Akut miyokard infarktusu kalp krizi nedir
miyokard infarktusu kalp krizi tedavisi
Kalbi besleyen damarların kan akımının ceşitli nedenlerle ani azalmasına veya kesilmesine bağlı olarak gelişen ve o damarın beslediği kalp kasında ceşitli derecede hucre olumu ile sonuclanan ve kalp krizi olarak bilinen bir hastalıktır Hastaların kalp krizinden kaybedilmelerinin onlenmesi, olayın ilk anından itibaren en kısa zamanda hastaneye ulaşmasına bağlıdır
Goğus ağrısının başlangıcından sonraki ilk saatlerde ve hastaneye giderken yolda uygulanan acil yaklaşımlar, kalp hucrelerinin olumunu sınırlamada ve hastanın hastaneden cıkma şansını artırmada yardımcı olabilir Hastaneden taburcu olduktan sonra, hastanın yaşam sansı kalbin fonksiyon bozukluğuna, kalp ritmine ve kişisel risk faktorlerine bağlıdır Risk faktorsuz hastaların hemen hepsi infarktus sonrası ilk yılı atlatırlar Riski cok olan hastaların yarısından azı aynı sureyi komplikasyonsuz atlatır
Akut miyokard infarktuslu hastaların yaşatılmasında onemli etkenler şoyle sıralanabilir
Hastaların hastaneye ulaştırılması
Hastanede yapılması gerekenler
Koroner bakım unitesinde tedavi
Koroner bakım unitesinden taburcu olduktan sonra yapılanlar
HASTALARIN HASTANEYE ULAŞTIRILMASI
20 yıl once hastane dışında kalp krizinden olan olumlerin 23 ’u krizin başlangıcından birkac dakika icinde olmuştur Bu nedenle, 1966 yılında Belfast ’ta bir ambulans, hareketli koroner bakım unitesi olarak kullanılmaya başlanmıştır Boylece tam teşekkullu bir ambulansın hastalara kısa zamanda ulaşabileceği, acil bakım unitelerine ulaşma surelerini azalttığı ve daha onceden hastaneye ulaşamadan olen hastaların hayata dondurulmelerinde başarılı sonuc alındığı anlaşılmıştır Seattle, Columbus, Ohio ’da da bu uniteler oluşturulmuştur Araştırmalar bu unitelerin, hastaneye ***urulurken oluşan olum oranını %22 ’den, %9 ’a kadar duşurebildiğini gostermiştir Hastaların ani kalp olum tehlikelerinden korunması ve duzeltilmesi, canlandırma işlemlerinin cabukluğuna bağlıdır Tehlikede olan kalbin kurtarılması icin uc tip gecikme minimuma indirilmelidir
1 Hasta ve Yakınları Tarafından Yardım Cağırılmasında Gecikme
Kalp krizi bulgularının başlamasından telefonla ambulans istenmesine kadar gecen zaman onemli olcude azaltılmalıdır Hasta şoka girmeden veya infarktus şuphesi olur olmaz acil servisin hemen istenmesi, hastanın durumunun iyiye gitmesinde onemli bir etkendir
Periyodik cheekup ’lar, doktorun hastaları tanımasını ve hipertansiyonlu, sigara icen, lipid seviyeleri yuksek, aile hikayesi olan, risk faktorulu hastaları teşhis etmesini sağlar Bununla beraber, akut kalp krizi koroner arter hastalarının ilk klinik belirtisi olabilir
Halka yonelik kampanyalar butun populasyonun, ozellikle duyarlı populasyonun akut kalp krizi ve onun risk faktorleri hakkında bilgi sahibi olmasına yardımcı olur Bu kampanyalar, cabuk tıbbi yardımın yararlarını (Korumatedavi) da gosterebilir
2 Ambulanstaki Sağlık Personelinin Acil Telefona Cevabının Gecikmesi
Telefonla yardım istenmesinden ambulansın hastaneye gitmesine kadar olan zaman mumkun olduğunca kısaltılmalıdır Lowa Universitesinde yapılan bir calışma 30 sn icinde telefona cevap verilmesi gerektiğini gostermiştir Lowa ’daki bazı calışmalarda, zamanın uzatılması ciddi sonuclar doğurmuştur
