Okul Fobisi
Okul fobisi, kuvvetli bir endişe nedeniyle cocuğun okula gitmeyi reddetmesi yada bu konuda isteksiz gorunmesidir Okul fobisi olan cocuklar, okula olan isteksizliklerini tipik bir bicimde bedensel yakınmalarıyla dile getirmeye calışan, bu nedenle kendilerini evde tutma yolunda annebabalarını ikna etmeye calışan cocuklardır
Okul fobisi olan cocukların mide bulantısı, karın yada baş ağrısı şeklinde bedensel şikayetleri genellikle sabahları uyanır uyanmaz gorunmekte ve okula gitmemelerine karar verilir verilmez de kendiliğinden kaybolmaktadır Eğer cocuklara okula oğleden sonra gitmeleri onerilirse, aynı tur şikayetlerinin bir saat icinde tekrarlandığı gorulur Kendilerine o gun icin okula gonderilmeyecekleri konusunda soz verilirse, ertesi gun belirtilerin yeniden ortaya cıktığı dikkati ceker Eğer annebaba bir hafta sureyle cocuğun okulu unutmasına karar verirse, cocuğun bir sonraki pazartesine kadar sağlığının yerinde olduğu gorulur Hafta sonu genellikle okul fobisi olan cocuklar icin aktif olabildikleri ve okul baskısı olmaksızın diledikleri gibi eğlendikleri icin en sevilen donemdir
Psikosomatik kokenli şikayetleri ortadan kaldırmak uzere oğretmen değiştirme cocuğun daha az başarılı bir sınıfa alma yada bir başka okula gonderme gibi alınabilecek onlemler sadece gecici bir sure icin sonuc verir Bu gibi durumlarda cocuklar başlangıcta mutlu ve yeni okul ortamına coşku icinde gorunurler, ancak birkac gun yada bir hafta sonra yeniden evde kalmak uzere yeni ortamla ilgili bazı yakınmalarda bulunurlar
Okul fobisi ile okul kacağı olmayı bir biriyle karıştırmak gerekir Okul fobisi olan cocuk, değişik zamanlarda okula annebabasının bilgisiyle gitmez ve evde kalır Cocuğun okula gitmemesinin temelinde başarısızlık korkusu ve sınıf icinde aktif olamama endişesi bulunur Okuldan kacan cocuklarsa okulu sevmezler, aynı zamanda tembeldirler ve akademik bir amacları yoktur Bu cocuklar, okuldan kactıkları zamanı anne ve babalarının bilgisi olmaksızın ev dışında istedikleri gibi gecirirler Buna karşılık okul fobisi olan cocuklar evden uzaklaşmazlar; evde mutlu ve neşelidirler Bu cocukların okul başarıları orta duzeydedir; odevlerinin aksamasıyla yakından ilgilidirler
Akut ic Kronik Okul Fobisi Okul fobisi tepkileri gorunmeye başladıkları sırada şiddetli bu takım belirtiler dikkati ceker Akut okul fobisi olan bu cocuklarda evde kaldıkları surece mutludurlar, arkadaş ilişkilerinde ve sosyal faaliyetlerde etkilidirler Hatta bu cocuklar evde kaldıkları sure icinde ev odevlerini yaparlar
Akut okul fobisi ilkokuldan liseye kadar her yaşta, hatta kolej oğrencilerinde bile gorulebilir Bununla birlikte gerek ergenlik doneminde, gerekse ergenlik oncesi donemde rastlanan okul fobisi belirtileri, yeni okula başlayan cocuktaki gibi kuvvetli ve zorlu değildir Coğunlukla cocuklar buyudukce şiddetli bicimde okul fobisi gorulmez, ancak bunun yerini kronik fobi alır
Kronik okul fobisi zamanla oluşur Bu fobinin oluşmasında gencin cocukluk yıllarındaki akut okul fobisini de icine alan ceşitli davranış problemlerinin rolu buyuktur Kronik okul fobisi akut okul fobisini tam tersine, bir takım uyum zorluklarını icerir Kronik okul fobisi olan cocuklar sadece okuldan değil, ayni zamanda onceden zevk aldıkları faaliyetlerden de uzaklaşmaya başlarlar Bu cocuklar ne ders calışırlar nede belirli bir ilgi alanında faaliyet gosterirler Ev cevresinde sıkıntılı bir bicimde zamanlarını gecirmeye calışırlar Bunun yanı sıra, bu tur cocuklar okula olan korkularını tum cevreye genelleştirirler Sonuc olarak bu cocuklar gerek insan ilişkilerinde, gerekse yabancı oldukları ortamlardaki huzursuzlukları giderek artar
