Obeziteye neden olan etmenler tam olarak açıklanamamakla birlikte aşırı ve yanlış beslenme ve fiziksel
aktivite yetersizliği obezitenin en ön önemli nedenleri olarak kabul edilmektedir.Bu faktörlerin dışında;
Yaş
Cinsiyet
Genetik
Çevresel faktörler
Nörölojik
Hormonal ve metabolik etmenler
Biyokimyasal
Sigara-alkol kullanma durumu
Kullanılan ilaçlar
Sık aralıklarla ve düşük kalorili diyetler uygulama
Sosyo-kültürel etmenler
Psikolojik etmenler
gibi pek çok faktör obezite oluşumuna neden olmaktadır.
obezite-nedir
Obezite; vücut sistemleri (endokrin sistem,kardiyovasküler sistem,solunum sistemi,gastrointestinal
sistem,deri,genitoüriner sistem,kas iskelet sistemi) ve psikososyal durum üzerinde yarattığı olumsuz
etkilerden dolayı pek çok sağlık problemine neden olmaktadır.
Obezitenin neden olduğu sağlık problemleri:
İnsülin direnci
Tip 2 Diyabet
Hipertansiyon
Koroner arter hastalığı
Uyku apnesi
Karaciğer yağlanması
Astım
Hiperlipidemi-Hipertrigliseridemi
Metabolik sendrom
Safra kesesi hastalıkları
Bazı kanser türleri
Osteoartrit
Felç
Solunum zorluğu
Gebelik komplikasyonları
Menstruasyon düzensizlikleri
Aşırı kıllanma
Ameliyat risklerinin artması
Ruhsal problemler
Toplumsal uyumsuzluklar
Obezite oluşmadan önlemek tedavideki en önemli basamaktır.Bunun için yaşamın ilk yıllarından itibaren
doğru beslenmeye başlamak ve sürdürmek çok önemlidir.Anne sütü ile beslenen çocukların,anne sütü
almayan çocuklara göre obezite görülme oranının daha düşük olduğu saptanmıştır.Çocuk ve adolesan
dönemde oluşan obezite,yetişkinlik dönemi obezitesi için zemin hazırlamaktadır.
Obezite tedavisinde hedef ideal bir vücut ağırlığı belirlemek ve korunmasını sağlamaktır.Morbidite ve
mortalite risklerini azaltmak,bireye yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmak ve yaşam
kalitesini arttırmak en önemli hedeftir.Multidisipliner bir çalışma gerektirir. Doktor,diyetisyen,psikolog vb.
Obezite tedavisini önlemede kullanılan yöntemler ise şunlardır:
• Tıbbı Beslenme Tedavisi:Yaş,boy,fiziksel aktivite,sosyo kültürel,metabolik ve hormonal durum,diyet
geçmişi ve psikolojik durum değerlendirilerek kişiye özel beslenme programı uygulanmalı ve doğru
beslenme konusunda kişiye eğitim verilmelidir.Amaç BKI değerini 19 ile 24.9 aralığına getirmek ve
sürekliliği sağlamaktır.Diyetisyen eşliğinde beslenme eğitimi alınması ve takibi son derece
önemlidir.Kişinin sağlıklı beslenmeyi benimsemesi ve bu doğrultuda besin seçimlerinden, pişirme
yöntemlerine, porsiyon kontrolüne kadar eğitim alması işin en önemli kısmıdır.Amaç kişinin kalıcı
beslenme alışkanlığını kazanmasıdır.
• Egzersiz Tedavisi: Tıbbı beslenme tedavisini destekleyerek yağ oranı azaltılmasını sağlar.Yapılan
doğru egzersizle kas tonusu artışı da sağlanarak bazal metablizma hızının da artması sağlanır.Böylelikle
tekrar kilo almanın önüne geçilmiş olur.Düzenli egzersiz kişinin kan basıncını düzenler,depresyondan
korur,kan şeker seviyesini düşürür,kemik erimesine karşı kişiyi korur ve kilo verimi sağlar.Yetişkinlerin
her gün veya gün aşırı 30-45 dakika orta şiddette(tempolu yürüyüş,yüzme vb)egzersiz yapılması
önerilmektedir.Kişinin keyif aldığı ve severek yaptığı egzersizi seçmesi önemlidir.
• Davranış Değişikliği: Kilo verme ve koruma döneminde genellikle en önemli konu kalıcı, hatalı
beslenme alışkanlıklarından kopmaktır.Kişiye sürekli yemek yemesine neden olan duygu durumunun
saptanması,yeme davranış bozukluğu varsa tespit edilmesi,fiziksel aktivite ile olumsuz davranışları
olumluya çevirmeyi hedefleyen tedavi şeklidir.Basamakları:Kendi kendini gözlemleme,uyaran
kontrolü,alternatif davranış geliştirme,pekiştirme ve ödüllendirme,bilişsel yeniden yapılandırma,sosyal
destek.
• Farmakolojik Tedavi: Obezite tedavisinde ekim kontrolünde uygun görülen hastalarda kullanılan bir
yöntemdir.Tıbbı beslenme tedavisi ve egzersiz ile desteklenmelidir.Hafif kilo fazlalığı olan kişiler için
uygun değildir.