3 Hastanın Hastaneye Getirilmesindeki Gecikme
Hastanın tam teşekkullu bir hastanenin acil bolumune getirilme suresi mumkun oldukca kısaltılmalıdır Butun amac hastanın en iyi tedavi edileceği yere olmeden ulaştırabilmektir
HAREKETLİ AMBULANSLARIN AMACI
Bir cok yerde ambulanslar hareketli koroner bakım uniteleri olarak kullanılmasına rağmen helikopterler de bu iş icin kullanılmaktadır Helikopterlerle taşıma, ekseri, ambulanslarla gercek acil servise ihtiyac duyan hastalardan cok, 12 saatlik bir gecikmeyi tolere edebilecek hastalar icin saklanmaktadır Hareketli koroner bakım unitelerinin cok iyi calışan radyokominikasyon sistemleri vardır Monitor, defibrilator, direkt yazan EKG aletleri, O2, endotrakeal tupler ve acil ilacları bulunur Telemetri sistemleri EKG cizimlerini hastane, diğer merkezlere gonderebilir ve buradaki personel de ambulanstaki sağlık personeline yon verebilir
Hareketli koroner bakımın amacı; yaşam oranını arttırmak beyin harabiyetlerini en aza indirmek, kalp krizinin yayılmasını onlemek, kalp ritm bozukluklarını kontrol altına almak ve diğer komplikasyonları hastaneye giderken onlemektir Kalp krizinden şuphelenildiği anda halkın hemen yardım etmesini arttırmak ve halkı bu konuda bilinclendirmek icin halk kampanyaları şarttır
HASTANEDE YAPILMASI GEREKENLER
Kalp krizi şuphesi ile gelen butun hastalar koroner bakım unitesine alınarak monitorize edilmeli, acil tedaviye başlanmalıdır
Kalp krizi geciren hastaların modern tedavisinde yaklaşım:
Semptomların kontrolu
Krizin birkac saati icinde daha fazla kalp hucresi zedelendirmenin sınırlandırılması ve olumlerin azaltılması
Tekrar kriz riskinin veveya kalp krizi sonrası olumlerin azaltılması
Hastaların yuksek veya duşuk risk gruplarına ayrılması bu tedavi yaklaşımını kolaylaştırır
Semptomların kontrolu, ağrı ve sıkıntının azaltılması, uygun oksijenasyon, hayat tehdit edici kalp ritm bozukluklarının onlenmesi ile sağlanır
Goğus ağrısının giderilmesi; sadece hastayı rahatlatmaz Aynı zamanda ağrısının sebep olduğu aşırı sempatik aktivitenin kalp damar sisteminde meydana getirdiği etkileri (kan basıncı artışı, kalp hızı artışı, kalp kasılmasında artma ****bolik etkileride azaltma)
Oksijenasyon:
İlk 3 gun veya 4 gun icinde uygulanmalıdır %100 O2 dk 24 lt verilmelidir Kalp krizi geciren hastaların coğunda oksijene ihtiyac duymaktadır
İlac Tedavisi:
Koroner bakım servislerine muracaat eden kalp krizi gerciren hastaların %5 ile %10 ’unda kalp ritm bozukluğu meydana gelir ve ani olumlerin başlıca nedenleridir Bu ritm bozukluklarının onlenmesi ve tedavisi ana hedeflerdendir Ayrıca kalbin kanlanmasını artırıcı ve pıhtıyı eritmeye yonelik ilac tedavileri uygulanmaktadır
Trombolitik Tedavi:
İnfarktusun ilk saatleri icinde daha fazla kalp dokusunun zedelenmesini onlemek amacı ile yapılan pıhtı eritici tedavidir Tum kalp ataklarının %80 ’inden fazlasında ve miyokard infarktusunde koroner kan akımının azaltılmasından koroner damar icindeki pıhtı sorumludur Hemen pıhtı eritilebilirse kalp hasarı azaltılabilir Olum oranıda buna paralel olarak duşer
Koroner Bakım Unitesinde Kalma Suresi:
Gecen bir yıl boyunca kalp krizi geciren hastaların hastane ve koroner bakım unitesinde kalma sureleri gidererek kısalmıştır İyi seyirli kalp krizi geciren hasta sıklıkla hastanede 2 gun yatak dışına cıkar ve sandalyede oturabilir Ekseriya 4872 saat sonra ara bakım unitesine nakledilir Koroner bakım unitesine alındıktan sonra erken saatler icinde hastaya kalbin pompalama fonksiyonu ekokardiografi yapılarak hastanın prognozu tayin edilebilir ve ilacla tedavinin programı belirlenir
HASTANE SONRASI TAKİP
ABD ’de kalp krizi geciren hastaların %10 ’u hastaneden cıktıktan 1 yıl sonra olurler Bu oran kardiyak problemler icin risk faktoru olmayanlarda %3, cok risk faktorlu hastalarda ise %30 olarak bulunmuştur Bu risk faktorlerinin bilinmesi uzun sureli tedavinin planlanmasında onemlidir
Riskfaktor değişikliği:
Risk faktorlerinin değiştirilmesi infarktuslu hastalarda uzun sureli prognozu duzeltebilir Doktor ve hasta, hepsi değiştirilebilen faktorler olan sigara icme, hipertansiyon ve hiperkolesterolemiye dikkat etmelidir
Sigara İcme:
İnfarktusten sonra sigara icimini kesen hastalarda infarktusun tekrarlanması ve olum riskinin az olduğu gosterilmiştir Bu nedenle, bu faktorun onemi hastaya vurgulanmalı sigaranın bırakılması ısrarla vurgulanmalıdır
Hipertansiyon:
İnfarktusten sonraki donemde kan basıncı dikkatle izlenmelidir Tedaviye ihtiyac duyan hastalarda, kan basıncı dikkatlice duşurulmelidir
Hiperkolesterolemi:
Gunumuzde kolesterol iyi bilinen ve damar sertliğinin gelişmesinde onemli risk faktorudur İnfarktus geciren hastalarda total kan kolesterolu 200 mgdl , LDLK 100 mgdl ’nin altında olmalıdır
miyokard infarktusu kalp krizi tedavisi
Kalbi besleyen damarların kan akımının ceşitli nedenlerle ani azalmasına veya kesilmesine bağlı olarak gelişen ve o damarın beslediği kalp kasında ceşitli derecede hucre olumu ile sonuclanan ve kalp krizi olarak bilinen bir hastalıktır Hastaların kalp krizinden kaybedilmelerinin onlenmesi, olayın ilk anından itibaren en kısa zamanda hastaneye ulaşmasına bağlıdır
Goğus ağrısının başlangıcından sonraki ilk saatlerde ve hastaneye giderken yolda uygulanan acil yaklaşımlar, kalp hucrelerinin olumunu sınırlamada ve hastanın hastaneden cıkma şansını artırmada yardımcı olabilir Hastaneden taburcu olduktan sonra, hastanın yaşam sansı kalbin fonksiyon bozukluğuna, kalp ritmine ve kişisel risk faktorlerine bağlıdır Risk faktorsuz hastaların hemen hepsi infarktus sonrası ilk yılı atlatırlar Riski cok olan hastaların yarısından azı aynı sureyi komplikasyonsuz atlatır
Akut miyokard infarktuslu hastaların yaşatılmasında onemli etkenler şoyle sıralanabilir
Hastaların hastaneye ulaştırılması
Hastanede yapılması gerekenler
Koroner bakım unitesinde tedavi
Koroner bakım unitesinden taburcu olduktan sonra yapılanlar
HASTALARIN HASTANEYE ULAŞTIRILMASI