OKUL FOBİSİNİN NEDENLERİ
Diğer fobilerde olduğu gibi, okula girdikten sonra oluşan korkularda da kalıtsal ve yapısal etkenlerden cok, psikolojik yaşantıların daha onemli yer tuttuğu gorulur Okul fobisi olan cocuk gorunuşte nedensiz olarak okula gitmekten korkmaktadır Ancak bu korkuyu oluşturan bazı temel etkenler vardır Bunların başında yaygın bir baskının egemen olduğu aile ortamı sayılabilir Okul fobisi olan cocukların yaşamalarının daha onceki yıllarında anneleri tarafından aşırı ozen icinde buyutuldukleri gorulur
Bu tur annelerin surekli olarak cocuklarını memnun ederek onların sevgilerini kazanma cabası icinde oldukları, tum ihtiyaclarını karşıladıkları ve onları surekli olarak kırıklığa uğramaktan korudukları dikkati ceker Bu anneler ozellikle cocukların bedensel rahatsızlıklarıyla yakından ilgilidirler Cocuklar, gozlerinin onunde olmadığında kendilerini cok yalnız hissederler Psikolojik ve fizyolojik olarak cocuklarıyla yakın olma ihtiyacını duyarlar Bu anneler, cocuklarını anaokullarına gondermekten kacındıkları gibi,arkadaşlarının evine bile oyun oynamak uzere gondermekten kacınırlar İşte yaşamın ilk yıllarında bu tur bir annecocuk ilişkisi Cocuğun okula başladığı sırada onemli bir engel oluşturur Anneler tum bu koruyucu ve baskılı ortamından bir an olsun uzak kalmamış bu cocukların yabancı bir cevrede tanımadıkları insanlarla birlikte gunlerini gecirmeleri onları son derece huzursuz eder
Okul fobisi olan cocukların babaları da aşırı bağımlılık ve koruma konusunda eşleriyle iş birliği icindedir Bu tur babalar ev icinde bir takım kurallar koyma yada disiplin uygulama yerine, surekli bir barış ve sakinlik ortamının olmasını tercih ederler Boylelikle okul fobisi olan cocuklarda şu uc temel karakteristik kişilik ozelliği gelişir:
1 Bu cocuklar annebabaları tarafından aşırı korunma sonucu bağımlı annebabaya
adeta yapışık bir birey olarak gelişirler
2 Tum ihtiyaclarının karşılanması, cocuğun cok isteyen ve hileye baş vuran bir birey
olmasına yol acar Bu tur cocuklar istedikleri her şeye istediği zaman kavuşurlar
3 Anne ve babalarının disiplin konusundaki yetersizlik ve başarısızlıkları nedeniyle
gerektiğinde cocuğun isteklerine set cekilmemesi cocukta egemenlik duygusunun gelişmesine neden olur Bu durumda cocuk, sadece kendisini ilgilendiren konulara değil, tum ev işlerine karışır
Bu tur aileyi nedenler sadece okul fobisini oluşturan tek etken gurubu değildir Ayrılık endişesi, değişiklik ve sıkıntı da okul fobisinin nedenleri arasında sayılabilir Anne ve babanın hastalığı, evde yangın cıkması yada hırsızlık vb nedeler Cocuğun evden uzaklaşmasını engelleyen etkenlerdir Boyle durumlarda cocuk, kendini evde bulunmakla sorumlu tutar
Değişiklik, bazı cocuklarda okul fobisinin oluşumu icin tek neden olabilir Yeni eve, yeni koşullara, yeni okula yada sınıfa gecme bu fobiye neden olabilir
Yatılı Okul: Yatılı okul, ozellikle ergenliğin başlarına rastlayan 1112 yaşlarında cocuğun annebabasına en cok gereksinim duyduğu bir donemde onlardan ayrı kalmasına neden olmaktadır Bunun sonucu olarak da cocukta bir takım uyum ve davranış bozukluklarına rastlanabilmektedir
