Newtonun Hareket Kanunları
Newtonun Hareket Kanunları Hakkında
Newton'ın hareket yasaları
Newton'ın hareket yasaları, bir cisim uzerine etki eden kuvvetler ve cismin hareketi arasındaki ilişkileri ortaya koyan uc yasadır İlk kez Sir Isaac Newton tarafından 5 Temmuz 1687 tarihinde yayımlanan Philosophiae Naturalis Principia Mathematica adlı calışmada ortaya konmuştur
Bu yasalar klasik mekaniğin temelini oluşturmuş, bizzat Newton tarafından fiziksel nesnelerin hareketleri ile ilgili bir cok olayın acıklanmasında kullanılmıştır
Newton, calışmasının ucuncu bolumunde, bu hareket yasalarını ve yine kendi bulduğu evrensel kutlecekim yasasını kullanarak Kepler'in gezegensel hareket yasalarının elde edilebileceğini gostermiştir
Newton'un Hareket Kanunları
Newton 1687 yılında hareket ile ilgili 3 temel kanun belirledi Bu kanunlar:
1) Eylemsizlik kanunu
2) Dinamiğin temel ilkesi (F ma)
3) Etkitepki kanunu dur
Newton bu kanunları belirlerken Galileo'nun fikirlerinden yararlandı Bu yuzden Galileo'nun deneylerini kısaca inceleyeceğiz
1) Eylemsizlik Kanunu
Newton'u eylemsizlik kanununa goturen şey Galileo'nun aşağıdaki deneyidir Bu deneyde top surtunmesiz ortamda hareket ettiğinden surekli eski yuksekliğine cıkar Duzlemlerin eğimi değiştiği halde bu kural değişmez Eğer duzlem yataylaşırsa cisim yukselemeyeceğinden sonsuza kadar duzgun doğrusal hareket yapar
Bu deneydeki top yatay duzlemde sonsuza dek sabit hızlı hareket yapacaktır Cunku yatay duzlemde surtunme olmadığından (cok kaygan yuzey) cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfırdır Şayet cismi yatay duzlemde hareketsiz bıraksaydık, sonsuza dek durmaya devam ederdi
Galileo'nun deneyinden Newton'un cıkardığı sonuc (1 hareket kanunu) şudur:
Bir cismin uzerine etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise cisim hareket durumunu korur Yani duruyorsa durmaya devam eder, hareket halindeyse duzgun doğrusal hareket yaparak hareketini surdurur Ama asla yavaşlamaz veya hızlanmaz veya hareket yonunu değiştirmez
2) Dinamiğin Temel İlkesi (Kuvvet İvme İlişkisi)
Newton'un 1 kanunu cisme etkiyen net kuvvetin sıfır olduğu durumları acıklıyordu Net kuvvet sıfır ise cismin ivmeside sıfırdır 2 kanunu ise net kuvvetin sıfırdan farklı olduğu durumları acıklar Cisme uygulanan net kuvvet cismin ivmesiyle doğru orantılıdır
3) Etki Tepki Kanunu
Evrendeki butun kuvvetler kendi zıttı ile birlikte varolur Orneğin Dunya Ay'ı cekiyorsa, Ay da Dunya'yı aynı kuvvetle ceker
Şekildeki cisim yatay duzlemde duruyorken cisme W (ağırlık) ve N (normal kuvvet) kuvvetleri etki eder Ağırlık Dunya'nın cisme uyguladığı cekim kuvvetidir Dunya cismi W kuvvetiyle cekiyorsa, cisimde Dunya'yı aynı buyukulukteki G kuvvetiyle ceker
Cisim ağırlığı sayesinde zemine F kuvveti uyguluyorsa, zeminde cisme eşit buyuklukte N kuvvetini uygular Yani , cisim zemine F kadar etki etmiş zemin de cisme N kadar tepki gostermiştir
Şekildeki kuvvetlerin uygulama noktaları onemlidir W cismin ağırlık merkezine, N cismin tabanına, F zemine, G ise Dunya'nın kutle merkezine uygulanmıştır
Kısaca Newton'un 3 hareket kanununu şoyle ozetleyebiliriz:
Eğer bir A cismi bir B cismine kuvvet uygularsa, B cismide A cismine kuvvet uygular Bu kuvvetler eşit buyuklukte ama zıt yondedir