20 yıl once hastane dışında kalp krizinden olan olumlerin 23 ’u krizin başlangıcından birkac dakika icinde olmuştur Bu nedenle, 1966 yılında Belfast ’ta bir ambulans, hareketli koroner bakım unitesi olarak kullanılmaya başlanmıştır Boylece tam teşekkullu bir ambulansın hastalara kısa zamanda ulaşabileceği, acil bakım unitelerine ulaşma surelerini azalttığı ve daha onceden hastaneye ulaşamadan olen hastaların hayata dondurulmelerinde başarılı sonuc alındığı anlaşılmıştır Seattle, Columbus, Ohio ’da da bu uniteler oluşturulmuştur Araştırmalar bu unitelerin, hastaneye ***urulurken oluşan olum oranını %22 ’den, %9 ’a kadar duşurebildiğini gostermiştir Hastaların ani kalp olum tehlikelerinden korunması ve duzeltilmesi, canlandırma işlemlerinin cabukluğuna bağlıdır Tehlikede olan kalbin kurtarılması icin uc tip gecikme minimuma indirilmelidir
1 Hasta ve Yakınları Tarafından Yardım Cağırılmasında Gecikme
Kalp krizi bulgularının başlamasından telefonla ambulans istenmesine kadar gecen zaman onemli olcude azaltılmalıdır Hasta şoka girmeden veya infarktus şuphesi olur olmaz acil servisin hemen istenmesi, hastanın durumunun iyiye gitmesinde onemli bir etkendir
Periyodik cheekup ’lar, doktorun hastaları tanımasını ve hipertansiyonlu, sigara icen, lipid seviyeleri yuksek, aile hikayesi olan, risk faktorulu hastaları teşhis etmesini sağlar Bununla beraber, akut kalp krizi koroner arter hastalarının ilk klinik belirtisi olabilir
Halka yonelik kampanyalar butun populasyonun, ozellikle duyarlı populasyonun akut kalp krizi ve onun risk faktorleri hakkında bilgi sahibi olmasına yardımcı olur Bu kampanyalar, cabuk tıbbi yardımın yararlarını (Korumatedavi) da gosterebilir
2 Ambulanstaki Sağlık Personelinin Acil Telefona Cevabının Gecikmesi
Telefonla yardım istenmesinden ambulansın hastaneye gitmesine kadar olan zaman mumkun olduğunca kısaltılmalıdır Lowa Universitesinde yapılan bir calışma 30 sn icinde telefona cevap verilmesi gerektiğini gostermiştir Lowa ’daki bazı calışmalarda, zamanın uzatılması ciddi sonuclar doğurmuştur
3 Hastanın Hastaneye Getirilmesindeki Gecikme
Hastanın tam teşekkullu bir hastanenin acil bolumune getirilme suresi mumkun oldukca kısaltılmalıdır Butun amac hastanın en iyi tedavi edileceği yere olmeden ulaştırabilmektir
HAREKETLİ AMBULANSLARIN AMACI
Bir cok yerde ambulanslar hareketli koroner bakım uniteleri olarak kullanılmasına rağmen helikopterler de bu iş icin kullanılmaktadır Helikopterlerle taşıma, ekseri, ambulanslarla gercek acil servise ihtiyac duyan hastalardan cok, 12 saatlik bir gecikmeyi tolere edebilecek hastalar icin saklanmaktadır Hareketli koroner bakım unitelerinin cok iyi calışan radyokominikasyon sistemleri vardır Monitor, defibrilator, direkt yazan EKG aletleri, O2, endotrakeal tupler ve acil ilacları bulunur Telemetri sistemleri EKG cizimlerini hastane, diğer merkezlere gonderebilir ve buradaki personel de ambulanstaki sağlık personeline yon verebilir
Hareketli koroner bakımın amacı; yaşam oranını arttırmak beyin harabiyetlerini en aza indirmek, kalp krizinin yayılmasını onlemek, kalp ritm bozukluklarını kontrol altına almak ve diğer komplikasyonları hastaneye giderken onlemektir Kalp krizinden şuphelenildiği anda halkın hemen yardım etmesini arttırmak ve halkı bu konuda bilinclendirmek icin halk kampanyaları şarttır
HASTANEDE YAPILMASI GEREKENLER
Kalp krizi şuphesi ile gelen butun hastalar koroner bakım unitesine alınarak monitorize edilmeli, acil tedaviye başlanmalıdır
Kalp krizi geciren hastaların modern tedavisinde yaklaşım:
Semptomların kontrolu
