Lejyoner hastalığı Legionella pneumophila olarak adlandırılan bakterinin neden olduğu bir akciğer infeksiyonudur Halk arasında ‘’zaturre’’ olarak bilinen bu hastalığa neden olan bakteri ilk olarak 1976 yılında Philadelphia’da bir otelde Amerikan Lejyonerlerinin toplantısına katılanlarda ortaya cıkan bir salgın sonucu keşfedilmiştir Bu nedenle enfeksiyon, salgından etkilenenlerin anısına Lejyoner hastalığı olarak ve keşfedilen yeni bakteri de Legionella pneumophila olarak adlandırılmıştır
Memorial Hastanesi Goğus Hastalıkları Bolumu hekimlerinden Uzm Dr Ayfer Utkusavaş Lejyoner hastalığının belirtileri, tedavi yontemleri hangi şartlarda ortaya cıkabileceği ile ilgili bilgi verdi
Bu bakterinin enfeksiyon yapma potansiyeli oldukca zayıftır Bakteriye maruz kalan bireylerin yalnızca %15’inde hastalık ortaya cıkabilir Bireyde hastalığın ortaya cıkabilmesi icin bir yatkınlık olması gerekir Normal bağışıklık sistemine sahip sağlıklı bireylerde, etken alınsa bile coğu kez hastalık gelişmez Hastalığın ortaya cıkması icin bireyin bazı risk faktorlerini taşıyor olması gerekir
En onemli risk faktorleri, kişinin solunum yolu direncini veya genel vucut direncini zayıflatan etkilerdir Bunlar : 50 yaşın uzerinde olmak, sigara tiryakiliği, alkol bağımlılığı, bağışıklık sisteminin ceşitli nedenlerle baskılanmış olması (organ nakli, uzun sureli kortizon tedavisi, kanser tedavisi), kişinin kronik bir akciğer hastalığının olmasıdır Sudaki bakterinin akciğerlere ulaşabilmesi icin iki temel mekanizma ileri surulmektedir
Birincisine gore; bakteri once ust solunum sistemine yerleşmekte ve buradan akciğere aspirasyon yoluyla ulaşmaktadır “Aspirasyon ağızdaki materyalin alt solunum yoluna istenmeden kacması ve yetersiz oksurme refleksi nedeniyle geriye cıkarılamaması olarak tarif edilebilir
İkinci teoriye gore ise; suyun kucuk su damlacıkları (aerosol) haline gelmesi ve havada asılı kalması sonucunda bakteriyi iceren bu damlacıklar nefes alma ile akciğere ulaşmaktadır Lejyoner hastalığının belirtileri bakterinin alınmasından sonraki 210 gun arasında ortaya cıkar Hastada birkac gun sure ile halsizlik ve yorgunluk yakınması olur Hastaların coğunda ateş yukselir (3850C) Giderek alt solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gelişir Oksuruk, goğus ağrısı ve nefes darlığı ortaya cıkar
Hastalar coğu kez balgam cıkaramaz Bulantı, kusma, karında rahatsızlık hissi ve ishal gorulebilir Diğer yaygın belirtiler başağrısı ve kaslarda ağrı olup; bazı olgularda huzursuzluk, dalgınlık, sıkıntı, bilinc bulanıklığı ve komaya kadar ilerleyebilen sinir sistemi bulguları gozlenebilir
Hastanın şikayetleri, hekimin muayene bulguları veya akciğer filmi hastalığın diğer akciğer enfeksiyonlarından ayrılması icin yeterli değildir Bu nedenle teşhiste birinci koşul hastalığın akla getirilmesidir Hastalık icin ciddi klinik şuphe varsa balgam, serum ve idrar ornekleri alınarak incelemeye gonderilmeli ve hemen empirik (korlemesine) antibiyotik tedavisinin başlanarak sonuca gore tavır alınması gerekmektedir Tedavi suresi 1421 gundur Penisilin ve penisilin turevi antibiyotikler tedavide etkisizdir Bu nedenle kuşkulu durumlarda hastanın mutlaka hekim tarafından izlenmesi ve uygun antibiyotik tedavisinin başlanması gerekir Hasta akciğer infeksiyonunun başlangıcında uygun antibiyotikle tedavi edilirse ve ozellikle hastada bağışıklık sistemini baskılayan bir hastalık yoksa sonuc yuz guldurucudur
