Obsesif Kompulsif Bozukluğun Meydana Gelmesine Neden Olan Faktörler Nelerdir?
Obsesif kompulsif bozukluğunun yani OKB'nin kesin bir formda neyden kaynaklandığı tam olarak keşfedilememiştir. Münasebetiyle şu ana kadar ortada bir katılık kazanılmamıştır. Tabi ki birkaç varsayım üzerinde durulmaktadır. Kaynağın bilinmezliğine karşın OKB rahatsızlığının oluşmasında, biyolojik etkenlerin, çevresel sebeplerin, genetik özelliklerin yanı sıra, beyin fonksiyonlarında bozulma ve serotonin hormonunda oluşan düzensizlik ayrıyeten çocukluk çağında yaşanan travmaların ve de bireyin kişilik özelliklerinin de tesirli olduğu/olabileceği iddia edilmektedir. OKB rahatsızlığının meydana gelmesinde bu üzere faktörlerin manalı seviyede rol oynadığı yahut hastalığın gelişimini adeta tetiklediği/tetikleyeceği düşünülmektedir.
Biyoloji dünyasının bakış açısından bakıldığında genel manada serotonin sistemi üzerinden bir ilişki kurulurken, psikoloji dünyasının bakış açısından gelen açıklamalarda ise öğrenme kuramları üzerinde ciddiyetle durulduğu görülmektedir. Değerli ve üzerinde durulması gereken bir hastalık olan OKB rahatsızlığı genel manada çocukluk devri ve çocukluktan erişkinliğe geçiş devri olarak tanım edilen ve ergenlik diye isimlendirilen periyotlarda başlar, bilhassa de bireyin hayatının yolunda gitmediği problemli ve kuvvetli periyotlarda maalesef ki artış gösterebilmektedir.
->Biyolojik faktörler
Beyin sahiden de çok karmaşık bir yapıya sahip olan bir organdır. Bu karmaşık yapının tertipli bir formda çalışması beynin içinde bulunan ve nöron olarak isimlendirilen hudut hücreleri ile gerçekleşmektedir. Bu hudut hücrelerinin yani nöronların sayısı milyarları aşmaktadır. Bu hudut hücrelerin birbirleriyle irtibat kurması gereklidir ve hayati ehemmiyete sahiptir. Nöronlar elektriksel sinyallerle haberleşmektedir. Nörotransmitterler ismi verilen özel kimyasallar, bu elektriksel iletilerin nörondan nöronlara taşınmasına yardımcı olur.
->Beyin fonksiyonlarında bozulma ve serotonin
Beyin üzerinde yapılan araştırmalara bakıldığında beynin birtakım bölgelerinde mevcut olan ve bilhassa de beyin içindeki sinirsel iletimde kıymetli rolü olan serotonin hususunun fonksiyonlarında bozukluk saptanması bunların OKB’nin nedeni olarak araştırılmasına yol açmıştır.
Obsesif kompulsif bozukluk durumunda, beynin makul kısımlarında çok bir biçimde aktivite gerçekleştiği gözlemlenmiştir. Birey obsesif kompulsif bozukluk (OKB) semptomlarını yaşadığında ise beynin daha da faal hale geldiği gözlemlenmektedir. Nörotransmitterler ortasında yer alan serotonin düzeyindeki düşme obsesif kompülsif bozukluğun meydana gelmesine neden olabildiği varsayımı üzerinde durulmaktadır. Beyindeki bu serotonin dengesizliği beynin planlama ve sağduyu ile ilgili bölgelerini gerçek manada olumsuz etkilemektedir. Ayrıyeten şunu da belirtmek gerekir ki; streptokok bakterisi nedeniyle meydana gelen enfeksiyonun da obsesif kompülsiyon gelişimine yol açtığı ile ilgili de araştırmalar da karşımıza çıkmaktadır.
