Besin;yenebilen ve yenildiğinde yaşam için gerekli olan besin öğelerinden oluşan bitki ve hayvan dokularıdır. Besinler sindirim başladıktan sonra besin öğelerine ayrılırlar ve vücutta bu şekilde kullanılırlar.
Besin öğeleri,yaşam için elzem olan organik ve inorganik besinler olarak iki gruba ayrılırlar.
Organik Besinler
Karbonhidratlar
Yağlar
Vitaminler
İnorganik Besinler
Mineraller
Su
Organik besinler:
1) Karbonhidratlar:Günlük enerjinin %55-60 ‘ı karbonhidratlardan karşılanmaktadır.En kolay sindirilebilen ve enerjiye dönüştürülebilen besin gruplarıdır.basit ve kompleks karbonhidratlar olmak üzere 2’ye ayrılırlar.
Basit karbonhidratlar daha çabuk kana karışır ve kan şekerinin hızlı yükselmesine neden olurlar.
1gr.karbonhidrat 4 kkal enerji verir.
Ekmek ve tahıl grubu
Baklagiller
Meyveler ve bazı sebzeler
Unlu mamüller en iyi kaynaklarıdır.
2) Proteinler: Vücudun büyümesi ve gelişmesi için gerekli besin öğeleridir.Hücrelerin temel yapıtaşıdır.günlük enerjinin %12-15’i proteinlerden karşılanmaktadır.1gr protein 4 kkal enerji verir.Hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklı besinler protein içerir.
Yumurta (hayvansal kaynaklı)
Et,tavuk ,balık ve süt ürünleri(hayvansal kaynaklı)
Kurubaklagiller (bitkisel kaynaklı)kaliteli protein kaynaklarıdır.
3)Yağlar:Lezzet vericidirler. 1gram yağ 9 kkal enerji verir.Yağlar ,yağda eriyen vitaminlerin(ADEK) vücut tarafından daha etkin kullanılmalarını sağlarlar.
Günlük enerjinin %25-30 ‘u yağlardan karşılanmaktadır.Doymuş ve doymamışyağlar olarak ikiye ayrılırlar.
Hayvansal kaynaklı yağlar doymuş yağlar olarak adlandırılır
(Süt ve süt ürünleri,tereyağı,kaymak,et,tavuk ve yumurta bu grupta yer alırlar.)
Bitkisel kaynaklı yağlar doymamış yağlar olarak adlandırılırlar.
(Zeytin ve zeytinyağı (omega 9),fındık-ceviz-badem(omega3) ve mısırözü-soya-ayçiçekyağı (omega 6) bu gruba dahildirler.)
Sadece balık ve balıkyağı(omega 3) hayvansal kaynaklı olmasına rağmen doymamış yağlar grubunda olan besinlerdir.
4)Vitaminler:yaşam için gerekli olan ve vücutta metabolik olayların devam edebilmesi için gereklidirler.lif içeriği yüksektir.Yağda ve suda eriyen vitaminler vücut tarafından yapılamaz,besinlerle dışarıdan alınırlar.Antioksidan içeriği yüksektir.
İnorganik besinler:
1)Mineraller:Enerji içermezler,vücutta birçok metabolik olayda katalizör olarak görev yaparlar.
En önemli mineraller;kalsiyum,fosfor,demir,sodyum,magnezyum,iyot ve çinkodur.Eksikliğinde birçok hastalık gelişebilir.
Hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklı besinlerden yeterli mineral ihtiyacı karşılanmaktadır.
2)Su:İnsan vücudunda en az oksijen kadar önemlidir.Besinlerin sindirilmesinde, emiliminde ve taşınmasında önemli rol oynar.Vücut ısısının denetiminde önemlidir.
Yetişkinlerde ortalama 1.5 -2 litre su içilmesi gerekmektedir.
Her çeşit besinin içinde değişik miktarlarda organik ve inorganik besin molekülleri bulunur.Her bireyin sağlıklı olarak yaşamını sürdürebilmesi için yeterli miktarlarda besin öğesine gereksinim vardır.
Kaliteli beslenmek ve sağlığımızı korumak için;
Omega 3 tüketimini arttırmak ve omega 6 tüketimini azaltmak
Rafine şeker ve beyaz un tüketimini azaltmak
Probiyotiklerden zengin gıdaları tüketmek (kefir,ev yoğurdu gibi)
Tam tahıl un ve ekmek tüketmek
Renkli sebze ve meyve tüketmek
Omega 3 içeren yumurta veya köy yumurtası tüketmek
Doymuş yağı (hayvansal yağlar)azaltmak ve doymamış yağların(bitkisel yağlar)tüketimini arttırmak
Son yıllarda beslenmemizde meydana gelen değişiklikler
Doğal beslenme yöntemleri
Tam tahıl ekmeği
Katkısız gıdalar
Özgür dolaşan hayvanların gıdaları
Rafine şekerden uzak gıdalar
Taze meyve ve sebzeler
Vitamin-mineralden zengin gıdalar
Fermente süt
Modern Beslenme Yöntemleri
Beyaz ekmek
Gıda katkı maddeleri
Suni yemle beslenen hayvanların gıdaları
Rafine şekerden zengin gıdalar
Zamanında yetişmemiş meyve ve sebzeler
Vitamin-mineralden fakir gıdalar
Uzun ömürlü süt
Besin öğeleri,yaşam için elzem olan organik ve inorganik besinler olarak iki gruba ayrılırlar.