İlkoğretim okulunun 2 nci kademe, 6 sınıfta okuyan bir oğrenci, yatılı okuldayken pek cok kez okuldan kacmayı denemiş, iki kez evine yuruyerek gitmiş ve başarı duzeyi cok duşukken, gunduzlu okula gectikten iki hafta sonra okul birincisi olduğu gozlenmiştir
OKUL FOBİSİNİN SONUCLARI VE TEDAVİSİ
Okul fobisi, cocuğun okuldan, sosyal faaliyetlerden ve oğrenme yaşantısından uzaklaşmasına neden olduğundan, akademik ve sosyal gelişmeyi ciddi bir şekilde etkilemektedir Okul fobisi, ozellikle kronik olduğu taktirde, ergenlik doneminde gencliğin diğer norotik belirtilerinden daha zorlu bir takım psikolojik sorunların oluşumuna yol acar
Okul fobisinin en cok yaygın olduğu 58 yaşlarında bıraktığı olumsuz iz, ikinci yoğun olan yaş grubu 1114 yaşlarına oranla daha azdır Okuldan uzak kalmanın getireceği sorunlar nedeniyle okul fobisi olan cocukların elden geldiğince bir an once okula donmeleri amaclanır Uzmanların coğu, cocuğun okula donmesinden once sorunun nedenlerini anlamasına yardımcı olmak ve endişelerini azaltmak amacıyla bir sure icin psikoterapi yapılmasını ongormektedirler 612 ay gibi bir tedavi surecinden sonra cocukların okula donmelerinin başarılı sonuclar verdiği gorulmuştur Kronik okul fobisinde cocuğun okula donmesinde psikoterapi olumlu sonuclar verir, boyle bir tedavi yontemine girişmeden cocuğun okula donmesi onun okulda giderek daha cok mutsuz olmasına ve gerek sosyal gerekse akademik başarı acısından arkadaşları arasındaki statusunu kaybetmesine neden olur Akut okul fobisi olan cocukları okula bağlayabilmek ancak uzman terapistlerin yoğun cabalarıyla olasıdır Sağlıklı bir gelişim ancak etkili bir davranış terapisi ve aile yonlendirme yontemiyle gercekleşebilir
Bu cocukların sınıfta daha az endişe duymalarını, daha huzurlu olmalarını sağlamak uzere yapılacak ozel eğitim egzersizleriyle, okulu cocuğa yeniden tanıtma ve ozendirme girişimleriyle, gerekirse once 1 saat, sonra yarım gun, sonunda tam gun okula gitmelerini sağlamakla, gerektiğinde annelerinin de okula gelmelerini ve cocuk kendini rahat hissedinceye kadar kısa bir sure sınıfta oturmalarını sağlamakla, nihayet anne ve babaları eğiterek, okulda yeterli bakım ve eğitim olmadığı yolundaki onların aşırı koruyucu tavırlarından kurtulmalarını sağlamakla mumkundur
Tedavi edici programlar, cocuğun okul hakkındaki şuphe ve endişelerini aydınlığa kavuşturma acısından yararlı olmaktadır Bu tur calışmalar okul fobisi olan cocukların o70ının birkac gun ya da birkac ay icinde okula donmesini sağlamıştır Bu konuda yaşında onemli rol oynadığı dikkati ceker Okul fobisi olan 10 yaş cocuklarının %90ı ceşitli tedavi calışmalarından olumlu sonuc alırken, aynı sorunu olan 11 yaş cocuklarında başarı oranı %50yi gecmemiştir
KAYNAK: Diyarbakır Rehberlik Araştırma Merkezi
Okul fobisi 2
Okula başlayış ailenin yaşamında cocuğun konuşması ve yurumesi gibi onemli bir aşamadır Okula başlama cocuk yonunden belli bir ruhsal olgunluğa ulaşmış olmayı gerektirir Zihinsel gelişimi normal olan bir cocuk, ruhsal bakımdan evden kopabilme olgunluğunu da gosteremeye bilir Boyle cocuklar icin okula gidiş Oyle mutlu bir olay değildir Okula yeni başlayan her cocuk icin okulda oğretmen ve arkadaşlar başlangıcta onun duygusal olgunluğuna bağlı olarak az veya cok bir tehdit kaynağı oluşturmaktadır Okula başlama kaygılı ve guvensiz cocuklar uzerinde buyuk bir psikolojik baskı yaratabilir Okula yeni başlayan bazı cocuklarda kekemelik ve tiklerin gorulmesi mumkundur
