Özel Öğrenme Güçlüğü
Özel öğrenme güçlüğü; bireyin zekasının normal ve ya normalin üstünde olmasına rağmen okumada, yazmada, söylenenleri yorumlamada, matematiksel işlemlerde, iletişim kurma gibi alanlarda yaşıtlarından beklenen seviyenin altında davranışlar göstermesi durumudur.
Özel öğrenme güçlüğü tanısının konmasının ön koşulu çocuğun normal ya da normalin üstünde olmasıdır. Zeka geriliği olan çocukların yaşadığı öğrenme zorlukları özel öğrenme güçlüğü değildir.
Özel öğrenme güçlüğünün üç alt başlığı vardır:
Disleksi(okuma bozukluğu): Disleksi kısaca okuma güçlüğü olarak tanımlanır. Disleksi tanısı olan çocuklar sesler, harfler ve kelimeler arasındaki ilişkiyi kurmada ve anlamada zorlanırlar. Bu durum da okumayı öğrenmelerinde ve okuduklarını anlamalarında zorluk yaşamalarına neden olur. Disleksi tanılı çocuklarda yavaş ve heceleyerek okuma gözlemlenir.
Disgrafi (yazma bozukluğu): Disgrafi kısaca yazma bozukluğu olarak tanımlanır. Disgrafi tanılı çocuklarda yazı yazmada bazı harfleri(p-g,b-d,g-h..) karıştırma, heceleri eksik yazma, yazarken hecelerin yerini değiştirme, noktalama işaretlerini kullanmama ve ya yanlış kullanma durumları gözlemlenir.
Diskalkuli: Diskalkuli kışça matematikte öğrenme güçlüğü olarak tanımlanır. Diskalkuli tanılı çocuklarda bellek, sıralama gibi becerilerde zorluk çekildiği gözlemlenir. Matematiksel işlemlerde toplama(+) işareti ile çarpma(x) işaretleri karıştırılır. Saat okuma, yön bilgisi, sağ sol kavramlarını öğrenmede ve işlevsel kullanmakta zorlanırlar.
Özel öğrenme güçlüğü tanılı çocuklar bu üç alt basamaktan herhangi birinden tanılanmış olabileceği gibi aynı anda birden fazla özel öğrenme güçlüğünden etkilenmiş olabilir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite, kaygı ve anksiyete bozukluğu, koordinasyon zorluğu, dil problemleri gibi yan güçlüklerde gözlemlenebilir.
Özel öğrenme güçlüğü tanısı çocuğun okul öğretmeni ve ebeveynlerinin yaşıtlarından farklı akademik ve sosyal özellikler gösterdiğini gözlemlemesiyle çocuk psikiyatristi, klinik psikolog gibi yetkin kişilerin yaptığı testler sonucu konur. Özel öğrenme güçlüğü şüphesi taşıyan çocuklardaki belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
Konuşmaya geç başlama
Kelimeleri telaffuzda yanlışlıklar yapma
Sözcüklerdeki harflerin yerini değiştirme(köpek-pökek)
Sıklıkla devrik cümleler kurarak konuşma
Sağını solunu karıştırma(ayakkabılarını ters giyme)
Bağcık bağlama, top tutma, top atma, topa vurma, bisiklete binme gibi becerilerde zorluk yaşama
Ritmik saymayı öğrenmede zorluk çekme
Zıt kavramları anlamlandırmada renkleri öğrenmede zorluk çekme
Haftanın günlerini, ayları, rakamları, alfabeyi sırasıyla saymada zorlanma
Sınır alan boyamada zorluk çekme
Dikkat dağınıklığı/eksikliği
Bazı sayı ve rakamları ters yazma/karıştırma(b-d,m-n,2-5,d-t,g-y,3,7)
Sözel yönergeleri takip etmede zorluk çekme
Okumayı zor ve geç öğrenme
Heceleri ters okuma(ve-ev, çok-koç)
Okurken ve yazarken hece ve ya satır atlama
Kelime sonlarını uydurarak okuma
Okumaktan hoşlanmama ve başkasının okuduğunu daha iyi anlama
Okuduğu metnin özetini çıkarmada zorluk çekme
Çirkin ve okunaksız yazma
Noktalama işaretlerini kullanmama ve ya yanlış kullanma
Matematiksel işlemlerde hatalar yapma
İşlemlerde çarpma(x) işareti ile toplama(+) işaretini karıştırma
Analog saat okumada zorluk çekme
Mantık yürütmede ve muhakeme becerisinde zorluk çekme
Özel öğrenme güçlüğünün en önemli tedavisi eğitimdir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocukların eksiklik hissedilen ve tanılanan alanlarına yönelik mutlaka özel eğitimle desteklenmelidir. Özel öğrenme güçlüğü tanılı çocukların bireysel özellikleri ön planda tutularak öğrenme ve ilgi yönlerinin güçlüğü olduğu alanlara yönelik eğitim teknikleri kullanılmalıdır. Dikkat ve bellek seviyelerini geliştirici çalışmalar yapılmalıdır. Kavram ve düşünme becerilerinin , okuma yazma becerilerinin geliştirilmesi için bireysel ve ya grup ortamında çocuğa uygun çalışmalar yapılmalıdır.