• Cerrahi Tedavi: BKI:35 ve üstü olan kişiler için uygulanır.Amaç besinlerle alınan enerjiyi azaltarak ve
gastrointestinal sistemde emilimi azaltmaktır.Ayrıca cerrahi gerektirmeden mide balonu uygulaması ile
kişilerin ideal ağırlığa getirilmesi hedeflenir.
aktivite yetersizliği obezitenin en ön önemli nedenleri olarak kabul edilmektedir.Bu faktörlerin dışında;
Yaş
Cinsiyet
Genetik
Çevresel faktörler
Nörölojik
Hormonal ve metabolik etmenler
Biyokimyasal
Sigara-alkol kullanma durumu
Kullanılan ilaçlar
Sık aralıklarla ve düşük kalorili diyetler uygulama
Sosyo-kültürel etmenler
Psikolojik etmenler
gibi pek çok faktör obezite oluşumuna neden olmaktadır.
obezite-nedir
Obezite; vücut sistemleri (endokrin sistem,kardiyovasküler sistem,solunum sistemi,gastrointestinal
sistem,deri,genitoüriner sistem,kas iskelet sistemi) ve psikososyal durum üzerinde yarattığı olumsuz
etkilerden dolayı pek çok sağlık problemine neden olmaktadır.
Obezitenin neden olduğu sağlık problemleri:
İnsülin direnci
Tip 2 Diyabet
Hipertansiyon
Koroner arter hastalığı
Uyku apnesi
Karaciğer yağlanması
Astım
Hiperlipidemi-Hipertrigliseridemi
Metabolik sendrom
Safra kesesi hastalıkları
Bazı kanser türleri
Osteoartrit
Felç
Solunum zorluğu
Gebelik komplikasyonları
Menstruasyon düzensizlikleri
Aşırı kıllanma
Ameliyat risklerinin artması
Ruhsal problemler
Toplumsal uyumsuzluklar
Obezite oluşmadan önlemek tedavideki en önemli basamaktır.Bunun için yaşamın ilk yıllarından itibaren
doğru beslenmeye başlamak ve sürdürmek çok önemlidir.Anne sütü ile beslenen çocukların,anne sütü
almayan çocuklara göre obezite görülme oranının daha düşük olduğu saptanmıştır.Çocuk ve adolesan
dönemde oluşan obezite,yetişkinlik dönemi obezitesi için zemin hazırlamaktadır.
Obezite tedavisinde hedef ideal bir vücut ağırlığı belirlemek ve korunmasını sağlamaktır.Morbidite ve
mortalite risklerini azaltmak,bireye yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmak ve yaşam
kalitesini arttırmak en önemli hedeftir.Multidisipliner bir çalışma gerektirir. Doktor,diyetisyen,psikolog vb.
Obezite tedavisini önlemede kullanılan yöntemler ise şunlardır:
• Tıbbı Beslenme Tedavisi:Yaş,boy,fiziksel aktivite,sosyo kültürel,metabolik ve hormonal durum,diyet
geçmişi ve psikolojik durum değerlendirilerek kişiye özel beslenme programı uygulanmalı ve doğru
beslenme konusunda kişiye eğitim verilmelidir.Amaç BKI değerini 19 ile 24.9 aralığına getirmek ve
sürekliliği sağlamaktır.Diyetisyen eşliğinde beslenme eğitimi alınması ve takibi son derece
önemlidir.Kişinin sağlıklı beslenmeyi benimsemesi ve bu doğrultuda besin seçimlerinden, pişirme
yöntemlerine, porsiyon kontrolüne kadar eğitim alması işin en önemli kısmıdır.Amaç kişinin kalıcı
beslenme alışkanlığını kazanmasıdır.
• Egzersiz Tedavisi: Tıbbı beslenme tedavisini destekleyerek yağ oranı azaltılmasını sağlar.Yapılan
doğru egzersizle kas tonusu artışı da sağlanarak bazal metablizma hızının da artması sağlanır.Böylelikle
tekrar kilo almanın önüne geçilmiş olur.Düzenli egzersiz kişinin kan basıncını düzenler,depresyondan
korur,kan şeker seviyesini düşürür,kemik erimesine karşı kişiyi korur ve kilo verimi sağlar.Yetişkinlerin
her gün veya gün aşırı 30-45 dakika orta şiddette(tempolu yürüyüş,yüzme vb)egzersiz yapılması
önerilmektedir.Kişinin keyif aldığı ve severek yaptığı egzersizi seçmesi önemlidir.
• Davranış Değişikliği: Kilo verme ve koruma döneminde genellikle en önemli konu kalıcı, hatalı
beslenme alışkanlıklarından kopmaktır.Kişiye sürekli yemek yemesine neden olan duygu durumunun
saptanması,yeme davranış bozukluğu varsa tespit edilmesi,fiziksel aktivite ile olumsuz davranışları
olumluya çevirmeyi hedefleyen tedavi şeklidir.Basamakları:Kendi kendini gözlemleme,uyaran
kontrolü,alternatif davranış geliştirme,pekiştirme ve ödüllendirme,bilişsel yeniden yapılandırma,sosyal
destek.
• Farmakolojik Tedavi: Obezite tedavisinde ekim kontrolünde uygun görülen hastalarda kullanılan bir
yöntemdir.Tıbbı beslenme tedavisi ve egzersiz ile desteklenmelidir.Hafif kilo fazlalığı olan kişiler için
uygun değildir.
• Cerrahi Tedavi: BKI:35 ve üstü olan kişiler için uygulanır.Amaç besinlerle alınan enerjiyi azaltarak ve
gastrointestinal sistemde emilimi azaltmaktır.Ayrıca cerrahi gerektirmeden mide balonu uygulaması ile
kişilerin ideal ağırlığa getirilmesi hedeflenir.