Osmanlı Devleti Kultur ve Medeniyeti
Osmanlı Devletinin Medeniyeti konu anlatımı
Osmanlı Devletinde Kultur Medeniyet
OSMANLI KULTUR MEDENİYETİ
A OSMANLILARDA DEVLET ANLAYIŞI
Osmanlı devlet yonetiminde, Orta Asya Turk geleneğinin ve sonraki Turk islam devletlerinin etkileri olmuştur Osmanlı Devleti, Turk gelenekleri ve islam dininin kurallarına gore yonetilmiştir
Padişahlık Kurumu
Osmanlı Devleti'nin başında padişahbulunuyordu Padişahlar yonetim, ordu, maliye ve hukuk konularında geniş yetkilere sahiplerdi Devletin mutlak hakimi durumundaydılar Padişah Osmanlı hanedanına mensuptu Osman Gazi'nin soyundan gelen ailenin erkek bireyleri, saltanat makamına geciyorlardı Saltanatın Osmanlı ailesine ait olduğu anlayışı, devletin yıkılışına kadar devam etmiştir
XVII yuzyıla kadar, devletin başına kimin gececeği konusunda
bir duzenleme yoktu Eski Turk geleneklerinden kaynaklanan
Ailenin butun erkek bireyleri, taht uzerinde hak sahibidir
anlayışı gecerliydi
Osmanlı egemenlik anlayışında başlangıcta Ulke, hanedan uyelerinin ortak malıdıranlayışı gecerliydi, l Murattan itibaren Ulke, hukumdar ve oğullarının malıdıranlayışı gecerlilik kazandı Osmanlılar bircok Turk devletinden ayrı olaj rak ulkenin ve hakimiyetin bolunmezliği ilkesini bastan itibaren benimsediler
XVII yuzyıl başlarında I Ahmet yaptığı duzenlemeyle, tahta Osmanlı ailesinin en yaşlı ve olgun olanının gecmesi yontemini getirdi (Ekber ve Erşed sistemi)
Osmanlı Devleti kurulduğunda kucuk bir beylik olduğundan devletin başında beyya da gazidenilen bir hukumdar vardı Sultanunvanı ilk defa l Murat tarafından kullanıldı Bundan başka han, hakan, hunkargibi unvanlar da kullanılıyordu 1774 Kucuk Kaynarca Antlaşması'nda da ilk defa halifeunvanı kullanıldı II Murat'tan itibaren hukumdarlara padişahdenildi
Devlet yonetiminde padişahların cok geniş yetkileri vardı Devlet adamlarının goruşlerine başvurulsa bile, son karar padişaha aitti Padişahın emirleri kanun sayılırdı Ordulara komuta etmek, buyuk devlet adamlarını tayin etmek ve gerekli durumlarda ana başkanlık yapmak padişahın gorevleri arasında yer alıyordu
Padişah islam dininin koyduğu hukuk kurallarıyla celişmeyecek şekilde, kural koyma yetkisine sahipti Padişahın bu yetkisi ve koyduğu kurallar orfe dayanmaktaydı Padişahın koyduğu kurallar, fermandenilen belgelerle ilgililere gonderilirdi Orf kavramı, yasama ve yurutmeyi icine alıyordu
XIX yuzyılda Tanzimat Fermanı ve Meşrutiyetle padişahların yetkileri yeniden duzenlendi Fakat padişahlar, mutlak egemenlik hakkını kullanmayı surdurduler
Şehzadeler
Padişahların erkek cocuklarına şehzadedeniliyordu Şehzadeler kucuk yaşlarda sancaklara gonderilir, askerlik ve yonetim alanlarında yetiştirilirlerdi Şehzadelerin yanında Lalaadı verilen tecrubeli bir devlet adamı gorev yapardı XVI yuzyılın sonlarında şehzadelerin sancaklara gonderilmesi uygulamasına son verildi Şehzadeler sarayda yetiştirilmeye calışıldı Bu yeni uygulama, şehzadelerin devlet yonetimiyle bağlantılarının kesilmesine ve tecrubesiz bir şekilde tahta cıkmalarına yol actı
B MERKEZ TEŞKiLATI
Osmanlı merkez teşkilatı, padişahın mutlak egemenliğini gercekleştirmeye yonelik olarak kuruldu Hukumet, eyaletlerin yonetimi ve ordu doğrudan padişahın şahsına bağlı olarak teşkilatlandırılmıştı Osmanlı yonetim teşkilatının merkezinde padişah ve saray teşkilatı vardı
1 istanbul'un Yonetimi
