Laktoz intoleransı sut ya da sut urunlerine karşı vucudun hassasiyet gostermesidir Laktoz intoleransı ince bağırsakta uretilen bir enzimin eksikliği yuzunden olmaktadır Bu enzimin eksikliği, laktoz yani sut şekerinin sindirilmemesine neden olur Bu durum sut alerjisi değildir
Laktoz İntoleransı Neden Olur ?Laktoz intoleransının nedeni ince bağırsaktaki laktaz adlı enzimin eksik olmasıdır Normalde laktaz adlı enzim ince bağırsakta uretilir Siz laktoz iceren bir şey yiyip ictiğinizde de laktaz enzimi bunları iki kucuk parcaya ayırır (glukoz ve galaktoz) ve boylece kana karıştırır
Laktoz
Vucudun laktozu sindirebilmesi icin oncelikle bu molekullere parcalayabilmesi gerekir Parcalayabilme gorevi laktaz enzimine aittir Laktaz eksik olduğunda laktoz iyi parcalanamaz ve karnınız ağrır, mideniz bulanır Sut urunleri kesildiği zaman da bu problem ortadan kaybolur
Laktoz intoleransının uc turu vardır:
Yaşlanmaya bağlı laktoz intoleransı: Cocuklukta ve genclikte vucut normal miktarda laktaz uretir Ama siz sut icmeyi bıraktıkca ve ceşitli besinlerle beslenmeye başladıkca laktaz uretimi azalabilir Bu duşuş de laktoz intoleransına neden olur
Bir hastalık sonucu oluşan laktoz intoleransı: Bir hastalık, ameliyat ya da yaralanma sonucu laktaz uretimi duşebilir Orneğin colyak hastalığı, iltihaplı bağırsak sendromu ya da Crohn hastalığı sonucu oluşabilir Ama laktoz intoleransına neden olan hastalık bulunup tedavi edilirse laktoz intoleransı da son bulabilir
Doğuştan oluşan laktoz intoleransı: Nadiren de olsa bir bebeğin laktoz intoleransıyla doğması mumkundur Bu genellikle kalıtımsal bir sorun olup kuşaktan kuşağa gecer Yani annesi ve babası laktoz intoleransına sahip bir bebeğin de laktoz intoleransına sahip olma ihtimali cok yuksektir Bu bebeklerin laktoz icermeyen bebek mamalarıyla beslenmesi gerekir
Laktoz İntoleransı BelirtileriLaktoz intoleransının belirtileri vucudun urettiği laktaz enzimine gore hafif veya şiddetli olarak değişiklik gostermektedir Sut ictiğinizde ya da sut urunleri yediğinizde 30 dakika ile 2 saat arasında belirtiler başlar En yaygın belirtiler:
İshalMide bulantısı ve kusmaKarın ağrısıŞişkinlikGazBu belirtiler bir cok rahatsızlıkta gorulduğu icin oncelikle sut urunlerini kesilerek durumu yaratanın laktoz olup olmadığı tespit edilmelidir Eğer belirtiler sadece sut urunleriyle beraber geri geliyorsa intolerans var demektir
Hayatı boyunca hic bu problemden şikayetci olmamış kimseler yaşlılıkla beraber laktoza karşı duyarlılık gosterebilir Bu gayet doğal bir durumdur
Laktoz İntoleransı Risk FaktorleriSizi ya da cocuğunuzu laktoz intoleransına yatkın hale getiren birkac risk faktoru var:
Yaş: Yaş ilerledikce laktoz intoleransı riski de artıyor Cunku ince bağırsaktaki laktaz enzimi zamanla daha az uretilmeye başlayabilir
Etnik yapı: Laktoz intoleransı bazı ırklarda daha sık goruluyor Siyahlar, Asyalılar, İspanyollar ve Hintliler bu grupta
Erken doğum: Erken doğan bebeklerde laktaz enziminin uretilmesi daha az olabilir Cunku laktaz enzimi bebeğin gelişiminin ucuncu evresinde gercekleşiyor Bebek erken doğduğunda da boyle sorunlar ortaya cıkıyor
İnce bağırsağı etkileyen hastalıklar: Laktozun ince bağırsakta parcalandığını soylemiştik Colyak ya da Crohn hastalığı gibi sorunlar ince bağırsağı etkilediğinden laktoz intoleransıyla sonuclanabilirler
Bazı kanser tedavileri: Kanser tedavisi icin karın bolgenizde radyasyon terapisi uygulandıysa laktoz intoleransı riskiniz artar
Laktoz İntoleransı Tedavisi Nasıl Olur ?Laktoz intoleransının tedavisi yoktur Yani vucuttaki laktaz enzimini arttırmak henuz mumkun değil Hastalığın yan etkilerini onlemenin en etkili yolu sut urunlerini azaltmaktır Tabii evde yapabileceğiniz başka şeyler de var Yediklerinize dikkat ederek ve alternatif bir yol olan probiyotik kullanarak laktoz intoleransının yan etkilerinden korunabilirsiniz
Laktoz İntoleransı Hakkında Doktora Neler Sorulmalı ?Sizde ya da cocuğunuzda laktoz intoleransı belirtileri varsa bir doktora gorunmenizde fayda var Doktorunuza sormanız gereken sorular:
Belirtilerimin nedeni laktoz intoleransı mı ?Belirtilerimin başka bir nedeni de olabilir mi ?Hastalığımın belirlenmesi icin ne tur testlere ihtiyacım var ?Laktoz intoleransı omur boyu surer mi yoksa iyileşebilir mi ?Tedavi yolları neler ?Sut icmeyi, sut urunleri yemeyi bırakmalı mıyım ?Peki ya kalsiyum ihtiyacımı nasıl karşılayacağım ?Ozel bir diyet programı uygulamam gerekiyor mu ?Duzenli olarak kontrol altında olmalı mıyım ?