->Genetik nedenler
Obsesif kompulsif bozukluk olan bireylerin çoğunlukla birinci derece yakınlarında da OKB hikayesi bulunduğu saptanmıştır. OKB’li hastaların anne-babalarında ve başka birinci derece akrabalarında OKB’nin sık olarak görülmesi hastalığın genetik olma mümkünlüğünü zihinlere getirmektedir. Serotonin ölçüsündeki değişimin ebeveynlerden çocuğa geçmesi de obsesif kompulsif bozukluğun genetik olabileceği ihtimalini düşündürmektedir.
->Çevresel faktörler
Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan birtakım bireyler ise çevresel gerilim faktörlerinden hayli etkilenmektedir. Kişinin ömrün içerisinde karşılaştığı kimi çevresel faktörler ve önemli hayat değişiklikleri semptomların git gide kötüleşmesine neden olabilmektedir. Çevresel faktörler: Kişinin toplumsal ve aile etrafında yaşadığı gerilim hastalığın gelişimini tetikleyebilir. Şahısta var olan hastalık hafifi semptomlarla seyrederken belli çevresel faktörler hastalık semptomlarını arttırabilir.
->Çocukluk çağı travmaları
Çocukluk çağı travmalarına (örneğin, cinsel istismar) maruz kalanlarda ileri ömürlerinde kıymetli bir gerilim yaşantısı akabinde OKB’nin ortaya çıkabilmesi erken çocukluk devirlerinin OKB gelişiminde kıymetli rol oynadığını göstermektedir. Taciz, ömür durumundaki değişiklikler (evlilik, taşınma, çocuk sahibi olma), hastalık, sevdiği birini kaybetmesi, iş yahut okulla ilgili değişiklikler yahut sorunlar-problemler, bağ tasaları, alaka travmaları, aile içi şiddet üzere başlıklar çocuk için travmatik tesir oluşturabilmektedir. Bu biçim travmatik tesirler de OKB problemini tetikleyen en değerli sebeplerdendir.
->Ferdî faktörler
Kişilik yapısı olarak titiz, kuralcı, detaycı, mükemmeliyetçi özelliklere sahip olan şahıslar OKB’ye yatkın bireyler olarak kıymetlendirilmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Tedavi Sistemleri Nelerdir?
Anksiyete ile hastaneye giden Obsesif kompulsif bozukluk hastaları maalesef ki türlü türlü fikirlerden ötürü hastalıklarını bâtın meblağlar bu da kişinin tedavi için başvurmasını geciktirir. Genel manada bakıldığında hastaların müracaatları ortalama on yıl kadar gecikebilmektedir. Birçok hasta istemsiz olarak gerçekleşen niyetleri ve kanıların yol açtığı tekrarlayıcı davranışları uzun vakit bir rahatsızlık olarak görmedikleri ve yaptıkları zorlantıların aslında yapılması gerektiği için yaptıklarını düşündüklerinden bir uzmana başvurmaları kolay kolay gerçekleşmez. Hastaların bir kısmı da saplantı bozukluğu belirtilerinden utanmaları ve tedaviden korktuklarından ötürü bir uzmana başvurmaktan kaçınırlar.
->Teşhis Usulleri
Obsesif kompulsif bozukluk için laboratuvar ortamında gerçekleştirilebilen bir test yoktur. Teşhis, hastanın semptomları ve hastanın genel davranışları üzerine uzman bir psikolog tarafından konulabilir. Psikolog tarafından gerçekleştirilen ruhsal kıymetlendirme esnasında fikirler, hisler, semptomlar ve davranış kalıpları incelenir.
Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) teşhis etmek bazen zordur, zira semptomlar obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu, anksiyete bozuklukları, depresyon, şizofreni yahut başka mental sıhhat bozukluklarına emsal olabilir. Şahıslar hem obsesif kompulsif bozukluğa (OKB), hem de öteki mental bozukluklara sahip olabilir. Bu sebeple hastayı kıymetlendirecek olan psikoloğun tüm etkenleri düşünmesi gereklidir.
