kurtuluş savaşı cepheleri
kurtuluş savaşı cepheler
kurtuluş savaşındaki cepheler
DOGU CEPHESİ
Ermeni Devleti Rusya'da Çarlık sisteminin yıkılıp yerine Sosyalist bir devlet kurulması üzerine 1918'de ortaya çıktı. Taşnak Partisi tarafından idare ediliyordu. Ermeniler sınırlarımıza saldırıyor haksızlık ve katliam yapıyordu. Bunun üzerine TBMM Ermenilere karşı askeri harekete geçilmesine karar verdi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi İcra Heyeti'ne (Bakanlar Kuruluna) mütareke hükümlerine uyularak boşaltılan "Elviye-i Selâse" (doğuda bulunan 3 ilimiz) Kars Artvin ve Ardahan'ın tekrar geri alınması için gereğinin yapılması yolunda ayrıca yetki vermişti. Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir Paşa 30 Mayıs ve 4 Haziran 1920 tarihinde Doğu'daki durum hakkında hükümete rapor verdi. Bu raporda; "Ermenilerin ilk fırsatta Erzurum'u dahi ellerine geçirmek için teşebbüslerde bulunacakları Ermeni ordusuna karşı hâkim ve müsait bir vaziyet almanın zorunluluğu Brest Litovsk ve Batum Antlaşması ile Türkiye'ye bırakılan Elviye-i Selâse'yi işgal etmek üzere harekete geçmenin gerekliliği" açıklanmış ve hükümetçe de bu durum uygun görülmüştü.
Müslüman halka aşırı zulüm
Taarruz için 7 Haziran'da emir verildi. Ancak Sovyet Dışişleri Bakanının Ermenistan İran ve Türkiye sınırlarının belirlenmesind e Rus Sovyet Hükümeti'nin arabuluculuğu ile meselenin siyasi yollardan halledilmesini n mümkün olduğunu bildirmesi üzerine ordunun taarruzu geciktirilmişti.
Bu arada Ermenilerin Türk topraklarına ve halkına karşı tecavüzü Oltu'yu işgal etmeleri ve Gürcülerin de 25 Temmuz'da Artvin'i almaları üzerine 28 Eylül 1920'de ordumuz taarruza geçti. 29 Eylül'de Sarıkamış 30 Ekim'de Kars (15. Kolordu Kafkas Tümeni Komutanı Albay Halit Bey (Karsıalan) yönetiminde) 7 Kasım'da Gümrü geri alındı. Kesin barış antlaşması 2-3 Aralık gecesi imzalandı. Gümrü Barış Antlaşması TBMM Hükümetinin imzaladığı ilk antlaşmaydı ve Misak-ı Milli'nin Doğu sınırlarını da kısmen belirliyordu.
TRAKYA CEPHESİ
Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra; Edirne-İstanbul demiryolunu kontrol etmek üzere bir Fransız alayı Trakya'ya yerleşmiş bulunuyordu. Fransız Generali Franchet D'Esperey ile Yunanistan Başbakanı Venizelos arasında imzalanan antlaşma ile Kuleliburgaz-Hadımköy hattı Yunan Ordusunun işgaline terk edilmişti.
Bu gelişmeler karşısında I. Kolordu Komutanı Cafer Tayyar Eğilmez Paşa Mustafa Kemal Paşa'nın 9 Ocak 1920 tarih ve 55 sayılı emrine uyarak bütün Edirne vilayetinde sıkıyönetim ve seferberlik ilan etti. Diğer taraftan Trakya-Paşaeli Müdafaa Heyet-i Osmaniyesi 31 Mart 1920'de Lüleburgaz'da yaptığı ilk kongresinde dış tecavüzler ve iç ayaklanmalar karşısında her türlü tedbir alma yetkisini kolordu komutanına ve merkez heyetine vermeyi kararlaştırdı.
San Remo Konferansı'nda İtilaf Devletleri Edirne ile birlikte Doğu Trakya'yı da Yunanistan'a bırakmayı kararlaştırdılar.
