Obezite Cerrahisi Kimlere Yapılır, Sonuçları Nasıldır:
Vücut kitle indeksi 35 kg/m2 ‘den yüksek olan bireyler önemli obez olarak tanımlanmaktadır. Bu insanların topluluktaki nispeti ABD’de %15 dolayındadır. Bu ölçütlerde VKİ kullanılmaktadır ve vücut kitle indeksi manasına gelir (VKİ hesaplaması: yük (kg)/kişinin uzunluğunun karesi [kg/m2]). Memleketimizde de TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) 2013 yılı raporlarına nazaran obezite orantısı %30'un üzerinde, önemli obezite nispeti ise %17 civarındadır. Haddinden fazla kilo insanların diyabet, hipertansiyon, inme, lipid metabolizması bozuklukları, metabolik sendrom, uyku apnesi, kanser, alkolik olmayan karaciğer yağlanması üzere kimi illetlere yakalanma riskini artırır. Bunun önüne geçilebilmesi için diyet, tıbbi tedavi ve ömür şekli değişiklikleri önerilmekte, gelgelelim bireyler kilo vermede her vakit başarılı olamayabilmektedirler. Bu nedenle obezite cerrahisi ortaya çıkmış ve kilo vermede ve yukarıdaki önemli marazların önlenmesinde ya da ilerlemesinin durdurulmasında tesirli olduğu kanıtlanmıştır. Tüp mide ya da mide by-pass ameliyatlarıyla hastalar birinci 6 ayda ziyade kilolarının yaklaşık %50’sini vermektedirler. Birinci 6 aydan sonra kilo verme yavaşlasa da 2 yıla kadar devam edebilmektedir.
Obezite cerrahisi olacak hastalarda şu ölçüt karşılanmış olmalıdır :
VKİ ≥ 40 kg/m 2
VKİ: 35–40 kg/m2 arası ve eşlik eden illetleri var ve obezite cerrahisinin bu marazları düzeltmesi bekleniyorsa (burada kast edilen her hastalık değil, kilo fazlalığından doğan metabolik bozukluklar, kalp damar illetleri, önemli eklem rahatsızlıkları ve obeziteyle bağlantılı ruhsal problemlerdir).
Bu VKİ kıymetleri hala olan kıymetler olabilir, ya da hastanın geçmişte ulaştığı en yüksek VKİ kıymetleri olabilir. Tedaviyle cerrahi için gereken VKİ'nin altına düşülmüş olması, planlanan obezite cerrahisinin yapılması için ket değildir (yani hastanın VKİ'si ameliyat için gerekli olan 35 ya da 40 kg/m2 bedeline ulaşmış, fakat daha sonra diyet yada sair tedavilerle daha aşağıya düşmüş, fakat tam tedavi edilememişse, tekrar de obezite cerrahisi yapılabilir).
Obezite ameliyatı yapılabilmesi için, tutarlı cerrahi ve/veya cerrahi olmayan tıbbi bakım ile hasta kilo kaybında başarısız olmalı, ya da kilo verdiği halde bunu uzun vade koruyamıyor olmalıdır.
Hastaların Ameliyat Öncesi Kıymetlendirilmesi:
Bu hastalar mutidisipliner bir yaklaşımla değerlendirilmelidir. Ekipte laparoskopik ve obezite cerrahisinde deneyimli cerrah (ve cerrahi ekip), obezite idaresinde deneyimli iç illetleri mütehassısı, anesteziyoloji eksperi, diyetisyen ve psikolog/psikiyatrist bulunmalıdır. Obezite cerrahisi yapılacak hastaların ameliyat öncesi değerlendirmeleri sair rastgele bir büyük karın cerrahisi ameliyat öncesi değerlendirmesinden farklı değildir. Yapılacak tetkikler de birebirdir. Bu cins hastalarda ayrıyeten obezitenin birlikte getirdiği problemler nedeniyle ek değerlendirmeler gerekebilir, bunlar:
-solunum fonksiyonları ve uyku apnesi sendromu açısından kıymetlendirme
-metabolik ve endokrin bozukluklar (lipidler, TSH vb.)
