Hatunlarda menopoz sonrası görülen kemik erimesi (osteoporoz), düşük kemik kütlesi ve kemik dokusunun mikromimari yapısının bozulması ile oluşuyor. Bu nedenle kemik kırılganlığında ve kırığa yatkınlıkta artış görülüyor. Osteoporoz tanısı için kırık varlığı gerekmiyor. Osteoporozda gerekli korunma önlemlerinin alınması, illetin erken teşhis edilmesi ve hakikat tedavinin uygulanması kritik rol oynuyor. Marazın ileri safhalarında görülen kemik kırıkları hastanın hayatını tehdit edebilecek meselelere yol açabildiği üzere toplumsal güvenlik sistemi üzerinde de önemli bir yük oluşturabiliyor. Ortopedi ve Travmatoloji Bilirkişisi Op. Dr. Serdar Alfidan “20 Ekim Yerküre Osteoporoz Günü” öncesinde, hastalık ve korunma teknikleri hakkında malumat verdi.
1. Kemik oluşumu ve yıkımı süreci mütemadi devam ediyor
Kemik dokusu,insan ömrü boyunca daima devam eden yapılanma ve tekrar yapılanma olarak isimlendirilen iki farklı döngüyü içerir. Kemik dokusu artışı ve büyümeyle karakterize yapılanma safhası çocukluk periyodunun bir özelliğidir. Erişkinlik devrinde görülen tekrar yapılanma ise mekanik açıdan yetersizleşen kemiğin ortadan kaldırılıp alanına yeni güçlü kemiğin oluşturulmasıdır. Bu döngüsel süreç erişkin kişide kemik yıkımı ile başlar, imalatı ile sonlanır ve ortalama 3-12 ay süren bir döngüdür. Bu döngünün suratı paratiroid hormon (PTH) , tiroksin, büyüme hormonu ve D Vitamini ile arttırılabilir başkaca kalsitonin, östrojen ve glukokortikoid hormonları ile azaltılabilir.
2. Hami tedaviler ihmal edilirse kemik kaybı %50'lere varabiliyor
35 yaşından sonra kemik kütlesi azalmaya başlar ve bu azalış 85-90 yaşlarına kadar devam eder. Hayat boyunca kaybedilen kemik ölçüsü erkeklerde %20-30, hatunlarda ise %45-50 civarındadır. Bayanlarda menopoza bağlı östrojen zayıflığı kemik kaybına neden olan en kıymetli faktördür. Östrojen azalımı kemik yıkım fazını arttırır. Kemik gözetici bir hormon olan kalsitonin salınımı azaltır başkaca kalsiyum metabolizmasını bozar. Hatunlarda hami ve destekleyici tedaviler büyük kıymet taşımaktadır.
4. Erken menopoz geçirenler osteoporoz konusunda daha çok risk altında
Osteoporozda sırt ve bel ağrısı üzere şikayetlerin yanı sıra uzunlukta kısalma, omurgada oluşan form bozuklukları ve kırıklar üzere klinik bulgularla da tanı konulabilmektedir. Bilhassa 65 yaş üzeri beyaz tenli, osteoporoz aile hikayesi olan, erken menopoza girmiş, hareketsiz ömür sürdüren hatunlar risk öbeğindedir. Osteoporoz tanısı kemik mineral yoğunluğu ölçümü (DEXA) ile belirlenir. Bu usul mahsusen 65 yaş üzerindeki bayanlar, 65 yaş altında olan lakin risk faktörlerine sahip postmenopozal bayanlar, erken menopoz geçirenler, minör travma ile oluşan kırık geçirmiş kimseler, 70 yaş üzerindeki erkekler ve kemik yoğunluğunu azaltan ilaç kullanan bireylere uygulanmalıdır.
Osteoporozun tedavisi, hastalık oluşmadan başlamalı!
Osteoporoz tedavisinin en değerli kısmını osteoporoz oluşma riskini azaltan esirgeyici tedbirler oluşturuyor. Bu mealde insanlar, osteoporoz olmadan tedbirlerini almalı.
[*]Birincil korunmada çocukluktan itibaren tertipli ve kalsiyum açısından güçlü beslenme alışkanlığının kazandırılması, sistemli spor yapma, güneşlenme kültürünün yerleştirilmesi çok değerlidir. İlerleyen yaşlarda ise sigara ve alkolden uzak durulması, düzgün âdet görülmesinin ve üreme fonksiyonlarının düzenliliğinin sağlanması gerekiyor. [*]İkincil korunma; osteoporozun erken tanınması, osteoporoz gelişen hastalarda müsait tedavinin sağlanması ve kırık oluşumunun önlenmesidir. [*]Üçüncül korunma da ise kırık gelişen hastaların bu durumu minimum zararla atlatması, komplikasyon oluşumunun önlenmesi ve hayat kalitesinin arttırılması amaçlanır.
Kemik erimesine karşı bu 6 tedbiri unutmayın!
Tüm yaş kümelerinde kâfi kalsiyum alımına dikkat edin. Eksperler, 20’li yaşlardan itibaren günde 1000-1200 mg kalsiyum alımını öneriyor. Bu, günde 5 su bardağı süt yahut süt öbeğine denk gelir.
Yerinde ölçüde D vitamini alımını sağlayın. Bunun için kolların ve bacakların açıkta kaldığı günde yarım saat güneşlenme kâfi gelgelelim bilhassa kış aylarında ve bayanlar için D vitamini konusunda desteğe gereksinim olabilir.