9 Mayıs 1920'de Edirne'de toplanan Trakya Paşaeli Müdafaa Heyet-i Osmaniyesi 2'nci kongresinde Edirne ve Doğu Trakya'nın Yunanistan'a bırakılmasını kesinlikle reddetti ve ülke topraklarının savunulmasını kararlaştırdı. Bu amaçla yerli halktan asker toplamayı ve silahlı savunma tedbirleri almayı kararlaştırdı. Ayrıca Cemiyet programını değiştirmekle birlikte ismini de Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti haline getirerek Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin şubesi olmuştu.
Sevr Antlaşması'nın imzalanmasını kolaylaştırmak Osmanlı İmparatorluğu'na fiilen olduğu kadar hukuken de son vermek amacı ile İtilaf Devletlerinin de teşviki ile Yunan Ordusu bir taraftan Anadolu'da bir taraftan da Trakya'da harekete geçti. 20 Temmuz 1920'de başlayan Yunan Taarruzu sonunda Edirne 24 Temmuz 1920'de düştü. Sevr Antlaşmasının imzalanmasını takip eden günlerde Yunan Hükümeti kendi meclislerinden geçirdikleri bir kanunla Doğu ve Batı Trakya'yı bir genel valilik halinde Yunanistan'a kattığını ilan etti. Yunanlılar tarafından Edirne ve Doğu Trakya'nın ilhakına rağmen Trakya'da işgale karşı silahlı mücadele devam etmiştir.
Anadolu'da kazanılan büyük zafer ve orduların Boğazları geçerek Trakya'yı kurtarmak için harekete geçmeleri kararı karşısında Boğazlarda bulunan İtilaf Devletleri ateşkes anlayışı içinde olmuşlardır. 15 Ekim 1922'de yürürlüğe giren Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Doğu Trakya Türk yönetimini yeniden kurmuştur. Lozan Konferansı sonunda Yunanlıların Anadolu'da yakıp yıktıklarına karşılık savaş tazimanatı olarak Karaağaç ve Bosnaköy Köprübaşlarının da Anavatana katılması kararlaştırılmıştır.
Yunan kuvvetleri tarafından boşaltıldı. 25 Kasım 1922'de Edirne Valiliğine tayin edilen Şakir Bey (Kesebir)
GÜNEY CEPHESİ
Mondros Ateşkes Antlaşması'nın İtilaf Devletleri tarafından tek taraflı haksız ve yanlış bir şekilde uygulanışı çerçevesinde Güney Anadolu'nun işgali bu bölgede milli mücadele cephelerinin kurulmasına ve düşman saldırısına karşı direnmeye sebep olmuştu.
Fransızların Adana'yı İngilizlerin ve Fransızların beraberce Urfa Maraş ve Antep'i işgal etmeleri halk arasında korku nefret ve endişe oluşturmuştu. Fransızların Ermenilerle işbirliği yaparak sömürge yönetimi usullerini burada uygulamaları yer yer bölgesel savunma tertiplerinin alınmasına ve milli kuvvetlerin kurulup teşkilatlanmasına etken oldu.
URFA CEPHESİ
Diğer Güney illeri gibi Urfa'da önce İngilizlerin sonra da 30 Ekim 1919'da Fransızların işgaline maruz kaldı. Fransızlar Urfa'da da Ermenilerle işbirliği yaparak Urfalıların can ve mal güvenliklerini ihlal ettiler. Fransız işgaline karşı 9-10 Şubat 1920 tarihinde yapılan Urfa ve Havalisi Kuvayı Milliye Komutanı "Namık" takma adlı Yzb.Ali Saip Bey (Ursavaş)'in komutasındaki 3000 kişilik baskınla Urfa kısmen kurtarıldı. Karargah binasındaki Fransız bayrağı yerine Türk bayrağı çekildi. Uzun ve çetin mücadeleler sonucu Fransız askeri birlikleri 11 Nisan 1920 günü Urfa'yı boşalttı. Urfa da tek başına istilacı bir devlete karşı savaşmış ve zafer kazanmıştır. Böylece Şanlıurfa olmuştur.