Bağışıklık sistemi baskılanmış olan hastalarda, organ nakli alıcılarında, uygun antibiyotik tedavisinin yapılmadığı durumlarda; hastanede kalma suresi uzayabilir, komplikasyonlar gorulebilir ve hastalık olumle sonuclanabilir
Lejyoner hastalığına neden olan bakteri doğal cevrede yaygın olarak mevcuttur; goller, nehirler, dere, cay vb akarsular gibi yuzey sularının, termal su banyoları ve camurların normal florasında bulunur Şebeke suyunun işlenmesi esnasında kullanılan tekniklere rağmen cok kucuk konsantrasyonlarda da olsa doğadaki sulardan şehir şebeke suyuna gecebilir Ardından bina su sistemleri icinde yerleşir ve koşullar uygun ise coğalır, yani, teorik olarak, suda her zaman bulunabilir
Sonuc olarak koruyucu onlemlerinin uygulanması koşulu, suda bakterinin araştırılması esasına dayandırılamaz Maliyetin cok yuksek olması ve elde edilecek sonucların bilimsel ve epidemiyolojik değer taşımaması nedenleriyle su sistemlerinin Rutin olarak Legionella varlığı yonunden araştırılması onerilmemektedir Lejyoner hastalığının seyahat veya otelde kalma ile ilişkisi sudan bakterinin bireye ulaşması icin gerekli koşulların oluşup oluşmadığına bağlıdır Suyu aerosol haline getiren araclar (havalandırma sistemlerinin soğutma kuleleri, duş başlıkları, jakuziler, dekoratif fıskiyeler…) turistik tesislerde yaygın kullanılmaktadır ve bakterinin bireye ulaşmasına aracılık edebilmektedir Lejyoner hastalığına yol acan bakterinin tesisata yerleşmesinin onlenmesi amacıyla otellerin su sistemlerinde duzenli aralıklarla bakım yapmaları gerekmektedir Su sistemlerinde Legionella bakterisinin araştırılması seyahat ilişkili Lejyoner hastalığı tespit edilen bir vaka bildirildiğinde vakakaynak ilişkisinin ortaya konulabilmesi icin yapılması gereken bir calışmadır
Amac; aynı otelde ortaya cıkabilecek yeni vakaları veveya salgınları onlemektir Bu tur tesislerin iki yıl sure ile; bir yandan kontrol onlemlerini uygularken bir yandan da onlemlerin yeterli olup olmadığını araştırmak uzere su orneklerini duzenli olarak laboratuvara gondermesi gereklidir
Memorial Hastanesi Goğus Hastalıkları Bolumu hekimlerinden Uzm Dr Ayfer Utkusavaş Lejyoner hastalığının belirtileri, tedavi yontemleri hangi şartlarda ortaya cıkabileceği ile ilgili bilgi verdi
Bu bakterinin enfeksiyon yapma potansiyeli oldukca zayıftır Bakteriye maruz kalan bireylerin yalnızca %15’inde hastalık ortaya cıkabilir Bireyde hastalığın ortaya cıkabilmesi icin bir yatkınlık olması gerekir Normal bağışıklık sistemine sahip sağlıklı bireylerde, etken alınsa bile coğu kez hastalık gelişmez Hastalığın ortaya cıkması icin bireyin bazı risk faktorlerini taşıyor olması gerekir
En onemli risk faktorleri, kişinin solunum yolu direncini veya genel vucut direncini zayıflatan etkilerdir Bunlar : 50 yaşın uzerinde olmak, sigara tiryakiliği, alkol bağımlılığı, bağışıklık sisteminin ceşitli nedenlerle baskılanmış olması (organ nakli, uzun sureli kortizon tedavisi, kanser tedavisi), kişinin kronik bir akciğer hastalığının olmasıdır Sudaki bakterinin akciğerlere ulaşabilmesi icin iki temel mekanizma ileri surulmektedir
Birincisine gore; bakteri once ust solunum sistemine yerleşmekte ve buradan akciğere aspirasyon yoluyla ulaşmaktadır “Aspirasyon ağızdaki materyalin alt solunum yoluna istenmeden kacması ve yetersiz oksurme refleksi nedeniyle geriye cıkarılamaması olarak tarif edilebilir