Tedavinin muvaffakiyetinde erken teşhis son derece kıymetlidir. Bu rahatsızlığın tedavi edilmeden kendi kendine geçme mümkünlüğü çok düşüktür. Takıntılı fikir ve davranışlar hayat kalitesini olumsuz istikamette etkiliyor ise vakit kaybetmeden bir psikoloğa başvurulmalıdır.
Obsesif kompulsif bozukluk hastalığına sahip olan şahısların birçok bu durumun farkındadır. Saplantılı ve yineleyici fikir ve hareketlerinin zorlayıcı olduğunu, hayatını olumsuz etkilediğini bilir lakin yeniden de bu niyet ve davranışlarını denetim edemez. Fikir ve aksiyonlarının olağan olmadığının farkında olan bu bireyler, hastalıklarını uzun yıllar boyunca saklı fiyat. Bu da kişinin güzelleşme sürecine girmesini uzatır.
OKB hastaları tedaviye başlamadan evvel yaklaşık olarak 10 yıl boyunca hastalığını gizlemeye çalışır. Fakat kişinin bu fikir ve hareketlerden kurtulmak istemesi durumunda psikolog danışanı ve gösterdiği belirtileri kıymetlendirir. Teşhisin netleştirilmesinin akabinde tedavi, bireye özel olarak hem ilaçla hem de bilişsel davranış terapisi ile süratli bir sonuç alınabilmektedir.
->Tedavi Yolları
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tedavi edilmediği takdirde bizatihi iyileşmeyebilir, bu nedenle tedavi almak son derece değerlidir.
Kişi, zihinsel hastalıkların teşhisi ve tedavisi için özel olarak eğitilmiş bir sıhhat uzmanına yönlendirilebilir. Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tedavisinde en tesirli yaklaşım, ilaçları uygun terapiler ile birleştirmektedir.
->Psikoterapi
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastalarında sıklıkla görülen abartılı yahut takıntılı kanıları azaltmaya odaklı bir tedavi yoludur. Maksat, Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan şahıslara, zorlayıcı davranışlarda bulunmadan korku yaratan inançlarıyla yüzleşmeleri konusunda yardımcı olmaktır. Psikoterapi tedavi formülünde danışan psikoterapisti ile en az haftalık seanslar formunda ortalama 12-20 seans ortasında görüşmelere katılmakta, bununla birlikte seanslarda yapılan çalışmaları seans dışında da uygulamaktadır. Tedavi ile sıhhatine kavuşan hastaların; hayat kalitesi, ailesiyle, toplumsal etrafıyla olan münasebeti, eğitim ve mesleksel başarısı değerli ölçüde düzelmektedir. Terapi tedavisinin hedefi hastaların ritüellerini gerçekleştirmesini önleyerek dehşetleriyle yüzleşmelerini sağlamak ve anksiyetelerini azaltmaktır. Obsesif kompülsif bozukluğu olan hastaların abartılmış felaket içeren niyetlerini azaltmaya odaklanan bilişsel davranış terapisi ile hastanın gerçek üzere algıladığı kanılardan uzaklaştırılması sağlanır. Obsesif hastalar dert verici kanılar ile bu fikirlerden kaçarak ve kaçınarak başa çıkmaya çalışırlar. Ne var ki fikirlerden kaçmaya çalıştıkça bu kanılar daha da artmakta ve böylece kısır bir döngü oluşmaktadır. Davranış tedavilerinde maksat hastayı dert veren ve dert oluşturduğu için kaçma ve kaçınma davranışlarına neden olan fikirlerle [obsesyonlar] karşı karşıya getirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu tasayı azaltmak için devreye giren tekrarlayıcı davranışları [kompulsiyonlar] engellemektir. Amaç rahatsızlık veren niyetin oluşturduğu tasayı söndürmek ve alışma durumunun oluşmasını sağlamaktır. Bu halde yapılan tedaviye alıştırma tedavileri ismi verilir. Bilişsel tedavilerde ise hedef rahatsız edici kanıların oluşturduğu sorumluluk algısını