Okul korkusu kuvvetli bir endişe nedeniyle cocuğun okula gitmeyi reddetmesi yada bu konuda isteksiz gorunmesidir Okul korkusu olan cocuklar okula olan isteksizliklerini bedensel yakınmaları ile dite getirmeye calışırlar Bu cocukların mide bulantısı, karın yada baş ağrısı şeklindeki bedensel şikayetleri genellikle sabahları uyanır uyanmaz başlar, okula gitmelerine karar verilir verilmezde kaybolur Acı ceken cocuk ya okuldan once yada okuldan sonra doktora goturulmelidir Onu okul saatlerinde goturmek okuldan kacıp evde kalmak icin cesarellendirebilir Okul korkusu olan cocukların aileleri birbirlerine cok bağımlı ve biri otekine , kendisine bir şeyler olacak korkusunu yaşayan bireylerdir Cocuk evden uzaklaşıp okula geldiğinde annesine babasına veya kardeşlerine bir şey olacak kaygısını taşır Cocuklar icin duşunulebilecek en buyuk korku ana babadan ayrı duşmek, yalnız kalma korkusudur Eğer anne veya baba beni uzersen annesiz, babasız kalırsın yada benzeri sozler kullanırsa, her tehlikede sığındığı ailesinin kendisini bırakıp gitmesi olasılığı cocuğu sınırsız bicimde tedirgin eder Bunun yanında oyun ve arkadaşlıktan uzak tutulmuş, dış etkenlerden etkilenmiş ( hırsızlık, kaza gibi olaylara şahit olma ), cocuğun ailesinin aşın koruyucu olması, ailenin beklentisinin yuksek olması gibi nedenler cocuk icin okul korkusuna neden olan etmenlerdir
Bedensel rahatsızlıkları hususunda fobili cocuğun şikayetlerine olculu ilgi gostermek gerekir Endişeli bir annenin yoğun sempatisi, belirtileri sadece arttırırHalbu ki dostca kesin ve cesaretlendirici musaadesiz ve merhametsiz bir tavır cocuğa yardım edebilir Samimi bir konuşma gerekli gorulebilir
Her şeyden once cocuğun okuldan uzak kalmamasına onem verilmelidir Cocuk derse girmese bile okul bahcesinde bulunmalıdır Evde kalış uzadıkca okula donuş o olcude gucleşir Cocuğa soğukkanlı bir tutum ile yaklaşılmalıdır Korkutmalar, dayaklar, geri tepmeler, alttan almalar da etkisiz kalır Cocuğun sıkıntıları ilk gunleri artar gibi olsa da sonraları yatışır Her turlu oğretim de olduğu gibi cocuğa neden burada olduğunun uygun bir dille anlatılması gerekir Cocuk okula gidiş sebebini oğrenmelidir Once hata yapmasına musaade etmek daha sonra bunun icin onu cezalandırmaktan ziyade davranışlarının sonuclarından cocuğu haberdar etmek tercih edilir Cocuğun hatasını onlemek onu bu yuzden cezalandırmaktan daha olumlu sonuclar verir Cocuğa okulu yeniden tanıtma ve ozendirme girişimleri yaralı olacaktır Oğretmenin sıcak ilgisi, eğlenip oynayacak ortamın varlığı cocuğun kısa bir sure icinde gevşeyip rahatlamasına yardım eder Bu cocukların girdikleri bu yeni ortama uyabilmeleri ve kendilerini guvenlik icinde hissedebilmeleri icin kendilerine guven sağlayıcı birine ihtiyacları vardır Kucuk cocuklara okulda bu guveni en iyi verebilecek kimse oğretmenleridir Oğretmen onun gozunde guclu ve onemlidir Eğer oğretmen ulaşılmaz bir otorite ise hemen her cocuk icin bir tehlike oluşturur
Yukarıda belirtilen calışmalar yapıldığı takdirde oğrencinin durumunda duzelme olacağı duşunulmektedir Butun alınan tedbirlere rağmen durumunda halen bir duzelme gorulmediği takdirde bir uzman kuruluşa goturulmesinde fayda vardır