ANTEP CEPHESİ
Önce İngilizler sonra Fransızlar tarafından Mondros Ateşkes Antlaşması hükümlerine aykırı olarak işgal edilen Antep yabancı işgaline boyun eğmedi ve direndi. Fransızlar Antep'te bir Ermeni fırkası kurarak yerli Ermeni azınlığı ile birlikte Anteplileri sindirmeye çalıştı. Halkı korku ve endişeye sürüklediler. Annesini saldırıya karşı savunmaya çalışan 12 yaşındaki bir çocuğu (Şehit Kamil) öldürdüler. Bütün bunların üzerine Antepliler de teşkilatlandı. Kılıç Ali Bey komutasındaki Kuvay-ı Milliye birlikleri de başarılı direnişler ve mücadelelerde bulundu. Antep Fransızlara karşı direnişi daha çok artırdı. 1 Nisan 1920'de de bütün şehir Fransızlara karşı ayaklandı. 10 ay 9 gün düşmana karşı en kötü imkanlarla yiğitçe ve mertçe savaşan Antep 9 Şubat 1921 de teslim olmakla beraber Türk tarihine kahramanlar diyarı olarak "Gazi" ünvanını alarak geçti. Gaziantep 6000 evladını savaşarak şehit verdikten binlerce yaralı ve sakat bıraktıktan sonra sırf açlık yüzünden (ekmek yerine acı zerdali çekirdeğini yiyerek) kapılarını düşmana açmak zorunda kaldı.
önce 3 ve 18 Şubat 1920 tarihlerinde ilerleyen iki Fransız taburuna karşı direndi. Daha sonra Mart 1920 sonunda takviyeli Fransız birliklerine karşı çetin bir güç ve azimle savaştı. Fransız birliklerine karşı kahramanca savaşan ve milli bir sembol olan Şahin takma adıyla Teğmen Sait Bey'in şehit düşmesi
MARAŞ CEPHESİ
Çukurova Antep ve Urfa'yı işgal ettikleri gibi Maraş'ı da ele geçiren Fransızlar burada da Ermenilerle işbirliği yaptılar. Tarihi Maraş Kalesine Türk bayrağı yerine Fransız bayrağının asılması Maraşlıları harekete geçirdi ve olay milli onuru zedeleyici bir durum olarak değerlendirilmişti. Fransız işgaline karşı bir camide vazeden "Sütçü İmam" Şeyh Ali Sezai (Kurtaran) Efendi halka "Kalelerinde hür bayrağı dalgalanmayan esir bir memlekette Cuma namazı kılınmaz" diyerek Maraşlıları coşturdu. Maraş çocuğu genci ihtiyarı erkeği ve kadını ile beraber tarihi kaleye yönelerek Fransız bayrağını indirip yerine Türk bayrağını çekmiştir. Fransızlara karşı yapılan kanlı mücadele 11 Şubat 1920'de Fransızların bozguna uğramaları ve Maraş'tan çekilmeleri ile son buldu. Maraşlıların gösterdikleri kahramanlık şehrin adının da Kahramanmaraş olarak değişikliğini gerekli kılmıştır. Ayrıca Maraş şehri TBMM hükümetince İstiklal Madalyası ve Beratına layık görüldü.
ÇUKUROVA CEPHESİ
Kilikya adı ile andıkları Çukurova'yı sömürge haline getirmek için Fransızların çabaları daha ilk işgal anından itibaren Çukurovalıların protestosu ile karşılanmıştır. "Feryatname" adlı vesika ile kamuoyuna duyurulmuştu. Fransız idarecilerinin Ermeni komitecilerine alet olması hatta Fransız Valisi Bremond'dan cesaret almaları ve teşvik görmeleri Ermeni Fedailerini yağmacılık ve katliama da yönlendirmişti. Fransız ve Ermenilerin insanlık dışı hareketleri milli kuvvetleri teşkilat kurarak çete savaşı yolu ile karşı koymaya yöneltti. Aralarında Zamir Damir Arıkoğlu'nun da bulunduğu Çukurovalılar Toroslarda ve Çukurova'da yer yer direnişler yiğitçe çarpışmalar yaptılar. I.Kavaklıhan Aflak II.Kavaklıhan Yarbaşı Hinnepli Taşçı Mercin Büyük Fadıl savaşları ve Kar Boğazı Baskını Fransızları yirmi günlük ateşkes Antlaşmasına ve daha sonra da Ankara Antlaşması'nı imzalamaya zorladı. Antlaşmanın imzalanması Çukurova'nın kurtuluşunu sağladı.
