Göğüs dokusunun mikrobik enfeksiyonlarıdır. Umumiyetle emzirme (laktasyon) devrinde göğüs başındaki çatlaklar nedeniyle oluşur.
Göğüste enfeksiyon belirtileri sertlik, kızarıklık, ağrı ve deride ısı artışıdır.
Şimdi apse oluşmamış yalnızca enfeksiyon bulguları varsa antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
Apse gelişmiş ise kesinlikle drene edilmesi (boşaltılması) gerekir. Bu süreç iğne ile yapılabileceği üzere bazen açık cerrahi drenaj gerektirebilir. Her durumda antibiyotik tedavisine uzun müddet devam edilmelidir.
Göğüste İltihap (Laktasyonel Mastit):
Emziren analarda en sık veladet sonrası 1. haftada olmak üzere göğüste iltihap gelişebilir. Emzirme nedeniyle göğüs başında oluşan çatlaklar, yaralar, kabuklanma ve bed hijyen memebaşında mikrop üremesine yol açar. Bu türlü vakalarda antibiyotikle tedavi olmazsa üçte birinde mastit gelişebilir.
Bu türlü durumlarda emzirmeye devam etmek yahut sütün pompa yardımıyla boşaltılması apse oluşumunu azaltır. Göğüsteki iltihapta apse gelişmişse cerrahi olarak boşaltmak gerekir.
Periduktal Mastit:
Emzirme dışı göğüste oluşan mastitlerdendir. Memebaşı etrafında başlayan ve süt kanalları etrafında gelişen bir iltihap çeşididir. Çok büyük bir kısmı sigara tasarrufu ile bağlıdır. Sigaranın memebaşı gerisindeki süt kanallarında tahribat yapması nedeniyle ortamın enfeksiyonlara müsait bir taban olması nedeniyle geliştiği kestirim edilmekte.
Başlangıçta yalnızca antibiyotik tasarrufu ile hastalığn tedavisi mümkündür. Ultrason eşliğinde göğüs muayenesinde yahut gibisi görüntüleme tetkiklerinde apse saptanırsa apse drenajı gerekir.
Drenaj sonrası nüks riski yüksek olduğundan sık sık tekrarlayan vakalarda, memebaşı gerisindeki süt kanallarını çıkarmaya yönelik cerrahi müdehale yapılır.
Şeker marazı, kronik böbrek yetmezliği ve kemoterapi gören, bağışıklık sistemi ağırlıklanmış, düşkün hastalarda memebaşından uzak yerlerde apse (periferik nonlaktasyonel göğüs enfeksiyonları) gelişebilir. Bu durumda tekrar tedavide apseyi boşaltıp antibiyotik tedavisi uygulanması gerekir. Hastaların yaşına ve muayene bulgularına nazaran, görüntüleme tetkiklerinde kanser kuşkusu varsa abse yahut iltihaplı nahiyeden kesinlikle biyopsi alınması gerekir.
Granülamotöz Mastitler:
Tüberküloz mastiti ve idiopatik lobüler granülomatöz mastit olmak üzere iki tipi bulunur.
Tüberküloz mastiti, devletimiz üzere gelişmekte olan devletlerde ve bağışıklık sistemi ağırlıklanmış hastalarda (AIDS, kronik böbrek yetmezliği gibi) daha sık görülüyor. Tüberküloz mastitinde göğüs derisinde apsenin ağızlaşması halinde fistül görülmesi, göğüste kitle, koltukaltında akıntılı kitle yahut apse üzere klinik tablolar görülür.
Tanı için apse yahut kitleden alınan örneklerin tüberküloza yönelik testlere tabi tutulması gerekir. Tüberküloza yönelik testleri negatif çıkan hastalarda, apse drenajı ve antibiyoterapiye karşın tekrarlayan göğüs apseleri görülüyorsa ve klinik kuşku varsa, testlerle tanısı konamayan bir tüberküloz düşünülebilir ve buna yönelik ilaç tedavisi, antibiyotik uygulanır. Sık sık apse drenajına ve ilaç tedavisine karşın tekrarlayan tüberküloz mastitlerinde ise cerrahi teşebbüsle göğüsten apse kesiminin çıkartılması düşünülebilir.
