Mesnevi nedir, mesnevinin özellikleri nelerdir

zeberus1234

Yeni Üye
Tepkime
10
Yaş
36
Coin
2
Mesnevi nedir, mesnevinin özellikleri nelerdir
Mesnevi, içinde yüzlerce hikaye anlatılan bir eserdir. Hz. Mevlana kendi elleriyle yazdığı Mesnevi’nin ilk on sekiz beytine ayrılıktan şikayetle başlar. Özellikle Mesnevi’nin ilk hikayesi ve hikayelerin özü, esası bu hikayededir. İnsanoğlunun hikayesi bu ayrılığın hikayesidir.Mesnevi nedir, mesnevinin özellikleri nelerdir
Mesnevi’nin her beytinin dizeleri kendi arasında uyaklı,aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılan divan şiirinin en uzun nazım biçimindedir. Mesnevi İran edebiyatının bir ürünüdür. Fakat Türk edebiyatına ait mesneviler de en az İran edebiyatındakiler kadar güzeldir. Divan şiirinde anlam ve kavramlar bir beyitte tamamlandığı için divan şairleri, her beyte iki uyak bulmak zorunda olduğundan, mesnevi en basit nazım biçimi sayılır. Bundan dolayı mesnevi kısa konularda pek kullanılmamıştır.

Mesnevi’nin temeli Arap ve İran edebiyatına dayanır. Diğer birçok edebi türde olduğu gibi mesnevide de şairler başta Arap ve İran edebiyatına ait belli başlı mesnevileri tercüme ederek işe başlamışlardır. Daha sonra da orijinal mesneviler yazmışlardır. Özellikle on yedinci yüzyıldan sonra şairler, yapılarını milli kimliğin oluşturduğu mesneviler yazmaya çalışmışlardır. Bu hususta Muhammed Kuzubaş’ın “Mahzen-i Esrar ile “Nefhatü’-l Ezhar Mukayesesi isimli çalışması, mesnevilerin İran ve Arap kültüründen çıkarak yerli kaynaklara yöneldiğini ortaya koyması bakımından önemlidir..

Mesnevi nedir, mesnevinin özellikleri nelerdirBir mesnevi genellikle şu bölümlerden oluşur:
Dibâce: mesnevinin önsözüdür. Manzum veya mensur olabilir.
Tevhid: Allah’ın birliği ve bütünlüğü anlatılır.
Münacaat: Allah’a yalvarış ve yakarışlarda bulunulur.
Naat: Hz. Muhammed övülür.
Miraciye: Miraç olayı anlatılır.
Medh-i Çihar-yâr-i Güzîn: Genellikle dört halife övülür. Dört halife dışında devrin büyükleri de övülebilir.
Medhiye: yapıtın sunulacağı kişiye övgüler bulunur.
Sebeb-i Telif: Mesnevinin yazılış nedeni belirtilir.
Âğâz-ı Dâstan: Mesnevinin asıl konusunun bulunduğu bölümdür.
Hatime: Mesnevinin bittiğini belirten bölümdür.

Mesnevi’nin özelliklerini maddeler halinde şöyle sıralanır:
*Her beyiti kendi içinde uyaklıdır.
*Aruzun kısa kalıplarıyla yazılır.
*Beyitler arasında anlam bütünlüğü vardır.
*Aşk, tasavvuf, savaş, kahramanlık, savaş… gibi farklı konular işlenir.

*Divan şiirinin en uzun nazım biçimidir.
*Divan şiirinde olay ağırlıklı konuların işlendiği bir türdür. Hikaye ve romanın Divan edebiyatındaki karşılığıdır.
Mesnevi nedir, mesnevinin özellikleri nelerdir

Mesnevileri konularına göre şöyle sınıflandırabiliriz:
*Destanlar, savaş ve kahramanlık konularını işleyen mesneviler: İskendername (Ahmedi), Şehname (Firdevsi)…
*Aşk hikayelerini konu alan mesneviler: Vamık u Azra, Hüsrev ü Şirin…
*Dini ve tasavvufi konulu mesneviler: Vesiletü’n-Necat (Süleyman Çelebi), Hüsn ü Aşk (Şeyh Galib), Leyla vü Mecnun (Fuzuli)…
*Ahlaki konulu didaktik mesneviler: Hayriyye, Hayrabad (Nabi), Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacib)…
*Şehirleri anlatan mesneviler: Şehrengiz-i Bursa (Lamiî), Hubanname (Enderunlu Fazıl)…
*Eğlence ve düğünleri anlatan mesneviler: Surname (Vehbi)
*Mizahi ya da eleştirel mesneviler: Harname (Şeyhi)
 
Üst Alt