Laktoz İntoleransı Neden Olur ?Laktoz intoleransının nedeni ince bağırsaktaki laktaz adlı enzimin eksik olmasıdır Normalde laktaz adlı enzim ince bağırsakta uretilir Siz laktoz iceren bir şey yiyip ictiğinizde de laktaz enzimi bunları iki kucuk parcaya ayırır (glukoz ve galaktoz) ve boylece kana karıştırır
Laktoz
Vucudun laktozu sindirebilmesi icin oncelikle bu molekullere parcalayabilmesi gerekir Parcalayabilme gorevi laktaz enzimine aittir Laktaz eksik olduğunda laktoz iyi parcalanamaz ve karnınız ağrır, mideniz bulanır Sut urunleri kesildiği zaman da bu problem ortadan kaybolur
Laktoz intoleransının uc turu vardır:
Yaşlanmaya bağlı laktoz intoleransı: Cocuklukta ve genclikte vucut normal miktarda laktaz uretir Ama siz sut icmeyi bıraktıkca ve ceşitli besinlerle beslenmeye başladıkca laktaz uretimi azalabilir Bu duşuş de laktoz intoleransına neden olur
Bir hastalık sonucu oluşan laktoz intoleransı: Bir hastalık, ameliyat ya da yaralanma sonucu laktaz uretimi duşebilir Orneğin colyak hastalığı, iltihaplı bağırsak sendromu ya da Crohn hastalığı sonucu oluşabilir Ama laktoz intoleransına neden olan hastalık bulunup tedavi edilirse laktoz intoleransı da son bulabilir
Doğuştan oluşan laktoz intoleransı: Nadiren de olsa bir bebeğin laktoz intoleransıyla doğması mumkundur Bu genellikle kalıtımsal bir sorun olup kuşaktan kuşağa gecer Yani annesi ve babası laktoz intoleransına sahip bir bebeğin de laktoz intoleransına sahip olma ihtimali cok yuksektir Bu bebeklerin laktoz icermeyen bebek mamalarıyla beslenmesi gerekir
Laktoz İntoleransı BelirtileriLaktoz intoleransının belirtileri vucudun urettiği laktaz enzimine gore hafif veya şiddetli olarak değişiklik gostermektedir Sut ictiğinizde ya da sut urunleri yediğinizde 30 dakika ile 2 saat arasında belirtiler başlar En yaygın belirtiler:
İshalMide bulantısı ve kusmaKarın ağrısıŞişkinlikGazBu belirtiler bir cok rahatsızlıkta gorulduğu icin oncelikle sut urunlerini kesilerek durumu yaratanın laktoz olup olmadığı tespit edilmelidir Eğer belirtiler sadece sut urunleriyle beraber geri geliyorsa intolerans var demektir
Hayatı boyunca hic bu problemden şikayetci olmamış kimseler yaşlılıkla beraber laktoza karşı duyarlılık gosterebilir Bu gayet doğal bir durumdur
Laktoz İntoleransı Risk FaktorleriSizi ya da cocuğunuzu laktoz intoleransına yatkın hale getiren birkac risk faktoru var:
Yaş: Yaş ilerledikce laktoz intoleransı riski de artıyor Cunku ince bağırsaktaki laktaz enzimi zamanla daha az uretilmeye başlayabilir
Etnik yapı: Laktoz intoleransı bazı ırklarda daha sık goruluyor Siyahlar, Asyalılar, İspanyollar ve Hintliler bu grupta
Erken doğum: Erken doğan bebeklerde laktaz enziminin uretilmesi daha az olabilir Cunku laktaz enzimi bebeğin gelişiminin ucuncu evresinde gercekleşiyor Bebek erken doğduğunda da boyle sorunlar ortaya cıkıyor
İnce bağırsağı etkileyen hastalıklar: Laktozun ince bağırsakta parcalandığını soylemiştik Colyak ya da Crohn hastalığı gibi sorunlar ince bağırsağı etkilediğinden laktoz intoleransıyla sonuclanabilirler
Bazı kanser tedavileri: Kanser tedavisi icin karın bolgenizde radyasyon terapisi uygulandıysa laktoz intoleransı riskiniz artar
Laktoz İntoleransı Tedavisi Nasıl Olur ?Laktoz intoleransının tedavisi yoktur Yani vucuttaki laktaz enzimini arttırmak henuz mumkun değil Hastalığın yan etkilerini onlemenin en etkili yolu sut urunlerini azaltmaktır Tabii evde yapabileceğiniz başka şeyler de var Yediklerinize dikkat ederek ve alternatif bir yol olan probiyotik kullanarak laktoz intoleransının yan etkilerinden korunabilirsiniz
Laktoz İntoleransı Hakkında Doktora Neler Sorulmalı ?Sizde ya da cocuğunuzda laktoz intoleransı belirtileri varsa bir doktora gorunmenizde fayda var Doktorunuza sormanız gereken sorular:
Belirtilerimin nedeni laktoz intoleransı mı ?Belirtilerimin başka bir nedeni de olabilir mi ?Hastalığımın belirlenmesi icin ne tur testlere ihtiyacım var ?Laktoz intoleransı omur boyu surer mi yoksa iyileşebilir mi ?Tedavi yolları neler ?Sut icmeyi, sut urunleri yemeyi bırakmalı mıyım ?Peki ya kalsiyum ihtiyacımı nasıl karşılayacağım ?Ozel bir diyet programı uygulamam gerekiyor mu ?Duzenli olarak kontrol altında olmalı mıyım ?