Otizm, sosyal ve iletişim becerilerinin oluşmasını etkileyen yaygın gelişimsel bir bozukluktur. Genellikle yaşamın ilk 2 yılında ortaya çıkar. Otistik çocuklar genelde öğrenme zorluğu çekerler. Otistik çocukların büyük bir kısmında farklı seviyelerde zeka geriliği görülse de, zeka seviyeleri normal otistik çocuklar da vardır, ancak genel zeka seviyeleri ne olursa olsun, otistik çocuklar çevrelerindeki dünyayı algılamakta ortak bir zorluk çekerler.
Otizmin tipik özellikleri nelerdir?
Otistik bir çocuk, başkalarına karşı ilgisizdir. Göz temasından kaçınır. Başkaları ile kendiliğinden iletişim kurmaz ve isteklerini bir yetişkinin ellerini kullanarak belirtir. Diğer çocuklarla oynamaz. Sürekli bir konu üzerinde konuşur. Sebepsiz şekilde ağlar, güler ve sebepsiz davranışlarda bulunur. Anlamsız sözleri üst üste tekrarlar. Nesneleri tutup sürekli döndürmekten hoşlanır. Değişikliklerden hoşlanmaz. Yaratıcılık gerektiren oyunları oynayamaz. Bazıları yaratıcılık gerektirmeyen bazı işleri oldukça hızlı ve iyi yapar.
Neden otistik olurlar?
Otizm’in nedeni hala tam olarak bilinmemektedir. Yapılan araştırmalar, otistik bozukluğun anne ve babaların kişilik özelikleriyle, çocuk yetiştirme biçimleriyle ve ailesel özelliklerle (etnik köken ya da sosyoekonomik durum gibi) ilişkili olmadığını göstermiştir. Bazı ailelerde daha sık rastlanması nedeniyle kalıtsal (genetik) olabileceği düşünülmektedir, ancak henüz geni ya da genleri belirlenmiş değildir. Nörolojik, beyindeki yapısal ya da işlevsel bozukluklardan kaynaklanan bir yetersizlik olduğu kabul edilir.
Otizmin tedavisi var mıdır?
Otizm yaşam boyu süren bir bozukluktur ve kesin tedavisi henüz bulunmamıştır. Yine de erken tanı konması ve erken tedaviye başlanması, otistik çocuğun olumlu yönde gelişmesini ve topluma uyum sağlamasını kolaylaştırabilir.
Tedavide temel yaklaşımlar
Otistik çocukların özel eğitim hizmeti alması gerekiyor. Ayrıca her otistik çocuğun eğitim terapilerine yanıtları farkılı olsa da, konuşma terapisi, uğraş terapisi ve duyu bütünlemesi yaklaşımı gibi farklı eğitimler uygulanabilir.
Çalışmalar, uygun bir eğitimle bütün otistik çocukların gözle görülür bir şekilde iyileştirilebileceğini göstermiştir. Onlara uygun olarak belirlenmiş eğitim programları kullanılarak, özel eğitim terapistleri tarafından eğitilerek evde ve dışarıda nasıl davranacağını öğrenebilirler. Hatta teşhisi erken konabilmiş bazı otistik çocuklar, bu özel eğitim ve terapilerle normale yakın yaşayabilirler.
Otistik çocukların ailelerine neler önerilir?
• Kendinizi suçlu hissetmeyin, çünkü otizm sizin ya da eşinizin suçu değildir.
• Diğer otistik çocukların aileleriyle mutlaka temaslar kurun.
• Otizmi hemen kabullenin, çünkü çocuğunuzun sizin yardımına ihtiyacı var. Üzülerek zaman geçirmeyin.
• Otistik çocuğunuzu gizlemeyin ve rahatsızlığını sosyal çevrenize çekinmeden bildirin.
• Çocuğunuzu toplumdan soyutlamayın. Normal bir yaşam sürebilmesi için sosyalleşmeye ihtiyacı var.
