Mantarların Teknolojide Kullanım Alanları
Mantarların Biyoteknolojide Kullanımı
Alexander Fleming Mantarları Biyoteknolojide kullanarak penisilini bulmuş ve buyuk bir buluşa imza atmıştır
Mantarlar
Mantarlar, sitoplazmalarında zarla cevrili bir cekirdeğe sahip olan okaryot hucreli canlılardır Mantarlar genellikle cok hucrelidir Klorofil icermeyen, yaşamları icin gerekli olan besini hazır olarak sağlayan heterotrof canlılardır
1 Mantarların Genel Ozellikleri
Mantarlar, yuksek yapılı bitkilerdeki kok, govde ve yaprak gibi organlara sahip değillerdir Fakat hucrelerinin etrafında belirli bir hucre ceperinin olması, sporla coğalmaları ve genellikle hareketsiz oluşları nedeniyle bitkilere benzer canlılardır Şapkalı mantarların ceşitli turleri ulkemizde doğal olarak yetişir, bazı turleri zehirlidir Şapkalı mantarlar besin ve ilac yapımında kullanılmak uzere ozel olarak da yetiştirilmektedir
2 Mantarların Ceşitleri
Mantarlar maya mantarları, kuf mantarları, şapkalı mantarlar ve enfeksiyon yapan mantarlar olarak gruplandırılır
Maya mantarları; genellikle tek hucreli organizmalar olup, hucre ceperleri kitinden yapılmıştır Mayaların en onemli ozelliği eşeysiz uremelerinin tomurcuklanma yolu ile olmasıdır Ozellikle şekerli ortamlarda, toprakta, hayvan atıklarında bol miktarda gorulur Hamurun mayalanmasında, bira uretiminde maya mantarlarından yararlanılır
Kuf mantarları; curumekte olan bocek, balık, kuş artıkları uzerinde saprofit olarak yaşarlar Eşeyli ve eşeysiz urerler Besinlerin kuflenmesine neden olurlar Mantarların sporları peynir, salca, ekmek, limon ve yemekler uzerinde coğalarak besinlerin kuflenmesine neden olur
Şapkalı mantarlar; genellikle ağac altlarında, cayırlarda yetişen tipik şemsiye şeklinde olan mantarlardır Bu mantarların zehirli ve zehirsiz turleri vardır Zehirsiz turlerinin kulturu yapılarak kolayca yetiştirilir Şapkalı mantarlar; demir, bakır, fosfor, vitamin ve protein acısından zengin olduklarından besin olarak tuketilir
Enfeksiyon mantarları; insanda ağız ve boğaz hastalıkları, ureme organları ve deride enfeksiyonlara neden olan mantarlardır Bebeklerde gorulen pamukcuk, sac dokulmesine neden olan sackıran ornek verilebilir
3 Mantarların Biyolojik, Ekonomik Onemi ve İnsan Sağlığı ile İlişkisi
Mantarların en onemli gorevleri yeryuzundeki madde donuşumunde rol almalarıdır Mantarlar, olu bitki ve hayvan kalıntılarının curuyerek toprağa karışmasında rol oynarlar Bitkilerin sonbaharda dokulen yaprakları, mantar ve bakteriler tarafından curutulerek humuslu organik maddelere donuşturulur Oluşan fosfat ve nitrat gibi mineraller bitkiler tarafından alınarak yaşam dongusune katılır
BILGI
Mantarlar, gıda ve fermantasyon endustrisi, ilac sanayii ve ceşitli urunlerin elde edilmesinde kullanılmaktadırBILGI
Peynir, alkol, ilac, ekmek yapımında mantarlardan yararlanılır Ekmek yapımında hamura katılan maya, kimyasal tepkimeler sonucunda karbon dioksit gazının cıkışına yol acar ve hamur kabarır Bazı maya mantarları da salgıladıkları enzimlerle, glikozu parcalayarak alkole donuştururler Bira ve şarap gibi alkollu icecekler şekerin fermantasyonu sonucu oluşur
Şapkalı mantarlar, eski cağlardan beri tuketilen onemli bir gıdadır Mantarın besin değeri oldukca yuksektir Ozellikle icerdiği protein, vitamin ve mineral maddeler mantarın beslenmedeki onemini arttırmaktadır
