Spinal tümörler, SSS tümörlerinin yaklaşık %20’sini oluşturur. Intradural ya da extradural olarak sınıflandırılırlar. Intradural olanların %84’ü omurilik dışında (extrameduller) ve %16’sı da içindedir (intrameduller). Intradural tümörler acilen çabucak her devir primer SSS tümörleridir. Buna rağmen extradural tümörlerin çoğunluğu ya metastatik ya da primer kemik tümörleridir. Intradural omur neoplazmalarının birden fazla güzel huyludur/habis değildir ve umumiyetle cerrahi olarak çıkarılabilirler. Omurilik içinde görülen tümörler (intradural, intrameduller) güçsüzlük, spastisite ve duyu kaybı meydana getirme eğilimlidirler. Extramedullar lezyonlar kord basısı yaparak uzun trakt (üst motor nöron) arazları ile birlikte hudut kökü (alt motor nöron) basısından kaynaklanan radiküler ağrı ile de kendilerini gösterirler. Conus medullaris yerini tutan lezyonu olan hastalarda mesane ve kalın bağırsak fonksiyonlarında erken devirde kayıp görülür, cauda equinasında lezyonu olan hastalarda öncelikle bacak ağrısı ve sonrasında geç devirde sifinkter bozuklukları ortaya çıkar.
spinal tümörlerin kesin tanısı için belirleyici olan MRG’dir.
Nörilemom ve Nörofibrom
Tipik olarak yeterli huyludurlar. Bunlar en yaygın görülen omurilik tümörleridir ve yaklaşık tümünün %30’unu oluştururlar. Umumiyetle intradural, ekstramedüller yerleşim gösterirler. Bunların %13’ünü komşuluğundaki nöral foramenden extradural olarak uzanım gösterek; klasik “dumbell” tümör formunu alırlar. %14’ü büsbütün extraduraldir. Extradural olan komponentleri ilgili forameni genişletme eğilimindedir. Tedavisi, cerrahi olark tümörün çıkarılmasıdır. Birden ziyade olan nörofibromlar von Recklinghausen nörofibromatosisiyle birlikte görülür. Bu üzere durumlarda, yalnızca semptomatik tümörler çıkarılmalıdır.
Meningioma
Meningiomlar omurilik tümörlerinin %26’sını oluştururlar, güzel huylu ve ekseriyetle intradural, extramedullerdir . %15’i extradural olarak görülürler. 2/3’ü thorasik ortamda ortaya çıkar ve olguların %80’ini 40-60 yaş öbeğindeki bayanları tesirler. Cerrahi olarak çıkarılmaları tercih edilen tedavidir.
Ependimom
Spinal kordun santral kanalının ependimal hücrelerinden gelişirler ve bu intramedüller tümörler tüm spinal kord tümörlerinin % 13’nü oluşturu. Erkeklerde daha sık görülür. Yaklaşık %60’ı conus medullaris ortamında bulunur. Ependimomlar cerrahi müdahaleyle çıkarılmalıdır. Yeterli hudutlu olmaları çoklukla total olarak çıkarılmalarına imkan sağlar. Tamamının alınması mümkün olmadığı devir umumiyetle radyasyon tedavisi uygulanır.
Astrositom
Bu glial tümörler astrositlerden kaynaklanırlar ve sıkllıkla intramedullerdirler. İnsidansları spinal ependimomlarınınkiyle acilen derhal birebirdir. İnfitratif yapıları nedeniyle büsbütün çıkarılmaları nadiren mümkündür. Düşük gradeli astrositomlar nüks ettiği taktirde umumiyetle tekrar ameliyat edilirler. Radyasyon tedavisi malign astrositomlar için uygulanır lakin ekseriyetle yalnızca palliatif gayelidir. Omurilik astrositomlarını yavaş büyümelerine karşın, prognozları umumiyetle berbattır.
Lipom
Lipomlar spinal tümörlerin %10’unu oluştururlar ve umumide spina bifida ve ciltaltı bir lipomla birlikte görülürler. Benign olsalar da spinal korda yapışma eğilimi gösterdikleri için umumiyetle parsiyel olarak çıkarılırlar. Bunlara radyoterapi gerekli değildir ve mortalite orantısı düşüktür.
Dermoid
Dermoidler konjenital lezyonlardır ve ekseriyetle lumbosakral yerde bulunurlar. Ekseriyetle deri yüzeyine uzanan bir sinüs traktıyla birlikte görülürler ve enfeksiyonla önümüze çıkabilirler. Tedavileri sinüs traktı ile birlikte cerrahi olarak çıkarılmalarıdır. Omuriliğe uzanan kesimleri umumiyetle çıkarılamaz. Uzun vadede prognozları yeterlidir.
