Mısır, tarihimizde her zaman icin onemli bir konumda olmuştur Osmanlı vesikalarında “eyaleti mumtaze (seckin eyalet) adıyla anılan Mısır, gerek ticari bakımdan gerek siyasi bakımdan stratejik onemini 1517’den beri surekli muhafaza etmiştir
Kure Yayınları, 2006′da klasik donem Osmanlı Kahire’sindeki ticari hayatı ele alan bir kitap yayınladı Kahire Amerikan Universitesi oğretim gorevlilerinden Prof Nelly Hanna’nın kaleme aldığı kitapta, 17 yuzyıl Kahire’sindeki tuccarlar ve faaliyetleri ele alınıyor Nelly Hanna, bu eserinde 1600’lerin Kahire’sini, İsmail Ebu Takiyye ismindeki bir tuccarın ardında bıraktığı kadı sicillerindeki bilgiler ışığında inceliyor Ve gercekten yeni bilgiler sunarak Mısır tarihinin, Napolyon gibi birisinin hareketlendirmesine ihtiyac duyacak kadar durgun olmadığını gozler onune seriyor
Kadı Sicillerinde Saklı Bir Hayat
Yedi kısım ve bir sonuctan oluşan eser, Peter Gran’ın takdimiyle başlıyor ve ardından yazarın, eserin kaynaklarını ve izlediği metodu acıkladığı bolum yer alıyor Philadelphia Temple Universitesi, Tarih Bolumu’nden Peter Gran, takdim yazısında eserle ilgili oldukca onemli tespitlerde bulunuyor Gran, bu calışmada ortaya konulanların, dunya sistemleri araştırmalarında kullanılan hakim paradigmadan yakasını kurtardığını belirtiyor
Son 500 yılı araştıran cağdaş tarihcilerin izlediği paradigma, hala “Batı’nın Yukselişi olarak tanımlanabilir Bu tabir, Kuzeybatı Avrupa’nın dunyayı değiştirdiğini ve ilerlemesine neden olduğunu ileri surmektedir Bu paradigma ve takipcileri İtalyan Ronesansı’ndan itibaren Avrupa’nın rolunu vurgulamaktadırlar Ancak yeni nesil tarihcilerden bircoğu, bu paradigmaya karşı cıkmaktadır Bunlardan biri olan Hanna, eserinde Mısır tarihinin zaten oldukca hareketli olduğunu gozler onune sermektedir
1672′de Osmanlı İmparatorluğu
Batı’nın yukselişi paradigmasını eleştirenlere gore, bu paradigma meşru olmayan ununun avantajıyla bazı bolgelere hoyratca davranmış ve kendi kusurlu varsayımları yuzunden gercekleri ortbas etmiştir Bu bolgelerden biri de Akdeniz ve Mısır’dır
Nelly Hanna kitabın ilk bolumlerinde, İsmail Ebu Takiyye’nin yaşadığı donemi ana hatlarıyla anlatarak, Ortadoğu’nun ve genel olarak da 17 asrın tarihi icerisinde değerlendiriyor Daha sonra Ebu Takiyye’nin hayatı kronolojik olarak anlatılıyor Ceşitli gruplar arasında yaptığı gecişler ele alınıyor Ayrıca ailesiyle, ortaklarıyla, diğer tuccar gruplarıyla kurduğu temaslardan bahsediliyor
Kitabı okurken ozellikle ticari hayatta mahkemelerin rolunun buyukluğunu hissediyorsunuz Bunun yanı sıra mali kaynak teminini ve ticari bağlantıların tesisini gorerek, aslında o devirde oldukca hareketli bir ticari hayatın yaşandığına şahit oluyorsunuz
Kahire’den Dunyaya Karabiber ve Kahve Ticareti
İsmail Ebu Takiyye’nin Ticaret Ağı
Yazar kitabın dorduncu kısmında, ticarette surekli bir hareketin ve değişikliliğin yaşandığı gozler onune sermiş Ozellikle Kızıldeniz ticaretindeki (bilhassa karabiber) devlet tekelinin 1517’den itibaren Osmanlı tarafından sona erdirilmesi ve bunun neticesinde Kızıldeniz ticaretinin gelişmesi ele alınarak, tuccarların ekonomik koşullarını etkileyen buyuk değişimler incelenmiş Ebu Takiyye’nin ticaretten kazandığını tarıma yatırması ele alınarak, kahve ve şeker ticaretine girmesine de değinilmiş