Newtonun Hareket Kanunları Hakkında
Newton'ın hareket yasaları
Newton'ın hareket yasaları, bir cisim uzerine etki eden kuvvetler ve cismin hareketi arasındaki ilişkileri ortaya koyan uc yasadır İlk kez Sir Isaac Newton tarafından 5 Temmuz 1687 tarihinde yayımlanan Philosophiae Naturalis Principia Mathematica adlı calışmada ortaya konmuştur
Bu yasalar klasik mekaniğin temelini oluşturmuş, bizzat Newton tarafından fiziksel nesnelerin hareketleri ile ilgili bir cok olayın acıklanmasında kullanılmıştır
Newton, calışmasının ucuncu bolumunde, bu hareket yasalarını ve yine kendi bulduğu evrensel kutlecekim yasasını kullanarak Kepler'in gezegensel hareket yasalarının elde edilebileceğini gostermiştir
Newton'un Hareket Kanunları
Newton 1687 yılında hareket ile ilgili 3 temel kanun belirledi Bu kanunlar:
1) Eylemsizlik kanunu
2) Dinamiğin temel ilkesi (F ma)
3) Etkitepki kanunu dur
Newton bu kanunları belirlerken Galileo'nun fikirlerinden yararlandı Bu yuzden Galileo'nun deneylerini kısaca inceleyeceğiz
1) Eylemsizlik Kanunu
Newton'u eylemsizlik kanununa goturen şey Galileo'nun aşağıdaki deneyidir Bu deneyde top surtunmesiz ortamda hareket ettiğinden surekli eski yuksekliğine cıkar Duzlemlerin eğimi değiştiği halde bu kural değişmez Eğer duzlem yataylaşırsa cisim yukselemeyeceğinden sonsuza kadar duzgun doğrusal hareket yapar
Bu deneydeki top yatay duzlemde sonsuza dek sabit hızlı hareket yapacaktır Cunku yatay duzlemde surtunme olmadığından (cok kaygan yuzey) cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfırdır Şayet cismi yatay duzlemde hareketsiz bıraksaydık, sonsuza dek durmaya devam ederdi
Galileo'nun deneyinden Newton'un cıkardığı sonuc (1 hareket kanunu) şudur:
Bir cismin uzerine etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise cisim hareket durumunu korur Yani duruyorsa durmaya devam eder, hareket halindeyse duzgun doğrusal hareket yaparak hareketini surdurur Ama asla yavaşlamaz veya hızlanmaz veya hareket yonunu değiştirmez
2) Dinamiğin Temel İlkesi (Kuvvet İvme İlişkisi)
Newton'un 1 kanunu cisme etkiyen net kuvvetin sıfır olduğu durumları acıklıyordu Net kuvvet sıfır ise cismin ivmeside sıfırdır 2 kanunu ise net kuvvetin sıfırdan farklı olduğu durumları acıklar Cisme uygulanan net kuvvet cismin ivmesiyle doğru orantılıdır
3) Etki Tepki Kanunu
Evrendeki butun kuvvetler kendi zıttı ile birlikte varolur Orneğin Dunya Ay'ı cekiyorsa, Ay da Dunya'yı aynı kuvvetle ceker
Şekildeki cisim yatay duzlemde duruyorken cisme W (ağırlık) ve N (normal kuvvet) kuvvetleri etki eder Ağırlık Dunya'nın cisme uyguladığı cekim kuvvetidir Dunya cismi W kuvvetiyle cekiyorsa, cisimde Dunya'yı aynı buyukulukteki G kuvvetiyle ceker
Cisim ağırlığı sayesinde zemine F kuvveti uyguluyorsa, zeminde cisme eşit buyuklukte N kuvvetini uygular Yani , cisim zemine F kadar etki etmiş zemin de cisme N kadar tepki gostermiştir
Şekildeki kuvvetlerin uygulama noktaları onemlidir W cismin ağırlık merkezine, N cismin tabanına, F zemine, G ise Dunya'nın kutle merkezine uygulanmıştır
Kısaca Newton'un 3 hareket kanununu şoyle ozetleyebiliriz:
Eğer bir A cismi bir B cismine kuvvet uygularsa, B cismide A cismine kuvvet uygular Bu kuvvetler eşit buyuklukte ama zıt yondedir