azaltmaktır. Sorumluluk biçiminde bir algılama olmadığında hastalar akla gelen rahatsızlık verici niyetleri yansızlaştırmak ve etkisiz kılmak için tekrarlayıcı davranışlar gösterme gereksinimi hissetmeyeceklerdir. Maksat fikirleri gerçek üzere algılamayı azaltmaktır. Bu nedenle tedavide tehdit tehlike ve çok sorumluluk algılarının ne oranda gerçekçi olduğu ve hangi niyet yanlışları sonucu abartılı tehdit ve tehlike algılarının ortaya çıktığı hasta ile birlikte araştırılır. Bilişsel kusurların belirlenmesinden sonra gereğince fonksiyonel olmayan bu kanıların daha gerçekçi ve fonksiyonel olanları ile yer değiştirmesi sağlanır. Kanılarının bir felaketle sonuçlanacağını düşünen hastalardan bu fikirleri durdurmak yerine bilhassa akla getirmeleri istenmekte ve akabinde korkulan sonuçların oluşmadığını görmeleri tedaviye ahenk sağlamakta değerli faydalar oluşturmaktadır. Bilişsel ve davranışçı terapiler hem hastalığın tedavisinde hem de özelikle nükslerin önlenmesinde çok kıymetli bir yer tutmakta, tedavide bazen tek başlarına bazen de ilaç tedavileri ile birlikte kullanılabilmektedirler. Bilişsel davranışçı tedaviler tedavi seçenekleri ortasında en kıymetli yeri tutmaktadır. Psikoterapide kişinin niyetlerinin ve aksiyonlarının önlenmesi için altta yatan dehşet üzere hislerle kişinin yüzleşmesi sağlanır. Böylelikle kişinin takıntılı davranışlarından uzaklaştırılması sağlanır.
->İlaç Tedavisi
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastalarında beyindeki serotonin düzeylerini artırmaya yönelik ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavisi alan hastaların belirli bir ilacı ya da ilaçları faal dozlarda nizamlı olarak kullanması beklenir. Tedavinin birinci günlerinde hafif bulantı, baş ağrısı, uyku bozukluğu, midede huzursuzluk üzere süreksiz yan tesirler ile hastaların birçoklarının lisana getirmeye çekindikleri cinsel yan tesirler görülebilir. Fakat bu küme ilaçlar ekseriyetle hastalar tarafından çarçabuk kullanılan ve kullanımları sırasında bir sorun yaşanmayan ilaçlardır. İlaç tedavisi alan kişi tedavinin olumlu tesirlerini birinci bir iki ayda görmeye başlar. Tesirlerinin görülmesi için iki hafta kadar beklemek gerekir. İlacın tesirli olup olmadığına karar vermek için en az 10 hafta müddet geçmesi beklenmelidir. İlaçların tam tesiri ise 3-4 ay içerisinde ortaya çıkmaktadır. Tesirli olduğuna karar verilirse tedavinin gerekirse günlük doz arttırılarak en az iki yıl sürdürülmesi gerekir. İlaç tedavisinin güzellik halinden sonra da uzun vadeli kullanılması hastalığın tekrarlanmasının önüne geçer. Yetişkin kümelerde ilaç tedavisinin ve psikoterapinin birlikte uygulanması önerilir.
->Aile ve Arkadaşlara Düşen Vazifeler
OKB’li hastalar sıklıkla takıntılı niyet ve davranışları etraftakiler tarafından fark edildiğinde, öğrenildiğinde nasıl karşılanacakları, ile ilgili tasa yaşarlar. Birçok hasta ayıplanacağı, dalga geçileceği, küçük düşürülebileceği niyeti ile hissettiklerini paylaşmaktan ya da açığa vurmaktan kaçınır. Hastalar, damgalanma tasası ile tedaviye hastalığın başlamasından çok uzun mühlet sonra gelebilmektedir. Aile üyeleri ve arkadaşları hastanın vakit zaman etrafa de huzursuzluk verecek seviyeye varan takıntılı davranışlarının hastalar tarafından engellenemeyen, karşı koyamadıkları fikirlerden kaynaklandığını bilmelidir, tedaviye ahenk sağlanması konusunda yardımcı olmalıdırlar.