Tum bu değişikliklerin ve gelişmelerin birtakım sosyal sonuclar doğurması gayet doğaldır Kahire’de de tuccarların devletle ilişkilerindeki konumlarının değiştiği goruluyor Yonetenler ve yonetilenler arasındaki ilişkinin tek yonlu olduğu yonundeki yaygın kanaat sorgulanıyor ve artık tuccarların devletin veya yonetimdeki burokrasinin temsilcileri olmak yerine, ciddiye alınacak bir grup halini aldıkları belirtiliyor İktidardakilerle bazen menfaat ilişkisine girdikleri, bazen de ciddi rekabete tutuştuklarından bahsediliyor
Tuccarların bu şekilde ortaya cıkışının en onemli sonuclarından biri olarak şehir coğrafyasının şekillenmesinde de onemli roller aldıkları gozlenmektedir Ebu Takiyye ve onun gibi varlıklı tuccarların şehirde onemli izler bırakan devasa inşaat projelerini yerine getirmeleri ve daha onceki donemlerde yonetici sınıfın ustlendiği bu gorevi, artık tuccarların ele almaya başlamaları acıkca ifade edilmiş
Mahkeme Sicillerine Yansıyan Ozel Hayat
17 yuzyıl Kahire’sinde Bir Ev
Kitapta Ebu Takiyye’nin evi de anlatılıyor, ailesi ile ozel hayatı inceleniyor Ebu Takiyye’nin evliliği, cocukları, ev ici yaşayışı anlatılıyor Burada bir tuccar evinde hayatın nasıl yaşandığını goruluyor ve sosyoekonomik gelişmelerin aile yapısını ve aile uyeleri arasındaki ilişkileri nasıl etkilendiğini gozlemleniyor Ebu Takiyye’nin hayatının son devresinde iş hayatındaki en yuksek noktaya ulaşması ve Ebu Takiyye’nin olumunden sonra ailesinin durumu, burada ayrıca ele alınıyor Olumden sonra ceşitli sebeplerden dolayı ailesinin evlerini bir yabancıya kiraya vermek zorunda kalması ve ailenin dağılıp ayrı yerlerde hayatlarını surdurmeleri ele alınıyor
Orta Doğu Tarihi Ne Kadar Durağandı?
Kitabın sonuna Ebu Takiyye’nin şeceresinin eklenmiş olması, ayrıca kaynakca ve dizin bolumlerinin eklenmiş olması, eserin araştırmacılar tarafından rahatlıkla kullanılabilir olmasını sağlamaktadır Ayrıca haritaların eserde yer yer kullanılması da eserin anlaşılmasına katkıda bulunuyor Mesela Ebu Takiyye’nin ticaret guzergahının haritada gosterilmesi cok onemli…
Osmanlı Kahire’sinde Tuccar Olmak – Nelly Hanna
Nelly Hanna, eserde “Batı’nın yukselişi olarak lanse edilen tarih anlayışı gibi, umumiyetle doğru kabul edilen birtakım şeyleri tahlil ediyor Bu tahliller neticesinde Batılı tarihcilerin kendi tezlerini su goturmez doğrular olarak bugune kadar one surduklerini, ama bu konularda farklı pencerelerden bakmanın, bakış acısını değiştirmenin oneminden bahsediyor ve sağlam argumanlarla okuyucunun ufkunu genişletiyor Mısır tarihinin ve genel olarak da Orta Doğu tarihinin hic de durağan bir yapı arz etmediğini, “Mısır tarihinin Napolyon’un hareketlendirmesine ihtiyac duyacak kadar durgun olmadığını gozler onune seriyor
Kitabı okuduğunuzda, kadı sicillerinin kudretini verdiği bilgiler acısından acık şekilde gozlemleme fırsatı elde ediyorsunuz Hanna, burada sicillerle adeta bir biyografi yazmış Eserde sadece Ebu Takiyye hakkında değil; ailesi, iş cevresi, evi, ticari malları hakkında da oldukca detaylı bilgiler yer almaktadır
