Halk arasında normal doğum olarak bilinen vajinal doğum genellikle bir düzen içerisinde ilerleyen rahim ağzında yumuşama, incelme ve açılma, ardından amniyotik kesenin yırtılması, rahim kasılmalarının daha güçlü ve sık gelerek bebeğinizi doğum kanalında ilerlemesiyle karakterize bir süreçtir.
Doğum 3 evrede gerçekleşir:
1. evre: Aktif doğum eyleminin başlangıcından rahim ağzının tam olarak inceldiği ve açıldığı süreyi kapsar.
2. evre: Rahim ağzının tam açık olduğu evreden bebeğin çıktığı zamana kadar geçen süreçtir.
3. evre:Plasenta ve zarların ayrılma sürecidir
1. Evre: Doğum Travayının İşaretleri
Doğum travayının ilk işaretlerinden biri rahim ağzının yumuşaması ve kısalması, yani silinmesidir. Genellikle gebeliğin son haftalarında yumuşama ve silinme başlar. Effasman yüzde ile ifade edilir. Başlangıçta 4 cm uzunluğunda kabul edilen serviks, 2 cm uzunluğa düştüğünde % 50 effase hale gelir. Doğum öncesi % 100 effasman gereklidir. Doğumun erken bulgularından bir diğeri de rahim ağzındaki açılmadır. Dilatasyon 1 ile 10 cm arasında ifade edilir. 3 cm’ye kadar servikal açılma genellikle yavaş gerçekleşir. Bazı gebeler günler, hatta haftalar boyunca aktif eyleme geçemezler. Aktif doğum eylemi başladığında rahim ağzında açılma hızlanır.
Nişan Gelmesi
Gebelikte rahim ağzı dış enfeksiyonlara karşı korunmak için kalın bir mukus tıkacı ile kaplanır. Doğumun 1. evresinin başlaması rahim ağzında silinme ve genişlemeye ve mukus tıkacının kanla karışık atılmasına yol açar. Doğumun ilk işareti olabileceği gibi aktif travaya geçiş günler alabilir.
Amniyotik Kesenin Açılması (Suların Gelmesi)
Amniyotik kese bebeği rahim içerisinde koruyan sıvı dolu zardır. Amniyotik sıvı berrak, kokusuz ve vücut ısısındadır. Amniyotik kese açıldıktan sonra doğum için hastaneye yatılmalıdır. Aktif travay 24 saat içerisinde kendiliğinden başlamaz ise suni sancı ile doğum indüksiyonu gerekebilir. Amniyotik kesenin 24 saatten uzun açık kalması bebekte ve doğum sonrası annede ciddi enfeksiyonlara yol açabilir.
Rahim Kasılmaları (Kontraksiyonlar)
Gebeliğin son ayında rahimde toplanma ve gevşeme olarak hissedilen “Braxton Hicks” kontraksiyonları doğuma hazırlık ağrılarıdır.
Bu kasılmalar;
Düzenli ve sıklaşan
Süresi uzayan – 30 saniye ile başlar 90 saniyeye kadar uzar
Aktivitenizden bağımsız olarak güçlenen bir şekil gösteriyorsa gerçek doğum ağrılarıdır.
Aktif doğum eylemi ortalama olarak 8 saat sürer. İlk doğumlarda 12 – 14 saat kadar sürebilirken, ikinci ve sonraki doğumlarda 4-6 saate kadar düşebilir. Aktif eylem sırasında nefes alma ve rahatlama tekniklerini deneyebilir, ılık bir duş alabilir, yürüyebilir, yakınlarınızdan sırt ve belinize masaj desteği alabilirsiniz.
Her gebenin doğum tecrübesi kendisine özeldir. Bu yüzden herhangi bir şüpheniz olduğunda doktorunuza başvurmaktan çekinmeyin. Özellikle 36. gebelik haftasını tamamlamadıysanız doktorunuz preterm doğumu engellemek için önlem almak isteyecektir.
37. gebelik haftasından itibaren genellikle aktif doğum eylemi kendini belli eder. Ancak yalancı doğum eylemi ile hastaneye başvursanız bile asla utanmayın, üzülmeyin. Bunu gerçeği çok yakında gelecek bir eylem için ön alıştırma olarak kabul edin.
