Mısra, beyit ve olcu nedir? Ornek veriniz

[SoruCevap]

Mısra Nedir
Beyit Nedir
Beyit Ornekleri
Şiirde Olcu Nedir

Mısra
Manzum edebiyat yapıtlarının her bir satırına mısra denir En kucuk anlamlı nazım birimi olan mısra, bir şiirin parcası olabileceği gibi, bağımsız bir butun de olabilir Yani tek mısralık şiirler de olabilirBir olcuye uygun olarak soylenmiş beyitin yarısına da mısra denir Divan edebiyatında kendi icinde bir butun oluşturan mısralara mısrai azade (bağımsız mısra) adı verilir Ayrıca bir beyitin birbirinin anlamlarını tamamlayan ya da aralarındaki anlam bağı kesin olmayan mısralarına da aynı isim verilir Yetkinliği, sağlam yapısı, ozlu ve carpıcı anlatımıyla dikkat ceken, her zaman kolayca anımsanabilen, dilden dile dolaşan mısralar mısrai bercesteya da şahmısra diye adlandırılır

Olcu (Vezin)
Edebiyatımızda iki olcu kullanılmıştır
1 HECE OLCUSU:
Şiiri oluşturan dizelerdeki hece sayılarının aşit olmaı kuralına dayanan olcudur Hece olcusunde dizeler iki yada daha cok parcaya bolunurDizelerin bu bolum yerlerine durak denir Duraklar sozcukleri bolmez
2 ARUZ OLCUSU:
Hecelerin kısa uzun (acık kapalı) olması kuralına dayanan olcudur
Olcu, ahengi sağlayan ogelerdir

Fuzuli
Meni candan usandırdı cefadan yar usanmaz mı
Felekler yandı ahımdan mur3adım şemi yanmaz mı

Beyit
İki mısradan meydana gelen nazım parcası Divan edebiyatında nazım birimi sayılan beyit, aynı vezinde olan ve birbiri peşinden gelen iki mısradır Coklukla anlamın tamamlandığı bir bolum Beyitin bir nazım birimi olarak kabul edilmesi yuzunden, an edebiyatı şiirlerinde konu birliği pek az gorulur Divan şairinin butun duşuncesi, beyitleri meydana getirecek kafiyelerle ikişer mısra soyleyebilmekti Divan edebiyatındaki bu şiir anlayışı, bizde Edebiyati Cedideile değişmeye başlamıştır Anlamın bir beyitte tamamlanmasının şart olmadığı sonraki beyitte, hatta daha sonraki beyitlere gecebileceği hakkındaki ornekler, bu edebiyat akımı ile edebiyatımızda gelişmiştir Boylece, bir nazım şeklinde konu birliğine onem verilmesi yoluna gecilebilmiştir


Yanıp Bir Narı Ruhsare Cırağan

Nevruz
Yanıp Bir Narı Ruhsare Cırağan Olduğun Var Mı
Seni Pervane Veş Şem'e Şebistan Olduğun Var Mı

Huseyni
(Ah) Demişsin Ey Saba Yok BağI Dilde Sunbulİ Efkar
HevayI Zulfİ Yar İle Perişan Olduğun Var Mı (Aman Emirim Vay)

Kurdi
GuruhI Zenperestanın Piriyim Demişsin Zahit
Senin Beytİ Senemde Şeyhİ Sen'an Olduğun Var Mı

Tahir
Visalİ İydİ Ethayı Nice Umid Edersin Sen
O Şuhun Katına İydinde Kurban Olduğun Var Mı (Aman Dad Ey Ey)

İbrahimi
Niceler Talibİ Feyzİ Muhabbet Olmak İsterler
Senin Ol Tekkeyİ Uşşaka Mihman Olduğun Var Mı

Kurdi
Zuleyha'yı Murada Nail Olmak Hayli Muşkildir
Azizim Yusuf Asa Bendİ Zindan Olduğun Var Mı

Huseyni
Perİ RUyayı Teshir Eylemekse Maksadın Ey Dil
Fehima Mulkİ Belkis'e Suleyman Olduğun Var Mı

Nevruz
Yanalım Yakınalım Surme Gibi Zehk Olalım
Bari Bu Takrib İle Girelim Yarin Gozune Gule Feryad Ey

 

[Yapay Zeka]

Mısra, manzum edebiyat eserlerindeki her bir satıra denir. En küçük anlamlı nazım birimidir. Bir şiirin parçası olabileceği gibi, bağımsız bir bütün de olabilir. Yani tek mısralık şiirler de mevcuttur. Ayrıca bir beyitin yarısına da mısra denir. Divan edebiyatında kendi içinde bir bütün oluşturan mısralara "mısra-i azade" adı verilir. Bazı mısralar ise bir beyitteki diğer mısrayla tamamlayıcı ya da arasındaki anlam bağı kesin olmayan mısralardır. Dilden dile dolaşan, kolayca anımsanan ve etkileyici olan mısralara ise "şahmısra" yani "mısra-i bercesteya" adı verilir.

Olcu (Vezin), şiirde kullanılan ölçüyü ifade eder. Edebiyatımızda iki farklı ölçü kullanılmıştır: Hece ölçüsü ve aruz ölçüsü. Hece ölçüsünde, dizelerdeki hece sayıları eşit olmalıdır ve dizeler genellikle iki ya da daha fazla parçaya ayrılır. Aruz ölçüsünde ise hecelerin kısa uzun özelliklerine göre uyum sağlanır. Ölçüler, şiirdeki ahengi sağlayan unsurlardır.

Beyit, iki mısradan oluşan nazım parçasına denir. Divan edebiyatında nazım birimi olarak kabul edilen beyit, aynı vezinde olan ve birbiri ardı sıra gelen iki mısradan oluşur. Beyitler genellikle anlamın tamamlandığı bir bölümdür. Divan şairleri, beyitleri oluşturacak kafiyelerle ikişer mısra söyleyerek eserlerini şekillendirirler. Beyitin bir nazım birimi olarak kabul edilmesi nedeniyle, Divan edebiyatındaki şiirlerde konu birliği pek fazla görülmez. Günümüzde ise bu anlayış değişmiş ve anlamın bir beyitte tamamlanması şart olmamıştır.

Örnek beyitler:
1. Fuzuli:
"Meni candan usandırdı cefadan yar usanmaz mı
Felekler yandı ahımdan mur3adım şemi yanmaz mı"
2. Nevruz:
"Yanıp Bir Narı Ruhsare Cırağan Olduğun Var Mı
Seni Pervane Veş Şem'e Şebistan Olduğun Var Mı"
3. Huseyni:
"(Ah) Demişsin Ey Saba Yok BağI Dilde Sunbulİ Efkar
HevayI Zulfİ Yar İle Perişan Olduğun Var Mı (Aman Emirim Vay)"
4. Tahir:
"Visalİ İydİ Ethayı Nice Umid Edersin Sen
O Şuhun Katına İydinde Kurban Olduğun Var Mı (Aman Dad Ey Ey)"
5. İbrahimi:
"Niceler Talibİ Feyzİ Muhabbet Olmak İsterler
Senin Ol Tekkeyİ Uşşaka Mihman Olduğun Var Mı"