Osmanlı’nın farklı bir coğrafyasını, sosyal ve ekonomik acıdan ele alan eser, ilginc ayrıntılarla sizi farklı bir seruvene davet ediyor
netten alıntı
Kure Yayınları, 2006′da klasik donem Osmanlı Kahire’sindeki ticari hayatı ele alan bir kitap yayınladı Kahire Amerikan Universitesi oğretim gorevlilerinden Prof Nelly Hanna’nın kaleme aldığı kitapta, 17 yuzyıl Kahire’sindeki tuccarlar ve faaliyetleri ele alınıyor Nelly Hanna, bu eserinde 1600’lerin Kahire’sini, İsmail Ebu Takiyye ismindeki bir tuccarın ardında bıraktığı kadı sicillerindeki bilgiler ışığında inceliyor Ve gercekten yeni bilgiler sunarak Mısır tarihinin, Napolyon gibi birisinin hareketlendirmesine ihtiyac duyacak kadar durgun olmadığını gozler onune seriyor
Kadı Sicillerinde Saklı Bir Hayat
Yedi kısım ve bir sonuctan oluşan eser, Peter Gran’ın takdimiyle başlıyor ve ardından yazarın, eserin kaynaklarını ve izlediği metodu acıkladığı bolum yer alıyor Philadelphia Temple Universitesi, Tarih Bolumu’nden Peter Gran, takdim yazısında eserle ilgili oldukca onemli tespitlerde bulunuyor Gran, bu calışmada ortaya konulanların, dunya sistemleri araştırmalarında kullanılan hakim paradigmadan yakasını kurtardığını belirtiyor
Son 500 yılı araştıran cağdaş tarihcilerin izlediği paradigma, hala “Batı’nın Yukselişi olarak tanımlanabilir Bu tabir, Kuzeybatı Avrupa’nın dunyayı değiştirdiğini ve ilerlemesine neden olduğunu ileri surmektedir Bu paradigma ve takipcileri İtalyan Ronesansı’ndan itibaren Avrupa’nın rolunu vurgulamaktadırlar Ancak yeni nesil tarihcilerden bircoğu, bu paradigmaya karşı cıkmaktadır Bunlardan biri olan Hanna, eserinde Mısır tarihinin zaten oldukca hareketli olduğunu gozler onune sermektedir
1672′de Osmanlı İmparatorluğu
Batı’nın yukselişi paradigmasını eleştirenlere gore, bu paradigma meşru olmayan ununun avantajıyla bazı bolgelere hoyratca davranmış ve kendi kusurlu varsayımları yuzunden gercekleri ortbas etmiştir Bu bolgelerden biri de Akdeniz ve Mısır’dır
Nelly Hanna kitabın ilk bolumlerinde, İsmail Ebu Takiyye’nin yaşadığı donemi ana hatlarıyla anlatarak, Ortadoğu’nun ve genel olarak da 17 asrın tarihi icerisinde değerlendiriyor Daha sonra Ebu Takiyye’nin hayatı kronolojik olarak anlatılıyor Ceşitli gruplar arasında yaptığı gecişler ele alınıyor Ayrıca ailesiyle, ortaklarıyla, diğer tuccar gruplarıyla kurduğu temaslardan bahsediliyor
Kitabı okurken ozellikle ticari hayatta mahkemelerin rolunun buyukluğunu hissediyorsunuz Bunun yanı sıra mali kaynak teminini ve ticari bağlantıların tesisini gorerek, aslında o devirde oldukca hareketli bir ticari hayatın yaşandığına şahit oluyorsunuz
Kahire’den Dunyaya Karabiber ve Kahve Ticareti
İsmail Ebu Takiyye’nin Ticaret Ağı
Yazar kitabın dorduncu kısmında, ticarette surekli bir hareketin ve değişikliliğin yaşandığı gozler onune sermiş Ozellikle Kızıldeniz ticaretindeki (bilhassa karabiber) devlet tekelinin 1517’den itibaren Osmanlı tarafından sona erdirilmesi ve bunun neticesinde Kızıldeniz ticaretinin gelişmesi ele alınarak, tuccarların ekonomik koşullarını etkileyen buyuk değişimler incelenmiş Ebu Takiyye’nin ticaretten kazandığını tarıma yatırması ele alınarak, kahve ve şeker ticaretine girmesine de değinilmiş