Metastatik Tümör
Spinal neoplazilerin %25’e kadar varan bir kısmı metastatik orijinlidir ve büyük çoğunluğu extradural yerleşim gösterir. Sıklıkla primerleri; göğüs, akciğer, prostat ve böbrektir. Primer odak bilinmiyorsa yahut nörolojik bozulma süratliyse, tedavi biyopsi ile bir arada cerrahidir. Aksi taktirde, lokal radyoterapi tercih edilmelidir. Öbür extradural malign tümörler, lenfoma, myelom, plazmasitom, chordoma ve osteojenik sarkomı içerir. Sarih kemik harabiyeti yahut cerrahi dekompressyon sonucu omurga stabilizasyonu bozulabilir, bu türlü durumlarda sıklıkla anterior yahut posterior yolla cerrahi stabilizasyon gereklidir.
Periferik Had Tümörleri
Periferik had sistemi; periferik ve kranial hudutlar, spinal kökler ve otonomik had sistemininden oluşur. Tümörler bunların rastgele birinden gelişebilir. En yaygın görülen tümörler aşağıda tartışılmıştır. Daha az görülen tümörler: gangliogliomlar, nöroblastomlar, pargangliomlar, chemodektomlar ve feokromositomalardır.
Schwannom
Bu tümör aksonların myelin kılıfını yapan, prıferik sonların Schwann hücrelerinden oluşur. Schwannomlar, köken aldıkları sonu itme eğilimindedirler ve bu yüzden umumide ağrısız kitleler olarak önümüze çıkar. Büyümeyer devam ederlerse, sonun dağılımına uyan nahiyelerde ağrıya neden olabilirler. Büyüdükçe hudut fonksiyonlarını bozarlar. Çoklukla duyu hudutlarında ortaya çıkarlar lakin motor hudutlarda de bulunabilirler. Tedavisi cerrahidir. Köken aldıkları hudut çoklukla korunur. Kimi durumlarda, yeniden de, tümörün büsbütün alınması halinde ana sonun kıymetli ölçüde kesilmesini gerektirebilir. Sonun çok değerli bir fonksiyonu varsa, hududu korumak için tümörün bir kısmının bırakılması tercih edilmektedir. Bu kabul edilebilir bir formüldür zira bu tümörlerde malign transformasyon nadirdir.
Nörofibrom
Nörofibromlar schwannomlardan farklı olarak, sonun kendisinden geliştikleri için köken aldıkları haddini sarıp sıkıştırırlar. Ekseriyetle deride görüldüklerinden, orijin aldıkları hududunun tespitini zorlaştırırlar. Von Rechinghausen nörofibromtosiziyle birlikte görüldüklerinde ekseriyetle birden çokça bulunurlar. Tek bir lezyon mevcutsa tedavisi cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Birden çokça tümör mevcutsa, yalnızca semptomatik olanlar alınmalıdırlar. Şayet hududun fonksiyonu kritikse tümörün sona tutunan bir kısmı bırakılmalıdır. Schwannom vakalarının tersine, nörofibrom görülen hastalar, bu tümörlerin malign transformasyon gösterme orantısının yüksek olması nedeniyle, yakın takibe alınmalıdır.
Malign Had Kılıf Tümörü
Bu tümörler tipik olarak 30 yaş üzerinde görülürler. Seçilecek tedavi radikal ve geniş bir cerrahi eksizyondur. Kas ya da yumuşak doku yayılımına dair bulgu varsa ilgili ekstremitenin amputasyonu önerilir. Bu tümörler ekseriyetle radyasyon tedavisine dirençlidirler.
spinal tümörlerin kesin tanısı için belirleyici olan MRG’dir.
Nörilemom ve Nörofibrom
Tipik olarak yeterli huyludurlar. Bunlar en yaygın görülen omurilik tümörleridir ve yaklaşık tümünün %30’unu oluştururlar. Umumiyetle intradural, ekstramedüller yerleşim gösterirler. Bunların %13’ünü komşuluğundaki nöral foramenden extradural olarak uzanım gösterek; klasik “dumbell” tümör formunu alırlar. %14’ü büsbütün extraduraldir. Extradural olan komponentleri ilgili forameni genişletme eğilimindedir. Tedavisi, cerrahi olark tümörün çıkarılmasıdır. Birden ziyade olan nörofibromlar von Recklinghausen nörofibromatosisiyle birlikte görülür. Bu üzere durumlarda, yalnızca semptomatik tümörler çıkarılmalıdır.
Meningioma
Meningiomlar omurilik tümörlerinin %26’sını oluştururlar, güzel huylu ve ekseriyetle intradural, extramedullerdir . %15’i extradural olarak görülürler. 2/3’ü thorasik ortamda ortaya çıkar ve olguların %80’ini 40-60 yaş öbeğindeki bayanları tesirler. Cerrahi olarak çıkarılmaları tercih edilen tedavidir.
Ependimom
Spinal kordun santral kanalının ependimal hücrelerinden gelişirler ve bu intramedüller tümörler tüm spinal kord tümörlerinin % 13’nü oluşturu. Erkeklerde daha sık görülür. Yaklaşık %60’ı conus medullaris ortamında bulunur. Ependimomlar cerrahi müdahaleyle çıkarılmalıdır. Yeterli hudutlu olmaları çoklukla total olarak çıkarılmalarına imkan sağlar. Tamamının alınması mümkün olmadığı devir umumiyetle radyasyon tedavisi uygulanır.
