Artık tatil bitti.
Havalar da tatilin bittiğini gösterircesine serinlemeye başladı. O sıcak günler kendini tatlı bahar serinliğine bıraktı.
Mektebe giden evladınız varsa o keyifli yaz günleri son buldu. Geç yatıp geç kalmak, bir dahaki tatile kaldı artık. Ailece keyifli kahvaltılarda gelgelelim hafta sonları yapılabilecek.
Mektebe, servise yetişeyim derken iki lokma bir şeyler atıştırıyor. Birden fazla devir kahvaltı bile yapmıyor. Vaktinin birçoklarını konuttan çok mektepte geçiriyor.
Evet, mektepte ne yiyor, ne içiyor? Mektepteki ders başarısı kadar sağlıklı beslenmesi de kıymetli velev muvaffakiyetini biliyoruz ki sağlıklı beslenme alışkanlığı arttırır. Düzgün de meskende gözümüzün önünde bile bizim ye dediklerimizi yemiyordu. Ya artık mektepte onu nasıl denetleyeceğiz. Bilhassa de ikram dolu cips, kola, çikolata reklâmları ile baş etmek hakikaten güç. Neyse ki süt, yoğurt reklâmları da var artık. Keşke onları da daha armağanlı yapsalar da evlatlar için daha cazip olsa. Keşkeler uzar gider…
Evladımız bilinçli anne-babalar olarak;
“Çocuğum cips, çikolata yeme, kola içme onun alanına süt iç, bunlar zararlı yiyecekler” diyoruz. Evlatlara zararlı demek ehil oluyor mu? Onun mekanına;
“Kola ve çikolata kafein denen bir husus var ve evlatların büyümesini engelliyor. Ayrıyeten içindeki şeker de diş çürümesine ve şişmanlamana neden oluyor. Onun mekanına sütü, ayranı, meyveli yoğurtları ya da meyveyi tercih edersen protein, kalsiyum, C vitamini almış olursun. Protein büyümene yardımcı olur. Kalsiyum ise diş ve kemik gelişiminde ve uzunluğunun uzamasında çok yararlıdır. C vitamini de marazlara karşı seni mikroplardan koruyor” demek sizce de daha tesirli değil mi?
Tahminen biraz uzun lakin epey tesirli bir usul olduğunu deneyimlerimle söyleyebilirim. Gelgelelim, bundan şu sonucu da çıkarmayalım. Hiçbir hengam ismi geçen zararlı diye bilinen yiyecekleri yemeyeceğiz ve yedirmeyeceğiz. Zati bu pek de mümkün değil. Değerli olan dengeyi kurmaktır. Gaye, en aza indirmek, gerçek konumda yanlışsız yiyeceği yani yeme bilincini kazandırmak olmalı. Yetişkinlerin kararlı ve hakikat malumata de evvel kendilerinin sahip olması gerekli. Yanlışsız bilgiyi akıllıca kaynaklardan almalı. Şunu asla unutmayın ki evladınız sizin “yap” dediğinizi değil “yaptığınızı” yapar birçok devir.
Hanede denetim ettiğinizi evladı mektepte nasıl kontroledeceksiniz. Kaç anne-baba evladını mektepte tüketeceği besin konusunda uyarıyor, uyarıyorsa da dinleniyor acep. Evladınızın beslenme çantasına koyduğunuz yiyeceklerin geri geldiğini ve onun bölgesine kantinde satılan hazır yiyeceklerin de tüketildiğine tanık olmuyor musunuz? Pekala, ne yapalım?
Evlatlara elden geldiğince hazır yiyeceklerden uzak durmaları söylenmelidir. Zira dışarıda, açıkta satılan yiyeceklerin iyi koşullarda hazırlanmadığı için besin zehirlenmelerine
neden olabileceği, hazır besinlerin içerisinde ek hususlarının olduğu ve çok çokça doymuş yağ içerdiği; bu nedenle de bu yağları çok tüketenlerde gelecekte kalp-damar rahatsızlıkları ve şişmanlığın görülme sıklığının yüksek olduğu anlatılmalıdır. Gerekiyorsa evladınızı gerçek beslenme alışkanlığı kazanması için diyetisyenle görüşmekten kaçınmayın.
Anne-babalar olarak yapılacak en hakikat hareket; mektep idaresini mektep kantinlerinde satılan yiyecekler konusunda uyarmaktır. Demir, protein, çinko, magnezyum, kalsiyum… İçeren ceviz, fındık, fıstık üzere yağlı tohumlar; kuru meyveler, bisküvi, süt, ayran, taze meyve, meyve suları mektep kantinlerinde satılabilecek ve evladınıza mektepte tüketmesi için verebileceğiniz yiyeceklerdir. Yemek çıkartan mekteplerde yemek listelerinin hazırlanmasında mektepte satılan yiyeceklerin denetlenmesinde ve mekteplilerin, mektep idaresinin, velilerin beslenme konusundaki eğitimlerinde bir diyetisyenin bulunması en sağlıklı yoldur. Anne-babalar mektep idarelerini bu hususta uyarmalıdır.