Tum bu değişikliklerin ve gelişmelerin birtakım sosyal sonuclar doğurması gayet doğaldır Kahire’de de tuccarların devletle ilişkilerindeki konumlarının değiştiği goruluyor Yonetenler ve yonetilenler arasındaki ilişkinin tek yonlu olduğu yonundeki yaygın kanaat sorgulanıyor ve artık tuccarların devletin veya yonetimdeki burokrasinin temsilcileri olmak yerine, ciddiye alınacak bir grup halini aldıkları belirtiliyor İktidardakilerle bazen menfaat ilişkisine girdikleri, bazen de ciddi rekabete tutuştuklarından bahsediliyor
Tuccarların bu şekilde ortaya cıkışının en onemli sonuclarından biri olarak şehir coğrafyasının şekillenmesinde de onemli roller aldıkları gozlenmektedir Ebu Takiyye ve onun gibi varlıklı tuccarların şehirde onemli izler bırakan devasa inşaat projelerini yerine getirmeleri ve daha onceki donemlerde yonetici sınıfın ustlendiği bu gorevi, artık tuccarların ele almaya başlamaları acıkca ifade edilmiş
Mahkeme Sicillerine Yansıyan Ozel Hayat
17 yuzyıl Kahire’sinde Bir Ev
Kitapta Ebu Takiyye’nin evi de anlatılıyor, ailesi ile ozel hayatı inceleniyor Ebu Takiyye’nin evliliği, cocukları, ev ici yaşayışı anlatılıyor Burada bir tuccar evinde hayatın nasıl yaşandığını goruluyor ve sosyoekonomik gelişmelerin aile yapısını ve aile uyeleri arasındaki ilişkileri nasıl etkilendiğini gozlemleniyor Ebu Takiyye’nin hayatının son devresinde iş hayatındaki en yuksek noktaya ulaşması ve Ebu Takiyye’nin olumunden sonra ailesinin durumu, burada ayrıca ele alınıyor Olumden sonra ceşitli sebeplerden dolayı ailesinin evlerini bir yabancıya kiraya vermek zorunda kalması ve ailenin dağılıp ayrı yerlerde hayatlarını surdurmeleri ele alınıyor
Orta Doğu Tarihi Ne Kadar Durağandı?
Kitabın sonuna Ebu Takiyye’nin şeceresinin eklenmiş olması, ayrıca kaynakca ve dizin bolumlerinin eklenmiş olması, eserin araştırmacılar tarafından rahatlıkla kullanılabilir olmasını sağlamaktadır Ayrıca haritaların eserde yer yer kullanılması da eserin anlaşılmasına katkıda bulunuyor Mesela Ebu Takiyye’nin ticaret guzergahının haritada gosterilmesi cok onemli…
Osmanlı Kahire’sinde Tuccar Olmak – Nelly Hanna
Nelly Hanna, eserde “Batı’nın yukselişi olarak lanse edilen tarih anlayışı gibi, umumiyetle doğru kabul edilen birtakım şeyleri tahlil ediyor Bu tahliller neticesinde Batılı tarihcilerin kendi tezlerini su goturmez doğrular olarak bugune kadar one surduklerini, ama bu konularda farklı pencerelerden bakmanın, bakış acısını değiştirmenin oneminden bahsediyor ve sağlam argumanlarla okuyucunun ufkunu genişletiyor Mısır tarihinin ve genel olarak da Orta Doğu tarihinin hic de durağan bir yapı arz etmediğini, “Mısır tarihinin Napolyon’un hareketlendirmesine ihtiyac duyacak kadar durgun olmadığını gozler onune seriyor
Kitabı okuduğunuzda, kadı sicillerinin kudretini verdiği bilgiler acısından acık şekilde gozlemleme fırsatı elde ediyorsunuz Hanna, burada sicillerle adeta bir biyografi yazmış Eserde sadece Ebu Takiyye hakkında değil; ailesi, iş cevresi, evi, ticari malları hakkında da oldukca detaylı bilgiler yer almaktadır
Osmanlı’nın farklı bir coğrafyasını, sosyal ve ekonomik acıdan ele alan eser, ilginc ayrıntılarla sizi farklı bir seruvene davet ediyor
netten alıntı