Osmanlı imparatorluğunun ordu yapısı
Osmanli ordusu, kurulusundan 20 yuzyilin basina kadar kara ve deniz kuvvetleri olmak uzere teskilatlanmisti 19091910 yillarinda Avrupa ordu teskilatina giren Hava kuvvetleri, 1912'de de Osmanli Devletinde kuruldu
Osmanlilarin kurulusunda ordu, asiret kuvvetlerinden meydana geliyordu Fetihlerin genislemesiyle, gonullulerin, feth edilen yerlere iskanla da Turkmen bey ve kuvvetlerinin katilmasiyla asker miktari artip, teskilatlanmaya gidildi Beylik, akinci ve gonullu kuvvetlerine ilaveten 1361 yilinda yaya (piyade) ve musellem (suvari) olmak uzere muntazam ve daimi ordu teskilati kuruldu Osmanli kara kuvvetleri piyade, suvari eyalet askerleri, teknik ve yardimci siniflardan meydana gelirdi Piyadeler; acemi, yeniceri, cebeci, topcu, top arabacilari, lagimci, humbaraci ocaklari olmak uzere yedi ocaga ayrilirdi Suvariler de; sipahi, silahtar, sag ulUfeciler, sol ulUfeciler, sag garipler, sol garipler bolukleri olmak uzere alti boluge ayrilirdi Eyalet askerleri timarli sipahiler ve yerli kulu teskilati olmak uzere ikiye ayrilirdi Timarli sipahiler, Osmanli ordusunun en onemli kismi olup; timar sahipleriyle, bunlarin beslemek ve yetistirmekle yukumlu olduklari cebelulerden meydana gelirdi Yerli kulu teskilati; yurtici, geri hizmet, kale kuvvetleri teskilati olmak uzere uc bolumdu Yurtici teskilati; belderanlar, cerahorlar, derbendciler, martalozlar, menzilciler, voynuklar gruplarindan; geri hizmet teskilati, yaya ve musellemler ile yoruklerden; kale kuvvetleri teskilati, azaplar, gonullu ve beslilerden meydana gelirdi Akincilar, Osmanli ordusunun oncu kuvvetleri olup, kurulusuna, gelismesine ve genislemesine cok hizmetleri gecti Akincilar onlu sisteme gore teskilatlanmislardi
Deniz kuvvetleri (Donanma): Osmanli Deniz Kuvvetleri, Karesi, Mentese, Aydin gibi denizci beyliklerin hakimiyet altina alinmasiyla sahip olunan gemi ve personeliyle kuruldu Ilk zamanlarda Karamursel, Edincik ve Izmit'teki gemi insa tezgahlari, Sultan Birinci Bayezid Han (13861402) zamaninda Gelibolu, Sultan Birinci Selim Han (15121520) zamaninda Halic, Sultan Birinci Suleyman Han (15202466) zamaninda Suveys ve zamanla Ruscuk, Birecik tersaneleri kuruldu Bu tersanelerde kurekli ve yelkenli gemiler imal ediliyordu Buharli gemilerin kesfiyle 1827'de donanma, Bugu denilen bu gemilerle de donatildi Kurekli gemi cesitleri olarak; ucurma, karamursel, aktarma, ustuacik, cete kayigi, brolik, celiyye, camlica, sayka, firkate, mavna, kalite, girab, sahtur, cekelve, kirlangic, bastarde ve kadirga kullanildi Yelkenli gemi cesitlerinden de; ates, agripar, barca, brik, uskuna, korvet, kalyon, firkateyn, kapak ve uc ambarli kullanildi Donanmai HumayUnun basi 1867 yilina kadar kaptani derya, bu tarihten sonra da bahriye naziri unvanini tasidi Osmanli donanmasi, muazzam teskilati, kuvvetli harp filosu, cesur, ustun kabiliyetli kaptan ve leventleriyle Karadeniz, Ege Denizi, Akdeniz ve Kizildeniz'e hakim olup, Hind ve Atlas Okyanuslarinda Osmanli sancagi ile armasini dalgalandirip temsil ediyorlardi Osmanli donanmasinin 27 Eylul 1538 tarihinde muttefik Avrupa devlet ve kavimlerinden meydana gelen Hacli donanmasina karsi kazandigi Preveze Deniz Zaferi, bugun de Deniz Kuvvetleri gunu olarak kabul edilmektedir