-gastroözefageal bozukluklar (reflü, helikobakter pilori vb)
-kemik dansitesi ölçümü
-bazal kuvvet ölçümü
Obezite Cerrahisi ve Tip 2 Diyabet:
Tip 2 Diyabet geri dönüşü olan bir hastalık olarak görülmelidir. Obezite cerrahisinin Tip 2 Diyabetin ilerlemesinin durdurulması için yararlı olduğu mutlaka gösterilmiştir.
Tip 2 Diyabette Obezite Cerrahisi Yapılmaması gereken kişisel durumlar:
Sekonder diyabet. Vücutta bulunan öbür bir hastalık nedeniyle ortaya çıkan diyabet tipidir (Cushing sendromu, kistik fibroz, pankreatit, pankreas kanseri, hipertiroidi, akromegali üzere marazlar sekonder diyabete yol açabilir).
Antikorlar müspet ise (anti-GAD ya da anti-ICA) ya da C-peptid < 1 ng/ml ise ya da karışık öğün testine karşılıksızsa.
Obezite Cerrahisinin yapılmaması gereken durumlar:
Hastanın geçmişinde belirlenebilen bir tıbbi idare müddeti olmaması.
Uzun vadeli tıbbi takip ve tedaviye armoni sağlayamayacak hastalar.
Tedavi edilmemiş psikotik bozukluklar, ağır depresyon, kişilik ve yeme bozuklukları (obezitede deneyimli bir psikiyatrist tarafından münhasıran önerilmezse).
Alkol ve/veya madde/ilaç bağımlılığı.
Kısa devirde hayatı tehdit eden marazlar.
Kendi kendine bakamayan ve uzun devirde aile ya da içtimaî desteği olmayan hastalar.
Obezite Cerrahisi Çeşitleri:
Tüp mide (Sleeve gastrektomi)
Roux-Y gastrik by-pass
Mide kelepçesi
Duodenal switch
Biliyopankreatik diversiyon
Laparoskopik gastrik plikasyon (uzun devir tesiri şimdi kanıtlanmamış, midenin içe katlanması)
Ameliyat Sonrası Takip:
Hastalar ameliyat öncesi değerlendirmeyi yapan ekip tarafından takip edilirler. Hastalar aşamalı olarak öğünlerini ve ölçülerini artıracakları konusunda tekrar tekrar bilgilendirilmelidir. Metabolik ve beslenme açısından sık takip yapılmalı ve eksikliği saptanan mineral ve vitaminler ek olarak verilmelidir.
Tüp mide yada mide by-pass ameliyatlarıyla hastalar birinci 6 ayda ziyade kilolarının yaklaşık %50’sini vermektedirler. Birinci 6 aydan sonra kilo verme yavaşlasa da 2 yıla kadar devam edebilmektedir.
Cerrahi tedavi ile Tip 2 Diyabette güzelleşme sağlandığını söylemek için şunlar gerekir:
Ameliyat sonrası insülin dozu ameliyat öncesi dozun %25’ine ya da altına inmişse,
Ameliyat sonrası oral antidiyabetik dozu ameliyat öncesi dozun %50’ine ya da altına inmişse,
HbA1c’de ameliyat sonrası 3 ay içinde %0.5’ten çokça azalma ya da %7’nin altına düşme olursa,
Tip 2 Diyabeti olan hastalarda VKİ 30 ve üzerinde ve 35 kg/m2’nin altında ise obezite cerrahisi yapılabilir, zira Tip 2 Diyabetin ilerlemesinin durdurulması ya da uygunlaşması açısından obezite cerrahisinin yararı kanıtlanmıştır.