Obsesif kompulsif bozukluğunun yani OKB'nin kesin bir formda neyden kaynaklandığı tam olarak keşfedilememiştir. Münasebetiyle şu ana kadar ortada bir katılık kazanılmamıştır. Tabi ki birkaç varsayım üzerinde durulmaktadır. Kaynağın bilinmezliğine karşın OKB rahatsızlığının oluşmasında, biyolojik etkenlerin, çevresel sebeplerin, genetik özelliklerin yanı sıra, beyin fonksiyonlarında bozulma ve serotonin hormonunda oluşan düzensizlik ayrıyeten çocukluk çağında yaşanan travmaların ve de bireyin kişilik özelliklerinin de tesirli olduğu/olabileceği iddia edilmektedir. OKB rahatsızlığının meydana gelmesinde bu üzere faktörlerin manalı seviyede rol oynadığı yahut hastalığın gelişimini adeta tetiklediği/tetikleyeceği düşünülmektedir.
Biyoloji dünyasının bakış açısından bakıldığında genel manada serotonin sistemi üzerinden bir ilişki kurulurken, psikoloji dünyasının bakış açısından gelen açıklamalarda ise öğrenme kuramları üzerinde ciddiyetle durulduğu görülmektedir. Değerli ve üzerinde durulması gereken bir hastalık olan OKB rahatsızlığı genel manada çocukluk devri ve çocukluktan erişkinliğe geçiş devri olarak tanım edilen ve ergenlik diye isimlendirilen periyotlarda başlar, bilhassa de bireyin hayatının yolunda gitmediği problemli ve kuvvetli periyotlarda maalesef ki artış gösterebilmektedir.
->Biyolojik faktörler
Beyin sahiden de çok karmaşık bir yapıya sahip olan bir organdır. Bu karmaşık yapının tertipli bir formda çalışması beynin içinde bulunan ve nöron olarak isimlendirilen hudut hücreleri ile gerçekleşmektedir. Bu hudut hücrelerinin yani nöronların sayısı milyarları aşmaktadır. Bu hudut hücrelerin birbirleriyle irtibat kurması gereklidir ve hayati ehemmiyete sahiptir. Nöronlar elektriksel sinyallerle haberleşmektedir. Nörotransmitterler ismi verilen özel kimyasallar, bu elektriksel iletilerin nörondan nöronlara taşınmasına yardımcı olur.
->Beyin fonksiyonlarında bozulma ve serotonin
Beyin üzerinde yapılan araştırmalara bakıldığında beynin birtakım bölgelerinde mevcut olan ve bilhassa de beyin içindeki sinirsel iletimde kıymetli rolü olan serotonin hususunun fonksiyonlarında bozukluk saptanması bunların OKB’nin nedeni olarak araştırılmasına yol açmıştır.
Obsesif kompulsif bozukluk durumunda, beynin makul kısımlarında çok bir biçimde aktivite gerçekleştiği gözlemlenmiştir. Birey obsesif kompulsif bozukluk (OKB) semptomlarını yaşadığında ise beynin daha da faal hale geldiği gözlemlenmektedir. Nörotransmitterler ortasında yer alan serotonin düzeyindeki düşme obsesif kompülsif bozukluğun meydana gelmesine neden olabildiği varsayımı üzerinde durulmaktadır. Beyindeki bu serotonin dengesizliği beynin planlama ve sağduyu ile ilgili bölgelerini gerçek manada olumsuz etkilemektedir. Ayrıyeten şunu da belirtmek gerekir ki; streptokok bakterisi nedeniyle meydana gelen enfeksiyonun da obsesif kompülsiyon gelişimine yol açtığı ile ilgili de araştırmalar da karşımıza çıkmaktadır.
