Mehmet Öztürk’ün Çanakkale Anıları,
Mehmet Öztürk’ün Çanakkale Hatıraları
Biga - Gürçeşme Köyü’nden
10 senede geldim askerden İlkin Çanakkale'de girdim savaşa Topçuydum Sonra Çanakkale'yi geçemeyince kafir Arabistan'a kıvrıldı Bağdat yanlarına gittim Ingilizle boğuştuk o tarafta da Sonra Fransızlarla Adana yanında çarpıştık En sonra da Haymana taraflarına gelip Yunan’ın peşine düştük 1310 (1894) doğumluyum 87 yaşına bastım
Çanakkale'de topçu ayırdılar beni 5bölüğe düştüm Üç gün sonra geçirdiler bizi karşı yakaya Ariburnu tarafına, Zigindere'de üç ay topların başındaydım Üç ay ateş ettik düşmana Ne boğazdan geçebildi, ne karadan Geri gitti
Biz topları Akbaş İskelesine indirdik Bir vapura yüklendik İstanbul'a geldik Toplar tamir oldular Tekrar bir vapurla İzmir'e gittik İzmir'den trene toplan, mandaları yükledik Konya Ulukışla'da indirdik trenden Koştuk mandaları toplara Tarsus'a geldik Tekrar trene yüklediler bizi 4 topumuz var15'lik ağır obüs Neyse uzatmayalım Bağdat yakınlarına sokulduk Daha da ileri gittik İran topraklarına filan girdik galiba Kut’ül Amara denilen yerlere vardık
İngiliz'e karşı veriyoruz ateşi O da bize atıyor mermiyi Bir mermi geldi İngilizlerden toplardan ikisi işe yaramaz hale geldi 8 arkadaş da şehit oldu yanımızda Ben ve Ali Çavuş kaldık topların başında
Bozulduk Geri çekiliyoruz İngiliz de arkamızdan geliyor Başka topların tekerleklerinden buluyoruz takıyoruz bizim toplara öyle çekiyoruz geriye Bağdat'a geldik Bağdat2ın yanında bir yer var, Şamara dedikleri
Samara'da toplandık O gece Bağdat yandı Cephanelikleri ateşe vermiş İngilizler Sonra Musul'a geldik Musul'da toplar tamir edildiler Hadi bakalım Kürt harbine 7 ay durduk Kürtlerin karşısında Kürtler Musul'a doğru kaçtılar Musul'a geldik Musul'da terk-i silah oldu Silahlan bıraktık Toplayıverdi İngiliz bizi önüne- Nusaybin'e kadar getirdi
Nusaybin'de Ali İhsan Paşa'yı İngilizler esir aldılar 5 Ordu Kumandanıydı Nusaybin'de trenin üzerine çıktı Bir nutuk verdi Ali İhsan Paşa Alay Kumandanımız vardı Kenan Bey , albaydı Ali İhsan Paşa dedi ki: -"Kenan Bey, bu asker sana teslim Diyarbakır, Urfa, Mardin, Elazığ bu arada bu askeri salmayacaksın Beni İngilizler sınır çizmek için götürüyorlar Ben gene geleceğim Biz koştuk mandaları toplara Diyarbakır'a gittik 1,5 sene durduk Diyarbakır'da Yunan da o sıralarda çıktı İzmir'e Fransızlar Adana'ya çıkmışlar Biz adana tren yolunu Fransızlarla sınır yaptık 1,5 sene ateş yaptık Fransız'a oralarda
Fransız cephesinden hep gece gitmek üzere bir ayda Ankara'ya geldik
Toplan getiriyoruz Ankara'ya Gündüzleri gidemiyoruz Yunan'in tayyaresi görmesin diye gece gidiyoruz O zaman yol filan yok Ali İhsan Paşa'nın fırkasından 350 kişiyiz Ankara'ya 1 saat kalmış artık Yakınlaşmışız Deliktaş dedikleri bir köye varmışız
Yüzbaşımız Hasan Tahsin Bey, Bursalı Rıfat Efendi vardı Rıfat Efendi Mülazım-ı Evvel’di O köyden bir süvari yolladık Ankara'ya Köyde kadınlar bize börekler, çörekler getirip karınlarımızı doyurdular Kadının biri geldi bizim yüzbaşıya; ben de yüzbaşının yanındaydım
-Efendi, bu bizim halimiz ne olacak? diye sordu
Yüzbaşı da
-Ne olacak kadın? dedi
Kadın başladı konuşmaya:
-Bizim adamlarımızı aldılar, gittiler Düşman da hep bu tarafa geliyor Öte gitmiyor
Haymana'nın üstünden de düşmanın top sesleri geliyor” Güüürrr, Güüürrr” diye"
Yüzbaşı, kadına bizi gösterip dedi ki:
-Bugün dinleyin yarın ötemez Yunan'in toplan
Kadın sordu Yüzbaşı'ya:
-Neden?
