Ben, Doç. Dr. Recep Aktimur, son 5 yılını yoğun olarak obezite ve metabolik cerrahi ameliyatları ile geçirmiş bir Genel Cerrahi Uzmanıyım. Bu süre zarfında mesleğim olan Genel Cerrahi Branşının hitab ettiği hasta kitlesi ile çok daha kısıtlı şekilde ilgilendiğimi ve kendimi obezite ve metabolik cerrahi ameliyatlarına adadığımı itiraf ediyorum. Konu ile ilgilenen bazı okurlarımızın da bildiği üzere bu özellikli ameliyatları çok yüksek sayılarda yapmış ve yapmakta olan, ayrıca bu özel hasta grubu ile kendi ailesinin bireyleri gibi ilgilenen bir cerrahım.
Sıkıcı ama zaruri tanıtma cümlelerini hızla geçtikten sonra asıl soruya odaklanmamızda fayda var;
- Obezite cerrahisi çok mu riskli?
Aslında ehil ellerde yapıldığında kapalı safra kesesi ameliyatından daha riskli olmayan obezite ve metabolik cerrahi ameliyatları, medyatikleşen problemleri ve üzücü şekilde yetersiz altyapı ve yetersiz eğitim ile yapılan ameliyatların artması nedeniyle ilk bakışta insanları korkutur hale gelmiş durumda. Bu noktada durup neleri düzeltebileceğimize bakmamızda fayda var. Öncelikle algı boyutuna baktığımızda karşımıza çıkan sorun, bu ameliyatların genel olarak halk tarafından gereksiz ve keyfi görülmesi. Ne yazık ki bu konuda henüz otoriteden de yeterli destek alınmıyor olması, obez bireylerin her gün yaşadıkları tatsızlıklara altyapı sağladığı gibi ameliyat adayı bir kişinin elde edebileceği en büyük sağlık faydasının da başkaları tarafından fuzuli görülmesine sebep oluyor. Algı problemimiz ancak ulusal farkındalık ile uzun zamanda çözülebilecek gibi durduğundan bu sorunu irdelemeyi sonlandırıp ehil el arayışının mekanizmasına inmemizde fayda var.
Bu noktada en büyük uluslararası organizasyonlardan biri olan IFSO’nun (Uluslararası Obezite ve Metabolik Hastalıkların Cerrahi Tedavisi Federasyonu) 2015 yılında yayınladığı, obezite ve metabolik cerrahi ameliyatları yapan bir cerrahta aranması gereken özelliklere bakalım (çok bilinen ya da çok yaygın özellikleri atlayarak sıkıcı olmamaya çalışıyorum).
Ehil olan cerrah;
- Farklı prosedürleri yapabilmeli ve gelişebilecek sorunlarla ilgilenebilmeli, yani ülkemizde arttığı şekilde sadece tüp mide ameliyatı yapıyor olmamalı.
- Sonuçlarını bilimsel bir altyapı içinde ciddiyetle toplayabilmeli ve sunabilmeli.
- Uluslararası ya da ulusal federasyonlardan sertifikalandırılmış olmalı.
- Laparoskopik yani kapalı teknikle diğer ileri cerrahi ameliyatlarını yapabilmeli ve bu özellikleri sağladıktan sonra obezite cerrahisi yapıyor olmalı. IFSO, obezite ve metabolik cerrahi ameliyatı yapmaya ehil bir cerrahın, kapalı reflü onarımı, kapalı dalak ameliyatı ve kapalı kalın barsak ve sindirim sistemi kanseri ameliyatlarını toplamda 100’den fazla sayıda yapmış olması gerektiğini belirtiyor.
Yani bir hasta olarak bakıldığında; ameliyat için seçilecek cerrahı tercih etmekte kullanılan geleneksel yöntemlere ek olarak cerrahın; ileri kapalı ameliyat deneyiminin, prosedür çeşitliliğinin, bilimsel altyapısının ve sonuçlarının objektif şekilde değerlendirilmesi önem kazanıyor.
Sıkıcı ama zaruri tanıtma cümlelerini hızla geçtikten sonra asıl soruya odaklanmamızda fayda var;
- Obezite cerrahisi çok mu riskli?
Aslında ehil ellerde yapıldığında kapalı safra kesesi ameliyatından daha riskli olmayan obezite ve metabolik cerrahi ameliyatları, medyatikleşen problemleri ve üzücü şekilde yetersiz altyapı ve yetersiz eğitim ile yapılan ameliyatların artması nedeniyle ilk bakışta insanları korkutur hale gelmiş durumda. Bu noktada durup neleri düzeltebileceğimize bakmamızda fayda var. Öncelikle algı boyutuna baktığımızda karşımıza çıkan sorun, bu ameliyatların genel olarak halk tarafından gereksiz ve keyfi görülmesi. Ne yazık ki bu konuda henüz otoriteden de yeterli destek alınmıyor olması, obez bireylerin her gün yaşadıkları tatsızlıklara altyapı sağladığı gibi ameliyat adayı bir kişinin elde edebileceği en büyük sağlık faydasının da başkaları tarafından fuzuli görülmesine sebep oluyor. Algı problemimiz ancak ulusal farkındalık ile uzun zamanda çözülebilecek gibi durduğundan bu sorunu irdelemeyi sonlandırıp ehil el arayışının mekanizmasına inmemizde fayda var.
Bu noktada en büyük uluslararası organizasyonlardan biri olan IFSO’nun (Uluslararası Obezite ve Metabolik Hastalıkların Cerrahi Tedavisi Federasyonu) 2015 yılında yayınladığı, obezite ve metabolik cerrahi ameliyatları yapan bir cerrahta aranması gereken özelliklere bakalım (çok bilinen ya da çok yaygın özellikleri atlayarak sıkıcı olmamaya çalışıyorum).
Ehil olan cerrah;
- Farklı prosedürleri yapabilmeli ve gelişebilecek sorunlarla ilgilenebilmeli, yani ülkemizde arttığı şekilde sadece tüp mide ameliyatı yapıyor olmamalı.
- Sonuçlarını bilimsel bir altyapı içinde ciddiyetle toplayabilmeli ve sunabilmeli.
- Uluslararası ya da ulusal federasyonlardan sertifikalandırılmış olmalı.
- Laparoskopik yani kapalı teknikle diğer ileri cerrahi ameliyatlarını yapabilmeli ve bu özellikleri sağladıktan sonra obezite cerrahisi yapıyor olmalı. IFSO, obezite ve metabolik cerrahi ameliyatı yapmaya ehil bir cerrahın, kapalı reflü onarımı, kapalı dalak ameliyatı ve kapalı kalın barsak ve sindirim sistemi kanseri ameliyatlarını toplamda 100’den fazla sayıda yapmış olması gerektiğini belirtiyor.
Yani bir hasta olarak bakıldığında; ameliyat için seçilecek cerrahı tercih etmekte kullanılan geleneksel yöntemlere ek olarak cerrahın; ileri kapalı ameliyat deneyiminin, prosedür çeşitliliğinin, bilimsel altyapısının ve sonuçlarının objektif şekilde değerlendirilmesi önem kazanıyor.