Okul fobisi, kuvvetli bir endişe nedeniyle cocuğun okula gitmeyi reddetmesi yada bu konuda isteksiz gorunmesidir Okul fobisi olan cocuklar, okula olan isteksizliklerini tipik bir bicimde bedensel yakınmalarıyla dile getirmeye calışan, bu nedenle kendilerini evde tutma yolunda annebabalarını ikna etmeye calışan cocuklardır
Okul fobisi olan cocukların mide bulantısı, karın yada baş ağrısı şeklinde bedensel şikayetleri genellikle sabahları uyanır uyanmaz gorunmekte ve okula gitmemelerine karar verilir verilmez de kendiliğinden kaybolmaktadır Eğer cocuklara okula oğleden sonra gitmeleri onerilirse, aynı tur şikayetlerinin bir saat icinde tekrarlandığı gorulur Kendilerine o gun icin okula gonderilmeyecekleri konusunda soz verilirse, ertesi gun belirtilerin yeniden ortaya cıktığı dikkati ceker Eğer annebaba bir hafta sureyle cocuğun okulu unutmasına karar verirse, cocuğun bir sonraki pazartesine kadar sağlığının yerinde olduğu gorulur Hafta sonu genellikle okul fobisi olan cocuklar icin aktif olabildikleri ve okul baskısı olmaksızın diledikleri gibi eğlendikleri icin en sevilen donemdir
Psikosomatik kokenli şikayetleri ortadan kaldırmak uzere oğretmen değiştirme cocuğun daha az başarılı bir sınıfa alma yada bir başka okula gonderme gibi alınabilecek onlemler sadece gecici bir sure icin sonuc verir Bu gibi durumlarda cocuklar başlangıcta mutlu ve yeni okul ortamına coşku icinde gorunurler, ancak birkac gun yada bir hafta sonra yeniden evde kalmak uzere yeni ortamla ilgili bazı yakınmalarda bulunurlar
Okul fobisi ile okul kacağı olmayı bir biriyle karıştırmak gerekir Okul fobisi olan cocuk, değişik zamanlarda okula annebabasının bilgisiyle gitmez ve evde kalır Cocuğun okula gitmemesinin temelinde başarısızlık korkusu ve sınıf icinde aktif olamama endişesi bulunur Okuldan kacan cocuklarsa okulu sevmezler, aynı zamanda tembeldirler ve akademik bir amacları yoktur Bu cocuklar, okuldan kactıkları zamanı anne ve babalarının bilgisi olmaksızın ev dışında istedikleri gibi gecirirler Buna karşılık okul fobisi olan cocuklar evden uzaklaşmazlar; evde mutlu ve neşelidirler Bu cocukların okul başarıları orta duzeydedir; odevlerinin aksamasıyla yakından ilgilidirler
Akut ic Kronik Okul Fobisi Okul fobisi tepkileri gorunmeye başladıkları sırada şiddetli bu takım belirtiler dikkati ceker Akut okul fobisi olan bu cocuklarda evde kaldıkları surece mutludurlar, arkadaş ilişkilerinde ve sosyal faaliyetlerde etkilidirler Hatta bu cocuklar evde kaldıkları sure icinde ev odevlerini yaparlar
Akut okul fobisi ilkokuldan liseye kadar her yaşta, hatta kolej oğrencilerinde bile gorulebilir Bununla birlikte gerek ergenlik doneminde, gerekse ergenlik oncesi donemde rastlanan okul fobisi belirtileri, yeni okula başlayan cocuktaki gibi kuvvetli ve zorlu değildir Coğunlukla cocuklar buyudukce şiddetli bicimde okul fobisi gorulmez, ancak bunun yerini kronik fobi alır
Kronik okul fobisi zamanla oluşur Bu fobinin oluşmasında gencin cocukluk yıllarındaki akut okul fobisini de icine alan ceşitli davranış problemlerinin rolu buyuktur Kronik okul fobisi akut okul fobisini tam tersine, bir takım uyum zorluklarını icerir Kronik okul fobisi olan cocuklar sadece okuldan değil, ayni zamanda onceden zevk aldıkları faaliyetlerden de uzaklaşmaya başlarlar Bu cocuklar ne ders calışırlar nede belirli bir ilgi alanında faaliyet gosterirler Ev cevresinde sıkıntılı bir bicimde zamanlarını gecirmeye calışırlar Bunun yanı sıra, bu tur cocuklar okula olan korkularını tum cevreye genelleştirirler Sonuc olarak bu cocuklar gerek insan ilişkilerinde, gerekse yabancı oldukları ortamlardaki huzursuzlukları giderek artar