Sağlıklı kemik gelişimi için tertipli spor ve fizikî aktiviteyi aksatmayın.
Alkol ve sigara tasarrufundan uzak durun
Yaşlılar için hayat sahalarında düşme riskini azaltacak tedbirler alın.
Yapılan DEXA değerlendirmesi sonrası tabibin verdiği iyi kemik yıkımını azaltıcı ilaç tedavileri ve kalsiyum – D Vitamini takviyelerini eksiksiz formda kullanın.
İlgili haberlerimiz
1. Kemik oluşumu ve yıkımı süreci mütemadi devam ediyor
Kemik dokusu,insan ömrü boyunca daima devam eden yapılanma ve tekrar yapılanma olarak isimlendirilen iki farklı döngüyü içerir. Kemik dokusu artışı ve büyümeyle karakterize yapılanma safhası çocukluk periyodunun bir özelliğidir. Erişkinlik devrinde görülen tekrar yapılanma ise mekanik açıdan yetersizleşen kemiğin ortadan kaldırılıp alanına yeni güçlü kemiğin oluşturulmasıdır. Bu döngüsel süreç erişkin kişide kemik yıkımı ile başlar, imalatı ile sonlanır ve ortalama 3-12 ay süren bir döngüdür. Bu döngünün suratı paratiroid hormon (PTH) , tiroksin, büyüme hormonu ve D Vitamini ile arttırılabilir başkaca kalsitonin, östrojen ve glukokortikoid hormonları ile azaltılabilir.
2. Hami tedaviler ihmal edilirse kemik kaybı %50'lere varabiliyor
35 yaşından sonra kemik kütlesi azalmaya başlar ve bu azalış 85-90 yaşlarına kadar devam eder. Hayat boyunca kaybedilen kemik ölçüsü erkeklerde %20-30, hatunlarda ise %45-50 civarındadır. Bayanlarda menopoza bağlı östrojen zayıflığı kemik kaybına neden olan en kıymetli faktördür. Östrojen azalımı kemik yıkım fazını arttırır. Kemik gözetici bir hormon olan kalsitonin salınımı azaltır başkaca kalsiyum metabolizmasını bozar. Hatunlarda hami ve destekleyici tedaviler büyük kıymet taşımaktadır.
4. Erken menopoz geçirenler osteoporoz konusunda daha çok risk altında
Osteoporozda sırt ve bel ağrısı üzere şikayetlerin yanı sıra uzunlukta kısalma, omurgada oluşan form bozuklukları ve kırıklar üzere klinik bulgularla da tanı konulabilmektedir. Bilhassa 65 yaş üzeri beyaz tenli, osteoporoz aile hikayesi olan, erken menopoza girmiş, hareketsiz ömür sürdüren hatunlar risk öbeğindedir. Osteoporoz tanısı kemik mineral yoğunluğu ölçümü (DEXA) ile belirlenir. Bu usul mahsusen 65 yaş üzerindeki bayanlar, 65 yaş altında olan lakin risk faktörlerine sahip postmenopozal bayanlar, erken menopoz geçirenler, minör travma ile oluşan kırık geçirmiş kimseler, 70 yaş üzerindeki erkekler ve kemik yoğunluğunu azaltan ilaç kullanan bireylere uygulanmalıdır.
Osteoporozun tedavisi, hastalık oluşmadan başlamalı!
Osteoporoz tedavisinin en değerli kısmını osteoporoz oluşma riskini azaltan esirgeyici tedbirler oluşturuyor. Bu mealde insanlar, osteoporoz olmadan tedbirlerini almalı.
[*]Birincil korunmada çocukluktan itibaren tertipli ve kalsiyum açısından güçlü beslenme alışkanlığının kazandırılması, sistemli spor yapma, güneşlenme kültürünün yerleştirilmesi çok değerlidir. İlerleyen yaşlarda ise sigara ve alkolden uzak durulması, düzgün âdet görülmesinin ve üreme fonksiyonlarının düzenliliğinin sağlanması gerekiyor. [*]İkincil korunma; osteoporozun erken tanınması, osteoporoz gelişen hastalarda müsait tedavinin sağlanması ve kırık oluşumunun önlenmesidir. [*]Üçüncül korunma da ise kırık gelişen hastaların bu durumu minimum zararla atlatması, komplikasyon oluşumunun önlenmesi ve hayat kalitesinin arttırılması amaçlanır.
Kemik erimesine karşı bu 6 tedbiri unutmayın!
Tüm yaş kümelerinde kâfi kalsiyum alımına dikkat edin. Eksperler, 20’li yaşlardan itibaren günde 1000-1200 mg kalsiyum alımını öneriyor. Bu, günde 5 su bardağı süt yahut süt öbeğine denk gelir.
Yerinde ölçüde D vitamini alımını sağlayın. Bunun için kolların ve bacakların açıkta kaldığı günde yarım saat güneşlenme kâfi gelgelelim bilhassa kış aylarında ve bayanlar için D vitamini konusunda desteğe gereksinim olabilir.
Sağlıklı kemik gelişimi için tertipli spor ve fizikî aktiviteyi aksatmayın.
Alkol ve sigara tasarrufundan uzak durun
Yaşlılar için hayat sahalarında düşme riskini azaltacak tedbirler alın.
Yapılan DEXA değerlendirmesi sonrası tabibin verdiği iyi kemik yıkımını azaltıcı ilaç tedavileri ve kalsiyum – D Vitamini takviyelerini eksiksiz formda kullanın.
İlgili haberlerimiz