Meme kanseri erken dönemde hiç belirti vermez. Ağrı ve memede rahatsızlık genellikle olmaz. Eğer memenizde bir kitle fark ederseniz kendinizi ayna karşısında incelemelisiniz:
Meme boyutlarında değişiklik
Meme cildinde çekinti, içe göçme
Yeni gelişen bir meme başı değişikliği; meme başında içe dönme gibi
Meme başı akıntısı özellikle kanlı olan akıntılar
Kol altında ele gelen şişlik gibi bulgular sizi şüphelendirmelidir.
NE ZAMAN HEKİME BAŞVURMALIYIZ?
Meme görüntümüzü aynada incelediğimizde iki meme arasında fark görülüyorsa
Elle incelediğimizde elimize kitle geliyorsa
Meme başında akıntı ve şekil bozukluğu oluştuysa bir meme cerrahına başvurmalıyız.
HİÇ ŞİKÂYETİMİZ YOKSA RUTİN MEME KONTROLLERİNE NE ZAMAN BAŞLAMALIYIZ?
Sağlıklı bir kadında rutin meme kontrolleri 40 yaşında başlamalıdır. Önce bir meme cerrahı tarafından muayene edilmedir. Takiben mamografi ve meme ultrasonu ile her iki memeye ayrıntılı görüntüleme yapılmalıdır. Tüm bunlar normal çıkarsa yıllık hekim kontrolü ile devam edilir. Ancak her kadın kendi kendine meme muayenesini öğrenmelidir. Aylık muayenelerini kendisi yapmalıdır. Fark ettiği bir değişiklik olursa rutin kontrol zamanını beklemeden hekime başvurmalıdır.
FİZİK İNCELEMEDE NELER ÖNEMLİDİR?
Kitle olması
Meme görünümünde şekil bozukluğu
Meme ucunun içe dönmesi
Meme cildinde damarların genişlemesi
Açık yara olması
Meme ucunda akıntılı iyileşmeyen yara
Meme cildinde kalınlaşma, portakal kabuğu hali alması
MEMEDE SAPTANAN HER KİTLE KÖTÜMÜDÜR?
Kitlenin elle incelemesi ile
Sert bir kitle
Hareketsiz bir kitle
Sınırları düzensiz ve belirsiz
Cilde veya altta göğüs duvarına yapışık ise kanser olma olasılığı vardır.
ŞÜPHELİ KİTLE SAPTANINCA HEMEN ÇIKARILMALIMIDIR?
Memede saptanan şüpheli kitleler için izlenecek yol şöyle sıralanmalıdır:
Hekim muayenesi
Mamografi ve meme ultrasonu
Hekim gerek görürse meme MRI
Kitleden kalın iğne biyopsisi
Patolojik tanı ve görüntüleme testlerinin sonucuna göre takip veya ameliyatla kitlenin çıkarılması gündeme gelir.
MEME KANSERİ RİSKİNİ ARTTIRAN FAKTÖRLER NELERDİR?