kurtuluş savaşı cepheler
kurtuluş savaşındaki cepheler
DOGU CEPHESİ
Ermeni Devleti Rusya'da Çarlık sisteminin yıkılıp yerine Sosyalist bir devlet kurulması üzerine 1918'de ortaya çıktı. Taşnak Partisi tarafından idare ediliyordu. Ermeniler sınırlarımıza saldırıyor haksızlık ve katliam yapıyordu. Bunun üzerine TBMM Ermenilere karşı askeri harekete geçilmesine karar verdi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi İcra Heyeti'ne (Bakanlar Kuruluna) mütareke hükümlerine uyularak boşaltılan "Elviye-i Selâse" (doğuda bulunan 3 ilimiz) Kars Artvin ve Ardahan'ın tekrar geri alınması için gereğinin yapılması yolunda ayrıca yetki vermişti. Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir Paşa 30 Mayıs ve 4 Haziran 1920 tarihinde Doğu'daki durum hakkında hükümete rapor verdi. Bu raporda; "Ermenilerin ilk fırsatta Erzurum'u dahi ellerine geçirmek için teşebbüslerde bulunacakları Ermeni ordusuna karşı hâkim ve müsait bir vaziyet almanın zorunluluğu Brest Litovsk ve Batum Antlaşması ile Türkiye'ye bırakılan Elviye-i Selâse'yi işgal etmek üzere harekete geçmenin gerekliliği" açıklanmış ve hükümetçe de bu durum uygun görülmüştü.
Müslüman halka aşırı zulüm
Taarruz için 7 Haziran'da emir verildi. Ancak Sovyet Dışişleri Bakanının Ermenistan İran ve Türkiye sınırlarının belirlenmesind e Rus Sovyet Hükümeti'nin arabuluculuğu ile meselenin siyasi yollardan halledilmesini n mümkün olduğunu bildirmesi üzerine ordunun taarruzu geciktirilmişti.
Bu arada Ermenilerin Türk topraklarına ve halkına karşı tecavüzü Oltu'yu işgal etmeleri ve Gürcülerin de 25 Temmuz'da Artvin'i almaları üzerine 28 Eylül 1920'de ordumuz taarruza geçti. 29 Eylül'de Sarıkamış 30 Ekim'de Kars (15. Kolordu Kafkas Tümeni Komutanı Albay Halit Bey (Karsıalan) yönetiminde) 7 Kasım'da Gümrü geri alındı. Kesin barış antlaşması 2-3 Aralık gecesi imzalandı. Gümrü Barış Antlaşması TBMM Hükümetinin imzaladığı ilk antlaşmaydı ve Misak-ı Milli'nin Doğu sınırlarını da kısmen belirliyordu.
TRAKYA CEPHESİ
Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra; Edirne-İstanbul demiryolunu kontrol etmek üzere bir Fransız alayı Trakya'ya yerleşmiş bulunuyordu. Fransız Generali Franchet D'Esperey ile Yunanistan Başbakanı Venizelos arasında imzalanan antlaşma ile Kuleliburgaz-Hadımköy hattı Yunan Ordusunun işgaline terk edilmişti.
Bu gelişmeler karşısında I. Kolordu Komutanı Cafer Tayyar Eğilmez Paşa Mustafa Kemal Paşa'nın 9 Ocak 1920 tarih ve 55 sayılı emrine uyarak bütün Edirne vilayetinde sıkıyönetim ve seferberlik ilan etti. Diğer taraftan Trakya-Paşaeli Müdafaa Heyet-i Osmaniyesi 31 Mart 1920'de Lüleburgaz'da yaptığı ilk kongresinde dış tecavüzler ve iç ayaklanmalar karşısında her türlü tedbir alma yetkisini kolordu komutanına ve merkez heyetine vermeyi kararlaştırdı.
San Remo Konferansı'nda İtilaf Devletleri Edirne ile birlikte Doğu Trakya'yı da Yunanistan'a bırakmayı kararlaştırdılar.