->Genetik nedenler
Obsesif kompulsif bozukluk olan bireylerin çoğunlukla birinci derece yakınlarında da OKB hikayesi bulunduğu saptanmıştır. OKB’li hastaların anne-babalarında ve başka birinci derece akrabalarında OKB’nin sık olarak görülmesi hastalığın genetik olma mümkünlüğünü zihinlere getirmektedir. Serotonin ölçüsündeki değişimin ebeveynlerden çocuğa geçmesi de obsesif kompulsif bozukluğun genetik olabileceği ihtimalini düşündürmektedir.
->Çevresel faktörler
Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan birtakım bireyler ise çevresel gerilim faktörlerinden hayli etkilenmektedir. Kişinin ömrün içerisinde karşılaştığı kimi çevresel faktörler ve önemli hayat değişiklikleri semptomların git gide kötüleşmesine neden olabilmektedir. Çevresel faktörler: Kişinin toplumsal ve aile etrafında yaşadığı gerilim hastalığın gelişimini tetikleyebilir. Şahısta var olan hastalık hafifi semptomlarla seyrederken belli çevresel faktörler hastalık semptomlarını arttırabilir.
->Çocukluk çağı travmaları
Çocukluk çağı travmalarına (örneğin, cinsel istismar) maruz kalanlarda ileri ömürlerinde kıymetli bir gerilim yaşantısı akabinde OKB’nin ortaya çıkabilmesi erken çocukluk devirlerinin OKB gelişiminde kıymetli rol oynadığını göstermektedir. Taciz, ömür durumundaki değişiklikler (evlilik, taşınma, çocuk sahibi olma), hastalık, sevdiği birini kaybetmesi, iş yahut okulla ilgili değişiklikler yahut sorunlar-problemler, bağ tasaları, alaka travmaları, aile içi şiddet üzere başlıklar çocuk için travmatik tesir oluşturabilmektedir. Bu biçim travmatik tesirler de OKB problemini tetikleyen en değerli sebeplerdendir.
->Ferdî faktörler
Kişilik yapısı olarak titiz, kuralcı, detaycı, mükemmeliyetçi özelliklere sahip olan şahıslar OKB’ye yatkın bireyler olarak kıymetlendirilmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Tedavi Sistemleri Nelerdir?
Anksiyete ile hastaneye giden Obsesif kompulsif bozukluk hastaları maalesef ki türlü türlü fikirlerden ötürü hastalıklarını bâtın meblağlar bu da kişinin tedavi için başvurmasını geciktirir. Genel manada bakıldığında hastaların müracaatları ortalama on yıl kadar gecikebilmektedir. Birçok hasta istemsiz olarak gerçekleşen niyetleri ve kanıların yol açtığı tekrarlayıcı davranışları uzun vakit bir rahatsızlık olarak görmedikleri ve yaptıkları zorlantıların aslında yapılması gerektiği için yaptıklarını düşündüklerinden bir uzmana başvurmaları kolay kolay gerçekleşmez. Hastaların bir kısmı da saplantı bozukluğu belirtilerinden utanmaları ve tedaviden korktuklarından ötürü bir uzmana başvurmaktan kaçınırlar.
->Teşhis Usulleri
Obsesif kompulsif bozukluk için laboratuvar ortamında gerçekleştirilebilen bir test yoktur. Teşhis, hastanın semptomları ve hastanın genel davranışları üzerine uzman bir psikolog tarafından konulabilir. Psikolog tarafından gerçekleştirilen ruhsal kıymetlendirme esnasında fikirler, hisler, semptomlar ve davranış kalıpları incelenir.
Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) teşhis etmek bazen zordur, zira semptomlar obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu, anksiyete bozuklukları, depresyon, şizofreni yahut başka mental sıhhat bozukluklarına emsal olabilir. Şahıslar hem obsesif kompulsif bozukluğa (OKB), hem de öteki mental bozukluklara sahip olabilir. Bu sebeple hastayı kıymetlendirecek olan psikoloğun tüm etkenleri düşünmesi gereklidir.
Tedavinin muvaffakiyetinde erken teşhis son derece kıymetlidir. Bu rahatsızlığın tedavi edilmeden kendi kendine geçme mümkünlüğü çok düşüktür. Takıntılı fikir ve davranışlar hayat kalitesini olumsuz istikamette etkiliyor ise vakit kaybetmeden bir psikoloğa başvurulmalıdır.