Çağdaş bir devletin bu hususta yapacağı en radikal tahlil ise; anaokullarından başlayarak beslenme eğitimi vermektir. Genç dimağlara sadece malumat yüklemek değil, bilgiyi nasıl kullanacaklarını öğretmek değerlidir. 21. yüzyılın genci sağlıklı beslenmeyi bilen ve bunu uygulayabilecek bir nesil olarak yetiştirilmelidir.
BESLENME ÇANTASI
Beslenme çantası için kolay taşınır hem de besleyici bedeli yüksek besinler seçilmelidir. Örneğin;
* Peynirli, tavuklu, yumurtalı sandviç
1 meyve ya da kutu meyve suyu
* Haşlanmış ya da patlamış mısır
1 kutu süt
* 1 dilim kek
1 kutu süt
* Simit, Ayran
* Kuru meyve, kuruyemiş karışımı
* 1 kâse sade ya da meyveli yoğurt
KAHVALTI
Kahvaltı için ebediyen kâfi vakit ayırmak gerekir. Kahvaltı etmeden mektebe gitmek dersleri anlamayı zorlaştırır, dikkati dağıtır, yorgunluk hissi verir.
* 1 bardak süt, yumurta,5 zeytin, ekmek, portakal yahut domates
* 1 porsiyon peynirli omlet, 1 bardak taze meyve suyu, ekmek
* Peynirli tost ya da sandviç, 1 bardak taze meyve suyu
* 1 bardak süt, buğday gevreği, meyve
* 1 bardak süt, reçelli yahut ballı ekmek, meyve
* 1 bardak süt, 2–3 kaşık tahin-pekmez, ekmek, meyve
ÖĞLEN YEMEĞİ VE FAST FOOD
Mektep kantinlerinde çoklukla fastfood olarak isimlendirilen ayaküstü yemek çeşitleri tüketilmektedir. Kalorisi, yağı ve tuzu çokça, A, C vitaminlerini bilhassa kalsiyumu düşük seviyelerde içeren bu besinlerle ehil ve istikrarlı beslenme olanaksız üzeredir. Lakin, bu yiyecekleri öğlen yemeğinde tüketen evladınızın akşam yemeğinde zerzevat ya da baklagil yemekleri, salata, meyve tüketmesini sağlayarak zararları en aza indirebilirsiniz. İşte size örnek menüler;
* Hamburger, Ayran, Meyve
* Çizburger, patates tava, taze meyve suyu
* Lahmacun, Ayran, yeşillik
* Pizza, taze meyve suyu
* Peynirli Tost, taze meyve suyu
* Dürüm Döner, yeşillik, ayran
VİTAMİN VE MİNERALLER
Vitamin ve mineraller vücut işlevlerinin aksamadan sürdürülmesine yardımcı olurlar. Meyve ve sebzeler âlâ birer vitamin, mineral ve lif kaynağıdır. Sebzelerin ziyade pişirilmesi de vitaminlerden kimilerini kesimler. Bu nedenle sebzeler az suyla ve kısa vadeli pişirilmelidir.
* Her yaş kümesi için çok değerli olan kalsiyum kemiklerin sağlıklı gelişmesi için gerekli bir mineraldir. Süt, peynir, yoğurt, ayran, çökelek uygun birer kalsiyum kaynağıdır. Her gün 2 su bardağı kadar süt, yoğurt, 1–2 kibrit kutusu kadar peynir, mektep çağı evlatlarının kalsiyum muhtaçlığını karşılar.
* D vitamini kalsiyumun vücutta emilmesi için gerekli olan, güneşte kalındığında 15–20 dakika içinde vücutta üretilebilen bir vitamindir. Balık, yumurta ve margarin üzere az sayıda besinde D vitamini bulunur.
DEMİR VE KANSIZLIK
Demir alyuvarların sağlıklı olmasına yardım eden bir mineraldir. Zayıf demir alınması kansızlığa(Anemi) neden olur.
Demirden güçlü besinler karaciğer, dalak, al et, yumurta sarısı, kuru fasulye, nohut, mercimek, demir ekli tahıl gevrekleri, kuru yemişler ve kuru meyvelerdir. Besinlerdeki
demirin emilmesine yardımcı olan C vitaminidir. Portakal, domates, salata, taze meyve suyudur.
