Ömrümüzde fizyolojik değişimlerin meydana geldiği birçok evre vardır. Bunlar hatunlar için ergenlik, üreme periyodu ve menopozdur.
Adet kanaması, her ay mümkün bir gebelik için hazırlık yapan rahim iç tabakasının gebelik oluşmaması durumunda yenilenmesi için dışarı atılma sürecidir. Her ay bir yumurta hücresi olgunlaşma sürecine girerek östrojen hormonu salgılamaya başlar ve bu sayede rahim içi tabaka kalınlaşır. Hücre belli başlı bir olgunluğa ulaşınca yumurtlama gerçekleşir. Yumurtlama sonrası progesteron hormonu devreye girer ve rahim iç tabakası gebelik oluşumuna iyi hale gelir.
Her kız evladının muayyen sayıda yumurtalık hücresi vardır. Bu hücrelerin sayısı ergenlik periyoduna kadar ve sonrasında azalır. Hücrelerin tümünün tükenmesi durumunda yumurtlama durur, östrojen ve progesteron salınamayacağı için rahim iç tabakasının yenilenme süreci biter. Böylelikle menopoz devri başlamış olur.
Umum olarak menopoza girme yaşı 45-55 yaş arasıdır. Daha erken periyotta gerçekleşmesine erken menopoz diyebiliriz. Menopoza girme yaşı kalıtsal bir aktarımdır ve gebelik, ergenlik, ilaç tasarrufu üzere etkenlerden etkilenmez. Fakat erken menopoz durumunun altında yatan sebep kesinlikle araştırılmalıdır.
Östrojen azalınca ?
Östrojen hormonu azalınca ona bağlı tüm dokularda değişiklikler oluşur. Bunlardan ateş basması ve uyku bozuklukları birinci görülen belirtilerdir. Yıllar içinde cinsî organlarda ve idrar yollarında gerilemeye bağlı belirtiler ortaya çıkarken geç periyotlarda ise kemik erimesi (osteoporoz) , damar sertliği gelişme eğilimi ve kalp marazları oluşabilir.
Östrojen hormonunun salgılanmaması ile gözetici tesiri de ortadan kalkar ve kan yağları bedellerinde değişimler oluşur, münasebetiyle kalp illetleri riskinde artış görülür. Birebir hengamda bazal metabolik sürat dediğimiz vücut gücü de azalınca kilo artışı gerçekleşebilir. Egzersiz yapılmaması ve istikrarlı beslenilmemesi taktirde vücut kısır bir döngüye girebilir. Bu nedenle menopoz periyodunda nizamlı egzersiz yapılmalı ve sağlıklı bir beslenme nizamı oluşturulmalıdır.
Menopoz devrinin olumsuz tesirlerinden korunmak için:
v Hergün kesinlikle 30 dakika egzersiz yapılmalı
v Kâfi ölçüde kalsiyum kemik erimesi riski açısından alınmalı (3-4 porsiyon süt ürünü)
v Kalp illetleri riski istikametinden yekun yağ,doymuş yağ ve kolesterolü düşük bir diyet uygulanmalı
v Çiğ zerzevat, yağlı tohum ve soya üzere besinler kronik marazlardan hami oldukları için tüketimlerine ehemmiyet verilmeli.
v Posası yüksek besinler tercih edilmeli
v Sigara ve alkol tüketilmemeli
v Güneş ışınlarından faydalanmak için günde 20 dakika güneşlenilmeli.
Dyt.Funda Sevim
Adet kanaması, her ay mümkün bir gebelik için hazırlık yapan rahim iç tabakasının gebelik oluşmaması durumunda yenilenmesi için dışarı atılma sürecidir. Her ay bir yumurta hücresi olgunlaşma sürecine girerek östrojen hormonu salgılamaya başlar ve bu sayede rahim içi tabaka kalınlaşır. Hücre belli başlı bir olgunluğa ulaşınca yumurtlama gerçekleşir. Yumurtlama sonrası progesteron hormonu devreye girer ve rahim iç tabakası gebelik oluşumuna iyi hale gelir.
Her kız evladının muayyen sayıda yumurtalık hücresi vardır. Bu hücrelerin sayısı ergenlik periyoduna kadar ve sonrasında azalır. Hücrelerin tümünün tükenmesi durumunda yumurtlama durur, östrojen ve progesteron salınamayacağı için rahim iç tabakasının yenilenme süreci biter. Böylelikle menopoz devri başlamış olur.
Umum olarak menopoza girme yaşı 45-55 yaş arasıdır. Daha erken periyotta gerçekleşmesine erken menopoz diyebiliriz. Menopoza girme yaşı kalıtsal bir aktarımdır ve gebelik, ergenlik, ilaç tasarrufu üzere etkenlerden etkilenmez. Fakat erken menopoz durumunun altında yatan sebep kesinlikle araştırılmalıdır.
Östrojen azalınca ?
Östrojen hormonu azalınca ona bağlı tüm dokularda değişiklikler oluşur. Bunlardan ateş basması ve uyku bozuklukları birinci görülen belirtilerdir. Yıllar içinde cinsî organlarda ve idrar yollarında gerilemeye bağlı belirtiler ortaya çıkarken geç periyotlarda ise kemik erimesi (osteoporoz) , damar sertliği gelişme eğilimi ve kalp marazları oluşabilir.
Östrojen hormonunun salgılanmaması ile gözetici tesiri de ortadan kalkar ve kan yağları bedellerinde değişimler oluşur, münasebetiyle kalp illetleri riskinde artış görülür. Birebir hengamda bazal metabolik sürat dediğimiz vücut gücü de azalınca kilo artışı gerçekleşebilir. Egzersiz yapılmaması ve istikrarlı beslenilmemesi taktirde vücut kısır bir döngüye girebilir. Bu nedenle menopoz periyodunda nizamlı egzersiz yapılmalı ve sağlıklı bir beslenme nizamı oluşturulmalıdır.
Menopoz devrinin olumsuz tesirlerinden korunmak için:
v Hergün kesinlikle 30 dakika egzersiz yapılmalı
v Kâfi ölçüde kalsiyum kemik erimesi riski açısından alınmalı (3-4 porsiyon süt ürünü)
v Kalp illetleri riski istikametinden yekun yağ,doymuş yağ ve kolesterolü düşük bir diyet uygulanmalı
v Çiğ zerzevat, yağlı tohum ve soya üzere besinler kronik marazlardan hami oldukları için tüketimlerine ehemmiyet verilmeli.
v Posası yüksek besinler tercih edilmeli
v Sigara ve alkol tüketilmemeli
v Güneş ışınlarından faydalanmak için günde 20 dakika güneşlenilmeli.
Dyt.Funda Sevim