Yüzbaşı bizi gösterdi eliyle kadına:
-Bu askeri görüyor musun? Çanakkale harbindendir bunlar 8 senelik hepsi Arabistan’ı kıvrandı bu asker katiyen gelemez Yunan
Ankara'ya gönderdiğimiz süvari geldi Çıktık yola Mandalarla gidiyoruz Sabahleyin girdik Ankara'ya Marşlar söyleyerek istasyona varıyoruz
"Ankara nın taşına bak Gözlerimin yaşına bak Ankara nın dardır yolu Yunan almış sağı-solu Gelsin Kemal Paşa Kolu” Korku nedir? İçimizde bilinmez Kanlı yazı alnımızda silinmez Biz var iken, Ankara ya girilmez"
Böyle marşlar söylüyoruz İstasyonda bulunanlarda bizi alkışlıyorlar
Atatürk orada başımızdaki Kenan Bey'e dedi ki:
-Asker saat 10'a kadar serbest Saat 10'da tren gelecek Sıçancık İstasyonunda inecekler Haymana'nın Çulluk Köyüne toplar kurulacak Sabahleyin ateşe başlayacaklar
O sırada birçok kadın geldiler Kimileri yaralı, kimisinin memeleri kesildi Savaştepeli arkadaş var yanımda benim
Kara Fatma dedikleri bir kadınmış o gene
Çıktı biri trenin üstüne konuşuyor
Biz onu yüzbaşı filan sanmıştık Yaralı kadınları eliyle göstererek:
"Şu kadınların haline bakın Çanakkale'nin Biga denilen yerinden beri bu Yunan böyle yapıyor Bu kadınların kimisi anneniz Kimisi bacınız yerine Bunları gördünüz ona göre, cepheden geri dönecek olanı, paşa da olsa vuracaksınız,” dedi
O gece biz Çulluk Köyüne gidip topları kurduk Sabahleyin başlayıverdik ateşe Anamlanamlanam! Üçüncü gün saat 8 sıralarında Yunan kaçmaya başladı Sakarya nehrinden sığamıyor geçmek için Bütün koşulu beygirlerini köprü yapıyor geçmek için nehirden Biz de Polatlı İstasyonunun oradan geçtik Yunan geçtikten sonra birinci köyü yaktı 'Yanık Köy” koyduk adını o köyün biz de Yakıp kaçıyor Yunan Biz hem gidiyoruz arkasından, hem ateş ediyoruz toplarımızla Ağır obüs bizim toplar Adi ateş yapıyoruz, 45 okka mermileri var
Afyon'a gelince dayandı gavur Kuvvetimiz yetmedi Bir sene durduk Afyon köylerinde Karadilli, Arızkaya, Göçenli, Kılıçkaya, Akşehir taraflarında bir sene durduk
Sene geçti Bir sabah hücuma başlayacağız Topları doldurduk Afyon Kalesi'nde Yunan'ın topu var
Biz Ali İhsan paşa cephesindeyiz Dumlupınar Cephesinde Biz Topçuyduk dedim ya! Atatürk hiç sakınmazdı bizden Yanımıza gelirdi O sabah gene bizim yanımızdaydı Öteki büyük paşalar da vardı Çakmak, Karabekir, İnönü
Fevzi Çakmak Atatürk'e dedi ki:
-Mustafa, ben sabah namazını kılsam,
Atatürk de:
-Hay hay Paşam kılın Birazdan başlayacağız ateşe, bir daha kılamazsın
Fevzi Çakmak ayrıldı namaz kılmaya gitti Bizim 2 ağır obüs topumuz var Yanımızda başka bölükte de 2 tane 7,5'luktop vardı Sonra o 7,5'luklar İnönü tarafına gittiler
Toplar hazır mı? Hazır dedik Gün işiyordu Başlayıverdik ateşe Bir atış, ardından bir daha Yunan'ın Afyon Kalesindeki topu sustu Öyle haber geldi Başımızda Yüzbaşı Kemal Bey vardı Sonra o Menemen bağlarında şehit oldu