Yaş: 65 yaş ve üstü olma
Meme biyopsisi sonucu atipik hücre varlığı
Genetik yatkınlık: BRCA 1, BRCA 2 varlığı
İn situ lezyon varlığı ( duktal /lobüler)
Ailede 50 yaş altı over kanseri öyküsü
Ailede birden fazla yakın akrabada meme kanseri öyküsü
30 yaş altında radyoterapi almış olmak
40 yaş altında meme kanseri tanısı almak
Menapoz sonrası yüksek östrojen veya testosteron düzeyleri
İlk doğum yaşının 35’ ten sonra olması
Yoğun meme yapısına sahip olma
Yoğun alkol tüketimi
Adet yaşının 12’ nin altında olması
Askenazi Yahudilerinden olma
Doğumla sonuçlanmış bir gebeliğin olmaması
Menapoz yaşının 55 ve sonrası olması
Tip 2 diyabet hastalığı
Menapoz sonrası obesite
Kişisel uterus, over ve kolon kanseri öyküsü
Östrojen ve progesteron içeren hormon tedavilerinin uzun dönem kullanımı
Doğum kontrol haplarının uzun dönem kullanımı
Gece saatlerinde nöbet tarzı iş hayatı
Sigara
Fiziksel aktiviteden uzak bir yaşam
MEME KANSERİNİ AZALTAN FAKTÖRLER
Emzirme
İlk gebeliğin 20 yaşın altında olması
Asyalı, Latin ve Pasifik Adalarından olma
Tamoksifen kullanımı
Risk azaltıcı meme cerrahisi
Serviks kanseri öyküsü
Ooferektomi (yumurtalıkların alınması) operasyonu
Aktif, bol sporlu bir yaşam
Kanser normal hücre büyümesini ve bölünmesini kontrol eden genlerde oluşan anormal değişiklik veya mutasyon sonucu gelişir. Normal düzende vücudumuzdaki hücreler belli bir döngüde yenilenir. Sağlıklı hücreler yenilerinin yerini alır. Bu kontrol mekanizması bozulduğunda sürekli hücre çoğalması ve sonucunda tümöral oluşum gerçekleşir. Bu tümöral oluşum iyi huylu veya kötü huylu olabilir.
Meme kanseri süt üreten lobüllerde veya süt kanallarında mevcut hücrelerde başlayabilir. Zamanla tümöral hücreler komşu sağlıklı dokuyu içine alarak büyür. Erken tanı almazsa kan ve lenf damarlarını da tutarak ilerlemesini sürdürür. Önce koltuk altı lenf bezlerine daha sonra da uzak organlara yayılabilir.
Meme kanserlerinin %85-90’ ı kendiliğinden oluşur. Bu kanserler yaşla beraber oluşan değişiklikler ve kişisel risk faktörlerinin etkileriyle olur. Kişisel risk faktörleri alkol, sigara, aşırı kilo, bol şekerli beslenme olabilir. Bu kanserlerin dışında %5-10 anne veya babadan genetik geçiş yoluyla meme kanseri gelişimi olabilir.
Meme boyutlarında değişiklik
Meme cildinde çekinti, içe göçme
Yeni gelişen bir meme başı değişikliği; meme başında içe dönme gibi
Meme başı akıntısı özellikle kanlı olan akıntılar
Kol altında ele gelen şişlik gibi bulgular sizi şüphelendirmelidir.
NE ZAMAN HEKİME BAŞVURMALIYIZ?
Meme görüntümüzü aynada incelediğimizde iki meme arasında fark görülüyorsa
Elle incelediğimizde elimize kitle geliyorsa
Meme başında akıntı ve şekil bozukluğu oluştuysa bir meme cerrahına başvurmalıyız.
HİÇ ŞİKÂYETİMİZ YOKSA RUTİN MEME KONTROLLERİNE NE ZAMAN BAŞLAMALIYIZ?
Sağlıklı bir kadında rutin meme kontrolleri 40 yaşında başlamalıdır. Önce bir meme cerrahı tarafından muayene edilmedir. Takiben mamografi ve meme ultrasonu ile her iki memeye ayrıntılı görüntüleme yapılmalıdır. Tüm bunlar normal çıkarsa yıllık hekim kontrolü ile devam edilir. Ancak her kadın kendi kendine meme muayenesini öğrenmelidir. Aylık muayenelerini kendisi yapmalıdır. Fark ettiği bir değişiklik olursa rutin kontrol zamanını beklemeden hekime başvurmalıdır.
FİZİK İNCELEMEDE NELER ÖNEMLİDİR?
Kitle olması
Meme görünümünde şekil bozukluğu
Meme ucunun içe dönmesi
Meme cildinde damarların genişlemesi
Açık yara olması
Meme ucunda akıntılı iyileşmeyen yara
Meme cildinde kalınlaşma, portakal kabuğu hali alması
MEMEDE SAPTANAN HER KİTLE KÖTÜMÜDÜR?