(Bu metinde kullanılan VKİ (vücut kitle indeksi) hesaplaması: tartı (kg)/boyun karesi (kg/m2) )
(Yukarıdaki haberler Avrupa ve Amerika Obezite Cerrahisi Birlikleri tarafından kılavuzlarda sunulan 2013 ve sonrasında ilişkin bilgilerdir)
Vücut kitle indeksi 35 kg/m2 ‘den yüksek olan bireyler önemli obez olarak tanımlanmaktadır. Bu insanların topluluktaki nispeti ABD’de %15 dolayındadır. Bu ölçütlerde VKİ kullanılmaktadır ve vücut kitle indeksi manasına gelir (VKİ hesaplaması: yük (kg)/kişinin uzunluğunun karesi [kg/m2]). Memleketimizde de TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) 2013 yılı raporlarına nazaran obezite orantısı %30'un üzerinde, önemli obezite nispeti ise %17 civarındadır. Haddinden fazla kilo insanların diyabet, hipertansiyon, inme, lipid metabolizması bozuklukları, metabolik sendrom, uyku apnesi, kanser, alkolik olmayan karaciğer yağlanması üzere kimi illetlere yakalanma riskini artırır. Bunun önüne geçilebilmesi için diyet, tıbbi tedavi ve ömür şekli değişiklikleri önerilmekte, gelgelelim bireyler kilo vermede her vakit başarılı olamayabilmektedirler. Bu nedenle obezite cerrahisi ortaya çıkmış ve kilo vermede ve yukarıdaki önemli marazların önlenmesinde ya da ilerlemesinin durdurulmasında tesirli olduğu kanıtlanmıştır. Tüp mide ya da mide by-pass ameliyatlarıyla hastalar birinci 6 ayda ziyade kilolarının yaklaşık %50’sini vermektedirler. Birinci 6 aydan sonra kilo verme yavaşlasa da 2 yıla kadar devam edebilmektedir.
Obezite cerrahisi olacak hastalarda şu ölçüt karşılanmış olmalıdır :
VKİ ≥ 40 kg/m 2
VKİ: 35–40 kg/m2 arası ve eşlik eden illetleri var ve obezite cerrahisinin bu marazları düzeltmesi bekleniyorsa (burada kast edilen her hastalık değil, kilo fazlalığından doğan metabolik bozukluklar, kalp damar illetleri, önemli eklem rahatsızlıkları ve obeziteyle bağlantılı ruhsal problemlerdir).
Bu VKİ kıymetleri hala olan kıymetler olabilir, ya da hastanın geçmişte ulaştığı en yüksek VKİ kıymetleri olabilir. Tedaviyle cerrahi için gereken VKİ'nin altına düşülmüş olması, planlanan obezite cerrahisinin yapılması için ket değildir (yani hastanın VKİ'si ameliyat için gerekli olan 35 ya da 40 kg/m2 bedeline ulaşmış, fakat daha sonra diyet yada sair tedavilerle daha aşağıya düşmüş, fakat tam tedavi edilememişse, tekrar de obezite cerrahisi yapılabilir).
Obezite ameliyatı yapılabilmesi için, tutarlı cerrahi ve/veya cerrahi olmayan tıbbi bakım ile hasta kilo kaybında başarısız olmalı, ya da kilo verdiği halde bunu uzun vade koruyamıyor olmalıdır.
Hastaların Ameliyat Öncesi Kıymetlendirilmesi:
Bu hastalar mutidisipliner bir yaklaşımla değerlendirilmelidir. Ekipte laparoskopik ve obezite cerrahisinde deneyimli cerrah (ve cerrahi ekip), obezite idaresinde deneyimli iç illetleri mütehassısı, anesteziyoloji eksperi, diyetisyen ve psikolog/psikiyatrist bulunmalıdır. Obezite cerrahisi yapılacak hastaların ameliyat öncesi değerlendirmeleri sair rastgele bir büyük karın cerrahisi ameliyat öncesi değerlendirmesinden farklı değildir. Yapılacak tetkikler de birebirdir. Bu cins hastalarda ayrıyeten obezitenin birlikte getirdiği problemler nedeniyle ek değerlendirmeler gerekebilir, bunlar:
-solunum fonksiyonları ve uyku apnesi sendromu açısından kıymetlendirme
-metabolik ve endokrin bozukluklar (lipidler, TSH vb.)