Dürbün elinde söylerdi mesafeyi Sektirmezdi
Yunan'ın Afyon Kalesi'ndeki topunu benim topun ikinci mermisi susturdu
Kumandanlarda yanımızdaydı Atatürk, Yüzbaşı Kemal Bey'e dönüp dedi ki:
-Bravo be Madalya yaz çavuşa!
İlk madalyayı ben aldım Atatürk verdirdi benim madalyamı
14 günde İzmir'e indik İzmir'de vapurların üzerleri tütün dizileri gibi Yunanlı doluydu Denizin üzeride şapka Vapur mu yeter onca Yunan'aDefoldular Gittiler Sonra biz Manisa, Bursa, Bandırma’dan geçtik
İzmit'e dayandık Ben İzmit'ten teskeremi aldım
5 Fırka, 8 Alay,2Tabur, 5 Bölükteydim Atatürk, Grup Kumandanıydı Arıburnu'nda Bizim topların da yanına gelirdi Orada Tahsin Bey vardı Yüzbaşımızdı Atatürk ona derdi ki:
-Maşallah, maşallah Tahsin Bey, bunlar öğrenmişler
Afyon Kalesine attığımız zaman Yüzbaşı Kemal Bey şöyle emir vermişti Ben de nişancıydım, topun başında
"Mesafe 4600, 5 Barut hakkı, dane, doğru"
Emir buydu İkinci mermide kaledeki topu sustu Yunan'ın
Sonra bize döner:
,-Mermiyi şöyle yapın, kolunuzu dayayın da öyle koyun Korkmayın, bir kere korku getirirseniz yüreğinize, hep korkarsınız Korkmayın, diye konuşurdu
Çanakkale Harbinde Zığındere'de Üç ay ateş yaptık Düşman zırhlıları vardı dış denizde Denizin üstü kasaba gibiydi Gemi doluydu
Arabistan'dan mandalarla çekip gelirdik toplarımızı Haymana'ya geldik Maraş'ta da kaldık biz, Fransızlara karşı O yüzden Maraş fırkası da derlerdi bizim fırkaya
Seferberlikte 80 kişi kadar gitti bizim köyden Ben Arabistan'a gittiğim için geç geldim köye Çanakkale'de kırıldı bizim bu köyden gidenlerin çoğu birkaç kişi gelmişler Onlar da ya kolu yok Ya bacağı
Üç aylık evliydim askere giderken 10 sene sonra geldim köye Beş kız, bir erkek çocuğum oldu Sonra oğlumu öldürdüler Madalya maaşı Yaralanmadım Nine öleli çok oldu Gözlerimin birisi hiç görmüyor Birisini ameliyat ettirip açtırdım O biraz görüyor Öteki hiç görmüyor Çanakkale'ye 18 Mart'a çağırıyorlar Gidemiyorum ki Gözler görmüyor Naşı I gideyim
Mehmet Öztürk’ün Çanakkale Hatıraları
Biga - Gürçeşme Köyü’nden
10 senede geldim askerden İlkin Çanakkale'de girdim savaşa Topçuydum Sonra Çanakkale'yi geçemeyince kafir Arabistan'a kıvrıldı Bağdat yanlarına gittim Ingilizle boğuştuk o tarafta da Sonra Fransızlarla Adana yanında çarpıştık En sonra da Haymana taraflarına gelip Yunan’ın peşine düştük 1310 (1894) doğumluyum 87 yaşına bastım
Çanakkale'de topçu ayırdılar beni 5bölüğe düştüm Üç gün sonra geçirdiler bizi karşı yakaya Ariburnu tarafına, Zigindere'de üç ay topların başındaydım Üç ay ateş ettik düşmana Ne boğazdan geçebildi, ne karadan Geri gitti