İdiyopatik granülomatöz lobüler mastit, genç doğurma çağındaki hastalarda sık görülür. Göğse yönelik bağışıklık sisteminin sıradanın üzerinde reaksiyon göstermeleri sonucu (otoimmün) oluştuğu düşünülmektedir. Geçirilmiş enfeksiyon yahut travma da nedenler arasında görülebilir.
Gerek klinik gerekse radyolojik (ultrasonografi, mamografi, manyetik rezonans görüntüleme) olarak göğüs kanseriyle (özellikle inflamatuvar göğüs kanseriyle) ve tüberküloz mastiti ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Antibiyoterapiye karşın tekrarlayan göğüs abseleri görülür.
Apse yahut dokudan alınan örneklerde tüberküloz testleri negatiftir. USG, MMG, göğüs MRI tetkiklerinde de kanserden ayırıcı tanısı epey zordur ve tecrübe gerektirir. Kesin tanı için alınan kuşkulu göğüs dokusunun kesinlikle patolojiye gönderilmesi gerekir.
Tedavide, erken devir ve ufak kitleli hastalar kısa bir vade gözlemlenebilir. Bu cins kitleler zaten yalnızca antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlarla gözlem sırasında kaybolabilir.
Büyük yahut birden ziyade kitle mevcutsa steroid üzere bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlara başlanabilir. Hastalar tedavi mühletince 3 haftalık aralıklarla denetim edilmelidir. Bu tıp bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlara başlanmadan evvel hastanın tüberküloz olmadığından emin olunması çok değerlidir. Kitleler kortizon tedavisine karşılık verirse cerrahi olarak büsbütün çıkarılabilir. Kortizona karşılık alınmamışsa bağışıklık sistemini baskılayan öteki ilaçlar denenebilir.
Göğüste enfeksiyon belirtileri sertlik, kızarıklık, ağrı ve deride ısı artışıdır.
Şimdi apse oluşmamış yalnızca enfeksiyon bulguları varsa antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
Apse gelişmiş ise kesinlikle drene edilmesi (boşaltılması) gerekir. Bu süreç iğne ile yapılabileceği üzere bazen açık cerrahi drenaj gerektirebilir. Her durumda antibiyotik tedavisine uzun müddet devam edilmelidir.
Göğüste İltihap (Laktasyonel Mastit):
Emziren analarda en sık veladet sonrası 1. haftada olmak üzere göğüste iltihap gelişebilir. Emzirme nedeniyle göğüs başında oluşan çatlaklar, yaralar, kabuklanma ve bed hijyen memebaşında mikrop üremesine yol açar. Bu türlü vakalarda antibiyotikle tedavi olmazsa üçte birinde mastit gelişebilir.
Bu türlü durumlarda emzirmeye devam etmek yahut sütün pompa yardımıyla boşaltılması apse oluşumunu azaltır. Göğüsteki iltihapta apse gelişmişse cerrahi olarak boşaltmak gerekir.
Periduktal Mastit:
Emzirme dışı göğüste oluşan mastitlerdendir. Memebaşı etrafında başlayan ve süt kanalları etrafında gelişen bir iltihap çeşididir. Çok büyük bir kısmı sigara tasarrufu ile bağlıdır. Sigaranın memebaşı gerisindeki süt kanallarında tahribat yapması nedeniyle ortamın enfeksiyonlara müsait bir taban olması nedeniyle geliştiği kestirim edilmekte.
Başlangıçta yalnızca antibiyotik tasarrufu ile hastalığn tedavisi mümkündür. Ultrason eşliğinde göğüs muayenesinde yahut gibisi görüntüleme tetkiklerinde apse saptanırsa apse drenajı gerekir.