-gastroözefageal bozukluklar (reflü, helikobakter pilori vb)
-kemik dansitesi ölçümü
-bazal kuvvet ölçümü
Obezite Cerrahisi ve Tip 2 Diyabet:
Tip 2 Diyabet geri dönüşü olan bir hastalık olarak görülmelidir. Obezite cerrahisinin Tip 2 Diyabetin ilerlemesinin durdurulması için yararlı olduğu mutlaka gösterilmiştir.
Tip 2 Diyabette Obezite Cerrahisi Yapılmaması gereken kişisel durumlar:
Sekonder diyabet. Vücutta bulunan öbür bir hastalık nedeniyle ortaya çıkan diyabet tipidir (Cushing sendromu, kistik fibroz, pankreatit, pankreas kanseri, hipertiroidi, akromegali üzere marazlar sekonder diyabete yol açabilir).
Antikorlar müspet ise (anti-GAD ya da anti-ICA) ya da C-peptid < 1 ng/ml ise ya da karışık öğün testine karşılıksızsa.
Obezite Cerrahisinin yapılmaması gereken durumlar:
Hastanın geçmişinde belirlenebilen bir tıbbi idare müddeti olmaması.
Uzun vadeli tıbbi takip ve tedaviye armoni sağlayamayacak hastalar.
Tedavi edilmemiş psikotik bozukluklar, ağır depresyon, kişilik ve yeme bozuklukları (obezitede deneyimli bir psikiyatrist tarafından münhasıran önerilmezse).
Alkol ve/veya madde/ilaç bağımlılığı.
Kısa devirde hayatı tehdit eden marazlar.
Kendi kendine bakamayan ve uzun devirde aile ya da içtimaî desteği olmayan hastalar.
Obezite Cerrahisi Çeşitleri:
Tüp mide (Sleeve gastrektomi)
Roux-Y gastrik by-pass
Mide kelepçesi
Duodenal switch
Biliyopankreatik diversiyon
Laparoskopik gastrik plikasyon (uzun devir tesiri şimdi kanıtlanmamış, midenin içe katlanması)
Ameliyat Sonrası Takip:
Hastalar ameliyat öncesi değerlendirmeyi yapan ekip tarafından takip edilirler. Hastalar aşamalı olarak öğünlerini ve ölçülerini artıracakları konusunda tekrar tekrar bilgilendirilmelidir. Metabolik ve beslenme açısından sık takip yapılmalı ve eksikliği saptanan mineral ve vitaminler ek olarak verilmelidir.
Tüp mide yada mide by-pass ameliyatlarıyla hastalar birinci 6 ayda ziyade kilolarının yaklaşık %50’sini vermektedirler. Birinci 6 aydan sonra kilo verme yavaşlasa da 2 yıla kadar devam edebilmektedir.
Cerrahi tedavi ile Tip 2 Diyabette güzelleşme sağlandığını söylemek için şunlar gerekir:
Ameliyat sonrası insülin dozu ameliyat öncesi dozun %25’ine ya da altına inmişse,
Ameliyat sonrası oral antidiyabetik dozu ameliyat öncesi dozun %50’ine ya da altına inmişse,
HbA1c’de ameliyat sonrası 3 ay içinde %0.5’ten çokça azalma ya da %7’nin altına düşme olursa,
Tip 2 Diyabeti olan hastalarda VKİ 30 ve üzerinde ve 35 kg/m2’nin altında ise obezite cerrahisi yapılabilir, zira Tip 2 Diyabetin ilerlemesinin durdurulması ya da uygunlaşması açısından obezite cerrahisinin yararı kanıtlanmıştır.
(Bu metinde kullanılan VKİ (vücut kitle indeksi) hesaplaması: tartı (kg)/boyun karesi (kg/m2) )
(Yukarıdaki haberler Avrupa ve Amerika Obezite Cerrahisi Birlikleri tarafından kılavuzlarda sunulan 2013 ve sonrasında ilişkin bilgilerdir)