Kitlenin elle incelemesi ile
Sert bir kitle
Hareketsiz bir kitle
Sınırları düzensiz ve belirsiz
Cilde veya altta göğüs duvarına yapışık ise kanser olma olasılığı vardır.
ŞÜPHELİ KİTLE SAPTANINCA HEMEN ÇIKARILMALIMIDIR?
Memede saptanan şüpheli kitleler için izlenecek yol şöyle sıralanmalıdır:
Hekim muayenesi
Mamografi ve meme ultrasonu
Hekim gerek görürse meme MRI
Kitleden kalın iğne biyopsisi
Patolojik tanı ve görüntüleme testlerinin sonucuna göre takip veya ameliyatla kitlenin çıkarılması gündeme gelir.
MEME KANSERİ RİSKİNİ ARTTIRAN FAKTÖRLER NELERDİR?
Yaş: 65 yaş ve üstü olma
Meme biyopsisi sonucu atipik hücre varlığı
Genetik yatkınlık: BRCA 1, BRCA 2 varlığı
İn situ lezyon varlığı ( duktal /lobüler)
Ailede 50 yaş altı over kanseri öyküsü
Ailede birden fazla yakın akrabada meme kanseri öyküsü
30 yaş altında radyoterapi almış olmak
40 yaş altında meme kanseri tanısı almak
Menapoz sonrası yüksek östrojen veya testosteron düzeyleri
İlk doğum yaşının 35’ ten sonra olması
Yoğun meme yapısına sahip olma
Yoğun alkol tüketimi
Adet yaşının 12’ nin altında olması
Askenazi Yahudilerinden olma
Doğumla sonuçlanmış bir gebeliğin olmaması
Menapoz yaşının 55 ve sonrası olması
Tip 2 diyabet hastalığı
Menapoz sonrası obesite
Kişisel uterus, over ve kolon kanseri öyküsü
Östrojen ve progesteron içeren hormon tedavilerinin uzun dönem kullanımı
Doğum kontrol haplarının uzun dönem kullanımı
Gece saatlerinde nöbet tarzı iş hayatı
Sigara
Fiziksel aktiviteden uzak bir yaşam
MEME KANSERİNİ AZALTAN FAKTÖRLER
Emzirme
İlk gebeliğin 20 yaşın altında olması
Asyalı, Latin ve Pasifik Adalarından olma
Tamoksifen kullanımı
Risk azaltıcı meme cerrahisi
Serviks kanseri öyküsü
Ooferektomi (yumurtalıkların alınması) operasyonu
Aktif, bol sporlu bir yaşam
Kanser normal hücre büyümesini ve bölünmesini kontrol eden genlerde oluşan anormal değişiklik veya mutasyon sonucu gelişir. Normal düzende vücudumuzdaki hücreler belli bir döngüde yenilenir. Sağlıklı hücreler yenilerinin yerini alır. Bu kontrol mekanizması bozulduğunda sürekli hücre çoğalması ve sonucunda tümöral oluşum gerçekleşir. Bu tümöral oluşum iyi huylu veya kötü huylu olabilir.
Meme kanseri süt üreten lobüllerde veya süt kanallarında mevcut hücrelerde başlayabilir. Zamanla tümöral hücreler komşu sağlıklı dokuyu içine alarak büyür. Erken tanı almazsa kan ve lenf damarlarını da tutarak ilerlemesini sürdürür. Önce koltuk altı lenf bezlerine daha sonra da uzak organlara yayılabilir.
Meme kanserlerinin %85-90’ ı kendiliğinden oluşur. Bu kanserler yaşla beraber oluşan değişiklikler ve kişisel risk faktörlerinin etkileriyle olur. Kişisel risk faktörleri alkol, sigara, aşırı kilo, bol şekerli beslenme olabilir. Bu kanserlerin dışında %5-10 anne veya babadan genetik geçiş yoluyla meme kanseri gelişimi olabilir.