Havalar da tatilin bittiğini gösterircesine serinlemeye başladı. O sıcak günler kendini tatlı bahar serinliğine bıraktı.
Mektebe giden evladınız varsa o keyifli yaz günleri son buldu. Geç yatıp geç kalmak, bir dahaki tatile kaldı artık. Ailece keyifli kahvaltılarda gelgelelim hafta sonları yapılabilecek.
Mektebe, servise yetişeyim derken iki lokma bir şeyler atıştırıyor. Birden fazla devir kahvaltı bile yapmıyor. Vaktinin birçoklarını konuttan çok mektepte geçiriyor.
Evet, mektepte ne yiyor, ne içiyor? Mektepteki ders başarısı kadar sağlıklı beslenmesi de kıymetli velev muvaffakiyetini biliyoruz ki sağlıklı beslenme alışkanlığı arttırır. Düzgün de meskende gözümüzün önünde bile bizim ye dediklerimizi yemiyordu. Ya artık mektepte onu nasıl denetleyeceğiz. Bilhassa de ikram dolu cips, kola, çikolata reklâmları ile baş etmek hakikaten güç. Neyse ki süt, yoğurt reklâmları da var artık. Keşke onları da daha armağanlı yapsalar da evlatlar için daha cazip olsa. Keşkeler uzar gider…
Evladımız bilinçli anne-babalar olarak;
“Çocuğum cips, çikolata yeme, kola içme onun alanına süt iç, bunlar zararlı yiyecekler” diyoruz. Evlatlara zararlı demek ehil oluyor mu? Onun mekanına;
“Kola ve çikolata kafein denen bir husus var ve evlatların büyümesini engelliyor. Ayrıyeten içindeki şeker de diş çürümesine ve şişmanlamana neden oluyor. Onun mekanına sütü, ayranı, meyveli yoğurtları ya da meyveyi tercih edersen protein, kalsiyum, C vitamini almış olursun. Protein büyümene yardımcı olur. Kalsiyum ise diş ve kemik gelişiminde ve uzunluğunun uzamasında çok yararlıdır. C vitamini de marazlara karşı seni mikroplardan koruyor” demek sizce de daha tesirli değil mi?
Tahminen biraz uzun lakin epey tesirli bir usul olduğunu deneyimlerimle söyleyebilirim. Gelgelelim, bundan şu sonucu da çıkarmayalım. Hiçbir hengam ismi geçen zararlı diye bilinen yiyecekleri yemeyeceğiz ve yedirmeyeceğiz. Zati bu pek de mümkün değil. Değerli olan dengeyi kurmaktır. Gaye, en aza indirmek, gerçek konumda yanlışsız yiyeceği yani yeme bilincini kazandırmak olmalı. Yetişkinlerin kararlı ve hakikat malumata de evvel kendilerinin sahip olması gerekli. Yanlışsız bilgiyi akıllıca kaynaklardan almalı. Şunu asla unutmayın ki evladınız sizin “yap” dediğinizi değil “yaptığınızı” yapar birçok devir.
Hanede denetim ettiğinizi evladı mektepte nasıl kontroledeceksiniz. Kaç anne-baba evladını mektepte tüketeceği besin konusunda uyarıyor, uyarıyorsa da dinleniyor acep. Evladınızın beslenme çantasına koyduğunuz yiyeceklerin geri geldiğini ve onun bölgesine kantinde satılan hazır yiyeceklerin de tüketildiğine tanık olmuyor musunuz? Pekala, ne yapalım?
Evlatlara elden geldiğince hazır yiyeceklerden uzak durmaları söylenmelidir. Zira dışarıda, açıkta satılan yiyeceklerin iyi koşullarda hazırlanmadığı için besin zehirlenmelerine
neden olabileceği, hazır besinlerin içerisinde ek hususlarının olduğu ve çok çokça doymuş yağ içerdiği; bu nedenle de bu yağları çok tüketenlerde gelecekte kalp-damar rahatsızlıkları ve şişmanlığın görülme sıklığının yüksek olduğu anlatılmalıdır. Gerekiyorsa evladınızı gerçek beslenme alışkanlığı kazanması için diyetisyenle görüşmekten kaçınmayın.
Anne-babalar olarak yapılacak en hakikat hareket; mektep idaresini mektep kantinlerinde satılan yiyecekler konusunda uyarmaktır. Demir, protein, çinko, magnezyum, kalsiyum… İçeren ceviz, fındık, fıstık üzere yağlı tohumlar; kuru meyveler, bisküvi, süt, ayran, taze meyve, meyve suları mektep kantinlerinde satılabilecek ve evladınıza mektepte tüketmesi için verebileceğiniz yiyeceklerdir. Yemek çıkartan mekteplerde yemek listelerinin hazırlanmasında mektepte satılan yiyeceklerin denetlenmesinde ve mekteplilerin, mektep idaresinin, velilerin beslenme konusundaki eğitimlerinde bir diyetisyenin bulunması en sağlıklı yoldur. Anne-babalar mektep idarelerini bu hususta uyarmalıdır.