Özel öğrenme güçlüğü; bireyin zekasının normal ve ya normalin üstünde olmasına rağmen okumada, yazmada, söylenenleri yorumlamada, matematiksel işlemlerde, iletişim kurma gibi alanlarda yaşıtlarından beklenen seviyenin altında davranışlar göstermesi durumudur.
Özel öğrenme güçlüğü tanısının konmasının ön koşulu çocuğun normal ya da normalin üstünde olmasıdır. Zeka geriliği olan çocukların yaşadığı öğrenme zorlukları özel öğrenme güçlüğü değildir.
Özel öğrenme güçlüğünün üç alt başlığı vardır:
Disleksi(okuma bozukluğu): Disleksi kısaca okuma güçlüğü olarak tanımlanır. Disleksi tanısı olan çocuklar sesler, harfler ve kelimeler arasındaki ilişkiyi kurmada ve anlamada zorlanırlar. Bu durum da okumayı öğrenmelerinde ve okuduklarını anlamalarında zorluk yaşamalarına neden olur. Disleksi tanılı çocuklarda yavaş ve heceleyerek okuma gözlemlenir.
Disgrafi (yazma bozukluğu): Disgrafi kısaca yazma bozukluğu olarak tanımlanır. Disgrafi tanılı çocuklarda yazı yazmada bazı harfleri(p-g,b-d,g-h..) karıştırma, heceleri eksik yazma, yazarken hecelerin yerini değiştirme, noktalama işaretlerini kullanmama ve ya yanlış kullanma durumları gözlemlenir.
Diskalkuli: Diskalkuli kışça matematikte öğrenme güçlüğü olarak tanımlanır. Diskalkuli tanılı çocuklarda bellek, sıralama gibi becerilerde zorluk çekildiği gözlemlenir. Matematiksel işlemlerde toplama(+) işareti ile çarpma(x) işaretleri karıştırılır. Saat okuma, yön bilgisi, sağ sol kavramlarını öğrenmede ve işlevsel kullanmakta zorlanırlar.
Özel öğrenme güçlüğü tanılı çocuklar bu üç alt basamaktan herhangi birinden tanılanmış olabileceği gibi aynı anda birden fazla özel öğrenme güçlüğünden etkilenmiş olabilir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite, kaygı ve anksiyete bozukluğu, koordinasyon zorluğu, dil problemleri gibi yan güçlüklerde gözlemlenebilir.
Özel öğrenme güçlüğü tanısı çocuğun okul öğretmeni ve ebeveynlerinin yaşıtlarından farklı akademik ve sosyal özellikler gösterdiğini gözlemlemesiyle çocuk psikiyatristi, klinik psikolog gibi yetkin kişilerin yaptığı testler sonucu konur. Özel öğrenme güçlüğü şüphesi taşıyan çocuklardaki belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
Konuşmaya geç başlama
Kelimeleri telaffuzda yanlışlıklar yapma
Sözcüklerdeki harflerin yerini değiştirme(köpek-pökek)
Sıklıkla devrik cümleler kurarak konuşma
Sağını solunu karıştırma(ayakkabılarını ters giyme)
Bağcık bağlama, top tutma, top atma, topa vurma, bisiklete binme gibi becerilerde zorluk yaşama
Ritmik saymayı öğrenmede zorluk çekme
Zıt kavramları anlamlandırmada renkleri öğrenmede zorluk çekme
Haftanın günlerini, ayları, rakamları, alfabeyi sırasıyla saymada zorlanma
Sınır alan boyamada zorluk çekme
Dikkat dağınıklığı/eksikliği
Bazı sayı ve rakamları ters yazma/karıştırma(b-d,m-n,2-5,d-t,g-y,3,7)
Sözel yönergeleri takip etmede zorluk çekme
Okumayı zor ve geç öğrenme
Heceleri ters okuma(ve-ev, çok-koç)
Okurken ve yazarken hece ve ya satır atlama
Kelime sonlarını uydurarak okuma
Okumaktan hoşlanmama ve başkasının okuduğunu daha iyi anlama
Okuduğu metnin özetini çıkarmada zorluk çekme
Çirkin ve okunaksız yazma
Noktalama işaretlerini kullanmama ve ya yanlış kullanma
Matematiksel işlemlerde hatalar yapma
İşlemlerde çarpma(x) işareti ile toplama(+) işaretini karıştırma
Analog saat okumada zorluk çekme
Mantık yürütmede ve muhakeme becerisinde zorluk çekme
Özel öğrenme güçlüğünün en önemli tedavisi eğitimdir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocukların eksiklik hissedilen ve tanılanan alanlarına yönelik mutlaka özel eğitimle desteklenmelidir. Özel öğrenme güçlüğü tanılı çocukların bireysel özellikleri ön planda tutularak öğrenme ve ilgi yönlerinin güçlüğü olduğu alanlara yönelik eğitim teknikleri kullanılmalıdır. Dikkat ve bellek seviyelerini geliştirici çalışmalar yapılmalıdır. Kavram ve düşünme becerilerinin , okuma yazma becerilerinin geliştirilmesi için bireysel ve ya grup ortamında çocuğa uygun çalışmalar yapılmalıdır.