OKUL FOBİSİNİN NEDENLERİ
Diğer fobilerde olduğu gibi, okula girdikten sonra oluşan korkularda da kalıtsal ve yapısal etkenlerden cok, psikolojik yaşantıların daha onemli yer tuttuğu gorulur Okul fobisi olan cocuk gorunuşte nedensiz olarak okula gitmekten korkmaktadır Ancak bu korkuyu oluşturan bazı temel etkenler vardır Bunların başında yaygın bir baskının egemen olduğu aile ortamı sayılabilir Okul fobisi olan cocukların yaşamalarının daha onceki yıllarında anneleri tarafından aşırı ozen icinde buyutuldukleri gorulur
Bu tur annelerin surekli olarak cocuklarını memnun ederek onların sevgilerini kazanma cabası icinde oldukları, tum ihtiyaclarını karşıladıkları ve onları surekli olarak kırıklığa uğramaktan korudukları dikkati ceker Bu anneler ozellikle cocukların bedensel rahatsızlıklarıyla yakından ilgilidirler Cocuklar, gozlerinin onunde olmadığında kendilerini cok yalnız hissederler Psikolojik ve fizyolojik olarak cocuklarıyla yakın olma ihtiyacını duyarlar Bu anneler, cocuklarını anaokullarına gondermekten kacındıkları gibi,arkadaşlarının evine bile oyun oynamak uzere gondermekten kacınırlar İşte yaşamın ilk yıllarında bu tur bir annecocuk ilişkisi Cocuğun okula başladığı sırada onemli bir engel oluşturur Anneler tum bu koruyucu ve baskılı ortamından bir an olsun uzak kalmamış bu cocukların yabancı bir cevrede tanımadıkları insanlarla birlikte gunlerini gecirmeleri onları son derece huzursuz eder
Okul fobisi olan cocukların babaları da aşırı bağımlılık ve koruma konusunda eşleriyle iş birliği icindedir Bu tur babalar ev icinde bir takım kurallar koyma yada disiplin uygulama yerine, surekli bir barış ve sakinlik ortamının olmasını tercih ederler Boylelikle okul fobisi olan cocuklarda şu uc temel karakteristik kişilik ozelliği gelişir:
1 Bu cocuklar annebabaları tarafından aşırı korunma sonucu bağımlı annebabaya
adeta yapışık bir birey olarak gelişirler
2 Tum ihtiyaclarının karşılanması, cocuğun cok isteyen ve hileye baş vuran bir birey
olmasına yol acar Bu tur cocuklar istedikleri her şeye istediği zaman kavuşurlar
3 Anne ve babalarının disiplin konusundaki yetersizlik ve başarısızlıkları nedeniyle
gerektiğinde cocuğun isteklerine set cekilmemesi cocukta egemenlik duygusunun gelişmesine neden olur Bu durumda cocuk, sadece kendisini ilgilendiren konulara değil, tum ev işlerine karışır
Bu tur aileyi nedenler sadece okul fobisini oluşturan tek etken gurubu değildir Ayrılık endişesi, değişiklik ve sıkıntı da okul fobisinin nedenleri arasında sayılabilir Anne ve babanın hastalığı, evde yangın cıkması yada hırsızlık vb nedeler Cocuğun evden uzaklaşmasını engelleyen etkenlerdir Boyle durumlarda cocuk, kendini evde bulunmakla sorumlu tutar
Değişiklik, bazı cocuklarda okul fobisinin oluşumu icin tek neden olabilir Yeni eve, yeni koşullara, yeni okula yada sınıfa gecme bu fobiye neden olabilir
Yatılı Okul: Yatılı okul, ozellikle ergenliğin başlarına rastlayan 1112 yaşlarında cocuğun annebabasına en cok gereksinim duyduğu bir donemde onlardan ayrı kalmasına neden olmaktadır Bunun sonucu olarak da cocukta bir takım uyum ve davranış bozukluklarına rastlanabilmektedir