2. Evre: Bebeğin Çıkımı
Doğum travayının 2. evresi bebeğin doğum kanalından çıkımıdır. Rahim ağzı tam olarak silinmiş ve 10 cm’ye kadar açılmıştır. Birkaç dakikadan birkaç saate kadar uzayabilir. İlk doğumlarda, epidural anestezi uygulandığında süre daha uzundur. Doğumun bu evresinde her kasılma ile ıkınabilir ve bebeğin doğum kanalında inmesine destek olabilir veya doğal ıkınma hissiniz en kuvvetli hale gelinceye kadar bekleyip enerjinizi saklayabilirsiniz.
3. Evre: Plasentanın Ayrılması
Plasenta ve zarları genellikle 5-10 dakika içerisinde kendiliğnden ayrılır. Nadiren 30 dk’ya kadar uzayabilir. Bu süreçte doğum ağrılarınızı hafiflemiş olarak hissetmeye devam edeceksiniz. Karnınıza yapacağınız masaj kanamanızı azaltacaktır. Epizyotomi uygulandıysa onarımınız 15 dakika sürecektir.
Epizyotomi
Epizyotomi vagina girişinden anüse doğru dik veya 45 derece açıyla dışa doğru uygulanan kesidir.
Epizyotomi;
Ciddi vaginal yırtılma riski yüksekse
Bebeğin geliş pozisyonu anormal ve çıkım alanını genişletmek gerekiyorsa
Çıkım anını hızlandırmak gerekiyorsa uygulanmaktadır
Kesi hattına lokal anestezi uygulanır ve bebeğin çıkım anından hemen önce kesi yaplır. İyileşme süreci çok hızlıdır, bir hafta içerisinde gerçekleşir. Yara yeri temiz ve kuru tutulmalıdır. Kabızlık gelişmemesine özen gösterilmelidir.
Doğum sonrasında doktorunuza bildirmeniz gereken durumlar;
Ateş
Yoğun vaginal kanama
Kötü kokulu vaginal akıntı
Epizyotomi hattında şişme, morarma, dikişlerde ayrılma
İdrar yaparken yanma, acı
Öemede kızarıklık, ısı artışı
Bacakta ağrı veya şişme
Doğum sonrası depresyon – değişken duygu dalgalanmaları, iştah kaybı, yorgunluk, mutsuzluk, bebeğizin bakımını yapamama, kendinize veya bebeğinize zarar verme düşünceleri
Doğum 3 evrede gerçekleşir:
1. evre: Aktif doğum eyleminin başlangıcından rahim ağzının tam olarak inceldiği ve açıldığı süreyi kapsar.
2. evre: Rahim ağzının tam açık olduğu evreden bebeğin çıktığı zamana kadar geçen süreçtir.
3. evre:Plasenta ve zarların ayrılma sürecidir
1. Evre: Doğum Travayının İşaretleri
Doğum travayının ilk işaretlerinden biri rahim ağzının yumuşaması ve kısalması, yani silinmesidir. Genellikle gebeliğin son haftalarında yumuşama ve silinme başlar. Effasman yüzde ile ifade edilir. Başlangıçta 4 cm uzunluğunda kabul edilen serviks, 2 cm uzunluğa düştüğünde % 50 effase hale gelir. Doğum öncesi % 100 effasman gereklidir. Doğumun erken bulgularından bir diğeri de rahim ağzındaki açılmadır. Dilatasyon 1 ile 10 cm arasında ifade edilir. 3 cm’ye kadar servikal açılma genellikle yavaş gerçekleşir. Bazı gebeler günler, hatta haftalar boyunca aktif eyleme geçemezler. Aktif doğum eylemi başladığında rahim ağzında açılma hızlanır.
Nişan Gelmesi
Gebelikte rahim ağzı dış enfeksiyonlara karşı korunmak için kalın bir mukus tıkacı ile kaplanır. Doğumun 1. evresinin başlaması rahim ağzında silinme ve genişlemeye ve mukus tıkacının kanla karışık atılmasına yol açar. Doğumun ilk işareti olabileceği gibi aktif travaya geçiş günler alabilir.