9 Mayıs 1920'de Edirne'de toplanan Trakya Paşaeli Müdafaa Heyet-i Osmaniyesi 2'nci kongresinde Edirne ve Doğu Trakya'nın Yunanistan'a bırakılmasını kesinlikle reddetti ve ülke topraklarının savunulmasını kararlaştırdı. Bu amaçla yerli halktan asker toplamayı ve silahlı savunma tedbirleri almayı kararlaştırdı. Ayrıca Cemiyet programını değiştirmekle birlikte ismini de Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti haline getirerek Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin şubesi olmuştu.
Sevr Antlaşması'nın imzalanmasını kolaylaştırmak Osmanlı İmparatorluğu'na fiilen olduğu kadar hukuken de son vermek amacı ile İtilaf Devletlerinin de teşviki ile Yunan Ordusu bir taraftan Anadolu'da bir taraftan da Trakya'da harekete geçti. 20 Temmuz 1920'de başlayan Yunan Taarruzu sonunda Edirne 24 Temmuz 1920'de düştü. Sevr Antlaşmasının imzalanmasını takip eden günlerde Yunan Hükümeti kendi meclislerinden geçirdikleri bir kanunla Doğu ve Batı Trakya'yı bir genel valilik halinde Yunanistan'a kattığını ilan etti. Yunanlılar tarafından Edirne ve Doğu Trakya'nın ilhakına rağmen Trakya'da işgale karşı silahlı mücadele devam etmiştir.
Anadolu'da kazanılan büyük zafer ve orduların Boğazları geçerek Trakya'yı kurtarmak için harekete geçmeleri kararı karşısında Boğazlarda bulunan İtilaf Devletleri ateşkes anlayışı içinde olmuşlardır. 15 Ekim 1922'de yürürlüğe giren Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Doğu Trakya Türk yönetimini yeniden kurmuştur. Lozan Konferansı sonunda Yunanlıların Anadolu'da yakıp yıktıklarına karşılık savaş tazimanatı olarak Karaağaç ve Bosnaköy Köprübaşlarının da Anavatana katılması kararlaştırılmıştır.
Yunan kuvvetleri tarafından boşaltıldı. 25 Kasım 1922'de Edirne Valiliğine tayin edilen Şakir Bey (Kesebir)
GÜNEY CEPHESİ
Mondros Ateşkes Antlaşması'nın İtilaf Devletleri tarafından tek taraflı haksız ve yanlış bir şekilde uygulanışı çerçevesinde Güney Anadolu'nun işgali bu bölgede milli mücadele cephelerinin kurulmasına ve düşman saldırısına karşı direnmeye sebep olmuştu.
Fransızların Adana'yı İngilizlerin ve Fransızların beraberce Urfa Maraş ve Antep'i işgal etmeleri halk arasında korku nefret ve endişe oluşturmuştu. Fransızların Ermenilerle işbirliği yaparak sömürge yönetimi usullerini burada uygulamaları yer yer bölgesel savunma tertiplerinin alınmasına ve milli kuvvetlerin kurulup teşkilatlanmasına etken oldu.
URFA CEPHESİ
Diğer Güney illeri gibi Urfa'da önce İngilizlerin sonra da 30 Ekim 1919'da Fransızların işgaline maruz kaldı. Fransızlar Urfa'da da Ermenilerle işbirliği yaparak Urfalıların can ve mal güvenliklerini ihlal ettiler. Fransız işgaline karşı 9-10 Şubat 1920 tarihinde yapılan Urfa ve Havalisi Kuvayı Milliye Komutanı "Namık" takma adlı Yzb.Ali Saip Bey (Ursavaş)'in komutasındaki 3000 kişilik baskınla Urfa kısmen kurtarıldı. Karargah binasındaki Fransız bayrağı yerine Türk bayrağı çekildi. Uzun ve çetin mücadeleler sonucu Fransız askeri birlikleri 11 Nisan 1920 günü Urfa'yı boşalttı. Urfa da tek başına istilacı bir devlete karşı savaşmış ve zafer kazanmıştır. Böylece Şanlıurfa olmuştur.