Biz topları Akbaş İskelesine indirdik Bir vapura yüklendik İstanbul'a geldik Toplar tamir oldular Tekrar bir vapurla İzmir'e gittik İzmir'den trene toplan, mandaları yükledik Konya Ulukışla'da indirdik trenden Koştuk mandaları toplara Tarsus'a geldik Tekrar trene yüklediler bizi 4 topumuz var15'lik ağır obüs Neyse uzatmayalım Bağdat yakınlarına sokulduk Daha da ileri gittik İran topraklarına filan girdik galiba Kut’ül Amara denilen yerlere vardık
İngiliz'e karşı veriyoruz ateşi O da bize atıyor mermiyi Bir mermi geldi İngilizlerden toplardan ikisi işe yaramaz hale geldi 8 arkadaş da şehit oldu yanımızda Ben ve Ali Çavuş kaldık topların başında
Bozulduk Geri çekiliyoruz İngiliz de arkamızdan geliyor Başka topların tekerleklerinden buluyoruz takıyoruz bizim toplara öyle çekiyoruz geriye Bağdat'a geldik Bağdat2ın yanında bir yer var, Şamara dedikleri
Samara'da toplandık O gece Bağdat yandı Cephanelikleri ateşe vermiş İngilizler Sonra Musul'a geldik Musul'da toplar tamir edildiler Hadi bakalım Kürt harbine 7 ay durduk Kürtlerin karşısında Kürtler Musul'a doğru kaçtılar Musul'a geldik Musul'da terk-i silah oldu Silahlan bıraktık Toplayıverdi İngiliz bizi önüne- Nusaybin'e kadar getirdi
Nusaybin'de Ali İhsan Paşa'yı İngilizler esir aldılar 5 Ordu Kumandanıydı Nusaybin'de trenin üzerine çıktı Bir nutuk verdi Ali İhsan Paşa Alay Kumandanımız vardı Kenan Bey , albaydı Ali İhsan Paşa dedi ki: -"Kenan Bey, bu asker sana teslim Diyarbakır, Urfa, Mardin, Elazığ bu arada bu askeri salmayacaksın Beni İngilizler sınır çizmek için götürüyorlar Ben gene geleceğim Biz koştuk mandaları toplara Diyarbakır'a gittik 1,5 sene durduk Diyarbakır'da Yunan da o sıralarda çıktı İzmir'e Fransızlar Adana'ya çıkmışlar Biz adana tren yolunu Fransızlarla sınır yaptık 1,5 sene ateş yaptık Fransız'a oralarda
Fransız cephesinden hep gece gitmek üzere bir ayda Ankara'ya geldik
Toplan getiriyoruz Ankara'ya Gündüzleri gidemiyoruz Yunan'in tayyaresi görmesin diye gece gidiyoruz O zaman yol filan yok Ali İhsan Paşa'nın fırkasından 350 kişiyiz Ankara'ya 1 saat kalmış artık Yakınlaşmışız Deliktaş dedikleri bir köye varmışız
Yüzbaşımız Hasan Tahsin Bey, Bursalı Rıfat Efendi vardı Rıfat Efendi Mülazım-ı Evvel’di O köyden bir süvari yolladık Ankara'ya Köyde kadınlar bize börekler, çörekler getirip karınlarımızı doyurdular Kadının biri geldi bizim yüzbaşıya; ben de yüzbaşının yanındaydım
-Efendi, bu bizim halimiz ne olacak? diye sordu
Yüzbaşı da
-Ne olacak kadın? dedi
Kadın başladı konuşmaya:
-Bizim adamlarımızı aldılar, gittiler Düşman da hep bu tarafa geliyor Öte gitmiyor
Haymana'nın üstünden de düşmanın top sesleri geliyor” Güüürrr, Güüürrr” diye"
Yüzbaşı, kadına bizi gösterip dedi ki:
-Bugün dinleyin yarın ötemez Yunan'in toplan
Kadın sordu Yüzbaşı'ya:
-Neden?
