Nötropenik Diyet, bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler için önerilen bir beslenme düzenidir. Genellikle kanser tedavisi gören hastalar, özellikle kemoterapi veya radyoterapi gibi tedavilerle bağışıklık sistemleri baskılanan kişilerde uygulanır. Bu diyetin amacı, bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerin, enfeksiyon riski altında olmalarını engellemektir. Nötropenik diyette, mikropların bulaşma riskini en aza indirmek için belirli gıdalardan kaçınılır ve hijyen kurallarına dikkat edilir.
Nötropenik Diyet Nedir?
Nötropenik diyet, özellikle düşük beyaz kan hücreleri (nötrofiller) olan kişilerde uygulanan, mikroplardan uzak durmaya yönelik bir beslenme düzenidir. Bu diyette amaç, gıda kaynaklı enfeksiyon riskini azaltmaktır. Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerin, potansiyel olarak zararlı mikroorganizmalar içerebilecek çiğ veya yeterince pişmemiş gıdalardan kaçınmaları gerekir. Ayrıca, bu diyette gıda güvenliği ön planda tutulur.Nötropenik Diyet Nasıl Uygulanır?
Nötropenik diyeti uygularken dikkat edilmesi gereken bazı temel kurallar vardır. Bu diyetin temel amacı, mikroorganizmaların (bakteriler, virüsler ve mantarlar) vücuda girmesini engellemektir. İşte bu diyeti uygularken göz önünde bulundurulması gereken bazı hususlar:1. Pişmiş Gıdalar
- Çiğ Gıdalardan Kaçınılır: Çiğ et, deniz ürünleri, yumurta veya pastörize edilmemiş süt gibi çiğ gıdalar, mikroplar için potansiyel bir kaynak oluşturabilir. Bu nedenle bu gıdalardan kesinlikle kaçınılmalıdır.
- Gıdaların İyi Pişirilmesi: Tüm etler, tavuklar, balıklar ve yumurtalar iyice pişirilmelidir. Yüksek sıcaklık, mikroorganizmaların öldürülmesine yardımcı olur.
2. Gıda Hijyeni
- Temizliğe Dikkat: Gıdaların yıkanması, saklanması ve hazırlanmasında hijyen çok önemlidir. Özellikle meyve ve sebzeler, kabukları soyulmadan önce iyice yıkanmalıdır. Ayrıca, yiyeceklerin doğru sıcaklıkta saklanması gerekir.
- Yemek Hazırlığı ve Saklama: Gıdaların saklanmasında hijyenik koşullar sağlanmalı ve pişirme sonrası yemeklerin soğutulması gerekir. Ayrıca, et ve süt ürünlerinin çiğken diğer gıdalardan ayrı saklanmasına özen gösterilmelidir.
3. Riskli Gıdalardan Kaçınılması
- Çiğ ve Yumuşak Peynirler: Yumuşak peynirler, özellikle pastörize edilmemiş sütle yapılanlar, bakteriyel enfeksiyon riski taşır. Bu nedenle, pastörize edilmiş sert peynirler tercih edilmelidir.
- Dondurulmuş Hazır Yemekler: Hazır dondurulmuş yemeklerde, bazı gıdaların üretiminde hijyen ve pişirme şartları yetersiz olabilir. Bu yüzden, taze pişmiş yemekler tercih edilmelidir.
- Konserve ve Şişelenmiş Ürünler: Kapalı konserve gıdaların üzerindeki ambalajın hasar görmemiş olması önemlidir, aksi takdirde mikropların girmesi riski vardır.
4. Süt ve Süt Ürünleri
- Pastörize Süt ve Süt Ürünleri: Süt ve süt ürünleri, pastörize edilmelidir. Çiğ süt ve çiğ sütle yapılmış ürünler, mikroplar taşıyabilir.
5. Meyve ve Sebzeler
- Taze ve İyi Yıkanmış Meyve/Sebzeler: Meyve ve sebzeler iyice yıkanmalı ve kabukları soyulmalıdır. Taze olmayan, bozulmuş veya çatlamış ürünlerden kaçınılmalıdır. Çiğ sebzeler, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler için tehlikeli olabilir.
- Pişirilmiş Sebzeler: Sebzeler pişirilerek tüketilmelidir. Çiğ salatalar ve garnitürler, enfeksiyon riski oluşturabilir.
6. İçme Suyu ve İçecekler
- Sıcak İçme Suyu: Gerekli temizlik önlemleri alındığı sürece, içme suyu genellikle güvenlidir. Ancak, dışarıdan alınan su ve dondurulmuş içeceklerden kaçınılmalıdır. Ayrıca, içme suyunun kaynatılması önerilir.
- Alkol ve Asidik İçeceklerden Kaçınılması: Alkollü içecekler ve asidik içecekler, sindirim sistemini daha da zorlayabilir. Bu nedenle, alkolsüz içecekler ve su tercih edilmelidir.
7. Et ve Yumurta Ürünleri
- İyi Pişirilmiş Etler ve Yumurtalar: Etler ve yumurtalar, içerdiği potansiyel zararlı bakteriler nedeniyle yeterince pişirilmelidir. Çiğ et ve çiğ yumurtalardan kaçınılmalıdır.
Nötropenik Diyet Uygularken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hijyen: Yiyeceklerin hazırlanmasında ve tüketilmesinde hijyen kurallarına titizlikle uyulmalıdır.
- Buzdolabı Kullanımı: Taze gıdalar, pişirilmiş yemekler ve süt ürünleri doğru sıcaklıkta saklanmalıdır.
- Taze Gıda Seçimi: Gıdaların taze olmasına dikkat edilmelidir. Süreli olarak tüketilmesi gereken gıdalarda son kullanma tarihleri kontrol edilmelidir.
- Yemeklerde Katkı Maddelerinden Kaçınılması: Konserve gıdalar ve uzun süre saklanabilen ürünlerden kaçınılmalıdır. Ayrıca, katkı maddeleri içeren gıdalardan da uzak durulmalıdır.