Osmanli ordusunda atessiz, atesli, koruyucu silahlar kullanilmaktaydi Atessiz silahlar; kilic, ok, sapan, bozdogan, topuz da denilen gurz, kamci, dogen, balta, mec, simsir, gaddara, yatagan, hancer, kama, mizrak, cirit, kantariye, kastanice, sungu, zipkin, tirpan, catal, halbart, mancinik, muteharrik kule; Atesli Silahlar; sayka, zarbazen, miyane zarbazen, sahi zarbazen, sakloz, dranki, bedoluska, marten, ejderhan, kolonborna, miyane, balyemez adlarindaki toplar sishaneli karabina, cakmakli, fitilli cesitleriyle tufek, tabanca kullanilirdi Zirh, karakal, migfer, kalkan da dusman silahindan muhafaza icin kullanilirdi
1839 Tanzimat ilanina kadar orduyu humayUnda mulki vazifeleri de olan askeri rutbeler sunlardir: Sadaret, vezir, beylerbeyi, ula, sancak beyi, alaybeyi, kaymakam, binbasi, sagkolagasi, yuzbasi, mulazimi evvel, mulazimi sani, zabit vekili, bascavus, onbasi, nefer Son devir askeri rutbeler ve Ikinci Abdulhamid Han (18761909) zamaninda, 1900'de subay maaslari: musir (maresal) iki yuz elli altin, ferik (korgeneneral) yuz altin, mirliva (tumgeneral) altmis altin, miralay (albay) yirmi bes altin, kaymakam (yarbay) on sekiz altin, binbasi on iki altin, kolagasi (kidemli yuzbasi) on altin, yuzbasi bes altin, mulazimi evvel (ustegmen) iki bucuk altin, mulazimi sani (tegmen) iki altin, nefer (er) bir mecidiye (bir altinin beste biri) Bu maaslar net ve kesintisiz olup, her ay da ihsani sahane (padisah hediyesi) alan pekcok subay vardi
Kapıkulu Ocağı Kapıkulu Piyadeleri : Acemi Ocağı | Yeniceri Ocağı | Cebeci Ocağı | Topcu Ocağı | Humbaracı Ocağı | Lağımcılar | Sakalar| Solaklar
Kapıkulu Suvarileri : Silahtar | Sipahi | Sağ Ulufeciler | Sol Ulufeciler | Sağ Gureba boluğu | Sol Gureba boluğu
Kara Okulları : Muhendishanei Berri Humayun | Kara Harp Okulu (Harbiye)
Eyalet Askerleri Yerli Kulu:Azab | Sekban | Tufenkci | İcareli | Lağımcılar | Musellem
Serhat Kulu: Deliler | Gonullu | Besli
Topraklı Suvarisi:Tımarlı Sipahiler | Akıncılar
Osmanlı Donanması Kaptanı Derya | Halic Tersaneleri | Forsa (kurekci) | Muhendishanei Bahri Humayun
Osmanlı Hava Kuvvetleri Tayyare Mektebi
Osmanli ordusu, kurulusundan 20 yuzyilin basina kadar kara ve deniz kuvvetleri olmak uzere teskilatlanmisti 19091910 yillarinda Avrupa ordu teskilatina giren Hava kuvvetleri, 1912'de de Osmanli Devletinde kuruldu
Osmanlilarin kurulusunda ordu, asiret kuvvetlerinden meydana geliyordu Fetihlerin genislemesiyle, gonullulerin, feth edilen yerlere iskanla da Turkmen bey ve kuvvetlerinin katilmasiyla asker miktari artip, teskilatlanmaya gidildi Beylik, akinci ve gonullu kuvvetlerine ilaveten 1361 yilinda yaya (piyade) ve musellem (suvari) olmak uzere muntazam ve daimi ordu teskilati kuruldu Osmanli kara kuvvetleri piyade, suvari eyalet askerleri, teknik ve yardimci siniflardan meydana gelirdi Piyadeler; acemi, yeniceri, cebeci, topcu, top arabacilari, lagimci, humbaraci ocaklari olmak uzere yedi ocaga ayrilirdi Suvariler de; sipahi, silahtar, sag ulUfeciler, sol ulUfeciler, sag garipler, sol garipler bolukleri olmak uzere alti boluge ayrilirdi Eyalet askerleri timarli sipahiler ve yerli kulu teskilati olmak uzere ikiye ayrilirdi Timarli sipahiler, Osmanli ordusunun en onemli kismi olup; timar sahipleriyle, bunlarin beslemek ve yetistirmekle yukumlu olduklari cebelulerden meydana gelirdi Yerli kulu teskilati; yurtici, geri hizmet, kale kuvvetleri teskilati olmak uzere uc bolumdu Yurtici teskilati; belderanlar, cerahorlar, derbendciler, martalozlar, menzilciler, voynuklar gruplarindan; geri hizmet teskilati, yaya ve musellemler ile yoruklerden; kale kuvvetleri teskilati, azaplar, gonullu ve beslilerden meydana gelirdi Akincilar, Osmanli ordusunun oncu kuvvetleri olup, kurulusuna, gelismesine ve genislemesine cok hizmetleri gecti Akincilar onlu sisteme gore teskilatlanmislardi