• Çocuğunuza hem özel hem de normal davranın. Sabırlı olursanız sizin tepkilerinizi algılayabilecek ve karşılık verecektir.
• Çocuğunuz için vakit kaybetmeden en uygun özel eğitim programını seçin.
Otizmin tipik özellikleri nelerdir?
Otistik bir çocuk, başkalarına karşı ilgisizdir. Göz temasından kaçınır. Başkaları ile kendiliğinden iletişim kurmaz ve isteklerini bir yetişkinin ellerini kullanarak belirtir. Diğer çocuklarla oynamaz. Sürekli bir konu üzerinde konuşur. Sebepsiz şekilde ağlar, güler ve sebepsiz davranışlarda bulunur. Anlamsız sözleri üst üste tekrarlar. Nesneleri tutup sürekli döndürmekten hoşlanır. Değişikliklerden hoşlanmaz. Yaratıcılık gerektiren oyunları oynayamaz. Bazıları yaratıcılık gerektirmeyen bazı işleri oldukça hızlı ve iyi yapar.
Neden otistik olurlar?
Otizm’in nedeni hala tam olarak bilinmemektedir. Yapılan araştırmalar, otistik bozukluğun anne ve babaların kişilik özelikleriyle, çocuk yetiştirme biçimleriyle ve ailesel özelliklerle (etnik köken ya da sosyoekonomik durum gibi) ilişkili olmadığını göstermiştir. Bazı ailelerde daha sık rastlanması nedeniyle kalıtsal (genetik) olabileceği düşünülmektedir, ancak henüz geni ya da genleri belirlenmiş değildir. Nörolojik, beyindeki yapısal ya da işlevsel bozukluklardan kaynaklanan bir yetersizlik olduğu kabul edilir.
Otizmin tedavisi var mıdır?
Otizm yaşam boyu süren bir bozukluktur ve kesin tedavisi henüz bulunmamıştır. Yine de erken tanı konması ve erken tedaviye başlanması, otistik çocuğun olumlu yönde gelişmesini ve topluma uyum sağlamasını kolaylaştırabilir.
Tedavide temel yaklaşımlar
Otistik çocukların özel eğitim hizmeti alması gerekiyor. Ayrıca her otistik çocuğun eğitim terapilerine yanıtları farkılı olsa da, konuşma terapisi, uğraş terapisi ve duyu bütünlemesi yaklaşımı gibi farklı eğitimler uygulanabilir.
Çalışmalar, uygun bir eğitimle bütün otistik çocukların gözle görülür bir şekilde iyileştirilebileceğini göstermiştir. Onlara uygun olarak belirlenmiş eğitim programları kullanılarak, özel eğitim terapistleri tarafından eğitilerek evde ve dışarıda nasıl davranacağını öğrenebilirler. Hatta teşhisi erken konabilmiş bazı otistik çocuklar, bu özel eğitim ve terapilerle normale yakın yaşayabilirler.
Otistik çocukların ailelerine neler önerilir?
• Kendinizi suçlu hissetmeyin, çünkü otizm sizin ya da eşinizin suçu değildir.
• Diğer otistik çocukların aileleriyle mutlaka temaslar kurun.
• Otizmi hemen kabullenin, çünkü çocuğunuzun sizin yardımına ihtiyacı var. Üzülerek zaman geçirmeyin.
• Otistik çocuğunuzu gizlemeyin ve rahatsızlığını sosyal çevrenize çekinmeden bildirin.
• Çocuğunuzu toplumdan soyutlamayın. Normal bir yaşam sürebilmesi için sosyalleşmeye ihtiyacı var.
• Çocuğunuza hem özel hem de normal davranın. Sabırlı olursanız sizin tepkilerinizi algılayabilecek ve karşılık verecektir.
• Çocuğunuz için vakit kaybetmeden en uygun özel eğitim programını seçin.