Krizin birkac saati icinde daha fazla kalp hucresi zedelendirmenin sınırlandırılması ve olumlerin azaltılması
Tekrar kriz riskinin veveya kalp krizi sonrası olumlerin azaltılması
Hastaların yuksek veya duşuk risk gruplarına ayrılması bu tedavi yaklaşımını kolaylaştırır
Semptomların kontrolu, ağrı ve sıkıntının azaltılması, uygun oksijenasyon, hayat tehdit edici kalp ritm bozukluklarının onlenmesi ile sağlanır
Goğus ağrısının giderilmesi; sadece hastayı rahatlatmaz Aynı zamanda ağrısının sebep olduğu aşırı sempatik aktivitenin kalp damar sisteminde meydana getirdiği etkileri (kan basıncı artışı, kalp hızı artışı, kalp kasılmasında artma ****bolik etkileride azaltma)
Oksijenasyon:
İlk 3 gun veya 4 gun icinde uygulanmalıdır %100 O2 dk 24 lt verilmelidir Kalp krizi geciren hastaların coğunda oksijene ihtiyac duymaktadır
İlac Tedavisi:
Koroner bakım servislerine muracaat eden kalp krizi gerciren hastaların %5 ile %10 ’unda kalp ritm bozukluğu meydana gelir ve ani olumlerin başlıca nedenleridir Bu ritm bozukluklarının onlenmesi ve tedavisi ana hedeflerdendir Ayrıca kalbin kanlanmasını artırıcı ve pıhtıyı eritmeye yonelik ilac tedavileri uygulanmaktadır
Trombolitik Tedavi:
İnfarktusun ilk saatleri icinde daha fazla kalp dokusunun zedelenmesini onlemek amacı ile yapılan pıhtı eritici tedavidir Tum kalp ataklarının %80 ’inden fazlasında ve miyokard infarktusunde koroner kan akımının azaltılmasından koroner damar icindeki pıhtı sorumludur Hemen pıhtı eritilebilirse kalp hasarı azaltılabilir Olum oranıda buna paralel olarak duşer
Koroner Bakım Unitesinde Kalma Suresi:
Gecen bir yıl boyunca kalp krizi geciren hastaların hastane ve koroner bakım unitesinde kalma sureleri gidererek kısalmıştır İyi seyirli kalp krizi geciren hasta sıklıkla hastanede 2 gun yatak dışına cıkar ve sandalyede oturabilir Ekseriya 4872 saat sonra ara bakım unitesine nakledilir Koroner bakım unitesine alındıktan sonra erken saatler icinde hastaya kalbin pompalama fonksiyonu ekokardiografi yapılarak hastanın prognozu tayin edilebilir ve ilacla tedavinin programı belirlenir
HASTANE SONRASI TAKİP
ABD ’de kalp krizi geciren hastaların %10 ’u hastaneden cıktıktan 1 yıl sonra olurler Bu oran kardiyak problemler icin risk faktoru olmayanlarda %3, cok risk faktorlu hastalarda ise %30 olarak bulunmuştur Bu risk faktorlerinin bilinmesi uzun sureli tedavinin planlanmasında onemlidir
Riskfaktor değişikliği:
Risk faktorlerinin değiştirilmesi infarktuslu hastalarda uzun sureli prognozu duzeltebilir Doktor ve hasta, hepsi değiştirilebilen faktorler olan sigara icme, hipertansiyon ve hiperkolesterolemiye dikkat etmelidir
Sigara İcme:
İnfarktusten sonra sigara icimini kesen hastalarda infarktusun tekrarlanması ve olum riskinin az olduğu gosterilmiştir Bu nedenle, bu faktorun onemi hastaya vurgulanmalı sigaranın bırakılması ısrarla vurgulanmalıdır
Hipertansiyon:
İnfarktusten sonraki donemde kan basıncı dikkatle izlenmelidir Tedaviye ihtiyac duyan hastalarda, kan basıncı dikkatlice duşurulmelidir
Hiperkolesterolemi:
Gunumuzde kolesterol iyi bilinen ve damar sertliğinin gelişmesinde onemli risk faktorudur İnfarktus geciren hastalarda total kan kolesterolu 200 mgdl , LDLK 100 mgdl ’nin altında olmalıdır