Drenaj sonrası nüks riski yüksek olduğundan sık sık tekrarlayan vakalarda, memebaşı gerisindeki süt kanallarını çıkarmaya yönelik cerrahi müdehale yapılır.
Şeker marazı, kronik böbrek yetmezliği ve kemoterapi gören, bağışıklık sistemi ağırlıklanmış, düşkün hastalarda memebaşından uzak yerlerde apse (periferik nonlaktasyonel göğüs enfeksiyonları) gelişebilir. Bu durumda tekrar tedavide apseyi boşaltıp antibiyotik tedavisi uygulanması gerekir. Hastaların yaşına ve muayene bulgularına nazaran, görüntüleme tetkiklerinde kanser kuşkusu varsa abse yahut iltihaplı nahiyeden kesinlikle biyopsi alınması gerekir.
Granülamotöz Mastitler:
Tüberküloz mastiti ve idiopatik lobüler granülomatöz mastit olmak üzere iki tipi bulunur.
Tüberküloz mastiti, devletimiz üzere gelişmekte olan devletlerde ve bağışıklık sistemi ağırlıklanmış hastalarda (AIDS, kronik böbrek yetmezliği gibi) daha sık görülüyor. Tüberküloz mastitinde göğüs derisinde apsenin ağızlaşması halinde fistül görülmesi, göğüste kitle, koltukaltında akıntılı kitle yahut apse üzere klinik tablolar görülür.
Tanı için apse yahut kitleden alınan örneklerin tüberküloza yönelik testlere tabi tutulması gerekir. Tüberküloza yönelik testleri negatif çıkan hastalarda, apse drenajı ve antibiyoterapiye karşın tekrarlayan göğüs apseleri görülüyorsa ve klinik kuşku varsa, testlerle tanısı konamayan bir tüberküloz düşünülebilir ve buna yönelik ilaç tedavisi, antibiyotik uygulanır. Sık sık apse drenajına ve ilaç tedavisine karşın tekrarlayan tüberküloz mastitlerinde ise cerrahi teşebbüsle göğüsten apse kesiminin çıkartılması düşünülebilir.
İdiyopatik granülomatöz lobüler mastit, genç doğurma çağındaki hastalarda sık görülür. Göğse yönelik bağışıklık sisteminin sıradanın üzerinde reaksiyon göstermeleri sonucu (otoimmün) oluştuğu düşünülmektedir. Geçirilmiş enfeksiyon yahut travma da nedenler arasında görülebilir.
Gerek klinik gerekse radyolojik (ultrasonografi, mamografi, manyetik rezonans görüntüleme) olarak göğüs kanseriyle (özellikle inflamatuvar göğüs kanseriyle) ve tüberküloz mastiti ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Antibiyoterapiye karşın tekrarlayan göğüs abseleri görülür.
Apse yahut dokudan alınan örneklerde tüberküloz testleri negatiftir. USG, MMG, göğüs MRI tetkiklerinde de kanserden ayırıcı tanısı epey zordur ve tecrübe gerektirir. Kesin tanı için alınan kuşkulu göğüs dokusunun kesinlikle patolojiye gönderilmesi gerekir.
Tedavide, erken devir ve ufak kitleli hastalar kısa bir vade gözlemlenebilir. Bu cins kitleler zaten yalnızca antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlarla gözlem sırasında kaybolabilir.
Büyük yahut birden ziyade kitle mevcutsa steroid üzere bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlara başlanabilir. Hastalar tedavi mühletince 3 haftalık aralıklarla denetim edilmelidir. Bu tıp bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlara başlanmadan evvel hastanın tüberküloz olmadığından emin olunması çok değerlidir. Kitleler kortizon tedavisine karşılık verirse cerrahi olarak büsbütün çıkarılabilir. Kortizona karşılık alınmamışsa bağışıklık sistemini baskılayan öteki ilaçlar denenebilir.