Makat bölgesinde şikayet ve bulguları birbirine benzeyen ve bu yüzden teşhisleri karışan bazı hastalıklar vardır. Hastalar genelde bu şikayetlerin hepsini birden basur hastalığı adı altında zannetse de gerçek farklıdır. Bu hastalıkların çoğu sadece gözle ve elle muayene sonucu teşhis edilirler.
Hemoroid (basur)
Makatta en sık görülen hastalıktır. Makat çevresindeki damar yumaklarının genişlemesi ve sarkması sebebiyle oluşur. Dışkılama esnasında kanama ve memeleşme olur. Yeni başlamış hemoroidler ilaçlarla tedavi edilirken ilerlemiş hemoroidler ameliyatsız bazı müdahaleler ve çok ilerlemiş olanlar da ancak ameliyatla tedavi edilirler.
Anal Fissür (makat çatlağı)
Kabızlık sebebiyle sert dışkının makat cildini yırtması sonucu oluşur. Dışkılama esnasında şiddetli ağrı ve az miktarda kanama olur. Yeni başlamış çatlak ilaçla tedavi edilir. Çok ilerlemiş olanlar ameliyatla tedavi edilirler.
Perianal Abse
Makatı çevreleyen yağ doku ve salgı bezlerinin iltihaplanmasıdır. İltihap ilaçla tedavi edilmezse ilerler ve apseye dönüşür. Ani başlayan bir durumdur. Künt bir ağrı şeklinde başlayıp bir iki gün içinde şiddetlenir. Oturma, yürüme ve dışkılamayı engelleyecek hale gelir. Makat etrafında şişlik, sıcaklık ve hassasiyet olur. Apse geliştikten sonra yarılıp irinin akıtılması gerekir.
Anal Fistül (tünel)
Makat çevresindeki apselerin patlayıp cilde açılması sonrasında kapanmayan delikleri, cilt ile makatın içi arasında tünel oluştururlar. Bu durum fistüldür. Sadece akıntılarla iç çamaşırın kirlenmesi şeklinde şikayete yol açar. Apse düzeldikten bir ay sonra bile akıntı kesilmiyorsa ameliyat etmek gerekir.
Anal Polip
Makatın içindeki saplı et benidir. Dışkılama esnasında dışarı sarkar ve ele gelebilir. Bazen kanama yapabilir. Tedavisi basitçe bağlanıp kökünden kesilmesidir. Patolojik olarak da incelenmelidir.
Mantar Enfeksiyonu
Makat etrafındaki cildin mantar mikroplarıyla enfeksiyonudur. Kaşıntı, kızarıklık ve tahriş sebebiyle kanama şikayetleri oluşur. İlaçlarla tedavi edilir.
Parazit
Dışkıdaki kıl kurtlarının makat etrafını tahriş etmesi sonucu oluşur. Kaşıntı ve bazen de dışkıda kanama gibi şikayetlere yol açar. İlaçlarla tedavi edilir.
Kondilom (Anal Siğil)
Makat etrafında veya öne doğru cinsel organları tutacak şekilde küçük et benleri oluşmasıdır. Önce bir iki sivilce şeklinde başlayıp zamanla büyür ve sayıca artarlar. Kaşınma sebebiyle kanama yapabilirler. Koterle (elektrikli kesme cihazı) temizlenmeleri gerekir. Tedavide geç kalınırsa tekrar etme ihtimalleri vardır.
Perianal kanser
Makat etrafındaki herhangi bir dokunun kanserleşmesi mümkündür. Genellikle ağrısız şişlik, dışkı çıkarmakta zorlanma, dışkılama alışkanlığında değişiklikler şikayetleridir. Kanserin yerine tipine göre ışın tedavisi veya ameliyat gerekir.
Kıl dönmesi
Normalde kıl dönmesi kuyruk sokumu bölgesinde olur. Ama bazen makata yakın kıl dönmesi yerleşimi olabilir. Diğer hastalıklardan (özellikle fistülden) ayırt etmek gerekir. İç çamaşırda kirlenmeye sebep olur. Ameliyatla tedavi edilir.
Anal prolapsus
Dışkılama esnasında bağırsağın son kısmının dışarı sarkmasıdır. Dışkılama esnasında büyük miktarda barsak dışarı çıkar, bazen kendiliğinden bazen el ile içeri itilebilir. Makatta ıslaklık ve kanama yapabilir. Ameliyat ile tedavi edilir.