Amniyotik Kesenin Açılması (Suların Gelmesi)
Amniyotik kese bebeği rahim içerisinde koruyan sıvı dolu zardır. Amniyotik sıvı berrak, kokusuz ve vücut ısısındadır. Amniyotik kese açıldıktan sonra doğum için hastaneye yatılmalıdır. Aktif travay 24 saat içerisinde kendiliğinden başlamaz ise suni sancı ile doğum indüksiyonu gerekebilir. Amniyotik kesenin 24 saatten uzun açık kalması bebekte ve doğum sonrası annede ciddi enfeksiyonlara yol açabilir.
Rahim Kasılmaları (Kontraksiyonlar)
Gebeliğin son ayında rahimde toplanma ve gevşeme olarak hissedilen “Braxton Hicks” kontraksiyonları doğuma hazırlık ağrılarıdır.
Bu kasılmalar;
Düzenli ve sıklaşan
Süresi uzayan – 30 saniye ile başlar 90 saniyeye kadar uzar
Aktivitenizden bağımsız olarak güçlenen bir şekil gösteriyorsa gerçek doğum ağrılarıdır.
Aktif doğum eylemi ortalama olarak 8 saat sürer. İlk doğumlarda 12 – 14 saat kadar sürebilirken, ikinci ve sonraki doğumlarda 4-6 saate kadar düşebilir. Aktif eylem sırasında nefes alma ve rahatlama tekniklerini deneyebilir, ılık bir duş alabilir, yürüyebilir, yakınlarınızdan sırt ve belinize masaj desteği alabilirsiniz.
Her gebenin doğum tecrübesi kendisine özeldir. Bu yüzden herhangi bir şüpheniz olduğunda doktorunuza başvurmaktan çekinmeyin. Özellikle 36. gebelik haftasını tamamlamadıysanız doktorunuz preterm doğumu engellemek için önlem almak isteyecektir.
37. gebelik haftasından itibaren genellikle aktif doğum eylemi kendini belli eder. Ancak yalancı doğum eylemi ile hastaneye başvursanız bile asla utanmayın, üzülmeyin. Bunu gerçeği çok yakında gelecek bir eylem için ön alıştırma olarak kabul edin.
2. Evre: Bebeğin Çıkımı
Doğum travayının 2. evresi bebeğin doğum kanalından çıkımıdır. Rahim ağzı tam olarak silinmiş ve 10 cm’ye kadar açılmıştır. Birkaç dakikadan birkaç saate kadar uzayabilir. İlk doğumlarda, epidural anestezi uygulandığında süre daha uzundur. Doğumun bu evresinde her kasılma ile ıkınabilir ve bebeğin doğum kanalında inmesine destek olabilir veya doğal ıkınma hissiniz en kuvvetli hale gelinceye kadar bekleyip enerjinizi saklayabilirsiniz.
3. Evre: Plasentanın Ayrılması
Plasenta ve zarları genellikle 5-10 dakika içerisinde kendiliğnden ayrılır. Nadiren 30 dk’ya kadar uzayabilir. Bu süreçte doğum ağrılarınızı hafiflemiş olarak hissetmeye devam edeceksiniz. Karnınıza yapacağınız masaj kanamanızı azaltacaktır. Epizyotomi uygulandıysa onarımınız 15 dakika sürecektir.
Epizyotomi
Epizyotomi vagina girişinden anüse doğru dik veya 45 derece açıyla dışa doğru uygulanan kesidir.
Epizyotomi;
Ciddi vaginal yırtılma riski yüksekse
Bebeğin geliş pozisyonu anormal ve çıkım alanını genişletmek gerekiyorsa
Çıkım anını hızlandırmak gerekiyorsa uygulanmaktadır
Kesi hattına lokal anestezi uygulanır ve bebeğin çıkım anından hemen önce kesi yaplır. İyileşme süreci çok hızlıdır, bir hafta içerisinde gerçekleşir. Yara yeri temiz ve kuru tutulmalıdır. Kabızlık gelişmemesine özen gösterilmelidir.
Doğum sonrasında doktorunuza bildirmeniz gereken durumlar;
Ateş
Yoğun vaginal kanama
Kötü kokulu vaginal akıntı
Epizyotomi hattında şişme, morarma, dikişlerde ayrılma
İdrar yaparken yanma, acı
Öemede kızarıklık, ısı artışı
Bacakta ağrı veya şişme
Doğum sonrası depresyon – değişken duygu dalgalanmaları, iştah kaybı, yorgunluk, mutsuzluk, bebeğizin bakımını yapamama, kendinize veya bebeğinize zarar verme düşünceleri