Mantarda, mineral maddelerden kalsiyum, demir, fosfor, potasyum ve bakır bulunmaktadır
Mantarlar, ilac yapımında da kullanılmaktadır Ceşitli antibiyotikler, steroit hormonlar, bircok vitaminler mantarlardan elde edilen ilaclardır Son zamanlarda mantarlar kanser tedavisinde de kullanılmaya başlanmıştır Penicillium chrysogenum mantarının urettiği penisilin antibiyotiği, bakteriyel hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır
Bir zamanlar, şekerin mayalanması, etin curumesi ve şarabın ekşimesi gibi donuşumlerin kendiliğinden olduğu sanılır 1680de Antonie van Leeuwenhoek adında bir Hollandalı kendi yaptığı mikroskopla şeker karışımlarını incelerken, yalnızca icinde mikroorganizmalar bulunan şeker cozeltilerinin alkole donuşebildiğini saptadı 1850lerde ise unlu Fransız mikrobiyoloji bilgini Louis Pasteur, bu olaya mantarlar grubundan kucuk canlılar olan mayaların yol actığını buldu ve fermantasyon adını verdiği mayalanmanın nasıl gercekleştiğini acıkladı O gunden bu yana bilim adamları bircok değişik enziminin etkisini inceleyerek mayalanma tepkilerini bilimsel temellere oturttular
DIKKATDoğadaki mantarların zehirli ve zehirsiz cinsleri bulunmaktadır Bu mantarların ayırt edilememesi sonucu zehirlenmelere cok rastlanmaktadır Bilincsizce toplanan zehirli mantarların tuketilmesi insanların olumune neden olmaktadır Bu tehlike kultur mantarlarında gorulmez Bu nedenle kultur mantarlarının tuketilmesi gereklidir Kultur mantarları laboratuvar şartlarında kolayca yetiştirilebilir Nemli ve karanlık ortamlarda, gubre ve saman karışımında kolayca yetiştirilen ve zehirleme tehlikesi olmayan onemli bir besin kaynağıdırDIKKAT
Mantarların Biyoteknolojide Kullanımı
Alexander Fleming Mantarları Biyoteknolojide kullanarak penisilini bulmuş ve buyuk bir buluşa imza atmıştır
Mantarlar
Mantarlar, sitoplazmalarında zarla cevrili bir cekirdeğe sahip olan okaryot hucreli canlılardır Mantarlar genellikle cok hucrelidir Klorofil icermeyen, yaşamları icin gerekli olan besini hazır olarak sağlayan heterotrof canlılardır
1 Mantarların Genel Ozellikleri
Mantarlar, yuksek yapılı bitkilerdeki kok, govde ve yaprak gibi organlara sahip değillerdir Fakat hucrelerinin etrafında belirli bir hucre ceperinin olması, sporla coğalmaları ve genellikle hareketsiz oluşları nedeniyle bitkilere benzer canlılardır Şapkalı mantarların ceşitli turleri ulkemizde doğal olarak yetişir, bazı turleri zehirlidir Şapkalı mantarlar besin ve ilac yapımında kullanılmak uzere ozel olarak da yetiştirilmektedir
2 Mantarların Ceşitleri
Mantarlar maya mantarları, kuf mantarları, şapkalı mantarlar ve enfeksiyon yapan mantarlar olarak gruplandırılır
Maya mantarları; genellikle tek hucreli organizmalar olup, hucre ceperleri kitinden yapılmıştır Mayaların en onemli ozelliği eşeysiz uremelerinin tomurcuklanma yolu ile olmasıdır Ozellikle şekerli ortamlarda, toprakta, hayvan atıklarında bol miktarda gorulur Hamurun mayalanmasında, bira uretiminde maya mantarlarından yararlanılır
Kuf mantarları; curumekte olan bocek, balık, kuş artıkları uzerinde saprofit olarak yaşarlar Eşeyli ve eşeysiz urerler Besinlerin kuflenmesine neden olurlar Mantarların sporları peynir, salca, ekmek, limon ve yemekler uzerinde coğalarak besinlerin kuflenmesine neden olur