Çağdaş bir devletin bu hususta yapacağı en radikal tahlil ise; anaokullarından başlayarak beslenme eğitimi vermektir. Genç dimağlara sadece malumat yüklemek değil, bilgiyi nasıl kullanacaklarını öğretmek değerlidir. 21. yüzyılın genci sağlıklı beslenmeyi bilen ve bunu uygulayabilecek bir nesil olarak yetiştirilmelidir.
BESLENME ÇANTASI
Beslenme çantası için kolay taşınır hem de besleyici bedeli yüksek besinler seçilmelidir. Örneğin;
* Peynirli, tavuklu, yumurtalı sandviç
1 meyve ya da kutu meyve suyu
* Haşlanmış ya da patlamış mısır
1 kutu süt
* 1 dilim kek
1 kutu süt
* Simit, Ayran
* Kuru meyve, kuruyemiş karışımı
* 1 kâse sade ya da meyveli yoğurt
KAHVALTI
Kahvaltı için ebediyen kâfi vakit ayırmak gerekir. Kahvaltı etmeden mektebe gitmek dersleri anlamayı zorlaştırır, dikkati dağıtır, yorgunluk hissi verir.
* 1 bardak süt, yumurta,5 zeytin, ekmek, portakal yahut domates
* 1 porsiyon peynirli omlet, 1 bardak taze meyve suyu, ekmek
* Peynirli tost ya da sandviç, 1 bardak taze meyve suyu
* 1 bardak süt, buğday gevreği, meyve
* 1 bardak süt, reçelli yahut ballı ekmek, meyve
* 1 bardak süt, 2–3 kaşık tahin-pekmez, ekmek, meyve
ÖĞLEN YEMEĞİ VE FAST FOOD
Mektep kantinlerinde çoklukla fastfood olarak isimlendirilen ayaküstü yemek çeşitleri tüketilmektedir. Kalorisi, yağı ve tuzu çokça, A, C vitaminlerini bilhassa kalsiyumu düşük seviyelerde içeren bu besinlerle ehil ve istikrarlı beslenme olanaksız üzeredir. Lakin, bu yiyecekleri öğlen yemeğinde tüketen evladınızın akşam yemeğinde zerzevat ya da baklagil yemekleri, salata, meyve tüketmesini sağlayarak zararları en aza indirebilirsiniz. İşte size örnek menüler;
* Hamburger, Ayran, Meyve
* Çizburger, patates tava, taze meyve suyu
* Lahmacun, Ayran, yeşillik
* Pizza, taze meyve suyu
* Peynirli Tost, taze meyve suyu
* Dürüm Döner, yeşillik, ayran
VİTAMİN VE MİNERALLER
Vitamin ve mineraller vücut işlevlerinin aksamadan sürdürülmesine yardımcı olurlar. Meyve ve sebzeler âlâ birer vitamin, mineral ve lif kaynağıdır. Sebzelerin ziyade pişirilmesi de vitaminlerden kimilerini kesimler. Bu nedenle sebzeler az suyla ve kısa vadeli pişirilmelidir.
* Her yaş kümesi için çok değerli olan kalsiyum kemiklerin sağlıklı gelişmesi için gerekli bir mineraldir. Süt, peynir, yoğurt, ayran, çökelek uygun birer kalsiyum kaynağıdır. Her gün 2 su bardağı kadar süt, yoğurt, 1–2 kibrit kutusu kadar peynir, mektep çağı evlatlarının kalsiyum muhtaçlığını karşılar.
* D vitamini kalsiyumun vücutta emilmesi için gerekli olan, güneşte kalındığında 15–20 dakika içinde vücutta üretilebilen bir vitamindir. Balık, yumurta ve margarin üzere az sayıda besinde D vitamini bulunur.
DEMİR VE KANSIZLIK
Demir alyuvarların sağlıklı olmasına yardım eden bir mineraldir. Zayıf demir alınması kansızlığa(Anemi) neden olur.
Demirden güçlü besinler karaciğer, dalak, al et, yumurta sarısı, kuru fasulye, nohut, mercimek, demir ekli tahıl gevrekleri, kuru yemişler ve kuru meyvelerdir. Besinlerdeki
demirin emilmesine yardımcı olan C vitaminidir. Portakal, domates, salata, taze meyve suyudur.