Yüzbaşı bizi gösterdi eliyle kadına:
-Bu askeri görüyor musun? Çanakkale harbindendir bunlar 8 senelik hepsi Arabistan’ı kıvrandı bu asker katiyen gelemez Yunan
Ankara'ya gönderdiğimiz süvari geldi Çıktık yola Mandalarla gidiyoruz Sabahleyin girdik Ankara'ya Marşlar söyleyerek istasyona varıyoruz
"Ankara nın taşına bak Gözlerimin yaşına bak Ankara nın dardır yolu Yunan almış sağı-solu Gelsin Kemal Paşa Kolu” Korku nedir? İçimizde bilinmez Kanlı yazı alnımızda silinmez Biz var iken, Ankara ya girilmez"
Böyle marşlar söylüyoruz İstasyonda bulunanlarda bizi alkışlıyorlar
Atatürk orada başımızdaki Kenan Bey'e dedi ki:
-Asker saat 10'a kadar serbest Saat 10'da tren gelecek Sıçancık İstasyonunda inecekler Haymana'nın Çulluk Köyüne toplar kurulacak Sabahleyin ateşe başlayacaklar
O sırada birçok kadın geldiler Kimileri yaralı, kimisinin memeleri kesildi Savaştepeli arkadaş var yanımda benim
Kara Fatma dedikleri bir kadınmış o gene
Çıktı biri trenin üstüne konuşuyor
Biz onu yüzbaşı filan sanmıştık Yaralı kadınları eliyle göstererek:
"Şu kadınların haline bakın Çanakkale'nin Biga denilen yerinden beri bu Yunan böyle yapıyor Bu kadınların kimisi anneniz Kimisi bacınız yerine Bunları gördünüz ona göre, cepheden geri dönecek olanı, paşa da olsa vuracaksınız,” dedi
O gece biz Çulluk Köyüne gidip topları kurduk Sabahleyin başlayıverdik ateşe Anamlanamlanam! Üçüncü gün saat 8 sıralarında Yunan kaçmaya başladı Sakarya nehrinden sığamıyor geçmek için Bütün koşulu beygirlerini köprü yapıyor geçmek için nehirden Biz de Polatlı İstasyonunun oradan geçtik Yunan geçtikten sonra birinci köyü yaktı 'Yanık Köy” koyduk adını o köyün biz de Yakıp kaçıyor Yunan Biz hem gidiyoruz arkasından, hem ateş ediyoruz toplarımızla Ağır obüs bizim toplar Adi ateş yapıyoruz, 45 okka mermileri var
Afyon'a gelince dayandı gavur Kuvvetimiz yetmedi Bir sene durduk Afyon köylerinde Karadilli, Arızkaya, Göçenli, Kılıçkaya, Akşehir taraflarında bir sene durduk
Sene geçti Bir sabah hücuma başlayacağız Topları doldurduk Afyon Kalesi'nde Yunan'ın topu var
Biz Ali İhsan paşa cephesindeyiz Dumlupınar Cephesinde Biz Topçuyduk dedim ya! Atatürk hiç sakınmazdı bizden Yanımıza gelirdi O sabah gene bizim yanımızdaydı Öteki büyük paşalar da vardı Çakmak, Karabekir, İnönü
Fevzi Çakmak Atatürk'e dedi ki:
-Mustafa, ben sabah namazını kılsam,
Atatürk de:
-Hay hay Paşam kılın Birazdan başlayacağız ateşe, bir daha kılamazsın
Fevzi Çakmak ayrıldı namaz kılmaya gitti Bizim 2 ağır obüs topumuz var Yanımızda başka bölükte de 2 tane 7,5'luktop vardı Sonra o 7,5'luklar İnönü tarafına gittiler
Toplar hazır mı? Hazır dedik Gün işiyordu Başlayıverdik ateşe Bir atış, ardından bir daha Yunan'ın Afyon Kalesindeki topu sustu Öyle haber geldi Başımızda Yüzbaşı Kemal Bey vardı Sonra o Menemen bağlarında şehit oldu
Dürbün elinde söylerdi mesafeyi Sektirmezdi
Yunan'ın Afyon Kalesi'ndeki topunu benim topun ikinci mermisi susturdu
Kumandanlarda yanımızdaydı Atatürk, Yüzbaşı Kemal Bey'e dönüp dedi ki:
-Bravo be Madalya yaz çavuşa!
İlk madalyayı ben aldım Atatürk verdirdi benim madalyamı
14 günde İzmir'e indik İzmir'de vapurların üzerleri tütün dizileri gibi Yunanlı doluydu Denizin üzeride şapka Vapur mu yeter onca Yunan'aDefoldular Gittiler Sonra biz Manisa, Bursa, Bandırma’dan geçtik
İzmit'e dayandık Ben İzmit'ten teskeremi aldım
5 Fırka, 8 Alay,2Tabur, 5 Bölükteydim Atatürk, Grup Kumandanıydı Arıburnu'nda Bizim topların da yanına gelirdi Orada Tahsin Bey vardı Yüzbaşımızdı Atatürk ona derdi ki:
-Maşallah, maşallah Tahsin Bey, bunlar öğrenmişler
Afyon Kalesine attığımız zaman Yüzbaşı Kemal Bey şöyle emir vermişti Ben de nişancıydım, topun başında
"Mesafe 4600, 5 Barut hakkı, dane, doğru"
Emir buydu İkinci mermide kaledeki topu sustu Yunan'ın
Sonra bize döner:
,-Mermiyi şöyle yapın, kolunuzu dayayın da öyle koyun Korkmayın, bir kere korku getirirseniz yüreğinize, hep korkarsınız Korkmayın, diye konuşurdu
Çanakkale Harbinde Zığındere'de Üç ay ateş yaptık Düşman zırhlıları vardı dış denizde Denizin üstü kasaba gibiydi Gemi doluydu
Arabistan'dan mandalarla çekip gelirdik toplarımızı Haymana'ya geldik Maraş'ta da kaldık biz, Fransızlara karşı O yüzden Maraş fırkası da derlerdi bizim fırkaya
Seferberlikte 80 kişi kadar gitti bizim köyden Ben Arabistan'a gittiğim için geç geldim köye Çanakkale'de kırıldı bizim bu köyden gidenlerin çoğu birkaç kişi gelmişler Onlar da ya kolu yok Ya bacağı
Üç aylık evliydim askere giderken 10 sene sonra geldim köye Beş kız, bir erkek çocuğum oldu Sonra oğlumu öldürdüler Madalya maaşı Yaralanmadım Nine öleli çok oldu Gözlerimin birisi hiç görmüyor Birisini ameliyat ettirip açtırdım O biraz görüyor Öteki hiç görmüyor Çanakkale'ye 18 Mart'a çağırıyorlar Gidemiyorum ki Gözler görmüyor Naşı I gideyim