Osmanlı Devletinin Yukselme Devri (14531579)
Yukselme Devri Padisahları
*Fatih (IIMehmet),
*IIBayezıt,
*Yavuz Sultan Selim,
*Kanuni Sultan Suleyman,
*II Selim,
*III Murat
FATİH SULTAN MEHMET DONEMİ (14511481)
İstanbul'un Fethi (29 MAYIS 1453):
İstanbul'un Fethini Gerektiren Sebepler:
1)Bizans'ın Osmanlı sehzadelerini koruyarak ve kıskırtarak, taht kavgalarına neden olması,
2)Bizans'ın Osmanlı'ya karsı duzenlenen Haclı seferlerini tesvik etmesi,
3)Osmanlı toprak butunluğunu bozan bir konumda olması
4)İstanbul'un boğaza hakim bir konumda olması ve bu yuzden Karadeniz Akdeniz su yolunun anahtarı konumunda olması
Fatih'in Fethi Kolaylaştırmak icin Aldığı Tedbirler:
1)Bizans'a denizden gelebilecek yardımı onlemek amacıyla Anadolu Hisarı'nın karşısına Rumeli hisarını yaptırdı
2)Bizans'a Balkanlardan gelebilecek muhtemel Haclı yardımını onlemek icin sınır boylarına akıncı birlikleri gonderdi
3)Surlara karsılık, Sahi adı verilen buyuk toplar dokturdu
4)Halicteki zincire karsılık gemileri karadan yuruterek Halic'e soktu
İstanbul'un Fethini Kolaylaştıran Nedenler:
1)Bizans ordu ve donanmasının zayıf olusu,
2)Kusatma sırasında Avrupa'dan yardım alamaması
İstanbul'un Fethinin Dunya Tarihi Bakımından Sonucları:
1)Venedik ve Ceneviz ticareti olumsuz yonde etkilenmistir
2)Bin yıllık Bizans imparatorluğu tarihe karışmıstır
3)Ortacağ kapanmıs, Yenicağ baslamıstır
4)İstanbul'dan kacan Bizans'lı bilim adamları Avrupa'da Ronesans ve reform hareketlerinin baslamasında etkili olmuşlardır
5)Derebeylik sistemi cozulmeye başlamıştır
İstanbul'un Fethinin Turk Tarihi Bakımından Sonucları:
1)Osmanlı Devleti Yukselme donemine girmistir
2)Başkent Edirne'den İstanbul'a taşınmıştır
3)Osmanlı toprak butunluğu sağlanmıştır Osmanlı'nın AnadoluRumeli gecişi kolaylaşmıştır
4)Osmanlı toprakları arasında surekli sorun cıkaran bir fitne yuvası ortadan kaldırılmıstır
5)KaradenizAkdeniz deniz ticaret yolunun denetimi Osmanlılar'a gecmiştir
6)Osmanlı Devleti İslam dunyasında haklı bir şohret ve itibara kavuşmuştur
Fatih Donemi Onemli Olayları
Balkanlarda Fetihler
Anadolu'da Fetihler
Denizlerde Fetihler ve Seferler
Belgrat haric butun Sırbıstan
Cenevizlilerden Amasra alındı,
Bazı Ege adaları alındı
Candaroğullarından Sinop alındı
Arnavutluk fethedildi
Karamanoğullarından Konya ve Eğriboz adaları alındı
BosnaHersek fethedildi Karaman alındı
EflakBoğdan fethedildi
Trabzon Rum İmparatorluğuna son verildi
Mora Yarımadası fethedildi
Kırım Hanlığı Osmanlılara bağlandı
Otlukbeli Savası yapıldıAkkoyunlu DevletiOsmanlı arasındaki bu savaşı Osmanlılar kazandı
İtalya Seferi yapıldı
II BAYEZIT DONEMİ (14821512)
ONEMLİ OLAYLAR:
1)Cem Sultan Olayı
2)OsmanlıVenedik İliskileri
3)Osmanlıİran İliskileri ve Sah Kulu İsyanı
4)OsmanlıMemluk İliskileri
5)Anadolu'da Turk Birliğini Sağlama Cabaları
Cem Sultan Olayı:
Fatih'in olumuyle oğulları II Bayezıt ve Cem Sultan arasında taht kavgası başlamıs, Cem Sultan Bayezıt'a yenilmiş ve Mısır'daki Memluk Devletine sığınmıştır Bir sure sonra yeniden Anadolu'ya gelen Cem Sultan tekrar taht mucadelesine girişmiş, ancak yine başarısız olarak, bu defa da Rodos adasına kacarak, buradaki SAİNT JEAN ŞOVALYELERİNE sığınmıstıŞovalyeler Cem'i Papaya teslim etmişler,daha sonra Fransa'ya gonderilen Cem burada olmuştur
Cem Olayının Osmanlı Devletine Etkileri:
1)Cem'in hırıstiyanların eline gecmesi, batılı devletlerin Osmanlı Devleti'nin ic islerine karışmasına neden olmuştur
2)Osmanlılar'ın batıdaki fetihlerinin durmasına neden olmuştur
3)Cem Sultan'ın Memlukler'e sığındığı donemde bu devlet tarafından padişah gibi karsılanıp, himaye gormesi, OsmanlıMemluk iliskilerinin daha da bozulmasına sebep olmustur
OsmanlıVenedik İlişkileri:
Bu donemde de Venedikliler'le deniz savası yapılmış, Osmanlılar yenilmiştir
Osmanlıİran İlişkileri:
İran'da Akkoyunlu Devleti'nin yerine SAFEVİ DEVLETİ kurulmustu
Safeviler:
a)Doğu Anadolu'yu ele gecirmek istiyorlardı
b)Anadolu'ya gonderdikleri dervislerle Sii mezhebini Anadolu'da yaymaya calısıyorlardı Safevilerin bu faaliyetleri sonucu 1511 yılında Anadolu'da ŞAH KULU İSYANI cıktı O sırada Trabzon valisi olan Şehzade SELİM (Yavuz), babası II Bayezıt'ın Safevi ve şii tehlikesine karşı yeterli onlem almaması uzerine Yenicerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padişah oldu
II Bayezit Doneminde OsmanlıMemluk İlişkileri:
Osmanlı Memluk iliskilerinin bozulma sebepleri:
a)Fatih Doneminde Hicaz su yolları meselesiFatih Memluk Sultanına Mekke yolunda gerekli onlemlerin alınarak hacıların rahatca seyahat etmelerinin sağlanmasını rica etmistiAncak Memlukler bu isteği ic islerine karısma seklinde yorumlamıslardı
b)Memlukler'in Cem Sultan'ı himaye etmeleri,
c)Osmanlı Devleti ile Memluk Devleti arasında yeralan Guneydoğu Anadolu'daki Dulkadiroğulları Beyliği yuzunden iki devletin cekismesi
SONUC: Osmanlı Devleti ile Memlukler arasında 8 yıl suren savaş yaşandı Bu savas suresince iki taraf birbirlerine karşı ustunluk sağlayamadılar
Karamanoğulları Beyliğine Son Verilmesi:
II Bayezıt doneminde Cem olayına karıstığı icin bu beylik kesin olarak ortadan kaldırıldı
YAVUZ SULTAN SELİM DONEMİ (15121520)
Babası II Bayezıt'ın doğudaki Safevi tehlikesine karsı onlem almaması uzerine, Yavuz Sultan Selim
yenicerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padisah oldu
NOT: Bu olay Yenicerilerin bir sehzadenin tahta gecmesinde doğrudan rol oynadıkları ilk gelismedir
Yavuz Doneminin Onemli Olayları
1)Sehzadeler Sorunu
2)İran Seferi ve Caldıran Savası(1514)
3)Turnadağ savası(1515)
4)Mısır Seferi(Memluk Seferi)
Şehzadeler Sorunu :
Yavuz Sultan Selim babasının yerine tahta gectikten sonra, ağabeyleri Ahmet ve Korkut'un tahtı ele gecirmelerini engellemek amacıyla Fatih Kanunnamesine dayanarak sehzadeleri etkisiz hale getirdi
NOT: Boylece Yavuz, Cem olayına benzer bir olayın yasanması ve Avrupanın işe karısmasını engellemis oldu