Hidradenitis süpürativa
Ter bezlerinin müzmin (kronik) iltihabıdır. Koltukaltı, kuyruk sokumu ve kasıklarda sık görülür. Makat çevresine kadar uzanabilir. İlaçlarla tedavi edilemiyorsa ameliyatla iltihaplı ter bezlerinin çıkarılması gerekir.
Hemoroid (basur)
Makatta en sık görülen hastalıktır. Makat çevresindeki damar yumaklarının genişlemesi ve sarkması sebebiyle oluşur. Dışkılama esnasında kanama ve memeleşme olur. Yeni başlamış hemoroidler ilaçlarla tedavi edilirken ilerlemiş hemoroidler ameliyatsız bazı müdahaleler ve çok ilerlemiş olanlar da ancak ameliyatla tedavi edilirler.
Anal Fissür (makat çatlağı)
Kabızlık sebebiyle sert dışkının makat cildini yırtması sonucu oluşur. Dışkılama esnasında şiddetli ağrı ve az miktarda kanama olur. Yeni başlamış çatlak ilaçla tedavi edilir. Çok ilerlemiş olanlar ameliyatla tedavi edilirler.
Perianal Abse
Makatı çevreleyen yağ doku ve salgı bezlerinin iltihaplanmasıdır. İltihap ilaçla tedavi edilmezse ilerler ve apseye dönüşür. Ani başlayan bir durumdur. Künt bir ağrı şeklinde başlayıp bir iki gün içinde şiddetlenir. Oturma, yürüme ve dışkılamayı engelleyecek hale gelir. Makat etrafında şişlik, sıcaklık ve hassasiyet olur. Apse geliştikten sonra yarılıp irinin akıtılması gerekir.
Anal Fistül (tünel)
Makat çevresindeki apselerin patlayıp cilde açılması sonrasında kapanmayan delikleri, cilt ile makatın içi arasında tünel oluştururlar. Bu durum fistüldür. Sadece akıntılarla iç çamaşırın kirlenmesi şeklinde şikayete yol açar. Apse düzeldikten bir ay sonra bile akıntı kesilmiyorsa ameliyat etmek gerekir.
Anal Polip
Makatın içindeki saplı et benidir. Dışkılama esnasında dışarı sarkar ve ele gelebilir. Bazen kanama yapabilir. Tedavisi basitçe bağlanıp kökünden kesilmesidir. Patolojik olarak da incelenmelidir.
Mantar Enfeksiyonu
Makat etrafındaki cildin mantar mikroplarıyla enfeksiyonudur. Kaşıntı, kızarıklık ve tahriş sebebiyle kanama şikayetleri oluşur. İlaçlarla tedavi edilir.
Parazit
Dışkıdaki kıl kurtlarının makat etrafını tahriş etmesi sonucu oluşur. Kaşıntı ve bazen de dışkıda kanama gibi şikayetlere yol açar. İlaçlarla tedavi edilir.
Kondilom (Anal Siğil)
Makat etrafında veya öne doğru cinsel organları tutacak şekilde küçük et benleri oluşmasıdır. Önce bir iki sivilce şeklinde başlayıp zamanla büyür ve sayıca artarlar. Kaşınma sebebiyle kanama yapabilirler. Koterle (elektrikli kesme cihazı) temizlenmeleri gerekir. Tedavide geç kalınırsa tekrar etme ihtimalleri vardır.
Perianal kanser
Makat etrafındaki herhangi bir dokunun kanserleşmesi mümkündür. Genellikle ağrısız şişlik, dışkı çıkarmakta zorlanma, dışkılama alışkanlığında değişiklikler şikayetleridir. Kanserin yerine tipine göre ışın tedavisi veya ameliyat gerekir.
Kıl dönmesi
Normalde kıl dönmesi kuyruk sokumu bölgesinde olur. Ama bazen makata yakın kıl dönmesi yerleşimi olabilir. Diğer hastalıklardan (özellikle fistülden) ayırt etmek gerekir. İç çamaşırda kirlenmeye sebep olur. Ameliyatla tedavi edilir.
Anal prolapsus
Dışkılama esnasında bağırsağın son kısmının dışarı sarkmasıdır. Dışkılama esnasında büyük miktarda barsak dışarı çıkar, bazen kendiliğinden bazen el ile içeri itilebilir. Makatta ıslaklık ve kanama yapabilir. Ameliyat ile tedavi edilir.
Hidradenitis süpürativa
Ter bezlerinin müzmin (kronik) iltihabıdır. Koltukaltı, kuyruk sokumu ve kasıklarda sık görülür. Makat çevresine kadar uzanabilir. İlaçlarla tedavi edilemiyorsa ameliyatla iltihaplı ter bezlerinin çıkarılması gerekir.