İlkoğretim okulunun 2 nci kademe, 6 sınıfta okuyan bir oğrenci, yatılı okuldayken pek cok kez okuldan kacmayı denemiş, iki kez evine yuruyerek gitmiş ve başarı duzeyi cok duşukken, gunduzlu okula gectikten iki hafta sonra okul birincisi olduğu gozlenmiştir
OKUL FOBİSİNİN SONUCLARI VE TEDAVİSİ
Okul fobisi, cocuğun okuldan, sosyal faaliyetlerden ve oğrenme yaşantısından uzaklaşmasına neden olduğundan, akademik ve sosyal gelişmeyi ciddi bir şekilde etkilemektedir Okul fobisi, ozellikle kronik olduğu taktirde, ergenlik doneminde gencliğin diğer norotik belirtilerinden daha zorlu bir takım psikolojik sorunların oluşumuna yol acar
Okul fobisinin en cok yaygın olduğu 58 yaşlarında bıraktığı olumsuz iz, ikinci yoğun olan yaş grubu 1114 yaşlarına oranla daha azdır Okuldan uzak kalmanın getireceği sorunlar nedeniyle okul fobisi olan cocukların elden geldiğince bir an once okula donmeleri amaclanır Uzmanların coğu, cocuğun okula donmesinden once sorunun nedenlerini anlamasına yardımcı olmak ve endişelerini azaltmak amacıyla bir sure icin psikoterapi yapılmasını ongormektedirler 612 ay gibi bir tedavi surecinden sonra cocukların okula donmelerinin başarılı sonuclar verdiği gorulmuştur Kronik okul fobisinde cocuğun okula donmesinde psikoterapi olumlu sonuclar verir, boyle bir tedavi yontemine girişmeden cocuğun okula donmesi onun okulda giderek daha cok mutsuz olmasına ve gerek sosyal gerekse akademik başarı acısından arkadaşları arasındaki statusunu kaybetmesine neden olur Akut okul fobisi olan cocukları okula bağlayabilmek ancak uzman terapistlerin yoğun cabalarıyla olasıdır Sağlıklı bir gelişim ancak etkili bir davranış terapisi ve aile yonlendirme yontemiyle gercekleşebilir
Bu cocukların sınıfta daha az endişe duymalarını, daha huzurlu olmalarını sağlamak uzere yapılacak ozel eğitim egzersizleriyle, okulu cocuğa yeniden tanıtma ve ozendirme girişimleriyle, gerekirse once 1 saat, sonra yarım gun, sonunda tam gun okula gitmelerini sağlamakla, gerektiğinde annelerinin de okula gelmelerini ve cocuk kendini rahat hissedinceye kadar kısa bir sure sınıfta oturmalarını sağlamakla, nihayet anne ve babaları eğiterek, okulda yeterli bakım ve eğitim olmadığı yolundaki onların aşırı koruyucu tavırlarından kurtulmalarını sağlamakla mumkundur
Tedavi edici programlar, cocuğun okul hakkındaki şuphe ve endişelerini aydınlığa kavuşturma acısından yararlı olmaktadır Bu tur calışmalar okul fobisi olan cocukların o70ının birkac gun ya da birkac ay icinde okula donmesini sağlamıştır Bu konuda yaşında onemli rol oynadığı dikkati ceker Okul fobisi olan 10 yaş cocuklarının %90ı ceşitli tedavi calışmalarından olumlu sonuc alırken, aynı sorunu olan 11 yaş cocuklarında başarı oranı %50yi gecmemiştir
KAYNAK: Diyarbakır Rehberlik Araştırma Merkezi
Okul fobisi 2
Okula başlayış ailenin yaşamında cocuğun konuşması ve yurumesi gibi onemli bir aşamadır Okula başlama cocuk yonunden belli bir ruhsal olgunluğa ulaşmış olmayı gerektirir Zihinsel gelişimi normal olan bir cocuk, ruhsal bakımdan evden kopabilme olgunluğunu da gosteremeye bilir Boyle cocuklar icin okula gidiş Oyle mutlu bir olay değildir Okula yeni başlayan her cocuk icin okulda oğretmen ve arkadaşlar başlangıcta onun duygusal olgunluğuna bağlı olarak az veya cok bir tehdit kaynağı oluşturmaktadır Okula başlama kaygılı ve guvensiz cocuklar uzerinde buyuk bir psikolojik baskı yaratabilir Okula yeni başlayan bazı cocuklarda kekemelik ve tiklerin gorulmesi mumkundur