İran Seferi ve Caldıran Savaşı (1514)
Sebepi Safevilerin Doğu Anadolu'yu ele gecirmek istemeleri ve Şiilik propagandası yapmalarıdır
1514 yılında Safevi Devleti hukumdarı ŞAH İSMAİL ile Osmanlı Hukumdarı YAVUZ arasında CALDIRAN ovasında yapıldı Savaşı Osmanlılar kazandı
Onemi: Doğu ve Guneydoğu Anadolu'da şiilik tehlikesi ortadan kalktı
Turnadağ Savaşı (1515)
Bu savasla Anadolu Beyliklerinin(Dulkadir ve Ramazanoğulları) siyasi varlığı kesin olarak sona erdi
Boylece Anadolu Turk Birliği sağlandı
Mısır Seferi (MEMLUK SEFERİ)
Sebepleri:
a)Fatih doneminde baslayan Hicaz su yolları meselesi
b)Memluklerin Cem Sultan'ı himaye etmeleri
c)Osmanlılar ile Memlukler arasında Dulkadiroğulları yuzunden cekisme
d)Memluklerin Sah İsmail ile ittifak kurmaları
e)Yavuz'un Memluk topraklarını ele gecirerek BAHARAT yolunu denetim altına almak istemesi
f) Her iki devletinde Turkİslam dunyasının lideri olma mucadelesi
Savaslar: Yavuz Sultan Selim 1516' da MERCİDABIK Savasında Memluk ordusunu yenerek Suriye ve
Filistin topraklarına sahip oldu1517'de RİDANİYE Savasında Memluk ordusunu ikinci kez yenerek, bu devleti ortadan kaldırdıMısır toprakları Osmanlılara katıldı
Mısır Seferinin Sonucları:
1)Memluk Devletinin ortadan kalkmasıyla bu devletin toprakları Osmanlılara katıldı( Suriye, Filistin, Hicaz,Mısır)
2)Baharat yolunun denetimi Osmanlı Devletine gecti
3)Halifelik ve İslam'ın kutsal emanetleri Osmanlılara gecti (Boylece Osmanlı Devleti İslam Dunyasının Lideri oldu)
4)Venedikliler Kıbrıs Adası icin Memluklere verdikleri vergiyi Osmanlılara vermeye basladılar
NOT: Osmanlı Devleti Baharat yolundan beklenen ticari kazancı elde edemedi Cunku Avrupalıların Umit
Burnu'nu bulmalarıyla Coğrafi yollar değismistir
NOT: Yavuz'un İran ve Mısır seferleri sonucunda burada bulunan kulturel eserler ile bilim adamları ve
sanatcılar İstanbul'a getirilmis, boylece Osmanlı Kulturunde doğunun etkisi artmıstır
Yavuz Sultan Selim'in Doğu Siyaseti:
Yavuz Sultan Selim'in amacı butun Turkleri ve muslumanları tek bayrak altına toplayarak Turkİslam
birliğini sağlamaktı
KANUNİ SULTAN SULEYMAN DONEMİ (15202466)
Yavuz Sultan Selim'in Şark Cıbanı hastalığından olmesi uzerine oğlu ISuleyman herhangi bir taht kavgasına girmeden padisah olmustur Cunku Yavuz'un hayattaki tek oğluydu
Kanuni Doneminin Onemli Olayları
İC İSYANLAR:
Canberdi Gazali İsyanı :
Yavuz tarafından Suriye Valiliğine atanan eski Memluk komutanlarından Canberdi Gazali, Yavuz'un olumunu fırsat bilerek ayaklanmıs ve ortadan kaldırılmıstır
Ahmet Paşa İsyanı :
Kanuni tarafından Mısır'a vali olarak gonderilen Ahmet Paşa ayaklanmıs ve ortadan kaldırılmıstır
NOT: Bu iki isyan Memluk Devletini yeniden kurmak amacıyla ortaya cıkmıstır
Baba Zunnun İsyanı:
Yozgat'da arazi meselesinden cıkmıs gibi gosterilen bir Şii ayaklanmasıdır
Kalenderoğlu İsyanı :
Konya'da Hacı Bektası Veli soyundan geldiğini ileri suren Kalenderoğlu tarafından cıkarılmıs bir şii ayaklanmasıdır