Obsesif kompulsif bozukluk hastalığına sahip olan şahısların birçok bu durumun farkındadır. Saplantılı ve yineleyici fikir ve hareketlerinin zorlayıcı olduğunu, hayatını olumsuz etkilediğini bilir lakin yeniden de bu niyet ve davranışlarını denetim edemez. Fikir ve aksiyonlarının olağan olmadığının farkında olan bu bireyler, hastalıklarını uzun yıllar boyunca saklı fiyat. Bu da kişinin güzelleşme sürecine girmesini uzatır.
OKB hastaları tedaviye başlamadan evvel yaklaşık olarak 10 yıl boyunca hastalığını gizlemeye çalışır. Fakat kişinin bu fikir ve hareketlerden kurtulmak istemesi durumunda psikolog danışanı ve gösterdiği belirtileri kıymetlendirir. Teşhisin netleştirilmesinin akabinde tedavi, bireye özel olarak hem ilaçla hem de bilişsel davranış terapisi ile süratli bir sonuç alınabilmektedir.
->Tedavi Yolları
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tedavi edilmediği takdirde bizatihi iyileşmeyebilir, bu nedenle tedavi almak son derece değerlidir.
Kişi, zihinsel hastalıkların teşhisi ve tedavisi için özel olarak eğitilmiş bir sıhhat uzmanına yönlendirilebilir. Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tedavisinde en tesirli yaklaşım, ilaçları uygun terapiler ile birleştirmektedir.
->Psikoterapi
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastalarında sıklıkla görülen abartılı yahut takıntılı kanıları azaltmaya odaklı bir tedavi yoludur. Maksat, Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan şahıslara, zorlayıcı davranışlarda bulunmadan korku yaratan inançlarıyla yüzleşmeleri konusunda yardımcı olmaktır. Psikoterapi tedavi formülünde danışan psikoterapisti ile en az haftalık seanslar formunda ortalama 12-20 seans ortasında görüşmelere katılmakta, bununla birlikte seanslarda yapılan çalışmaları seans dışında da uygulamaktadır. Tedavi ile sıhhatine kavuşan hastaların; hayat kalitesi, ailesiyle, toplumsal etrafıyla olan münasebeti, eğitim ve mesleksel başarısı değerli ölçüde düzelmektedir. Terapi tedavisinin hedefi hastaların ritüellerini gerçekleştirmesini önleyerek dehşetleriyle yüzleşmelerini sağlamak ve anksiyetelerini azaltmaktır. Obsesif kompülsif bozukluğu olan hastaların abartılmış felaket içeren niyetlerini azaltmaya odaklanan bilişsel davranış terapisi ile hastanın gerçek üzere algıladığı kanılardan uzaklaştırılması sağlanır. Obsesif hastalar dert verici kanılar ile bu fikirlerden kaçarak ve kaçınarak başa çıkmaya çalışırlar. Ne var ki fikirlerden kaçmaya çalıştıkça bu kanılar daha da artmakta ve böylece kısır bir döngü oluşmaktadır. Davranış tedavilerinde maksat hastayı dert veren ve dert oluşturduğu için kaçma ve kaçınma davranışlarına neden olan fikirlerle [obsesyonlar] karşı karşıya getirmek ve bu karşılaştırmanın oluşturduğu tasayı azaltmak için devreye giren tekrarlayıcı davranışları [kompulsiyonlar] engellemektir. Amaç rahatsızlık veren niyetin oluşturduğu tasayı söndürmek ve alışma durumunun oluşmasını sağlamaktır. Bu halde yapılan tedaviye alıştırma tedavileri ismi verilir. Bilişsel tedavilerde ise hedef rahatsız edici kanıların oluşturduğu sorumluluk algısını azaltmaktır. Sorumluluk biçiminde bir algılama olmadığında hastalar akla gelen rahatsızlık verici niyetleri yansızlaştırmak ve etkisiz kılmak için