Başkent olmasından dolayı istanbul'un yonetimi ayrıca duzenlenmişti Şehrin genel duzen ve guvenliği doğrudan sadrazamın sorumluluğundaydı Sadrazam, sefere cıktığında istanbul'la ilgilenmek uzere bir Sadaret Kaymakamı bırakırdı Şehrin guvenliği, yeniceri ağası, subaşı ve asesbaşı tarafından sağlanırdı Belediye hizmetlerinden şehremini, adalet işlerinden taht kadısı sorumluydu Sivil kuralları ciğneyen yeniceriler ve diğer askerler arasında duzeni Muhzır Ağa sağlardı, istanbul'daki her turlu ticaret faaliyetlerinin denetlenmesi muhtesibin goreviydi
2 Divanı Humayun
Merkez teşkilatının temeli Divanı Humayun'du Osmanlılarda ilk Divan, Turkiye Selcukluları ornek alınarak Orhan Bey zamanında oluşturuldu O donemde hukumdar, vezir ve Bursa kadısı Divan toplantılarına katılıyordu Fatih'e kadar, Divan toplantılarına padişah başkanlık etti Fatih'ten itibaren Vezir azamlar bu gorevi ustlendiler Padişahlar, Divan toplantılarını kasrı adidenilen pencereden izlediler
Divan'da siyasi, idari, askeri, orfi, şer'i, adli ve mali konular ile şikayet ve davalar goruşulerek karara varılırdı Alınan kararlar sadrazam tarafından padişahın onayına sunulurdu Divan'da, padişahın yetkilerini kullanmak uzere gorevlendirilmiş olan uc kolun temsilcileri yer alıyordu Bunlar; seytiye, ilmiye ve kalemiyedir
Divan Uyeleri ve Gorevleri Veziri Azam (Sadrazam):
Padişahtan sonra en yetkili kişidir Padişahın mutlak vekili sayılır ve padişahın muhrunu taşırdı Orhan Bey zamanında ilk defa vezir tayin edildi Zamanla sayıları artınca, birinci vezire Veziri azamadı verildi Veziri azam, buyuk devlet memurlarının tayini ve gorevden azlinden sorumluydu Padişah sefere cıkmazsa Serdarı ekremunvanıyla ordunun başında bulunurdu Veziri azamlar once Paşakapısı, daha sonra Babıali'de oturdular
Vezirler:
Ceşitli devlet işlerinde yetişmiş kişilerdi Devlet işlerinde goruşlerine başvurulur ve veziri azamın verdiği işleri
yaparlardı XVI yuzyıl sonlarında sayıları yediye cıkmıştı
Osmanlı Devletinin Medeniyeti konu anlatımı
Osmanlı Devletinde Kultur Medeniyet
OSMANLI KULTUR MEDENİYETİ
A OSMANLILARDA DEVLET ANLAYIŞI
Osmanlı devlet yonetiminde, Orta Asya Turk geleneğinin ve sonraki Turk islam devletlerinin etkileri olmuştur Osmanlı Devleti, Turk gelenekleri ve islam dininin kurallarına gore yonetilmiştir
Padişahlık Kurumu
Osmanlı Devleti'nin başında padişahbulunuyordu Padişahlar yonetim, ordu, maliye ve hukuk konularında geniş yetkilere sahiplerdi Devletin mutlak hakimi durumundaydılar Padişah Osmanlı hanedanına mensuptu Osman Gazi'nin soyundan gelen ailenin erkek bireyleri, saltanat makamına geciyorlardı Saltanatın Osmanlı ailesine ait olduğu anlayışı, devletin yıkılışına kadar devam etmiştir
XVII yuzyıla kadar, devletin başına kimin gececeği konusunda
bir duzenleme yoktu Eski Turk geleneklerinden kaynaklanan
Ailenin butun erkek bireyleri, taht uzerinde hak sahibidir
anlayışı gecerliydi
Osmanlı egemenlik anlayışında başlangıcta Ulke, hanedan uyelerinin ortak malıdıranlayışı gecerliydi, l Murattan itibaren Ulke, hukumdar ve oğullarının malıdıranlayışı gecerlilik kazandı Osmanlılar bircok Turk devletinden ayrı olaj rak ulkenin ve hakimiyetin bolunmezliği ilkesini bastan itibaren benimsediler
XVII yuzyıl başlarında I Ahmet yaptığı duzenlemeyle, tahta Osmanlı ailesinin en yaşlı ve olgun olanının gecmesi yontemini getirdi (Ekber ve Erşed sistemi)
Osmanlı Devleti kurulduğunda kucuk bir beylik olduğundan devletin başında beyya da gazidenilen bir hukumdar vardı Sultanunvanı ilk defa l Murat tarafından kullanıldı Bundan başka han, hakan, hunkargibi unvanlar da kullanılıyordu 1774 Kucuk Kaynarca Antlaşması'nda da ilk defa halifeunvanı kullanıldı II Murat'tan itibaren hukumdarlara padişahdenildi