Okul korkusu kuvvetli bir endişe nedeniyle cocuğun okula gitmeyi reddetmesi yada bu konuda isteksiz gorunmesidir Okul korkusu olan cocuklar okula olan isteksizliklerini bedensel yakınmaları ile dite getirmeye calışırlar Bu cocukların mide bulantısı, karın yada baş ağrısı şeklindeki bedensel şikayetleri genellikle sabahları uyanır uyanmaz başlar, okula gitmelerine karar verilir verilmezde kaybolur Acı ceken cocuk ya okuldan once yada okuldan sonra doktora goturulmelidir Onu okul saatlerinde goturmek okuldan kacıp evde kalmak icin cesarellendirebilir Okul korkusu olan cocukların aileleri birbirlerine cok bağımlı ve biri otekine , kendisine bir şeyler olacak korkusunu yaşayan bireylerdir Cocuk evden uzaklaşıp okula geldiğinde annesine babasına veya kardeşlerine bir şey olacak kaygısını taşır Cocuklar icin duşunulebilecek en buyuk korku ana babadan ayrı duşmek, yalnız kalma korkusudur Eğer anne veya baba beni uzersen annesiz, babasız kalırsın yada benzeri sozler kullanırsa, her tehlikede sığındığı ailesinin kendisini bırakıp gitmesi olasılığı cocuğu sınırsız bicimde tedirgin eder Bunun yanında oyun ve arkadaşlıktan uzak tutulmuş, dış etkenlerden etkilenmiş ( hırsızlık, kaza gibi olaylara şahit olma ), cocuğun ailesinin aşın koruyucu olması, ailenin beklentisinin yuksek olması gibi nedenler cocuk icin okul korkusuna neden olan etmenlerdir
Bedensel rahatsızlıkları hususunda fobili cocuğun şikayetlerine olculu ilgi gostermek gerekir Endişeli bir annenin yoğun sempatisi, belirtileri sadece arttırırHalbu ki dostca kesin ve cesaretlendirici musaadesiz ve merhametsiz bir tavır cocuğa yardım edebilir Samimi bir konuşma gerekli gorulebilir
Her şeyden once cocuğun okuldan uzak kalmamasına onem verilmelidir Cocuk derse girmese bile okul bahcesinde bulunmalıdır Evde kalış uzadıkca okula donuş o olcude gucleşir Cocuğa soğukkanlı bir tutum ile yaklaşılmalıdır Korkutmalar, dayaklar, geri tepmeler, alttan almalar da etkisiz kalır Cocuğun sıkıntıları ilk gunleri artar gibi olsa da sonraları yatışır Her turlu oğretim de olduğu gibi cocuğa neden burada olduğunun uygun bir dille anlatılması gerekir Cocuk okula gidiş sebebini oğrenmelidir Once hata yapmasına musaade etmek daha sonra bunun icin onu cezalandırmaktan ziyade davranışlarının sonuclarından cocuğu haberdar etmek tercih edilir Cocuğun hatasını onlemek onu bu yuzden cezalandırmaktan daha olumlu sonuclar verir Cocuğa okulu yeniden tanıtma ve ozendirme girişimleri yaralı olacaktır Oğretmenin sıcak ilgisi, eğlenip oynayacak ortamın varlığı cocuğun kısa bir sure icinde gevşeyip rahatlamasına yardım eder Bu cocukların girdikleri bu yeni ortama uyabilmeleri ve kendilerini guvenlik icinde hissedebilmeleri icin kendilerine guven sağlayıcı birine ihtiyacları vardır Kucuk cocuklara okulda bu guveni en iyi verebilecek kimse oğretmenleridir Oğretmen onun gozunde guclu ve onemlidir Eğer oğretmen ulaşılmaz bir otorite ise hemen her cocuk icin bir tehlike oluşturur
Yukarıda belirtilen calışmalar yapıldığı takdirde oğrencinin durumunda duzelme olacağı duşunulmektedir Butun alınan tedbirlere rağmen durumunda halen bir duzelme gorulmediği takdirde bir uzman kuruluşa goturulmesinde fayda vardır