Şapkalı mantarlar; genellikle ağac altlarında, cayırlarda yetişen tipik şemsiye şeklinde olan mantarlardır Bu mantarların zehirli ve zehirsiz turleri vardır Zehirsiz turlerinin kulturu yapılarak kolayca yetiştirilir Şapkalı mantarlar; demir, bakır, fosfor, vitamin ve protein acısından zengin olduklarından besin olarak tuketilir
Enfeksiyon mantarları; insanda ağız ve boğaz hastalıkları, ureme organları ve deride enfeksiyonlara neden olan mantarlardır Bebeklerde gorulen pamukcuk, sac dokulmesine neden olan sackıran ornek verilebilir
3 Mantarların Biyolojik, Ekonomik Onemi ve İnsan Sağlığı ile İlişkisi
Mantarların en onemli gorevleri yeryuzundeki madde donuşumunde rol almalarıdır Mantarlar, olu bitki ve hayvan kalıntılarının curuyerek toprağa karışmasında rol oynarlar Bitkilerin sonbaharda dokulen yaprakları, mantar ve bakteriler tarafından curutulerek humuslu organik maddelere donuşturulur Oluşan fosfat ve nitrat gibi mineraller bitkiler tarafından alınarak yaşam dongusune katılır
BILGI
Mantarlar, gıda ve fermantasyon endustrisi, ilac sanayii ve ceşitli urunlerin elde edilmesinde kullanılmaktadırBILGI
Peynir, alkol, ilac, ekmek yapımında mantarlardan yararlanılır Ekmek yapımında hamura katılan maya, kimyasal tepkimeler sonucunda karbon dioksit gazının cıkışına yol acar ve hamur kabarır Bazı maya mantarları da salgıladıkları enzimlerle, glikozu parcalayarak alkole donuştururler Bira ve şarap gibi alkollu icecekler şekerin fermantasyonu sonucu oluşur
Şapkalı mantarlar, eski cağlardan beri tuketilen onemli bir gıdadır Mantarın besin değeri oldukca yuksektir Ozellikle icerdiği protein, vitamin ve mineral maddeler mantarın beslenmedeki onemini arttırmaktadır
Mantarda, mineral maddelerden kalsiyum, demir, fosfor, potasyum ve bakır bulunmaktadır
Mantarlar, ilac yapımında da kullanılmaktadır Ceşitli antibiyotikler, steroit hormonlar, bircok vitaminler mantarlardan elde edilen ilaclardır Son zamanlarda mantarlar kanser tedavisinde de kullanılmaya başlanmıştır Penicillium chrysogenum mantarının urettiği penisilin antibiyotiği, bakteriyel hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır
Bir zamanlar, şekerin mayalanması, etin curumesi ve şarabın ekşimesi gibi donuşumlerin kendiliğinden olduğu sanılır 1680de Antonie van Leeuwenhoek adında bir Hollandalı kendi yaptığı mikroskopla şeker karışımlarını incelerken, yalnızca icinde mikroorganizmalar bulunan şeker cozeltilerinin alkole donuşebildiğini saptadı 1850lerde ise unlu Fransız mikrobiyoloji bilgini Louis Pasteur, bu olaya mantarlar grubundan kucuk canlılar olan mayaların yol actığını buldu ve fermantasyon adını verdiği mayalanmanın nasıl gercekleştiğini acıkladı O gunden bu yana bilim adamları bircok değişik enziminin etkisini inceleyerek mayalanma tepkilerini bilimsel temellere oturttular
DIKKATDoğadaki mantarların zehirli ve zehirsiz cinsleri bulunmaktadır Bu mantarların ayırt edilememesi sonucu zehirlenmelere cok rastlanmaktadır Bilincsizce toplanan zehirli mantarların tuketilmesi insanların olumune neden olmaktadır Bu tehlike kultur mantarlarında gorulmez Bu nedenle kultur mantarlarının tuketilmesi gereklidir Kultur mantarları laboratuvar şartlarında kolayca yetiştirilebilir Nemli ve karanlık ortamlarda, gubre ve saman karışımında kolayca yetiştirilen ve zehirleme tehlikesi olmayan onemli bir besin kaynağıdırDIKKAT