Öğlen, akşam ve yatsı namazının son sünnetleri olan müekked sünnetler, dört rekat kılınabilir mi? Bununla ilgili hadis var mıdır?
Öğle ve yatsı namazlarının sünnetlerinin dört rekat kılınabileceğine dair rivayetler de vardır. Öğlenin son sünnetine iki rekât daha ilâve edilerek kılınması menduptur. Cuma namazından sonra bir selâmla kılman dört rekât nafile namaz da müekked sünnetlerdendir. Çünkü Hz. Peygamber (a.s.v) öğleye nispet ederek şöyle buyurmuştur:
"Her kim öğle namazından önce dört rekât, öğle namazından sonra da dört rekât namaz kılarsa, Allah Tealâ onun cesedini cehennem ateşine haram kılar." (1) Yine:
"Hz. Peygamber (a.s.v) cuma namazından önce dört rekât, cuma namazından sonra da dört rekât namaz kılar, rekâtlar arasını (selâm ile) ayırmazdı."(2)
Öğle namazının sünneti her iki rekatta bir selâm verilir veya dört rekatın sonunda selâm verilir. Dört rekat sonunda selâm verilince, ilk oturuşta yalnız "Rabbenâ âtinâ" duası okunmaz. Üçüncü rekat için tekbir alınarak ayağa kalkınca yine "Sübhaneke" okunur. Sonra bu son iki rekat evvelki iki rekat gibi kılınır.
Yatsı namazının son sünneti de, dört rekat olarak kılınabilir. Taberanî'nin Evsat'ında rivayet edilen hadis ise söyledir:
"Öğleden önce dört rekât, yatsıdan sonra kılınanlara denktir. Yatsıdan sonra dört rekât, Kadir Gecesi'nde kılınanlara denktir."(3)
Bu halde tamamen ilk dört rekat gibi kılınır. Bununla beraber iki rekatta bir selam vermek sureti ile de kılınabilir. Bu takdirde her iki rekatın ka'desinde "Tahiyyat ile Salavatlar" ve "Rabbena atina" duası okunur. Geceleyin kılınan nafile namazlarda daha faziletli olan, böyle iki rekatta bir selam vermektir.
Akşam namazından sonra evvabin namazı kılmak sünnettir. Bu konuda, Ebu Hureyre (ra)'den nakledilen bir hadiste, Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kim akşam namazından sonra aralarında kötü bir şey konuşmaksızın altı rekat namaz kılarsa, (kıldığı bu altı rekatlık namaz) onun için on iki senelik ibadete denk kılınır." (4)
Ayrıca Peygamberimiz (sav)'in, akşam namazından sonra altı rekat nafile namaz kıldığı ve
"Her kim akşam namazından sonra altı rekat nafile namaz kılarsa, denizlerin köpükleri kadar olsa bile günahları affedilir." dediği nakledilmektedir. (5)
Konuyla ilgili hadis kitaplarında yer alan rivayetlerin bazılarında, Peygamberimiz (sav)'in akşam namazından sonra dört rekat kıldığı ve kılmayı teşvik ettiği de yer almaktadır. (6) Hanefilerden, evvabin namazı, (akşam namazından sonraki namaz), akşam namazının iki rekat müekked sünnetiyle birlikte altı rekat olduğunu söyleyenler, bu rivayeti esas almaktadırlar.
Mezhebde tercihe şayan görüşe göre, bu namaz, akşam namazının müekked sünnetinin dışında altı rekatlık bir namaz olup, Hanefi alimleri, bu namazın kaç selamla kılınmasının daha faziletli olacağı konusunda ihtilaf etmişlerdir. Bazıları, altı rekatın tümünün bir selamla kılınmasını daha faziletli görürken, bazısı iki selamla, bazısı da üç selamla kılınmasının daha faziletli olacağını söylemişleridr.
Dipnot:
1- Bu hadisi Buharî rivayet etmiştir. Ebu Dâvud, Tirmizî, İbni Mace ve İbni Huzeyme'nin Ebu Eyyub'dan rivayet ettiği şu hadis de bunu kuvvetlendirmektedir "Öğleden önce içinde selâm bulunmayan dört rekât namaz için göklerin kapıları açılır."
2- İbni Mace ve Taberanî Mûcem'inde rivayet etti. Fakat bu hadisin senedi zayıftır. Nasbu'r Râye, II, 206.
3- Sübülü's-Selâm, II, 4.
4- Tirmizi-Salat, 431
5- Heysemi, Mecmuuz Zevaid, II, 230; Şevkani, III, 64. Her iki kaynakta Taberaniden nakleder.
6- Heysemi, Mecmuuz Zevaid, II, 230; Şevkani, III, 64. Her iki kaynakta Taberaniden nakleder.