ANTEP CEPHESİ
Önce İngilizler sonra Fransızlar tarafından Mondros Ateşkes Antlaşması hükümlerine aykırı olarak işgal edilen Antep yabancı işgaline boyun eğmedi ve direndi. Fransızlar Antep'te bir Ermeni fırkası kurarak yerli Ermeni azınlığı ile birlikte Anteplileri sindirmeye çalıştı. Halkı korku ve endişeye sürüklediler. Annesini saldırıya karşı savunmaya çalışan 12 yaşındaki bir çocuğu (Şehit Kamil) öldürdüler. Bütün bunların üzerine Antepliler de teşkilatlandı. Kılıç Ali Bey komutasındaki Kuvay-ı Milliye birlikleri de başarılı direnişler ve mücadelelerde bulundu. Antep Fransızlara karşı direnişi daha çok artırdı. 1 Nisan 1920'de de bütün şehir Fransızlara karşı ayaklandı. 10 ay 9 gün düşmana karşı en kötü imkanlarla yiğitçe ve mertçe savaşan Antep 9 Şubat 1921 de teslim olmakla beraber Türk tarihine kahramanlar diyarı olarak "Gazi" ünvanını alarak geçti. Gaziantep 6000 evladını savaşarak şehit verdikten binlerce yaralı ve sakat bıraktıktan sonra sırf açlık yüzünden (ekmek yerine acı zerdali çekirdeğini yiyerek) kapılarını düşmana açmak zorunda kaldı.
önce 3 ve 18 Şubat 1920 tarihlerinde ilerleyen iki Fransız taburuna karşı direndi. Daha sonra Mart 1920 sonunda takviyeli Fransız birliklerine karşı çetin bir güç ve azimle savaştı. Fransız birliklerine karşı kahramanca savaşan ve milli bir sembol olan Şahin takma adıyla Teğmen Sait Bey'in şehit düşmesi
MARAŞ CEPHESİ
Çukurova Antep ve Urfa'yı işgal ettikleri gibi Maraş'ı da ele geçiren Fransızlar burada da Ermenilerle işbirliği yaptılar. Tarihi Maraş Kalesine Türk bayrağı yerine Fransız bayrağının asılması Maraşlıları harekete geçirdi ve olay milli onuru zedeleyici bir durum olarak değerlendirilmişti. Fransız işgaline karşı bir camide vazeden "Sütçü İmam" Şeyh Ali Sezai (Kurtaran) Efendi halka "Kalelerinde hür bayrağı dalgalanmayan esir bir memlekette Cuma namazı kılınmaz" diyerek Maraşlıları coşturdu. Maraş çocuğu genci ihtiyarı erkeği ve kadını ile beraber tarihi kaleye yönelerek Fransız bayrağını indirip yerine Türk bayrağını çekmiştir. Fransızlara karşı yapılan kanlı mücadele 11 Şubat 1920'de Fransızların bozguna uğramaları ve Maraş'tan çekilmeleri ile son buldu. Maraşlıların gösterdikleri kahramanlık şehrin adının da Kahramanmaraş olarak değişikliğini gerekli kılmıştır. Ayrıca Maraş şehri TBMM hükümetince İstiklal Madalyası ve Beratına layık görüldü.
ÇUKUROVA CEPHESİ
Kilikya adı ile andıkları Çukurova'yı sömürge haline getirmek için Fransızların çabaları daha ilk işgal anından itibaren Çukurovalıların protestosu ile karşılanmıştır. "Feryatname" adlı vesika ile kamuoyuna duyurulmuştu. Fransız idarecilerinin Ermeni komitecilerine alet olması hatta Fransız Valisi Bremond'dan cesaret almaları ve teşvik görmeleri Ermeni Fedailerini yağmacılık ve katliama da yönlendirmişti. Fransız ve Ermenilerin insanlık dışı hareketleri milli kuvvetleri teşkilat kurarak çete savaşı yolu ile karşı koymaya yöneltti. Aralarında Zamir Damir Arıkoğlu'nun da bulunduğu Çukurovalılar Toroslarda ve Çukurova'da yer yer direnişler yiğitçe çarpışmalar yaptılar. I.Kavaklıhan Aflak II.Kavaklıhan Yarbaşı Hinnepli Taşçı Mercin Büyük Fadıl savaşları ve Kar Boğazı Baskını Fransızları yirmi günlük ateşkes Antlaşmasına ve daha sonra da Ankara Antlaşması'nı imzalamaya zorladı. Antlaşmanın imzalanması Çukurova'nın kurtuluşunu sağladı.