tekrarlayıcı davranışlar gösterme gereksinimi hissetmeyeceklerdir. Maksat fikirleri gerçek üzere algılamayı azaltmaktır. Bu nedenle tedavide tehdit tehlike ve çok sorumluluk algılarının ne oranda gerçekçi olduğu ve hangi niyet yanlışları sonucu abartılı tehdit ve tehlike algılarının ortaya çıktığı hasta ile birlikte araştırılır. Bilişsel kusurların belirlenmesinden sonra gereğince fonksiyonel olmayan bu kanıların daha gerçekçi ve fonksiyonel olanları ile yer değiştirmesi sağlanır. Kanılarının bir felaketle sonuçlanacağını düşünen hastalardan bu fikirleri durdurmak yerine bilhassa akla getirmeleri istenmekte ve akabinde korkulan sonuçların oluşmadığını görmeleri tedaviye ahenk sağlamakta değerli faydalar oluşturmaktadır. Bilişsel ve davranışçı terapiler hem hastalığın tedavisinde hem de özelikle nükslerin önlenmesinde çok kıymetli bir yer tutmakta, tedavide bazen tek başlarına bazen de ilaç tedavileri ile birlikte kullanılabilmektedirler. Bilişsel davranışçı tedaviler tedavi seçenekleri ortasında en kıymetli yeri tutmaktadır. Psikoterapide kişinin niyetlerinin ve aksiyonlarının önlenmesi için altta yatan dehşet üzere hislerle kişinin yüzleşmesi sağlanır. Böylelikle kişinin takıntılı davranışlarından uzaklaştırılması sağlanır.
->İlaç Tedavisi
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastalarında beyindeki serotonin düzeylerini artırmaya yönelik ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavisi alan hastaların belirli bir ilacı ya da ilaçları faal dozlarda nizamlı olarak kullanması beklenir. Tedavinin birinci günlerinde hafif bulantı, baş ağrısı, uyku bozukluğu, midede huzursuzluk üzere süreksiz yan tesirler ile hastaların birçoklarının lisana getirmeye çekindikleri cinsel yan tesirler görülebilir. Fakat bu küme ilaçlar ekseriyetle hastalar tarafından çarçabuk kullanılan ve kullanımları sırasında bir sorun yaşanmayan ilaçlardır. İlaç tedavisi alan kişi tedavinin olumlu tesirlerini birinci bir iki ayda görmeye başlar. Tesirlerinin görülmesi için iki hafta kadar beklemek gerekir. İlacın tesirli olup olmadığına karar vermek için en az 10 hafta müddet geçmesi beklenmelidir. İlaçların tam tesiri ise 3-4 ay içerisinde ortaya çıkmaktadır. Tesirli olduğuna karar verilirse tedavinin gerekirse günlük doz arttırılarak en az iki yıl sürdürülmesi gerekir. İlaç tedavisinin güzellik halinden sonra da uzun vadeli kullanılması hastalığın tekrarlanmasının önüne geçer. Yetişkin kümelerde ilaç tedavisinin ve psikoterapinin birlikte uygulanması önerilir.
->Aile ve Arkadaşlara Düşen Vazifeler
OKB’li hastalar sıklıkla takıntılı niyet ve davranışları etraftakiler tarafından fark edildiğinde, öğrenildiğinde nasıl karşılanacakları, ile ilgili tasa yaşarlar. Birçok hasta ayıplanacağı, dalga geçileceği, küçük düşürülebileceği niyeti ile hissettiklerini paylaşmaktan ya da açığa vurmaktan kaçınır. Hastalar, damgalanma tasası ile tedaviye hastalığın başlamasından çok uzun mühlet sonra gelebilmektedir. Aile üyeleri ve arkadaşları hastanın vakit zaman etrafa de huzursuzluk verecek seviyeye varan takıntılı davranışlarının hastalar tarafından engellenemeyen, karşı koyamadıkları fikirlerden kaynaklandığını bilmelidir, tedaviye ahenk sağlanması konusunda yardımcı olmalıdırlar.