Kaynak: Vehbe ez-Zuhayli, Fıkhul İslam, c. II, s.173.
Öğle ve yatsı namazlarının sünnetlerinin dört rekat kılınabileceğine dair rivayetler de vardır. Öğlenin son sünnetine iki rekât daha ilâve edilerek kılınması menduptur. Cuma namazından sonra bir selâmla kılman dört rekât nafile namaz da müekked sünnetlerdendir. Çünkü Hz. Peygamber (a.s.v) öğleye nispet ederek şöyle buyurmuştur:
"Her kim öğle namazından önce dört rekât, öğle namazından sonra da dört rekât namaz kılarsa, Allah Tealâ onun cesedini cehennem ateşine haram kılar." (1) Yine:
"Hz. Peygamber (a.s.v) cuma namazından önce dört rekât, cuma namazından sonra da dört rekât namaz kılar, rekâtlar arasını (selâm ile) ayırmazdı."(2)
Öğle namazının sünneti her iki rekatta bir selâm verilir veya dört rekatın sonunda selâm verilir. Dört rekat sonunda selâm verilince, ilk oturuşta yalnız "Rabbenâ âtinâ" duası okunmaz. Üçüncü rekat için tekbir alınarak ayağa kalkınca yine "Sübhaneke" okunur. Sonra bu son iki rekat evvelki iki rekat gibi kılınır.
Yatsı namazının son sünneti de, dört rekat olarak kılınabilir. Taberanî'nin Evsat'ında rivayet edilen hadis ise söyledir:
"Öğleden önce dört rekât, yatsıdan sonra kılınanlara denktir. Yatsıdan sonra dört rekât, Kadir Gecesi'nde kılınanlara denktir."(3)
Bu halde tamamen ilk dört rekat gibi kılınır. Bununla beraber iki rekatta bir selam vermek sureti ile de kılınabilir. Bu takdirde her iki rekatın ka'desinde "Tahiyyat ile Salavatlar" ve "Rabbena atina" duası okunur. Geceleyin kılınan nafile namazlarda daha faziletli olan, böyle iki rekatta bir selam vermektir.
Akşam namazından sonra evvabin namazı kılmak sünnettir. Bu konuda, Ebu Hureyre (ra)'den nakledilen bir hadiste, Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kim akşam namazından sonra aralarında kötü bir şey konuşmaksızın altı rekat namaz kılarsa, (kıldığı bu altı rekatlık namaz) onun için on iki senelik ibadete denk kılınır." (4)
Ayrıca Peygamberimiz (sav)'in, akşam namazından sonra altı rekat nafile namaz kıldığı ve
"Her kim akşam namazından sonra altı rekat nafile namaz kılarsa, denizlerin köpükleri kadar olsa bile günahları affedilir." dediği nakledilmektedir. (5)
Konuyla ilgili hadis kitaplarında yer alan rivayetlerin bazılarında, Peygamberimiz (sav)'in akşam namazından sonra dört rekat kıldığı ve kılmayı teşvik ettiği de yer almaktadır. (6) Hanefilerden, evvabin namazı, (akşam namazından sonraki namaz), akşam namazının iki rekat müekked sünnetiyle birlikte altı rekat olduğunu söyleyenler, bu rivayeti esas almaktadırlar.
Mezhebde tercihe şayan görüşe göre, bu namaz, akşam namazının müekked sünnetinin dışında altı rekatlık bir namaz olup, Hanefi alimleri, bu namazın kaç selamla kılınmasının daha faziletli olacağı konusunda ihtilaf etmişlerdir. Bazıları, altı rekatın tümünün bir selamla kılınmasını daha faziletli görürken, bazısı iki selamla, bazısı da üç selamla kılınmasının daha faziletli olacağını söylemişleridr.
Dipnot:
1- Bu hadisi Buharî rivayet etmiştir. Ebu Dâvud, Tirmizî, İbni Mace ve İbni Huzeyme'nin Ebu Eyyub'dan rivayet ettiği şu hadis de bunu kuvvetlendirmektedir "Öğleden önce içinde selâm bulunmayan dört rekât namaz için göklerin kapıları açılır."
2- İbni Mace ve Taberanî Mûcem'inde rivayet etti. Fakat bu hadisin senedi zayıftır. Nasbu'r Râye, II, 206.
3- Sübülü's-Selâm, II, 4.
4- Tirmizi-Salat, 431
5- Heysemi, Mecmuuz Zevaid, II, 230; Şevkani, III, 64. Her iki kaynakta Taberaniden nakleder.
6- Heysemi, Mecmuuz Zevaid, II, 230; Şevkani, III, 64. Her iki kaynakta Taberaniden nakleder.
Kaynak: Vehbe ez-Zuhayli, Fıkhul İslam, c. II, s.173.