdır. Yerküre Sıhhat Örgütü en çok tempolu yürümeyi önermektedir. Bunun dışında; çok hafif tempoda koşma, bisiklete binme, yüzme, tenis, dans, aerobik, jimnastik usulü kalbi çalıştıran sporların yapılması da iyi görülmektedir. Haftanın 4 - 5 günü 45 - 50 dakika egzersiz yapılması yerinde olacaktır. Maksat; metabolizma suratını düşürmemek, kilo verirken bir noktada tartının sabit kalmasını önlemek, verilen kiloların kalıcı olmasını sağlamak ve en kıymetlisi sağlıklı yaşama adım atmaktır.
Aç Kalmak Zayıflatmaz
Umumide bireyler, kilo vermek için bayram sonrasında aç kalarak, öğün atlayarak, hiçbir şey yemeyerek sonuç almaya çalışmaktadır. Bu türlü bir davranış, vücudu açlıktan ölme paniğine sürükler ve “tasarruf” moduna geçen metabolizma yavaşlar, yağ yakmak mahalline tüketilen her besini yağ halinde depolama yoluna masraf. Buna karşılık sık sık, azar azar beslenmek bir sonraki öğünde hem yavaş hem de az yemek yenilmesine neden olmaktadır. O nedenle başta kahvaltı olmak üzere asla öğün atlanmamalı, 2.5 - 3 saatlik aralıklarla beslenilmelidir.