İkinci teoriye gore ise; suyun kucuk su damlacıkları (aerosol) haline gelmesi ve havada asılı kalması sonucunda bakteriyi iceren bu damlacıklar nefes alma ile akciğere ulaşmaktadır Lejyoner hastalığının belirtileri bakterinin alınmasından sonraki 210 gun arasında ortaya cıkar Hastada birkac gun sure ile halsizlik ve yorgunluk yakınması olur Hastaların coğunda ateş yukselir (3850C) Giderek alt solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gelişir Oksuruk, goğus ağrısı ve nefes darlığı ortaya cıkar
Hastalar coğu kez balgam cıkaramaz Bulantı, kusma, karında rahatsızlık hissi ve ishal gorulebilir Diğer yaygın belirtiler başağrısı ve kaslarda ağrı olup; bazı olgularda huzursuzluk, dalgınlık, sıkıntı, bilinc bulanıklığı ve komaya kadar ilerleyebilen sinir sistemi bulguları gozlenebilir
Hastanın şikayetleri, hekimin muayene bulguları veya akciğer filmi hastalığın diğer akciğer enfeksiyonlarından ayrılması icin yeterli değildir Bu nedenle teşhiste birinci koşul hastalığın akla getirilmesidir Hastalık icin ciddi klinik şuphe varsa balgam, serum ve idrar ornekleri alınarak incelemeye gonderilmeli ve hemen empirik (korlemesine) antibiyotik tedavisinin başlanarak sonuca gore tavır alınması gerekmektedir Tedavi suresi 1421 gundur Penisilin ve penisilin turevi antibiyotikler tedavide etkisizdir Bu nedenle kuşkulu durumlarda hastanın mutlaka hekim tarafından izlenmesi ve uygun antibiyotik tedavisinin başlanması gerekir Hasta akciğer infeksiyonunun başlangıcında uygun antibiyotikle tedavi edilirse ve ozellikle hastada bağışıklık sistemini baskılayan bir hastalık yoksa sonuc yuz guldurucudur
Bağışıklık sistemi baskılanmış olan hastalarda, organ nakli alıcılarında, uygun antibiyotik tedavisinin yapılmadığı durumlarda; hastanede kalma suresi uzayabilir, komplikasyonlar gorulebilir ve hastalık olumle sonuclanabilir
Lejyoner hastalığına neden olan bakteri doğal cevrede yaygın olarak mevcuttur; goller, nehirler, dere, cay vb akarsular gibi yuzey sularının, termal su banyoları ve camurların normal florasında bulunur Şebeke suyunun işlenmesi esnasında kullanılan tekniklere rağmen cok kucuk konsantrasyonlarda da olsa doğadaki sulardan şehir şebeke suyuna gecebilir Ardından bina su sistemleri icinde yerleşir ve koşullar uygun ise coğalır, yani, teorik olarak, suda her zaman bulunabilir
Sonuc olarak koruyucu onlemlerinin uygulanması koşulu, suda bakterinin araştırılması esasına dayandırılamaz Maliyetin cok yuksek olması ve elde edilecek sonucların bilimsel ve epidemiyolojik değer taşımaması nedenleriyle su sistemlerinin Rutin olarak Legionella varlığı yonunden araştırılması onerilmemektedir Lejyoner hastalığının seyahat veya otelde kalma ile ilişkisi sudan bakterinin bireye ulaşması icin gerekli koşulların oluşup oluşmadığına bağlıdır Suyu aerosol haline getiren araclar (havalandırma sistemlerinin soğutma kuleleri, duş başlıkları, jakuziler, dekoratif fıskiyeler…) turistik tesislerde yaygın kullanılmaktadır ve bakterinin bireye ulaşmasına aracılık edebilmektedir Lejyoner hastalığına yol acan bakterinin tesisata yerleşmesinin onlenmesi amacıyla otellerin su sistemlerinde duzenli aralıklarla bakım yapmaları gerekmektedir Su sistemlerinde Legionella bakterisinin araştırılması seyahat ilişkili Lejyoner hastalığı tespit edilen bir vaka bildirildiğinde vakakaynak ilişkisinin ortaya konulabilmesi icin yapılması gereken bir calışmadır
Amac; aynı otelde ortaya cıkabilecek yeni vakaları veveya salgınları onlemektir Bu tur tesislerin iki yıl sure ile; bir yandan kontrol onlemlerini uygularken bir yandan da onlemlerin yeterli olup olmadığını araştırmak uzere su orneklerini duzenli olarak laboratuvara gondermesi gereklidir
