Motor nöron hastalığı beyinde ve omurilikte bulunan ve motor nöron denilen, hareket etmemizi sağlayan hudut hücrelerinin nedeni bilinmeyen bir biçimde vakitle ölmesi sonucu orta çıkan bir hastalıktır. Bu küme hastalıkların en çok bilineni ALS’dir. ALS’de hem beyin hem de omurilikte bulunan motor nöronlar ölmektedir. Birtakım motor nöron hastalıklarında yalnızca beynin motor nöronları ölürken kimilerinde da yalnızca omuriliğin motor nöronları ölür.
Hastalarda ortaya çıkan en kıymetli sorun kas erimesi ve güçsüzlüktür lakin başlangıçta yalnızca küçük bir alanda başlar. Yaygın bir formda güçsüzlük gelişmesi muhakkak beklenen bir durum değildir. En sık bir elde baş parmak yahut serçe parmak tarafında başlayan erime ve güç kaybı vakitle komşu kaslara, öbür kol yahut bacağa yayılarak devam eder ve teneffüs kasları dahil tüm kaslara yayılabilir. Birtakım motor nöron hastalıkları ise yalnızca muhakkak bir küme kasta sonlu kalır ve yayılmaz.
Motor nöron hastalığında üç küme kas hastalıktan etkilenmez, bunlar gözleri hareket ettiren kaslar, idrar ve gaita tutmayı sağlayan kaslar ve kulakta duyulan sesin şiddetini ayarlayan stapes kasıdır. Göz kaslarının çalışmaya devam etmesi nedeniyle hastalar ilerleyen hastalık devirlerinde gözleriyle irtibat kurabilir ve özellikli bilgisayarları kullanabilir.
Motor nöron hastalığında duyusal yakınmalar hastalığın bir modülü olarak olmaz zira duyusal nöronlar sağlam kalır fakat kasları çok zayıflayan hastalarda fıtıklar ve hudut sıkışmaları çarçabuk gelişebilir ve bu nedenle uyuşma da ortaya çıkabilir.
Beyinde hareket etme dışında diğer hiçbir işlev bozulmaz. Bu hastalar beyinlerini herkes üzere tam işlevselliğinde kullanabilirler ve bu durum hastalara uygun bakmak için çok değerlidir. Bu bahse en hoş örnek ünlü bilim insanı Stephen Hawking’tir.
Motor nöron hastalığı tanısı başlangıçta konulamayabilir zira teşhis için hastalığın yayıldığının görülmesi gereklidir. Hastalık tanısı konulduktan sonra vakit içinde hastaya beslenme ve teneffüs dayanağı verilmesi gereken vakitler gelecektir. Bu vakit geldiğinde direnmek yalnızca hastalığın daha da hızlanmasına neden olur zira yeterli beslenemeyen ve kâfi protein alamayan beden kendi kaslarını parçalamak ve kullanmak zorunda kalır. Teneffüs zorluğu da uzun vadeli oksijen yetmezliğine neden olarak hücrelerin daha süratli ölmesine yol açar. Direnen hastalarda beslenmeye çalışırken akciğere yiyecek kaçırılması yahut teneffüsün ansızın bozulması üzere durumlarda acil koşullarda trakeostomi açılması gerekebilir ancak hasta çoklukla bu durumdan olumsuz etkilenir.
ALS hastalığının tedavisi için çalışmalar süratle devam etmektedir ve tedavi bulunana kadar hastalara en yeterli halde bakılması kıymetlidir.
Hastalarda ortaya çıkan en kıymetli sorun kas erimesi ve güçsüzlüktür lakin başlangıçta yalnızca küçük bir alanda başlar. Yaygın bir formda güçsüzlük gelişmesi muhakkak beklenen bir durum değildir. En sık bir elde baş parmak yahut serçe parmak tarafında başlayan erime ve güç kaybı vakitle komşu kaslara, öbür kol yahut bacağa yayılarak devam eder ve teneffüs kasları dahil tüm kaslara yayılabilir. Birtakım motor nöron hastalıkları ise yalnızca muhakkak bir küme kasta sonlu kalır ve yayılmaz.
Motor nöron hastalığında üç küme kas hastalıktan etkilenmez, bunlar gözleri hareket ettiren kaslar, idrar ve gaita tutmayı sağlayan kaslar ve kulakta duyulan sesin şiddetini ayarlayan stapes kasıdır. Göz kaslarının çalışmaya devam etmesi nedeniyle hastalar ilerleyen hastalık devirlerinde gözleriyle irtibat kurabilir ve özellikli bilgisayarları kullanabilir.
Motor nöron hastalığında duyusal yakınmalar hastalığın bir modülü olarak olmaz zira duyusal nöronlar sağlam kalır fakat kasları çok zayıflayan hastalarda fıtıklar ve hudut sıkışmaları çarçabuk gelişebilir ve bu nedenle uyuşma da ortaya çıkabilir.
Beyinde hareket etme dışında diğer hiçbir işlev bozulmaz. Bu hastalar beyinlerini herkes üzere tam işlevselliğinde kullanabilirler ve bu durum hastalara uygun bakmak için çok değerlidir. Bu bahse en hoş örnek ünlü bilim insanı Stephen Hawking’tir.
Motor nöron hastalığı tanısı başlangıçta konulamayabilir zira teşhis için hastalığın yayıldığının görülmesi gereklidir. Hastalık tanısı konulduktan sonra vakit içinde hastaya beslenme ve teneffüs dayanağı verilmesi gereken vakitler gelecektir. Bu vakit geldiğinde direnmek yalnızca hastalığın daha da hızlanmasına neden olur zira yeterli beslenemeyen ve kâfi protein alamayan beden kendi kaslarını parçalamak ve kullanmak zorunda kalır. Teneffüs zorluğu da uzun vadeli oksijen yetmezliğine neden olarak hücrelerin daha süratli ölmesine yol açar. Direnen hastalarda beslenmeye çalışırken akciğere yiyecek kaçırılması yahut teneffüsün ansızın bozulması üzere durumlarda acil koşullarda trakeostomi açılması gerekebilir ancak hasta çoklukla bu durumdan olumsuz etkilenir.
ALS hastalığının tedavisi için çalışmalar süratle devam etmektedir ve tedavi bulunana kadar hastalara en yeterli halde bakılması kıymetlidir.