Yukselme Devri Padisahları
*Fatih (IIMehmet),
*IIBayezıt,
*Yavuz Sultan Selim,
*Kanuni Sultan Suleyman,
*II Selim,
*III Murat
FATİH SULTAN MEHMET DONEMİ (14511481)
İstanbul'un Fethi (29 MAYIS 1453):
İstanbul'un Fethini Gerektiren Sebepler:
1)Bizans'ın Osmanlı sehzadelerini koruyarak ve kıskırtarak, taht kavgalarına neden olması,
2)Bizans'ın Osmanlı'ya karsı duzenlenen Haclı seferlerini tesvik etmesi,
3)Osmanlı toprak butunluğunu bozan bir konumda olması
4)İstanbul'un boğaza hakim bir konumda olması ve bu yuzden Karadeniz Akdeniz su yolunun anahtarı konumunda olması
Fatih'in Fethi Kolaylaştırmak icin Aldığı Tedbirler:
1)Bizans'a denizden gelebilecek yardımı onlemek amacıyla Anadolu Hisarı'nın karşısına Rumeli hisarını yaptırdı
2)Bizans'a Balkanlardan gelebilecek muhtemel Haclı yardımını onlemek icin sınır boylarına akıncı birlikleri gonderdi
3)Surlara karsılık, Sahi adı verilen buyuk toplar dokturdu
4)Halicteki zincire karsılık gemileri karadan yuruterek Halic'e soktu
İstanbul'un Fethini Kolaylaştıran Nedenler:
1)Bizans ordu ve donanmasının zayıf olusu,
2)Kusatma sırasında Avrupa'dan yardım alamaması
İstanbul'un Fethinin Dunya Tarihi Bakımından Sonucları:
1)Venedik ve Ceneviz ticareti olumsuz yonde etkilenmistir
2)Bin yıllık Bizans imparatorluğu tarihe karışmıstır
3)Ortacağ kapanmıs, Yenicağ baslamıstır
4)İstanbul'dan kacan Bizans'lı bilim adamları Avrupa'da Ronesans ve reform hareketlerinin baslamasında etkili olmuşlardır
5)Derebeylik sistemi cozulmeye başlamıştır
İstanbul'un Fethinin Turk Tarihi Bakımından Sonucları:
1)Osmanlı Devleti Yukselme donemine girmistir
2)Başkent Edirne'den İstanbul'a taşınmıştır
3)Osmanlı toprak butunluğu sağlanmıştır Osmanlı'nın AnadoluRumeli gecişi kolaylaşmıştır
4)Osmanlı toprakları arasında surekli sorun cıkaran bir fitne yuvası ortadan kaldırılmıstır
5)KaradenizAkdeniz deniz ticaret yolunun denetimi Osmanlılar'a gecmiştir
6)Osmanlı Devleti İslam dunyasında haklı bir şohret ve itibara kavuşmuştur
Fatih Donemi Onemli Olayları
Balkanlarda Fetihler
Anadolu'da Fetihler
Denizlerde Fetihler ve Seferler
Belgrat haric butun Sırbıstan
Cenevizlilerden Amasra alındı,
Bazı Ege adaları alındı
Candaroğullarından Sinop alındı
Arnavutluk fethedildi
Karamanoğullarından Konya ve Eğriboz adaları alındı
BosnaHersek fethedildi Karaman alındı
EflakBoğdan fethedildi
Trabzon Rum İmparatorluğuna son verildi
Mora Yarımadası fethedildi
Kırım Hanlığı Osmanlılara bağlandı
Otlukbeli Savası yapıldıAkkoyunlu DevletiOsmanlı arasındaki bu savaşı Osmanlılar kazandı
İtalya Seferi yapıldı
II BAYEZIT DONEMİ (14821512)
ONEMLİ OLAYLAR:
1)Cem Sultan Olayı
2)OsmanlıVenedik İliskileri
3)Osmanlıİran İliskileri ve Sah Kulu İsyanı
4)OsmanlıMemluk İliskileri
5)Anadolu'da Turk Birliğini Sağlama Cabaları
Cem Sultan Olayı:
Fatih'in olumuyle oğulları II Bayezıt ve Cem Sultan arasında taht kavgası başlamıs, Cem Sultan Bayezıt'a yenilmiş ve Mısır'daki Memluk Devletine sığınmıştır Bir sure sonra yeniden Anadolu'ya gelen Cem Sultan tekrar taht mucadelesine girişmiş, ancak yine başarısız olarak, bu defa da Rodos adasına kacarak, buradaki SAİNT JEAN ŞOVALYELERİNE sığınmıstıŞovalyeler Cem'i Papaya teslim etmişler,daha sonra Fransa'ya gonderilen Cem burada olmuştur
Cem Olayının Osmanlı Devletine Etkileri:
1)Cem'in hırıstiyanların eline gecmesi, batılı devletlerin Osmanlı Devleti'nin ic islerine karışmasına neden olmuştur
2)Osmanlılar'ın batıdaki fetihlerinin durmasına neden olmuştur
3)Cem Sultan'ın Memlukler'e sığındığı donemde bu devlet tarafından padişah gibi karsılanıp, himaye gormesi, OsmanlıMemluk iliskilerinin daha da bozulmasına sebep olmustur
OsmanlıVenedik İlişkileri:
Bu donemde de Venedikliler'le deniz savası yapılmış, Osmanlılar yenilmiştir
Osmanlıİran İlişkileri:
İran'da Akkoyunlu Devleti'nin yerine SAFEVİ DEVLETİ kurulmustu
Safeviler:
a)Doğu Anadolu'yu ele gecirmek istiyorlardı
b)Anadolu'ya gonderdikleri dervislerle Sii mezhebini Anadolu'da yaymaya calısıyorlardı Safevilerin bu faaliyetleri sonucu 1511 yılında Anadolu'da ŞAH KULU İSYANI cıktı O sırada Trabzon valisi olan Şehzade SELİM (Yavuz), babası II Bayezıt'ın Safevi ve şii tehlikesine karşı yeterli onlem almaması uzerine Yenicerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padişah oldu
II Bayezit Doneminde OsmanlıMemluk İlişkileri:
Osmanlı Memluk iliskilerinin bozulma sebepleri:
a)Fatih Doneminde Hicaz su yolları meselesiFatih Memluk Sultanına Mekke yolunda gerekli onlemlerin alınarak hacıların rahatca seyahat etmelerinin sağlanmasını rica etmistiAncak Memlukler bu isteği ic islerine karısma seklinde yorumlamıslardı
b)Memlukler'in Cem Sultan'ı himaye etmeleri,
c)Osmanlı Devleti ile Memluk Devleti arasında yeralan Guneydoğu Anadolu'daki Dulkadiroğulları Beyliği yuzunden iki devletin cekismesi
SONUC: Osmanlı Devleti ile Memlukler arasında 8 yıl suren savaş yaşandı Bu savas suresince iki taraf birbirlerine karşı ustunluk sağlayamadılar
Karamanoğulları Beyliğine Son Verilmesi:
II Bayezıt doneminde Cem olayına karıstığı icin bu beylik kesin olarak ortadan kaldırıldı
YAVUZ SULTAN SELİM DONEMİ (15121520)
Babası II Bayezıt'ın doğudaki Safevi tehlikesine karsı onlem almaması uzerine, Yavuz Sultan Selim
yenicerilerin desteğiyle babasını tahttan indirerek padisah oldu
NOT: Bu olay Yenicerilerin bir sehzadenin tahta gecmesinde doğrudan rol oynadıkları ilk gelismedir
Yavuz Doneminin Onemli Olayları
1)Sehzadeler Sorunu
2)İran Seferi ve Caldıran Savası(1514)
3)Turnadağ savası(1515)
4)Mısır Seferi(Memluk Seferi)
Şehzadeler Sorunu :
Yavuz Sultan Selim babasının yerine tahta gectikten sonra, ağabeyleri Ahmet ve Korkut'un tahtı ele gecirmelerini engellemek amacıyla Fatih Kanunnamesine dayanarak sehzadeleri etkisiz hale getirdi
NOT: Boylece Yavuz, Cem olayına benzer bir olayın yasanması ve Avrupanın işe karısmasını engellemis oldu