Organik Besinler
Karbonhidratlar
Yağlar
Vitaminler
İnorganik Besinler
Mineraller
Su
Organik besinler:
1) Karbonhidratlar:Günlük enerjinin %55-60 ‘ı karbonhidratlardan karşılanmaktadır.En kolay sindirilebilen ve enerjiye dönüştürülebilen besin gruplarıdır.basit ve kompleks karbonhidratlar olmak üzere 2’ye ayrılırlar.
Basit karbonhidratlar daha çabuk kana karışır ve kan şekerinin hızlı yükselmesine neden olurlar.
1gr.karbonhidrat 4 kkal enerji verir.
Ekmek ve tahıl grubu
Baklagiller
Meyveler ve bazı sebzeler
Unlu mamüller en iyi kaynaklarıdır.
2) Proteinler: Vücudun büyümesi ve gelişmesi için gerekli besin öğeleridir.Hücrelerin temel yapıtaşıdır.günlük enerjinin %12-15’i proteinlerden karşılanmaktadır.1gr protein 4 kkal enerji verir.Hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklı besinler protein içerir.
Yumurta (hayvansal kaynaklı)
Et,tavuk ,balık ve süt ürünleri(hayvansal kaynaklı)
Kurubaklagiller (bitkisel kaynaklı)kaliteli protein kaynaklarıdır.
3)Yağlar:Lezzet vericidirler. 1gram yağ 9 kkal enerji verir.Yağlar ,yağda eriyen vitaminlerin(ADEK) vücut tarafından daha etkin kullanılmalarını sağlarlar.
Günlük enerjinin %25-30 ‘u yağlardan karşılanmaktadır.Doymuş ve doymamışyağlar olarak ikiye ayrılırlar.
Hayvansal kaynaklı yağlar doymuş yağlar olarak adlandırılır
(Süt ve süt ürünleri,tereyağı,kaymak,et,tavuk ve yumurta bu grupta yer alırlar.)
Bitkisel kaynaklı yağlar doymamış yağlar olarak adlandırılırlar.
(Zeytin ve zeytinyağı (omega 9),fındık-ceviz-badem(omega3) ve mısırözü-soya-ayçiçekyağı (omega 6) bu gruba dahildirler.)
Sadece balık ve balıkyağı(omega 3) hayvansal kaynaklı olmasına rağmen doymamış yağlar grubunda olan besinlerdir.
4)Vitaminler:yaşam için gerekli olan ve vücutta metabolik olayların devam edebilmesi için gereklidirler.lif içeriği yüksektir.Yağda ve suda eriyen vitaminler vücut tarafından yapılamaz,besinlerle dışarıdan alınırlar.Antioksidan içeriği yüksektir.
İnorganik besinler:
1)Mineraller:Enerji içermezler,vücutta birçok metabolik olayda katalizör olarak görev yaparlar.
En önemli mineraller;kalsiyum,fosfor,demir,sodyum,magnezyum,iyot ve çinkodur.Eksikliğinde birçok hastalık gelişebilir.
Hem bitkisel hem de hayvansal kaynaklı besinlerden yeterli mineral ihtiyacı karşılanmaktadır.
2)Su:İnsan vücudunda en az oksijen kadar önemlidir.Besinlerin sindirilmesinde, emiliminde ve taşınmasında önemli rol oynar.Vücut ısısının denetiminde önemlidir.
Yetişkinlerde ortalama 1.5 -2 litre su içilmesi gerekmektedir.
Her çeşit besinin içinde değişik miktarlarda organik ve inorganik besin molekülleri bulunur.Her bireyin sağlıklı olarak yaşamını sürdürebilmesi için yeterli miktarlarda besin öğesine gereksinim vardır.
Kaliteli beslenmek ve sağlığımızı korumak için;
Omega 3 tüketimini arttırmak ve omega 6 tüketimini azaltmak
Rafine şeker ve beyaz un tüketimini azaltmak
Probiyotiklerden zengin gıdaları tüketmek (kefir,ev yoğurdu gibi)
Tam tahıl un ve ekmek tüketmek
Renkli sebze ve meyve tüketmek
Omega 3 içeren yumurta veya köy yumurtası tüketmek
Doymuş yağı (hayvansal yağlar)azaltmak ve doymamış yağların(bitkisel yağlar)tüketimini arttırmak
Son yıllarda beslenmemizde meydana gelen değişiklikler
Doğal beslenme yöntemleri
Tam tahıl ekmeği
Katkısız gıdalar
Özgür dolaşan hayvanların gıdaları
Rafine şekerden uzak gıdalar
Taze meyve ve sebzeler
Vitamin-mineralden zengin gıdalar
Fermente süt
Modern Beslenme Yöntemleri
Beyaz ekmek
Gıda katkı maddeleri
Suni yemle beslenen hayvanların gıdaları
Rafine şekerden zengin gıdalar
Zamanında yetişmemiş meyve ve sebzeler
Vitamin-mineralden fakir gıdalar
Uzun ömürlü süt