Devlet yonetiminde padişahların cok geniş yetkileri vardı Devlet adamlarının goruşlerine başvurulsa bile, son karar padişaha aitti Padişahın emirleri kanun sayılırdı Ordulara komuta etmek, buyuk devlet adamlarını tayin etmek ve gerekli durumlarda ana başkanlık yapmak padişahın gorevleri arasında yer alıyordu
Padişah islam dininin koyduğu hukuk kurallarıyla celişmeyecek şekilde, kural koyma yetkisine sahipti Padişahın bu yetkisi ve koyduğu kurallar orfe dayanmaktaydı Padişahın koyduğu kurallar, fermandenilen belgelerle ilgililere gonderilirdi Orf kavramı, yasama ve yurutmeyi icine alıyordu
XIX yuzyılda Tanzimat Fermanı ve Meşrutiyetle padişahların yetkileri yeniden duzenlendi Fakat padişahlar, mutlak egemenlik hakkını kullanmayı surdurduler
Şehzadeler
Padişahların erkek cocuklarına şehzadedeniliyordu Şehzadeler kucuk yaşlarda sancaklara gonderilir, askerlik ve yonetim alanlarında yetiştirilirlerdi Şehzadelerin yanında Lalaadı verilen tecrubeli bir devlet adamı gorev yapardı XVI yuzyılın sonlarında şehzadelerin sancaklara gonderilmesi uygulamasına son verildi Şehzadeler sarayda yetiştirilmeye calışıldı Bu yeni uygulama, şehzadelerin devlet yonetimiyle bağlantılarının kesilmesine ve tecrubesiz bir şekilde tahta cıkmalarına yol actı
B MERKEZ TEŞKiLATI
Osmanlı merkez teşkilatı, padişahın mutlak egemenliğini gercekleştirmeye yonelik olarak kuruldu Hukumet, eyaletlerin yonetimi ve ordu doğrudan padişahın şahsına bağlı olarak teşkilatlandırılmıştı Osmanlı yonetim teşkilatının merkezinde padişah ve saray teşkilatı vardı
1 istanbul'un Yonetimi
Başkent olmasından dolayı istanbul'un yonetimi ayrıca duzenlenmişti Şehrin genel duzen ve guvenliği doğrudan sadrazamın sorumluluğundaydı Sadrazam, sefere cıktığında istanbul'la ilgilenmek uzere bir Sadaret Kaymakamı bırakırdı Şehrin guvenliği, yeniceri ağası, subaşı ve asesbaşı tarafından sağlanırdı Belediye hizmetlerinden şehremini, adalet işlerinden taht kadısı sorumluydu Sivil kuralları ciğneyen yeniceriler ve diğer askerler arasında duzeni Muhzır Ağa sağlardı, istanbul'daki her turlu ticaret faaliyetlerinin denetlenmesi muhtesibin goreviydi
2 Divanı Humayun
Merkez teşkilatının temeli Divanı Humayun'du Osmanlılarda ilk Divan, Turkiye Selcukluları ornek alınarak Orhan Bey zamanında oluşturuldu O donemde hukumdar, vezir ve Bursa kadısı Divan toplantılarına katılıyordu Fatih'e kadar, Divan toplantılarına padişah başkanlık etti Fatih'ten itibaren Vezir azamlar bu gorevi ustlendiler Padişahlar, Divan toplantılarını kasrı adidenilen pencereden izlediler
Divan'da siyasi, idari, askeri, orfi, şer'i, adli ve mali konular ile şikayet ve davalar goruşulerek karara varılırdı Alınan kararlar sadrazam tarafından padişahın onayına sunulurdu Divan'da, padişahın yetkilerini kullanmak uzere gorevlendirilmiş olan uc kolun temsilcileri yer alıyordu Bunlar; seytiye, ilmiye ve kalemiyedir
Divan Uyeleri ve Gorevleri Veziri Azam (Sadrazam):
Padişahtan sonra en yetkili kişidir Padişahın mutlak vekili sayılır ve padişahın muhrunu taşırdı Orhan Bey zamanında ilk defa vezir tayin edildi Zamanla sayıları artınca, birinci vezire Veziri azamadı verildi Veziri azam, buyuk devlet memurlarının tayini ve gorevden azlinden sorumluydu Padişah sefere cıkmazsa Serdarı ekremunvanıyla ordunun başında bulunurdu Veziri azamlar once Paşakapısı, daha sonra Babıali'de oturdular
Vezirler:
Ceşitli devlet işlerinde yetişmiş kişilerdi Devlet işlerinde goruşlerine başvurulur ve veziri azamın verdiği işleri
yaparlardı XVI yuzyıl sonlarında sayıları yediye cıkmıştı