İran Seferi ve Caldıran Savaşı (1514)
Sebepi Safevilerin Doğu Anadolu'yu ele gecirmek istemeleri ve Şiilik propagandası yapmalarıdır
1514 yılında Safevi Devleti hukumdarı ŞAH İSMAİL ile Osmanlı Hukumdarı YAVUZ arasında CALDIRAN ovasında yapıldı Savaşı Osmanlılar kazandı
Onemi: Doğu ve Guneydoğu Anadolu'da şiilik tehlikesi ortadan kalktı
Turnadağ Savaşı (1515)
Bu savasla Anadolu Beyliklerinin(Dulkadir ve Ramazanoğulları) siyasi varlığı kesin olarak sona erdi
Boylece Anadolu Turk Birliği sağlandı
Mısır Seferi (MEMLUK SEFERİ)
Sebepleri:
a)Fatih doneminde baslayan Hicaz su yolları meselesi
b)Memluklerin Cem Sultan'ı himaye etmeleri
c)Osmanlılar ile Memlukler arasında Dulkadiroğulları yuzunden cekisme
d)Memluklerin Sah İsmail ile ittifak kurmaları
e)Yavuz'un Memluk topraklarını ele gecirerek BAHARAT yolunu denetim altına almak istemesi
f) Her iki devletinde Turkİslam dunyasının lideri olma mucadelesi
Savaslar: Yavuz Sultan Selim 1516' da MERCİDABIK Savasında Memluk ordusunu yenerek Suriye ve
Filistin topraklarına sahip oldu1517'de RİDANİYE Savasında Memluk ordusunu ikinci kez yenerek, bu devleti ortadan kaldırdıMısır toprakları Osmanlılara katıldı
Mısır Seferinin Sonucları:
1)Memluk Devletinin ortadan kalkmasıyla bu devletin toprakları Osmanlılara katıldı( Suriye, Filistin, Hicaz,Mısır)
2)Baharat yolunun denetimi Osmanlı Devletine gecti
3)Halifelik ve İslam'ın kutsal emanetleri Osmanlılara gecti (Boylece Osmanlı Devleti İslam Dunyasının Lideri oldu)
4)Venedikliler Kıbrıs Adası icin Memluklere verdikleri vergiyi Osmanlılara vermeye basladılar
NOT: Osmanlı Devleti Baharat yolundan beklenen ticari kazancı elde edemedi Cunku Avrupalıların Umit
Burnu'nu bulmalarıyla Coğrafi yollar değismistir
NOT: Yavuz'un İran ve Mısır seferleri sonucunda burada bulunan kulturel eserler ile bilim adamları ve
sanatcılar İstanbul'a getirilmis, boylece Osmanlı Kulturunde doğunun etkisi artmıstır
Yavuz Sultan Selim'in Doğu Siyaseti:
Yavuz Sultan Selim'in amacı butun Turkleri ve muslumanları tek bayrak altına toplayarak Turkİslam
birliğini sağlamaktı
KANUNİ SULTAN SULEYMAN DONEMİ (15202466)
Yavuz Sultan Selim'in Şark Cıbanı hastalığından olmesi uzerine oğlu ISuleyman herhangi bir taht kavgasına girmeden padisah olmustur Cunku Yavuz'un hayattaki tek oğluydu
Kanuni Doneminin Onemli Olayları
İC İSYANLAR:
Canberdi Gazali İsyanı :
Yavuz tarafından Suriye Valiliğine atanan eski Memluk komutanlarından Canberdi Gazali, Yavuz'un olumunu fırsat bilerek ayaklanmıs ve ortadan kaldırılmıstır
Ahmet Paşa İsyanı :
Kanuni tarafından Mısır'a vali olarak gonderilen Ahmet Paşa ayaklanmıs ve ortadan kaldırılmıstır
NOT: Bu iki isyan Memluk Devletini yeniden kurmak amacıyla ortaya cıkmıstır
Baba Zunnun İsyanı:
Yozgat'da arazi meselesinden cıkmıs gibi gosterilen bir Şii ayaklanmasıdır
Kalenderoğlu İsyanı :
Konya'da Hacı Bektası Veli soyundan geldiğini ileri suren Kalenderoğlu tarafından cıkarılmıs bir şii ayaklanmasıdır