Astrositom
Bu glial tümörler astrositlerden kaynaklanırlar ve sıkllıkla intramedullerdirler. İnsidansları spinal ependimomlarınınkiyle acilen derhal birebirdir. İnfitratif yapıları nedeniyle büsbütün çıkarılmaları nadiren mümkündür. Düşük gradeli astrositomlar nüks ettiği taktirde umumiyetle tekrar ameliyat edilirler. Radyasyon tedavisi malign astrositomlar için uygulanır lakin ekseriyetle yalnızca palliatif gayelidir. Omurilik astrositomlarını yavaş büyümelerine karşın, prognozları umumiyetle berbattır.
Lipom
Lipomlar spinal tümörlerin %10’unu oluştururlar ve umumide spina bifida ve ciltaltı bir lipomla birlikte görülürler. Benign olsalar da spinal korda yapışma eğilimi gösterdikleri için umumiyetle parsiyel olarak çıkarılırlar. Bunlara radyoterapi gerekli değildir ve mortalite orantısı düşüktür.
Dermoid
Dermoidler konjenital lezyonlardır ve ekseriyetle lumbosakral yerde bulunurlar. Ekseriyetle deri yüzeyine uzanan bir sinüs traktıyla birlikte görülürler ve enfeksiyonla önümüze çıkabilirler. Tedavileri sinüs traktı ile birlikte cerrahi olarak çıkarılmalarıdır. Omuriliğe uzanan kesimleri umumiyetle çıkarılamaz. Uzun vadede prognozları yeterlidir.
Metastatik Tümör
Spinal neoplazilerin %25’e kadar varan bir kısmı metastatik orijinlidir ve büyük çoğunluğu extradural yerleşim gösterir. Sıklıkla primerleri; göğüs, akciğer, prostat ve böbrektir. Primer odak bilinmiyorsa yahut nörolojik bozulma süratliyse, tedavi biyopsi ile bir arada cerrahidir. Aksi taktirde, lokal radyoterapi tercih edilmelidir. Öbür extradural malign tümörler, lenfoma, myelom, plazmasitom, chordoma ve osteojenik sarkomı içerir. Sarih kemik harabiyeti yahut cerrahi dekompressyon sonucu omurga stabilizasyonu bozulabilir, bu türlü durumlarda sıklıkla anterior yahut posterior yolla cerrahi stabilizasyon gereklidir.
Periferik Had Tümörleri
Periferik had sistemi; periferik ve kranial hudutlar, spinal kökler ve otonomik had sistemininden oluşur. Tümörler bunların rastgele birinden gelişebilir. En yaygın görülen tümörler aşağıda tartışılmıştır. Daha az görülen tümörler: gangliogliomlar, nöroblastomlar, pargangliomlar, chemodektomlar ve feokromositomalardır.
Schwannom
Bu tümör aksonların myelin kılıfını yapan, prıferik sonların Schwann hücrelerinden oluşur. Schwannomlar, köken aldıkları sonu itme eğilimindedirler ve bu yüzden umumide ağrısız kitleler olarak önümüze çıkar. Büyümeyer devam ederlerse, sonun dağılımına uyan nahiyelerde ağrıya neden olabilirler. Büyüdükçe hudut fonksiyonlarını bozarlar. Çoklukla duyu hudutlarında ortaya çıkarlar lakin motor hudutlarda de bulunabilirler. Tedavisi cerrahidir. Köken aldıkları hudut çoklukla korunur. Kimi durumlarda, yeniden de, tümörün büsbütün alınması halinde ana sonun kıymetli ölçüde kesilmesini gerektirebilir. Sonun çok değerli bir fonksiyonu varsa, hududu korumak için tümörün bir kısmının bırakılması tercih edilmektedir. Bu kabul edilebilir bir formüldür zira bu tümörlerde malign transformasyon nadirdir.
Nörofibrom
Nörofibromlar schwannomlardan farklı olarak, sonun kendisinden geliştikleri için köken aldıkları haddini sarıp sıkıştırırlar. Ekseriyetle deride görüldüklerinden, orijin aldıkları hududunun tespitini zorlaştırırlar. Von Rechinghausen nörofibromtosiziyle birlikte görüldüklerinde ekseriyetle birden çokça bulunurlar. Tek bir lezyon mevcutsa tedavisi cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Birden çokça tümör mevcutsa, yalnızca semptomatik olanlar alınmalıdırlar. Şayet hududun fonksiyonu kritikse tümörün sona tutunan bir kısmı bırakılmalıdır. Schwannom vakalarının tersine, nörofibrom görülen hastalar, bu tümörlerin malign transformasyon gösterme orantısının yüksek olması nedeniyle, yakın takibe alınmalıdır.
Malign Had Kılıf Tümörü
Bu tümörler tipik olarak 30 yaş üzerinde görülürler. Seçilecek tedavi radikal ve geniş bir cerrahi eksizyondur. Kas ya da yumuşak doku yayılımına dair bulgu varsa ilgili ekstremitenin amputasyonu önerilir. Bu tümörler ekseriyetle radyasyon tedavisine dirençlidirler.