Deniz kuvvetleri (Donanma): Osmanli Deniz Kuvvetleri, Karesi, Mentese, Aydin gibi denizci beyliklerin hakimiyet altina alinmasiyla sahip olunan gemi ve personeliyle kuruldu Ilk zamanlarda Karamursel, Edincik ve Izmit'teki gemi insa tezgahlari, Sultan Birinci Bayezid Han (13861402) zamaninda Gelibolu, Sultan Birinci Selim Han (15121520) zamaninda Halic, Sultan Birinci Suleyman Han (15202466) zamaninda Suveys ve zamanla Ruscuk, Birecik tersaneleri kuruldu Bu tersanelerde kurekli ve yelkenli gemiler imal ediliyordu Buharli gemilerin kesfiyle 1827'de donanma, Bugu denilen bu gemilerle de donatildi Kurekli gemi cesitleri olarak; ucurma, karamursel, aktarma, ustuacik, cete kayigi, brolik, celiyye, camlica, sayka, firkate, mavna, kalite, girab, sahtur, cekelve, kirlangic, bastarde ve kadirga kullanildi Yelkenli gemi cesitlerinden de; ates, agripar, barca, brik, uskuna, korvet, kalyon, firkateyn, kapak ve uc ambarli kullanildi Donanmai HumayUnun basi 1867 yilina kadar kaptani derya, bu tarihten sonra da bahriye naziri unvanini tasidi Osmanli donanmasi, muazzam teskilati, kuvvetli harp filosu, cesur, ustun kabiliyetli kaptan ve leventleriyle Karadeniz, Ege Denizi, Akdeniz ve Kizildeniz'e hakim olup, Hind ve Atlas Okyanuslarinda Osmanli sancagi ile armasini dalgalandirip temsil ediyorlardi Osmanli donanmasinin 27 Eylul 1538 tarihinde muttefik Avrupa devlet ve kavimlerinden meydana gelen Hacli donanmasina karsi kazandigi Preveze Deniz Zaferi, bugun de Deniz Kuvvetleri gunu olarak kabul edilmektedir
Osmanli ordusunda atessiz, atesli, koruyucu silahlar kullanilmaktaydi Atessiz silahlar; kilic, ok, sapan, bozdogan, topuz da denilen gurz, kamci, dogen, balta, mec, simsir, gaddara, yatagan, hancer, kama, mizrak, cirit, kantariye, kastanice, sungu, zipkin, tirpan, catal, halbart, mancinik, muteharrik kule; Atesli Silahlar; sayka, zarbazen, miyane zarbazen, sahi zarbazen, sakloz, dranki, bedoluska, marten, ejderhan, kolonborna, miyane, balyemez adlarindaki toplar sishaneli karabina, cakmakli, fitilli cesitleriyle tufek, tabanca kullanilirdi Zirh, karakal, migfer, kalkan da dusman silahindan muhafaza icin kullanilirdi
1839 Tanzimat ilanina kadar orduyu humayUnda mulki vazifeleri de olan askeri rutbeler sunlardir: Sadaret, vezir, beylerbeyi, ula, sancak beyi, alaybeyi, kaymakam, binbasi, sagkolagasi, yuzbasi, mulazimi evvel, mulazimi sani, zabit vekili, bascavus, onbasi, nefer Son devir askeri rutbeler ve Ikinci Abdulhamid Han (18761909) zamaninda, 1900'de subay maaslari: musir (maresal) iki yuz elli altin, ferik (korgeneneral) yuz altin, mirliva (tumgeneral) altmis altin, miralay (albay) yirmi bes altin, kaymakam (yarbay) on sekiz altin, binbasi on iki altin, kolagasi (kidemli yuzbasi) on altin, yuzbasi bes altin, mulazimi evvel (ustegmen) iki bucuk altin, mulazimi sani (tegmen) iki altin, nefer (er) bir mecidiye (bir altinin beste biri) Bu maaslar net ve kesintisiz olup, her ay da ihsani sahane (padisah hediyesi) alan pekcok subay vardi
Kapıkulu Ocağı Kapıkulu Piyadeleri : Acemi Ocağı | Yeniceri Ocağı | Cebeci Ocağı | Topcu Ocağı | Humbaracı Ocağı | Lağımcılar | Sakalar| Solaklar
Kapıkulu Suvarileri : Silahtar | Sipahi | Sağ Ulufeciler | Sol Ulufeciler | Sağ Gureba boluğu | Sol Gureba boluğu
Kara Okulları : Muhendishanei Berri Humayun | Kara Harp Okulu (Harbiye)
Eyalet Askerleri Yerli Kulu:Azab | Sekban | Tufenkci | İcareli | Lağımcılar | Musellem
Serhat Kulu: Deliler | Gonullu | Besli
Topraklı Suvarisi:Tımarlı Sipahiler | Akıncılar
Osmanlı Donanması Kaptanı Derya | Halic Tersaneleri | Forsa (kurekci) | Muhendishanei Bahri Humayun
Osmanlı Hava Kuvvetleri Tayyare Mektebi